UMUYUDA uwi zina lyakuti Modekai waomvile umulimo ucindame sana lino kwacitike vimwi ivyalembwa umwi buku lya muli Baibo lyakwe Esita. Wali u Muyuda uwasenzilwe umu uzya uwaombelanga ukwi sano lya ku Pesya. Cali u “mu manda yakuteeka kwakwe Aasuwelo” (Ndakai antu aingi yazumila ukuti umwene wii wali a Alitakisesi I.) ala alino umwaka wa 500 B.C.E., watandika sile. Modekai wacingilile umwene lino yapanganga ukumukoma. Pakuti umwene alange ukutaizya pali vino Modekai wamucitiile, wapekinye ukuti Modekai yamupisye umu musumba onsi pakuti cimanyikwe ukuti umwene watamucindamika. Lino papisile insita, pa cisila ca mfwa yakwe Hamani, umulwani wakwe Modekai na Ayuda yauze, umwene wasoolwile Modekai ukuya cilolo mukalamba. Cico calenzile Modekai ukwikako isunde lyakuti Ayuda yonsi yakululwe nupya yatakomwa uku yasilika ya Ina Pesya.—Esita 1:1; 2:5, 21-23; 8:1, 2; 9:16.

Antu yamwi aasambilila pa malyasi ya mpiti yalanzile ukuti ibuku lyakwe Esita lisilanda ivya cumi nupya Modekai atatazile ayeko. Nomba umu 1941, aakaimbulula ivintu vya mpiti yazanyile vimwi ivikalangilila ukuti vino Baibo yalanda pali Modekai i vya cumi. I vyani vino yazanyile?

Aakalondelezya yazanyile ulupapulo lumwi umwali ivyeo vino Aina Pesya yalembanga muno yalanzile na pa monsi uwi zina lyakuti Marduka (mu Cizungu Mordecai). Wali u mulasi, nupya limwi afwile waombelanga uku mpiya umu Susyani. Pa nsita ino ulupapulo luu lwazanyilwe, Arthur Ungnad, uwamanyikisye sana malyasi ya mpiti uku ncende iya walemvile ukuti uu wali ali muku wa kutandikilapo ukulanda pali Modekai umu lupapulo umwali vyeo ivitaya muli Baibo.

Pa mulandu na vino Ungnad walemvile, aasambilila yasenula ivyeo ivingi ivya Ina Pesya. Pa vyeo vivyo paya ni vya pa vipapatu ivyazanyilwe umu musumba uwononike uwa Pelesepolisi, umu cikuulwa muno yasungilanga impiya icayelile umupiipi ni viumba vya musumba. Ivipapatu vii vikalangilila ukuti vyalemvilwe lino Alitakisesi I wateekanga. Vyalemvilwe umu Cielamite nupya mwaya na mazina yamwi aaya umwi buku lyakwe Esita. a

Vipapatu vyuze ivya mu Pelesepolisi vyalanda pali Marduka, uwali kalemba wa kwisano umu Susyani lino Alitakisesi I wateekanga. Cipapatu conga calondolola Marduka ukuti wali a kasenula. Vyeo vivyo vyakolana sana na vino Baibo yalondolola Modekai. Wali a cilolo uwaombelanga umwisano lya Mwene Aasuwelo (Alitakisesi I) nupya uwavwanga indimi ziili. Modekai lyonsi wikalanga pa mpongolo iisano lya mu Susyani. (Esita 2:19, 21; 3:3) Impongolo ii yali i cikuulwa icikulu muno ya cilolo ya kwisano yaombelanga.

Kwaya ivintu ivingi ivyalenga Marduka wino yalandapo umu vipapatu ukukolana na Modekai wino yalandapo muli Baibo. Yaliko pa nsita ili imwi nu kwikala umu ncende ili imwi nupya yonsi yali aacilolo nupya yonsi yaombelanga umu cifulo icili cimwi. Ivisinka vyonsi vii vikalangilila ukuti Marduka na Modekai u muntu aali umwi kwene.