1-2. U mulandu ci onga uno tulinzile ukwikilako sana mano uku vyalembwa umwi buku lya Kusokolola?

 ELENGANYINI ukuti umuntu umwi wino mwamanya wamunena ukuti muloleko ivikope vimwi vino wasunga. Lyene lino mukulolekesya ivikope vivyo, mukulola pali sile antu yano mutamanyile. Nomba mwiza mwalola icikope conga cino mwikako sana amano. U mulandu ci? Pano namwe kwene a pano muli pa cikope cico. Lyene lino mukulolekesya icikope cico, mwatandika ukwiusya lino mwakopilwe ni ncende kuno mwakopiilwe. Nupya mwatandika ukulondesya ukumanya yonsi aali pa cikope cico. Cikope cico icicindama sana kuli mwemwe.

² Ibuku lya Kusokolola lyaya wa cikope kwene cico. U mulandu ci? A pa milandu iili. Uwa kutandikilapo, ibuku lii ilya muli Baibo lyalembiilwe sweswe. Nupya umu cikomo ca kutandikilapo mwaya amazwi akuti: “Kusokolola kwakwe Yesu Klistu, kuno Leza wamupeezile, ukwa kulanga aomvi yakwe ivintu ivili nu kucitika likwene.” (Kuso. 1:1) Fwandi buku lii litalembiilwe antu yonsi sile, lelo lyalembiilwe sweswe pano sweswe aomvi yakwe Leza. Cisituzungusya nga twamanya ukuti naswe kwene tukaazwilizyako masesemo aya umwi buku lii ukufikiliziwa. Mu mazwi yauze tungati, naswe kwene “twaya pa cikope cii.”

3-4. Kulingana na vino ibuku lya Kusokolola lyalondolola, a lilaci lino masesemo ayamo yalafikiliziwa, nupya vivyo vilinzile ukutulenga ukucita uli?

³ Mulandu wakwe ciili uno tulinzile ukwikila amano uku masesemo aya umwi buku lya kusokolola, a lino masesemo  yayo yalafikiliziwa. Mutumwa Yoani walangilile lino masesemo yayo yalafikiliziwa lino watiile: “Pa mulandu na mazwi yano napokelile ukufuma kuli Leza, nizile inja umu wanda wa Mwene.” (Kuso. 1:10) Lino Yoani walemvile amazwi yaa umupiipi nu mu 96 C.E., ala kucili imyaka iingi pakuti “uwanda wa Mwene” ufike. (Mate. 25:14, 19; Luka 19:12) Lelo ukulingana na usesemo wa muli Baibo, uwanda uwo watandike umu 1914 lino Yesu wizile aya Umwene ukwi yulu. Kufuma umu mwaka kwene uwa, masesemo aya umwi buku lya Kusokolola aakalanda na pa yantu yakwe Leza yatandike ukufikiliziwa. Icumi kwene ndakai, tukwikala umu “wanda wa Mwene”!

⁴ Vino tukwikala umu wanda uu uwa Mwene, tulinzile ukwikisya amano uku kusunda ukwaya pali Kusokolola 1:3 ukwakuti: “Uwa nsansa u muntu aakabelengela auze na aakauvwa mazwi ya usesemo uu, alino na aakalondela ivyalembwamo, pano insita isoololwe yatipalama.” Fwandi tulinzile ‘ukulabelenga,’ ‘ukuvwa mazwi ya usesemo uu,’ alino nu ‘kulondela ivyalembwamo.’ I vyani vimwi ivyalembwamo vino tulinzile ukulondela?

5. Uzye ibuku lya Kusokolola lyalangilila uli umulandu uno cacindamila ukulacita ivingalenga Yeova apokelela ukapepa witu?

