UMUSILIKA wa ya Nazi wanenyile iumba lyakwe ya Nte Yakwe Yeova lino kwali Nkondo Ya Nsi Yonsi Yakwe Ciili ukuti: “Ndi cakuti aliwensi wakana ukulwako inkondo ya Ina France nanti England mwensi mumafwa.” Nanti cakuti asilika ya Anazi yali umupiipi nupya yakweti ivyanzo kusi umwina aliwensi uwazumiile ukuyalwako. Vino aina yacisile vyalangilile ukuti yali asipe. Vikalangilila na vino ya Nte Yakwe Yeova yakalola ukulwako inkondo nupya tukaakana ukulwako inkondo izyaya umu nsi ndakai. Tusilwako na lino antu yatutiinya ukuti yamatukoma nga tutalwileko.

1. ANTU YAKWE LEZA YALI SILE U LUKO LONGA

Mpiti, Yeova wasoolwile sile uluko longa ukuya antu yakwe kuli kuti Aina Izlaeli. Yeova wamanga Aina Izlaeli ukuti “antu yane pakasi ka mitundu yonsi ya antu.” (Kufu. 19:5) Nupya Leza wayapeezile impanga iya kwikalamo. Fwandi lino Leza wanenanga Aina Izlaeli ukuya umu kulwa ni mpanga zyuze, yatayanga umu kulwisyanya nanti ukukoma ya kapepa yauze. *

Ndakai, ya kapepa yakwe Yeova yakafuma “umu nko zyonsi, umu mitundu, umu yantu nu mu ndimi.” (Kuso. 7:9) Ndi cakuti antu yakwe Yeova yalwangako inkondo yangatandika ukulwa nanti sile ukukoma ya kapepa yauze.

 2. YEOVA U WANENANGA AINA IZLAELI UKUYA UKU NKONDO

Mpiti, Yeova u wapingulanga lino Aina Izlaeli yalinzile ukuya uku nkondo nu mulandu uno yalinzile ukucitila vivyo. Wakwe, Leza wanenyile Aina Izlaeli ukukoma Aina Kenani pa mulandu wakuti yapepanga ya leza ya ufi, ukucita uzelele uwipisye nu kupeela ana malambo. Yeova wanenyile Aina Izlaeli ukukoma antu yonsi aacitanga iviipe umu mpanga ino wayalavile pakuti nayo yatakacitako vino antu yaa yacitanga. (Levi 18:24, 25) Pa cisila lino Aina Izlaeli ingila umu mpanga ya ulayo, insita zimwi Leza wayazumilizyanga ukuya umu kulwa pakuti yaicingilile uku yalwani. (2 Sam. 5:17-25) Nomba Yeova atatazile azumilizye Aina Izlaeli ukuipingwila aineco ukuya uku nkondo. Ndi cakuti yaipingwila ukucita vivyo, ilingi ivyacitikanga vitazipanga.—Mpe. 14:41-45; 2 Mila. 35:20-24.

Ndakai, Yeova asizumilizya antu ukulwa inkondo. Antu yakalwa pa mulandu nu kulonda kwao asi kulonda kwakwe Leza. Yakalwa pa mulandu wakuti yakulonda ukukwata impanga ikulu, ukupanga impiya nanti ukucita vino mauteeko yao yakulonda. Nga yayo aakalanda ukuti yakulwa pakuti yacingilile izina lyakwe Leza nanti upefi wao nanti yakulonda ukukoma alwani yakwe Leza yene cikaya uli? Yeova alacingilila ya kapepa yakwe nu konona alwani yakwe apa nkondo ilayako uku nkoleelo kuli kuti pa Amagedoni. (Kuso. 16:14, 16) Iviumbwa vya mupasi i vilalwako pa nkondo iyo asi ya kapepa yakwe Leza antunze.—Kuso. 19:11-15.

3. AINA IZLAELI YATAKOMANGA YAYO ALANGANGA UKUTI YATAILE YEOVA

Mpiti, asilika Aina Izlaeli yalanganga uluse kuli yayo alanganga ukuti yataile Leza nupya yakomanga sile yano Yeova wapingula ukuti yalinzile ukufwa. Lekini tulande pa vilangililo viili. Nanti cakuti Yeova wanenyile Aina Izlaeli ukonona umusumba wa Yeliko, yapuswisye Lahabu nu lupwa lwakwe pa mulandu nu utailo uno wakweti. (Yoswa 2:9-16; 6:16, 17) Lino papisile insita Aina Gibyoni yapuswike pa mulandu wakuti yalangilile ukuti yacindike sana Leza.—Yoswa 9:3-9, 17-19.

