1, 2. (a) Londololini umulandu uno luwatizyo lwacindamila. (b) I vyani vino umuntu afwile ukumanya lino atali awatiziwe, nupya u mulandu ci?

UZYE mwemwe acance aakulonda ukuwatiziwa? Ngi cakuti avino cili, ale cino mukulonda ukucita i cintu cisuma sana. Wakwe vino twalanzile umu cipande icafumako, uluwatizyo lwacindama sana. Nga wawatiziwa ala walanga yauze ukuti waipeela kuli Yeova, ukumulaya ukuti wakulamuombela manda pe nupya ala walanga ukuti ukuombela Yeova ali cintu icicindame sana umu umi wako. Fwandi pa mulandu wakuti ulayo uu wacindama sana, mulinzile sile ukuwatiziwa lino mwakula umu mano, lino mwaitemelwa mweineco, na lino mwamanya vino cikapiliula ukuipeela kuli Leza.

² Nanti ciye vivyo, limwi mukayuvwa ukuti mutali muipekanye ukuwatiziwa. Nanti limwi mukayuvwa ukuti mwatimuipekanya lelo avyazi yakaalola ukuti mulinzile mulolele mukuleko pakuti mumanyeko ivingi. Uzye ndi caya vii mungacita uli? Mutalinzile ukutoovoka. Lelo insita iyo ali ino mulinzile ukuombesya  ukulunduluka pakuti muce mulinge zuwa ukuwatiziwa. Fwandi mulinzile ukutantika vino mumacitanga umu vintu vitatu: (1) usininkizyo winu, nanti vino mwazumilamo, (2) vino mukacita, na (3) ukutaizya.

3, 4. I vyani vino acance yangasambilila kuli vino Timoti wacisile?

³ Elenganyini pali vino mungasuka mauzyo yaa aakuti: U mulandu ci uno nazumilila ukuti Leza akuno waya? U mulandu ci uno nasininkizizya ukuti Baibo yafuma kuli Leza? U mulandu ci uno nkauvwila masunde yakwe Leza ukuluta ukukonkelezya vino antu amu nsi yakacita? Amauzyo yaa yangamwazwa ukulakonka ukusunda kuno umutumwa Paulo wapeezile ukwakuti: ‘Musininkizye mweineco ukuti mwaya na maka akumanya kulonda kwakwe Leza, nu kumanya vintu visuma pamwi ni vikamuzanzya.’ (Loma 12:2) U mulandu ci uno mulinzile ukucitila vivyo?

⁴ Cilangililo cakwe Timoti cingamwazwa. Wamanyile ningo Malembelo pano ya nyina alino na nyinakulu yamusambilizye ivya mu Malembelo. Lelo Paulo wanenyile Timoti ati: “Twalilila sile kuya uwakutailwa mu cumi consi cino wasambiliziwe [nu kusinilwa].” (2 Timoti 3:14, 15) Izwi lyakuti “ukusinilwa” lyalola umu kuti “ukusininkizya ukuti cintu cimwi i cacumi.” Fwandi Timoti wasininkizye ukuti mu Malembelo umungazanwa icumi. Wazumile icumi cico, asi pa mulandu wakuti ya nyina alino na nyinakulu yamunenyile sile ukuti azumile, lelo a pa mulandu wakuti welenginyepo pali vino wasambilile nupya wasinilwe.—Welengini Loma 12:1.

5, 6. U mulandu ci uno cacindamila ukusambilila ukulekanya icisuma ni cipe lino mucili sile ance?

⁵ Nga mwemo mungacita uli? Tuti limwi mwamanya icumi ukufuma mpiti. Ndi cakuti avino cili mulinzile ukwelenganya ivyalenga mutaile ukuti cii ali cumi. Nga mukwelenganya pali vivyo, cilamwazwa ukukomya utailo winu nupya mutalaapingulapo ukucita iviipe pamulandu wakukonkelezya auzo, vino amu nsi yakaelenganya, nanti vino mukuyuvwa mweineco.

⁶ Ngi cakuti mwasambilila ukulekanya icisuma ni cipe lino mucili ance, mulaasuka mauzyo yano acance yauzo yangamuuzya aakuti: ‘wasininkizya uli ukuti Leza akuno waya? Ndi cakuti Leza watutemwa, u mulandu ci uno walekela ukuti iviipe vyacitika? Uzye i cacumi Leza atakwata intandikilo?’ Lino mukupekanya ukwasuka mauzyo yaa, mutalaatwisika lelo amauzyo yaa yalamwazwa ukulondesya ukusambilila Baibo.