⁵ Kufuma sile umu cipande ca kutandikilapo ica mwi buku lya Kusokolola, tukalola ukuti Yesu akamanya ivikacitika umu cilongano ca yantu yakwe. (Kuso. 1:12-16, 20; 2:1) Yesu walangilile vivyo umu mazwi yano watumile uku vilongano 7 ivya mu Asia Minor. Umu mazwi yayo, Yesu walangilile vino aina Klistu aliko pa nsita iya yalondekwanga ukucita pakuti Yeova apokelela ukapepa wao. Nupya vino Yesu wanenyile aa mu vilongano viivi vikaomba nu ku yantu yakwe Leza yonsi ndakai. I vyani vino tukusambililako? Klistu Yesu, Katungulula witu akamanya ndi cakuti tukweti ucuza usuma na Leza nanti foo. Akatutungulula nu kutucingilila nupya akalola vyonsi vino tukacita. Wamanya vino tulinzile ukucita pakuti Yeova atwalilile ukututemwa. I vyani vino walanzile vino tulinzile ukulalondela ndakai?

6. (a) Kulingana na vino Kusokolola 2:3, 4 ikalanda, iintazi ci ino aa mu cilongano ca mu Efeso yakweti? (b) I vyani vino tungasambililako?

⁶ Belengini Kusokolola 2:3, 4. Tutalinzile ukuta ukutemwa Yeova. Mazwi yano Yesu watumiile aa mu cilongano ca mu Efeso yakalangilila ukuti yatwalilile ukuzizimizya nu kuombela Yeova nanti cakuti yakwatanga intazi izipusanepusane. Lelo izile iyata ukutemwa Yeova. Yalondekwanga ukutemwa Yeova nupya pakuti apokelela ukapepa wao. Naswe kwene ndakai tutalinzile ukuzizimizya sile. Lelo tulinzile nu kumanya umulandu uno tukucitila vivyo. Leza witu, asiika sile amano kuli vino tukacita, lelo akaika mano nu ku mulandu uno tukacitila vivyo. Akaika amano uku mulandu uno tukacitila vimwi pano akalonda ukuti twamupepa pa mulandu wakuti twamutemwa sana nupya tukamutaizya.—Mapi. 16:2; Mako 12:29, 30.

7. (a) Kulingana na vino Kusokolola 3:1-3 ikalanda, i ntazi ci ino Yesu waweni umu cilongano ca mu Sadisi? (b) I vyani vino tulinzile ukucita?

⁷ Belengini Kusokolola 3:1-3. Tulinzile ukutwalilila ukuya apempule. Aa mu cilongano ca mu Sadisi nayo yakweti intazi yuze. Nanti cakuti uku cisila yaombelanga Leza,  pa nsita iya yatile ukumuombela. Fwandi Yesu wayanenyile ukuti ‘yazyuke.’ I vyani vino tukusambilila kuli vii? Ica cumi ukuti Yeova atalilila umulimo witu. (Aeb. 6:10) Lelo tutalinzile ukulaelenganya ukuti twaombiile sana Yeova uku cisila fwandi tutalinzile ukulamuombela ndakai. Nanti cakuti ndakai kwaya ivingi vino cikatutalila ukucita ukucila vino cali mpiti tulinzile ukutwalilila ukuya acincile “umu mulimo wa Mwene” nu kuya apempule ukufika nu ku mpela.—1 Kol. 15:58; Mate. 24:13; Mako 13:33.

8. I vyani vino tukusambilila kuli vino Yesu wanenyile aa mu cilongano ca ku Lodesiya ivyaya pali Kusokolola 3:15-17?

⁸ Belengini Kusokolola 3:15-17. Tulinzile ukuya acincile nu kulapepa Leza nu mwenzo onsi. Mazwi yano Yesu wanenyile aa mu cilongano ca ku Lodesiya nayo yakalangilila intazi ino yakweti. Yali “icizunzuwi” muli ukapepa wao. Nupya pa mulandu wakuti yataombesyanga, Yesu walanzile ukuti yali ‘aacuzi nupya aalanda.’ Yalondekwanga ukuya acincile sana lino yakupepa Yeova. (Kuso. 3:19) I vyani vino tukusambililako? Ndi cakuti twata ukuya acincile wakwe vino twali mpiti, tulinzile ukutandika ukwika amano uku visuma vino Yeova ni uvi lyakwe yatucitila. (Kuso. 3:18) Tutalinzile ukwika sana mano uku kulondesya ukwikala ningo ndakai cakuti itwilila nu kuti ukupepa Yeova ali cintu icicindamisye umu umi.

