CIPANDE CA KUSAMBILILAMO 37
Mungataila Aina na ya Nkazi
“Ukutemwa . . . kukazumila vyonsi, kukataila vyonsi.”—1 KOL. 13:4, 7.
LWIMBO NA. 124 Twaya Acumi Lyonsi
VINO TUMASAMBILILAPO *
1. U mulandu ci uno tusizungukila vino antu yakayuvwa ukuti yatange yataile aliwensi?
ANTU amu nsi ii iikatungululwa na Satana yatamanya yano yalinzile ukutaila. Ilingi antu aakakazya ivintu, amu uteeko alino na ya simapepo yakacita ivintu ivikalenga antu yauze ukuvwa sana uyi. Antu aingi nayo yakayuvwa ukuti yatange yataile ivyuza, ainamupalamano nanti ya lupwa. Cii citalinzile ukutuzungusya. Baibo yasoowile ukuti: “Umu manda akusyalikizya mulaya . . . antu . . . aataya ni cisinka, . . . aalwambo, . . . aakafutuka auze.” Mu mazwi yauze tungati, antu yalakolanya imiyele yakwe leza wa nsi ii wino atatailwa.—2 Tim. 3:1-4; 2 Kol. 4:4.
2. (a) Aaweni yano tungataila? (b) I vyani vino yamwi yakatwisika?
2 Pa mulandu wakuti sweswe Ina Klistu twamanya ukuti tulinzile ukutaila sana Yeova. (Yele. 17:7, 8) Twasininkizya ukuti watutemwa nu kuti atalatala ‘atazyele’ ya cuza yakwe. (Masa. 9:10) Tungataila Klistu Yesu pa mulandu wakuti wapeezile umi wakwe pa mulandu witu. (1 Pet. 3:18) Nupya twasambilila kuli vino vyatucitikila ukuti Baibo ingatwazwa. (2 Tim. 3:16, 17) Twasininkizya ukuti tungataila Yeova, Yesu alino na Baibo. Nomba yamwi yakatwisika ndi cakuti lyonsi yangataila aina na ya nkazi amu cilongano. Ndi cakuti tungayataila, u mulandu ci uno tulinzile ukucitila vivyo?
TUKALONDEKWA AINA NA YA NKAZI
Umu nsi yonsi mwaya aina na ya nkazi aatemwa Yeova wakwe vino twamutemwa (Lolini palaglafu 3)
3. I syuko ci lino twakwata? (Mako 10:29, 30)
3 Yeova watusoolola ukuya umu lupwa lwakwe lwakwe ya kapepa ulwayako pano nsi. Lii i syuko sana ilikalenga twaipakizya ivintu ivingi. (Belengini Mako 10:29, 30.) Umu nsi yonsi mwaya aina na ya nkazi aatemwa Yeova wakwe vino twamutemwa nupya aakaezya na maka ukulondela masunde yakwe. Nanti cakuti twapusana indimi, intambi alino ni mizwalile, tukayatemwa sana na lino twalolana sile pa muku wa kutandikilako. Tukauvwa ningo ukuya pamwi lino tukulumbanya nu kupepa Tata witu uwa kwi yulu.—Masa. 133:1.
4. U mulandu ci uno tukalondekwa aina na ya nkazi?
4 Ndakai alino tulinzile ukuya alemane sana na ina itu na ya nkazi. Insita zimwi yakatwazwa ukusenda ivisendo ivinyome. (Loma 15:1; Gala. 6:2) Nupya yakatukomelezya ukutwalilila ukuombesya umu mulimo wakwe Yeova nu kukomya ucuza witu na aliwe. (1 Tesa. 5:11; Aeb. 10:23-25) Elenganyini cingacitika ndi cakuti amu cilongano yatatucingililanga nu kutwazwa ukucimvya umulwani witu Satana Ciwa ni nsi ii iipe. Likwene sile Satana na antu yano akatungulula yalazanza aomvi yakwe Leza. Elenganyini vino cilazipa lino aina na ya nkazi yalatwazwa pa nsita iya.