7-9. Londololini vino malyasi ya pa Intaneti aaya pa kamutwe kakuti, “Cinshi Baibolo Isambilisha?,” yangamwazwa ukukomya usininkizyo uno mwakwata pali vino mwazumilamo.

⁷ Ukusambilila sana Baibo kungamwazwa ukwasuka mauzyo, ukuta ukutwisika, nu kukomya usininkizyo winu. (Milimo 17:11) Twakwata impapulo zingi sana izingamwazwa ukucita vivyo. Aingi yatemwa sana ukusambilila umu kabuku ka cizungu akakuti: The Origin of Life—Five Questions Worth  Asking alino ni buku lyakuti Is There a Creator Who Cares About You? Nupya acance aingi yakaipakizya sana ukusambilila uku malyasi yakuti “Cinshi Baibolo Isambilisha?” aaya pa jw.org. Mungazana malyasi yaa pa kamutwe kakuti AMASAMBILISHO YA MU BAIBOLO. Malyasi yonsi aaya umu ciputulwa cii yapangwa ukuti yaamwazwa ukusininkizya sana ukuti ivyaya muli Baibo i vya cumi.

⁸ Mwemwe yasambi ya Baibo, fwandi mwamanya mpiti amauzyo yamwi aaya umu mpapulo zitu. Nomba uzye mwasininkizya ukuti amasuko yano mwamanya uku mauzyo yaayo aacumi? Impapulo zitu zilamwazwa ukuti mumanye ningo vino amalembelo apusane pusane yakalanda, nupya mulaalondesya ukulemba ivyaleenga musininkizye ukuti vino mwazumilamo ivyacumi. Ukucita vii kulamwazwa ukuti mwalondolwela ningo antu yauze ivizumilo vinu. Ndi cakuti mwakwata iviombelo vya kuyulila Intaneti ivingamulenga ukuwelenga malyasi aaya pa kamutwe kakuti “Cinshi Baibolo Isambilisha?” mungaisambilizya ukuomvya amalyasi yaayo pakuti mumanye ivingi.

⁹ Mulinzile ukuisinila mweineco ukuti vino mukusambilila i vya cumi. Cico cilamwazwa ukuti muipekanye ukumanya ivingamwazwa pakuti muwatiziwe. Nkazi umwi uwacance walanzile ukuti: “Lino ntatala napingulapo ukuti mbatiziwe, nasambilile Baibo nu kusininkizya ukuti kuu kuli kupepa kwa cumi. Nupya cila wanda usininkizyo uu ukaya ukukomelako sile.”

10. U mulandu ci uno Umwina Klistu umuwatiziwe afwile ukuya ni milimo isuma pakuti aye nu utailo?

¹⁰ Baibo ikati: “Utailo ndi usyakutungulula ku kucita milimo isuma ala wene ufwe.” (Yakobo 2:17) Ngi cakuti mwasininkizya vino mwazumilamo, cilamanyikilwa kuli vino mukacita. Mulaya nu umi uno Baibo ikati, “umi winu ulinzile ukuya uwa muzilo nupya muipeelesye ku kutumikila Leza.”—Welengini 2 Petulo 3:11.

11. Londololini upiliulo wa mazwi yakuti “umi winu ulinzile ukuya uwa muzilo.”

 ¹¹ Uzye ndi yati “umi winu ulinzile ukuya uwa muzilo” ala yalozya mwi? Ndi cakuti imiyele inu i ya muzilo, ala mwakwata imiyele isuma. Elenganyini pali vino vyamucitikila pa myezi 6 iyapitapo. Uzye lino mwali nu wezyo wakuti mucite icintu cimwi icipe, mwelenginyepo sana pa kusoolola ukucita icisuma nanti icipe? (Ayebulai 5:14) Uzye mukaiusya insita zimwi zino mwakanyile uwezyo nanti ukutunkwa na auzo ukucita vimwi iviipe? Uzye mwaya ni miyele isuma ino auzo aapa sukulu yangakolanya? Uzye mwemwe yacisinka kuli Yeova, nanti uzye mukalonda ukuya wakwe yano mukasambilila nayo pakuti auzo yataamusoweka? (1 Petulo 4:3, 4) Ukuya kwene, swensi kwene tutamalilika. Limwi limwi na yano yaombela Yeova pa myaka iingi yakauvwa insonyi nupya cikayatalila ukusimikila yauze. Nomba umuntu wensi uwaipeela kuli Leza akauvwa ningo sana ukuya Inte Yakwe Yeova, nupya imicitile yakwe iya vintu ikaaya isuma.