9. Kulingana na vino Yesu wanenyile aina Klistu aa mu cilongano ca ku Pegamu ni ca ku Tiyatila, i vyani vino tulinzile ukutalukako?

⁹ Tulinzile ukukana ivisambilizyo vya yasangu. Yesu wakalipile yamwi aa mu cilongano ca ku Pegamu pa mulandu wakuti yalenganga aina Klistu ukuta ukuya alemane. (Kuso. 2:14-16) Lelo wataizye aa ku Tiyatila pa mulandu wakuti yakanyile “ivisambilizyo vya ufi ivikafuma kuli Satana,” nupya wayakomelizye ukuti yalemasye icumi. (Kuso. 2:24-26) Aina Klistu atonte aa mu cilongano ca ku Tiyatila atandike ukulondela ivisambilizyo vya ufi, yalondekwanga ukulapila. Nga swemo ndakai tulinzile ukucita uli? Tulinzile ukukana ivisambilizyo vyonsi ivyapusana na vino Yeova akalonda. Asangu ‘yakaloleka kwati aakapepa lelo yakana maka yakwe ukapepa.’ (2 Tim. 3:5) Ndi cakuti tukuisambilizya sana Izwi Lyakwe Leza cilatwangukila ukumanya nu kukana ivisambilizyo vya ufi.—2 Tim. 3:14-17; Yuda 3, 4.

10. I vyani vyuze vino tungasambilila kuli vino Yesu wanenyile aa mu cilongano ca ku Pegamu ni ca ku Tiyatila?

 ¹⁰ Tulinzile ukutaluka uku upulumusi wa misango yonsi. Aina Klistu aa mu cilongano ca ku Pegamu ni ca ku Tiyatila yakweti intazi na yuze. Yesu wakalipiile yamwi aa mu vilongano vii pa mulandu wakuti yacitanga uzelele. (Kuso. 2:14, 20) I vyani vino tukusambililako? Nanti cakuti ituombela Yeova pa myaka iingi nupya twapeelwa imilimo iingi umwi uvi lyakwe, Yeova atanga apokelela ukapepa witu ndi cakuti tukucita uzelele. (1 Sam. 15:22; 1 Pet. 2:16) Akalonda ukuti twatwalilila ukulondela masunde yakwe aalungame nanti cakuti antu umu nsi ii yakucita iviipe.—Efes. 6:11-13.

11. I vyani vino twasambilila ukufika paa? (Lolini na kambokosi kakuti “Vino Tukusambililako Ndakai.”)

¹¹ I vyani vino twasambilila ukufika paa? Itusambilila umulandu uno cacindamila ukulacita ivingalenga Yeova apokelela ukapepa witu. Ndi cakuti tukacita vimwi ivingalenga Yeova atapokelela ukapepa witu, tulinzile ukuombelapo zuwa zuwa pakuti Yeova atwalilile ukututemwa. (Kuso. 2:5, 16; 3:3, 16) Lelo, Yesu walanzile pa cintu na cuze icicindame umu mazwi yano watumile uku vilongano. I cani cico kwene?