 Ndakai, antu amu nko yakakoma antu yonsi kwene kumwi sile na yano yakwata utailo. Nupya insita zimwi asilika yakakoma na antu ya kaele aasi asilika ndi cakuti kwakatuka ivimvulunganya.

4. AINA IZLAELI YALI NU KULALONDELA MASUNDE YAKWE LEZA NGA YAYA UKU NKONDO

Mpiti, Yeova walondanga Aina Izlaeli ukulalwa ukulingana na masunde yano wayapeezile. Wakwe, insita zimwi Leza wanenanga Aina Izlaeli ukuzya yano yali nu kulwa nayo ndi cakuti yangapanga umutende. (Malan. 20:10) Nupya Yeova walondanga asilika Aina Izlaeli ukutwalilila ukuya ausaka, kusunga inkambi zyao izya usaka alino nu kulalondela masunde yakwe. (Malan. 23:9-14) Asilika amu nko izyazingulwike Aina Izlaeli yalalanga na anaci uku maka umu mpanga zino yazanza, nomba Yeova atazumilizye Aina Izlaeli ukucita vivyo. Nupya yatazumiliziwe ukutwala umwanaci wino yasenda umu uzya suka papita umwezi onga ukufuma pano yazanzile umusumba uwo.—Malan. 21:10-13.

Ndakai, impanga izingi zyazumilizyanya ukulwa inkondo ukulingana na masunde yamwi. Nanti cakuti masunde yayo yayelako uku kucingilila antu asi asilika, amu mpanga izingi ilingi yakatama masunde yayo.

5. LEZA WALWILANGAKO ULUKO LWAKWE

Mpiti, Yeova walwilangako Aina Izlaeli, nupya ilingi waomvyanga ivizungusyo pakuti yacimvye ulwi uwo. Uzye Yeova wazwile uli Aina Izlaeli ukucimvya umusumba wa Yeliko? Wakwe vino Yeova walanzile, lino Aina Izlaeli “yapunda na maka, nga ni linga ilipona” cayangukiile ukuzanza umusumba. (Yoswa 6:20) Nupya uzye Aina Izlaeli yacimvizye uli Aina Amoli? Baibo ikati: “Yawe ayaponyezya imvula ya mawe, nga yao afwile ku mvula ya mawe yavuzile ukuluta yao akomilwe na Ina Izlaeli.”—Yoswa 10:6-11.

AINA KLISTU YA CUMI YAKAEZYA NA MAKA UKUPANGA UMUTENDE

Wakwe vino twalola, ivikatucitikila ivipusana sana ni vyacitikilanga Aina Izlaeli aaliko mpiti. Nomba vino twalandapo asi vikalenga sile tutaalwako inkondo. Kwaya na vyuze ivyalenga tutaalwako. Leza wasoowile ukuti umu manda akusyalikizya, yonsi yano wali nu kusambilizya yatali nu “kusambilila ivya nkondo” nanti ukulwako. (Eza. 2:2-4) Nupya Klistu watiile asambi yakwe yataali nu kuya “amu nsi,” nupya yali nu kutwalilila ukukanaika umu vikanza vya mu nsi.—Yoa. 15:19.

Klistu wanenyile alondezi yakwe ukucita ivintu na vyuze. Wayanenyile ukukanacita ivintu ivyali nu kulenga yaye nu lupato, kusoka zuwa alino nu kulwa na antu yauze. (Mate. 5:21, 22) Lelo wanenyile alondezi yakwe ukuya antu ya mutende nu kutemwa alwani yao.—Mate. 5:9, 44.

Tungacita uli vivyo? Limwi tutange tutemwe ukulwako inkondo, nomba uzye tukalola yamwi umu cilongano citu ukuti aalwani itu? Lekini tutwalilile ukwezya na maka pakuti tutalola yauze ukuti alwani itu.—Yako. 4:1, 11.

Ukucila ukulaika umu vimvulunganya vya muno nsi, tukaezya na maka ukupanga umutende nu kutemwa antu yanji. (Yoa. 13:34, 35) Lekini tutwalilile ukwezya na maka ukukanaika umu vikanza vya mu nsi lino tukuloleela uwanda lino Yeova alasisyapo inkondo manda pe.—Masa. 46:9.