12. Uzye ukuya “muipeelesye ku kutumikila Leza” kwayamo imilimo ci, nupya tulinzile ukulola uli imilimo iyo?

¹² Uzye ndi yati “muipeelesye ku kutumikila Leza” ala yalozya mwi? Mazwi yaa yakalozya nu ku milimo ya mu cilongano, wakwe ukuzanwa umu kulongana nu kuya umu kusimikila. Yakalozya na kuli vyuze vino mukacita vino yauze yasilola, wa mapepo ya pa lwinu alino nu kuisambilizya Baibo. Umuntu uwaipeela kuli Yeova atalinzile ukwelenganya ukuti imilimo ya musango uu yatala sana ukuomba. Alinzile ukuyuvwa wakwe vino Umwene Davidi wayuvwanga, uwalanzile ukuti: “Ala nemo pasi pakutemwa ukucita vino wemo ukalonda, we Leza wane! Endi amasunde yako, nemo nkayawaka umu mwenzo wane.”—Masamu 40:8.

13, 14. I ciombelo ci icingamwazwa ukuti “muipeelesye ku kutumikila Leza,” nupya iciombelo cii cazwilizya uli acance yamwi?

¹³ Pa kuti muzane ivingamwazwa ukwimika mauyo, paya pano mungalemba umwi buku lyakuti, Ifipusho Abacaice Bepusha—ne Fyasuko Ifingabafwa, Ibuuku 2 pa mafwa 308 na 309. Mungalembapo amasuko uku mauzyo wakwe yaa: “Uzye mukalumbula ivili uku mwenzo umu mapepo inu, nupya mapepo yano mukapepa yakalanga uli ukuti mwatemwa sana Yeova?” “I vyani vyuze vino mukacita pa kuisambilizya?” “Uzye mukaaya umu kusimikila na lino avyazi inu yataile?” Mungalembapo na mauyo yano mungatemwa ukwimika pali vino mungazifya mapepo inu, ukuisambilizya Baibo, alino nu mulimo wa kusimikila.

¹⁴ Acance aingi aakaelenganya pa kuwatiziwa yazana ukuti amafwa kwene yaa aakulembapo, i ciombelo icisuma sana. Nkazi uwacance uwizina lyakuti Tilda walanzile ukuti: “Naomvizye amafwa kwene yaa aakulembapo ukwimika mauyo. Natandike ukufikilizya mauyo yaayo panono panono, nupya  lino papisile umwaka onga naipekinye ukuti ningawatiziwa.” Ivya musangu uu vyacitikiile nu mwina uwacance uwi zina lyakuti Patrick. Nawe walanzile ati: “Namanyile amauyo yano nimike, nomba ukuyalemba kwalenzile ukuti nayezya sana na maka ukuti mfikilizye mauyo yaayo.”

15. Londololini umulandu uno mulinzile ukupingulapo mweineco ukuwatiziwa.

¹⁵ Iuzyo lyonga ilyaya pa mafwa kwene yaa akulembapo i lyakuti: “Uzye ungatwalilila ukuombela Yeova na lino avyazi yako nanti auzo yata ukumuombela?” Ndi mwaipeela kuli Yeova nu kuwatiziwa, mulaya cuza wakwe Yeova pa lwinu. Fwandi mutalinzile ukusintilila pa yavyazi inu nanti umuntu aliwensi lino mukuombela Yeova. Ukwikala umi wa muzilo nu kuipeelesya kwinu umu kutumikila Leza vikaalanga ukuti mwasininkizya ukuti mwazana icumi nupya mukalonda ukuvwila Leza. Ukucita vivyo kulalenga ukuti mulinge ukuwatiziwa.

16, 17. (a) I cani cilinzile ukucincizya umwi ukuya Umwina Klistu? (b) Langililini vino cikapiliula ukutaizya pa mpolelwa?