12. I vyani vino tungasambilila kuli vino Yesu wanenyile aa mu cilongano ca ku Similina ni ca ku Filadefya? (Kusokolola 2:10)

¹² Lekini lyene tulole mazwi yano Yesu wanenyile aa mu cilongano ca ku Similina ni ca ku Filadefya. Wanenyile aa mu vilongano vivya ukuti yatalinzile ukutiina ukuzunyiwa pano nga yatwalilila ukuya acisinka yali nu kulambulwa. (Belengini Kusokolola 2:10; 3:10) I vyani vino tukusambililako ndakai? Twamanya ukuti tulazunyiwa nupya tulinzile ukuzizimizya ukuzunyiwa kuko. (Mate. 24:9, 13; 2 Kol. 12:10) U mulandu ci uno mazwi yaa yacindamila?

13-14. I vyani ivyacitikila antu yakwe Leza pa mulandu ni vyacitiike ivyalondololwa muli Kusokolola icipande 12?

¹³ Ibuku lya Kusokolola lyalondolola ukuti antu yakwe Leza yalazunyiwa umu manda itu, kuli kuti umu “wanda wa Mwene.” Kusokolola icipande 12 yalondolola ukuti ukwi yulu kwakatwike inkondo lino Yesu watandike ukuteeka. Mikaeli, kuli kuti Yesu Klistu lino waswilile ukwi yulu pamwi na ya malaika yakwe yalwisyanyizye na Satana pamwi ni viwa vyakwe. (Kuso. 12:7, 8) Alwani yaa yakwe Leza yacimviwe nu kusumbilwa pano pa mpanga ya pansi, na cii calenga ukuti antu yacula sana. (Kuso. 12:9, 12) I vyani ivyacitikila antu yakwe Leza pa mulandu na vii?

¹⁴ Lyene ibuku lya Kusokolola likatunena vino Satana wacisile. Pa mulandu wakuti Satana atakwata maka ya kuswilila ukwi  yulu, watandike ukucuzya apakwe aya pano nsi akaimililako Uwene Wakwe Leza “nupya akwata umulimo wa kusimikila pali Yesu.” (Kuso. 12:17; 2 Kol. 5:20; Efes. 6:19, 20) Uzye usesemo uu ukufikiliziwa uli?

15. Uzye ‘ya kambone yaili’ alumbulwa muli Kusokolola icipande 11 yakaimililako yaweni, nupya i vyani ivyayacitikile?

¹⁵ Satana walenzile ukuti alwani yakwe Leza yazanze apakwe atungululanga umu mulimo wa kusimikila pa Wene. Apakwe yayo imililwangako na ‘ya kambone yaili’ alumbulwa umwi buku lya Kusokolola akomilwe. * (Kuso. 11:3, 7-11) Mu 1918, aina 8 atungululanga umwi uvi lyakwe Yeova yapeezilwe imilandu ya ufi nupya yayapingwile ukunyepwa umu cifungo pa nsita itali. Antu aingi yelenginye ukuti umulimo uno apakwe yaombanga wasizile.

16. I vintu ci ivyaula ukwenekela ivyacitike umu 1919, nomba i vyani vino Satana watwalilila ukucita ukufuma lilikwene?

¹⁶ Usesemo uwaya umu Kusokolola icipande 11 walondolola nu kuti ‘ya kambone yaili’ yali nu kutuutululwa nga papita sile insita inono. Usesemo uu wafikiliziwe lino icintu cimwi ica kuzungusya cacitike ala patatala papita nu mwaka onga ukufuma pano aina yaa yayanyepiile. Uku kutandika kwa mwaka wa 1919 aina yaya apakwe yayafumizye umu cifungo nu kufuuta imilandu yonsi ino yayapeezile. Lilyo kwene sile, aina yaya yatandike ukutungulula nupya kwene umu mulimo wa kusimikila nu kusambilizya. Nomba cico citalenzile ukuti Satana ate ukuzanza antu yakwe Leza. Kufuma lilikwene, Satana watwalilila ukuleta “uluzi” kuli kuti ukuzunyiwa pa yantu yakwe Leza. (Kuso. 12:15) Ukwene ali mulandu uno swensi kwene tulinzile “ukuzizimizya nu kuya nu utailo.”—Kuso. 13:10.