5. I cani limwi cingalenga yamwi ciyatalile ukutaila aina na ya nkazi?
5 Nomba yamwi cikayatalila ukutaila aina na ya nkazi, limwi a pa mulandu wakuti yanenyileko umwina nanti nkazi ilyasi limwi ilya nkama nupya umuntu wiyo anenako antu yauze. Nanti limwi umwi umu cilongano walanzile nanti ukucita vintu vimwi ivyayasosizye sana. Ndi cakuti vya musango uu vyatucitikila cingatutalila ukutaila yauze. I cani lyene icingatwazwa ukutaila aina na ya nkazi?
KUTEMWA KUNGATWAZWA UKUTAILA AINA NA YA NKAZI
6. Uzye ukutemwa kungatwazwa uli ukutaila yauze? (1 Kolinto 13:4-8)
6 Kutemwa u kukalenga tutaile yauze. Ilembo lyakwe 1 Kolinto icipande 13 likalanda pa vintu ivingi ivyaya umu kutemwa ivingatwazwa kukomelezya nu kutaila yauze. (Belengini 1 Kolinto 13:4-8.) Wakwe, icikomo 4 cikalanda ukuti “Ukutemwa kukateeka umwenzo nupya kwaya ni cikuuku.” Yeova akatuteekelela nanti sile alino twamuyembukila. Fwandi naswe tungateekelela aina na ya nkazi ndi cakuti yalanda nanti ukucita vimwi vino tutatemilwe nanti vyakutusosya. Cikomo 5 naco cikati: “[Ukutemwa] kusyasepukilwa. Ukutemwa kusisungilila iviipe vino yauze yakatucitila.” Tusilonda ukusungilila “iviipe vino yauze yakatucitila” kuli kuti ukwiusya vino aina na ya nkazi yatucitiile ivyatusosizye. Ilembo lyakwe Kasambilizya 7:9 likalanda ukuti tutalinzile ‘ukusoka zuwa.’ Fwandi cingazipa ukulondela amazwi aya pali Efeso 4:26 apakati: “Mutaaleka ilanzi iliwa ala mucili asoke.”
7. Uzye ivisinte ivyaya pali Mateo 7:1-5 vingatwazwa uli ukutaila yauze?
7 Cuze icingatwazwa ukutaila aina na ya nkazi, u kuyalola wakwe vino Yeova akayalola. Leza wayatemwa nupya asitwalilila ukwiusya vino yakaluvyanya. Naswe kwene a vino tulinzile ukucita. (Masa. 130:3) Ukucila ukwika mano pa viipe vino yakacita, tulinzile ukulola visuma vino yakacita nu kwelenganya pa visuma vino yangacita. (Belengini Mateo 7:1-5.) Twataila ukuti yakalonda ukucita ivisuma pa mulandu wakuti ukutemwa “kukataila vyonsi.” (1 Kol. 13:7) Mazwi yaa yasikupiliula ukuti Yeova akaenekela ukuti twataila yauze apaula umulandu usuma, lelo akaenekela ukuti twayataila pa mulandu wakuti yailanga aineco ukuti aakutailwa. *
8. Mungacita uli pakuti mutandike ukutaila aina na ya nkazi?
8 Pakuti tutaile yauze tulinzile ukuombesya nupya pakapita insita. Mungacita uli pakuti mutandike ukutaila aina na ya nkazi? Mulinzile ukuyamanya ningo. Mwalanda nayo lino muli pa kulongana. Mwasimikila pamwi nayo. Mwayateekelela nu kuyapeela insita ya kulanga ukuti yaya aakutailwa. Pa kutandika, mutange munene umuntu wino mutatala mwamanyana ningo vyonsi vino mukwelenganya nanti vino mukuyuvwa. Ndi cakuti mwamanyana ningo, mungaitemelwa ukumunenako vino mukuyuvwa. (Luka 16:10) Nomba mungacita uli ndi cakuti umwina nanti nkazi wacita vimwi ivyalenga mufilwe ukumutaila? Mutalinzile ukuta zuwa ukuvwana nawe. Lelo mulinzile ukuloleelako. Nupya mutalinzile ukuleka vino yamwi yakacita vimulenge ukuta ukutaila aina na ya nkazi. Tumalanda pa yaomvi yakwe Yeova yamwi aatwalilile ukutaila yauze asi mulandu na vino yayacitiile ivyayasosizye.