¹⁶ Uwanda umwi, Umuntu umwi uwamanyile sana Masunde yakwe Mose uzizye  Yesu ati: “I sunde ci ilikulu kuluta?” Yesu wamwaswike ati: “Uwatemwa Mwene Leza wako nu mwenzo wako onsi, nu umi wako onsi, na mano yako yonsi.” (Mateo 22:35-37) Yesu walondolwile ukuti ukutemwa Yeova kuli kuno kulinzile ukulenga umuntu ukuwatiziwa nu kuya Umwina Klistu. Icintu conga icingamulenga ukutandika kutemwa sana Yeova u kwelenganya pa wila ucindamisye uno Leza wapeela antunze kuli kuti impolelwa. (Welengini 2 Kolinto 5:14, 15; 1 Yoane 4:9, 19.) Ndi mukucita vivyo, mulaalondesya ukutaizya Leza pa wila uu usuma cuze.

¹⁷ Ukulanga ukuti mukataizya pa mpolelwa kungalondololwa ndi vii: Elenganyini ukuti mwatandika ukumwela lyene umwi wiza wamupususya. Uzye mungaya sile uku ng’anda nu kwililako? Awe! Lyonsi sile mungaalanga ukuti mukataizya uku muntu wino wamupuswisye! Umu nzila iliyonga kwene, tulinzile ukutaizya sana Yeova na Yesu pa mpolelwa. Aliyo yalenga ukuti tuye nu umi! Yatupususya uku luyembu ni mfwa. Pa mulandu wa kuti yatutemwa sana, lyene twakwata isyuko lya kwiza ikala umu Paladaise pano nsi amanda pe!

18, 19. (a) U mulandu ci uno mutalinzile ukutiina ukuipeela kuli Yeova? (b) Uzye ukuombela Yeova kukalenga uli ukuti umi winu uzipileko?

¹⁸ Uzye mukataizya pali vino Leza wamucitila? Ndi cakuti avino cili, ale ukuipeela nu kuwatiziwa ali cintu cicindame sana cino mungacita. Ndi mwaipeela kuli Yeova ala mwamulaya ukuti mulamuombela amanda pe. Uzye mulinzile ukutiina ukuipeela kuli Yeova? Awe! Yeova akalonda kuti vintu vimuzipile, nupya alalambula yaayo aakacita ukulonda kwakwe. (Ayebulai 11:6) Ndi mwaipeela kuli Yeova nu kuwatiziwa, ivintu vitalamwipila, lelo vilazipilako! Umwina umwi aali ni myaka 24 uwawatiziwe ala atatala wafisya imyaka 13 walanzile ati, “nga namanyile ivingi indolela ukuti inkuleko, lelo ukupingulapo ukuipeela kuli Yeova lino ncili uwa cance kwalenga ukuti ntakonkelela ivintu vya mu nsi.”

¹⁹ Yeova akaalonda ivintu vimuzipile. Lelo Satana wene waya na ukaitemwe nupya atamusumbako amano. Satana atanga amupeele icintu nanti cimwi icisuma. Uzye vwilini angamupeela icintu cino atakweti? Ataakwata ilandwe lisuma, nupya atakwata utailo. Angalenga sile ukuti vintu vikamwipile uku nkoleelo, pano wene ivilamucitikila iviipe!—Umbwilo 20:10.

20. Uzye uwa cance angacita uli pakuti atwalilile ukulunduluka, ukuipeela kuli Yeova nu kuwatiziwa? (Mulole na kambokosi akali nu mutwe wakuti “Ivingamwazwa Ukulunduluka.”)

²⁰ Ukuipeela kuli Yeova ali cintu cisuma sana cino mungacita. Uzye imuipekanya ukucita vivyo? Ndi cakuti imuipekanya, mutaatiina ukuipeela kuli aliwe. Nomba ndi cakuti mukuyuvwa ukuti mutatala mwaipekanya, mwaomvya ivyeo ivili umwi lyasi lii pakuti mutwalilile ukulunduluka. Paulo wanenyile aina aku Filipi ukuti yalinzile ukutwalilila ukulunduluka. (Filipi 3:16) Ndi muvwila ukusunda kuu, mulatandika ukulondesya ukuipeela kuli Yeova nu kuwatiziwa.