17. Uzye Leza wazwilizya uli antu yakwe umu cizungusyo nanti cakuti Satana akaezya ukuyazanza?

¹⁷ Kusokolola icipande 12 ikalondolola nu kuti antu yakwe Leza yalapokelela uwazwilizyo ukufuma kuno yasikwenekela. Cilaya kwati “insi” yamwa “manzi” kuli kuti ukuzunyiwa. (Kuso. 12:16) Nupya vivyo kwene ivikacitika. Wakwe, insita zimwi ivintu vya mu nsi ii yakwe Satana, wakwe ivilye, vikaazwilizya  antu yakwe Leza. Nupya imiku iingi aomvi yakwe Yeova yawina imilandu umu vilye na cii calenga yakwate untungwa wa kuomba imilimo imwi. Uzye yakaomvya uli untungwa uwo? Yakaomvya untungwa uwo uku kuomba umulimo uno Yeova wayapeela. (1 Kol. 16:9) U mulimo ci uwo kwene?

18. U mulimo ci ucindamisye uno tulinzile ukuomba umu manda yaa akusyalikizya?

¹⁸ Yesu wasoowile ukuti antu yakwe yalasimikila “ilyasi lisuma ilya Wene [Wakwe Leza]” umu nsi yonsi lino impela itatala iza. (Mate. 24:14) Lino yakuomba umulimo uwo yakaazwiwa na malaika nanti iumba lyakwe ya malaika alondololwa ukuti yakwata “ilyasi ilisuma ilya manda pe ilya kusimikila kuli yano ikala pano nsi, nu ku nko zyonsi ni mitundu ni ndimi nu ku yantu.”—Kuso. 14:6.

19. I lyasi ci lyuze lino antu atemwa Yeova yalinzile ukulasimikila?

¹⁹ Ilyasi lisuma ilya Wene asi ali lyasi sile lino antu yakwe Leza yalinzile ukulasimikila. Lelo yalinzile nu kulatungilila umulimo uno ya malaika aalondololwa muli Kusokolola cipande 8 ukufika uku 10 yakaomba. Ya malaika yayo yakamanyisya ivintu iviipe ivilacitikila aakakanya Uwene Wakwe Leza. Fwandi ya Nte Yakwe Yeova yakasimikila ni lyasi lya upinguzi ilyaya wa “mvula iya mawe nu moto,” ilikalangilila vino Leza alapingula insi ii iipe yakwe Satana. (Kuso. 8:7, 13) Antu yalinzile ukumanya ukuti impela ili umupiipi pakuti yasenuke na pakuti yakapusuke pa wanda ukulu wakwe Yeova. (Zefa. 2:2, 3) Nomba ilyasi lii litamanyikwa. Fwandi tulinzile ukuya asipe pakuti tulisimikile. Mu ucuzi ukulu, ilyasi lya upinguzi lilalenga antu ukusoka sana.—Kuso. 16:21.

20. I vyani vino tulasambilila umu vipande viili ivilondelilepo?

²⁰ Icumi kwene tulinzile ukulalondela “mazwi ya usesemo uu” pano naswe kwene tukaazwilizyako uku kufikiliziwa kwa masesemo aya umwi buku lya Kusokolola. (Kuso. 1:3) Nomba, tungacita uli pakuti tutwalilile ukuya acumi lino tukuzunyiwa alino nu kuya asipe lino tukusimikila malyasi yano itulandapo? Kwaya ivintu viili ivingatukomelezya: ca kutandikilapo, vino ibuku lya Kusokolola lyalanda pa yalwani yakwe Leza, na cakwe ciili, mapaalo yano tulapokelela nga twatwalilila ukuya acumi. Tulasambilila pa malyasi yayo umu vipande viili ivilondelilepo.