SAMBILILINI KULI YAYO AATWALILILE UKUTAILA YAUZE
Asi mulandu na vino Eli wacisile, Hana watwalilile ukutaila vino Yeova watantike (Lolini palaglafu 9)
9. (a) Uzye Hana watwalilile uli ukutaila vino Yeova watantike asi mulandu na vino antu yano wasonsile ukutungulula yaluvyanyanga? (b) I vyani vino mukusambilila kuli Hana pa kutaila vino Yeova watantika? (Lolini cikope.)
9 Uzye mwatala muvwapo uyi pa mulandu na vino umwina uwapeelwa imilimo umu cilongano wacisile? Nga avino cili, mungakomeleziwa sana nga mwelenganya pali vino vyacitikiile Hana. Pa nsita iya, Simapepo Mukalamba Eli u watungululanga antu umu kupepa Yeova umu Izlaeli. Nomba amu lupwa lwakwe yataali ni miyele isuma. Insita izingi ana yakwe aali ya simapepo, yacitanga ivintu vya nsonyi nupya iviipe lelo isi atayakalipilanga. Yeova atalesizye Eli papo kwene sile ukuya simapepo mukalamba. Cico citalenzile Hana ukuta ukuya umu kupepa api tenti lya kupepelapo lino Eli wali a simapepo mukalamba. Lino Eli waweni Hana akupepa ala ali nu ulanda, wasondwelile ukuti Hana watakoleka. Ukwaula ukuti alondelezye ivisinka, wanenozile Hana uwali sana nu ulanda. (1 Sam. 1:12-16) Nanti ciye vivyo, Hana walavile ukuti ndi cakuti wakwata umwana umonsi wali nu kumuleta api tenti lya kupepelapo pano wali nu kulasakamalwa na Eli. (1 Sam. 1:11) Uzye vino ana yakwe Eli yacitanga vyalondekwanga ukuombelwapo? Ee, nupya Yeova wayafulwile pa nsita ilinge. (1 Sam. 4:17) Lelo, Leza walambwile Hana lino wamupeezile umwana umonsi, Samueli.—1 Sam. 1:17-20.
10. Uzye Umwene Devedi watwalilile uli ukutaila yauze nanti cakuti antu yamwi yamufutwike?
10 Uzye mwatala mwayuvwapo ukuti cuza winu watamufutuka? Nga avino cili, elenganyini pali vino vyacitikiile Umwene Devedi. Cuza wakwe wenga wali a Aitofeli. Nomba lino Abusalomu umwana wakwe Devedi walondanga ukupoka uwene kuli isi, Aitofeli wamutungilile. Cifwile cipiile sana Devedi ukufutukwa nu mwanakwe alino nu monsi wino walolanga ukuti a cuza wakwe. Nomba nanti ciye vivyo, Devedi atalesile cii ukumulesya ukutaila yauze. Watwalilile ukutaila Husyai cuza wakwe aatamupondokiile. Kwali ivintu vingi ivyalenzile Devedi ataile Husyai. Husyai walangilile ukuti wali a cuza musuma i cakuti wisile nu umi wakwe umu uzanzo pakuti aazwe Devedi.—2 Sam. 17:1-16.
11. U mu nzila ci imwi muno umuomvi umwi wakwe Nabali walangizye ukuti wataile yauze?
11 Elenganyini nupya pali vino umuomvi umwi wakwe Nabali wacisile. Devedi na onsi yakwe yacingilile aomvi ya mwina Izlaeli, Nabali. Lino papisile insita Devedi walenzile umonsi uwali sana ni vyuma, ukuti apeeleko aonsi yakwe ivyakulya ivili vyonsi vino angakwanisya. Lino Nabali wakanyile ukucita vino Devedi walenzile, Devedi wasosile sana icakuti wapingwilepo ukukoma aonsi yonsi amu lupwa lwakwe Nabali. Umuomvi wenga, waile alondolwela Abigelo umuci wakwe Nabali vyonsi ivyacitike. Wali u muomvi wakwe Nabali nupya wamanyile ukuti Abigelo wali nu kumupususya. Ukucila ukuutuka, wataile ukuti Abigelo wali nu kumala intazi ii. Wataile vivyo pa mulandu wakuti, Abigelo wamanyikwe uku antu ukuti wakweti sana mano. Ivyacitike vyalangilile ukuti wacisile sile ningo ukutaila Abigelo. Abigelo wasifile pa kulesya Devedi ukucita vino walondanga ukucita. (1 Sam. 25:2-35) Wataile ukuti Devedi wali nu kupingulapo ningo.
12. Uzye Yesu walangilile uli ukuti wataile asambi yakwe asi mulandu na vino yaluvyanyanga?
12 Yesu wataile asambi yakwe nanti cakuti yaluvyanyanga. (Yoa. 15:15, 16) Lino Yakobo na Yoani yalenzile Yesu ukuti ayapeele icifulo iciiyele umu Wene, Yesu atatwisike icalenzile yaombela Yeova nanti ukuyafumya pa yatumwa yakwe. (Mako 10:35-40) Lino papisile insita, asambi yakwe Yesu yonsi yamusiile lino yamulemile pa wanda uwa usiku. (Mate. 26:56) Lelo Yesu atatiile ukuyataila. Wamanyile ningo vino yaluvyanyanga, nomba watemilwe “asambi yakwe ukufika nu ku mpela.” (Yoa. 13:1) Lino Yesu watuutulwilwe, wapeezile atumwa yakwe 11 aacisinka umulimo ucindame sana uwa kutungulula umulimo wa kupanga asambi nu kusakamala imfwele zyakwe izicindame. (Mate. 28:19, 20; Yoa. 21:15-17) Wakweti imilandu icindame iyalenzile ataile aonsi yaa aatali aamalilike. Yonsi yatwalilile ukuombela Yeova ni cisinka ukufikila lino yamazile umulimo wao pano nsi. Mu cumi Hana, Devedi, umuomvi wakwe Nabali, Abigelo na Yesu yatulangilile ningo vino tungataila antu aatamalilika.
VINO TUNGACITA PAKUTI TUTANDIKE NUPYA UKUTAILA AINA NA YA NKAZI
13. I cani cingalenga citutalile ukutaila yauze?
13 Uzye mwatala mwanenapo umwina umwi ivya nkama alino imwiza muzana ukuti watanenako yauze? Ilyasi lya musango uwo litange lizipe foo. Pa nsita imwi, nkazi umwi wanenyileko eluda umwi wino wataile pali vimwi vyamukumile. Uwanda uwalondelilepo, umuci wakwe eluda wiya watumiile nkazi pakuti amukomelezye, nupya calolike ukuti eluda wiya wanenyile umuci pali vino nkazi wamunenyileko. Mu cumi nkazi camutalile sana ukutwalilila ukutaila eluda wiya. Nomba nkazi wapingwilepo ningo nupya walenzile uwazwilizyo. Walondolwelileko eluda muze, nawe wamwazwile ukutandika ukutaila ya eluda nupya.
14. I cani cazwilizye umwina umwi ukutandika ukutaila aina nupya?
14 Pa nsita itali umwina umwi wasokiile ya eluda yaili nupya wayuvwanga ukuti atange ayataile. Nomba watandike ukwelenganya pali vimwi vino umwina wino wacindike sana walanzile. Walanzile cisinka cimwi cicindame nupya icisuma, watiile: “Satana ali mulwani witu, asi aina itu foo.” Umwina welenginyepo sana pa mazwi yayo nu kupepelapo, lyene pa cisila wapingwilepo ukutandika ukuvwana na ya eluda yaya yaili.
15. Umulandu ci limwi uno pangapitila insita itali pa kutandika ukutaila aina nupya? Langililini.
15 Uzye yatala yamupokapo umulimo umwi umu cilongano? Mufwile muvwile sana uyi. Nkazi Grete na ya nyina yali a Nte ali sana ni cisinka lino uteeko wa Nazi Germany wateekanga ala Inkondo Yakwe Ciili Iya Nsi Yonsi itatala yatandika. Nkazi Grete waipakizyanga umulimo wa kutaipilako ya kapepa yauze Ulupungu Lwa Mulinzi. Lino aina yamanyile ukuti ya isi yakwe nkazi Grete yakanyanga icumi, yamuposile umulimo uu pano yatiinanga ukuti limwi ya isi yanganena ya kakanya ivyeo pa cilongano. Ii asi ali ntazi yonga sile ino nkazi Grete wali nu kuzizimizya. Insita yonsi lino kwali Nkondo ya Nsi Yonsi Yakwe Ciili, aina yatapeelanga nkazi Grete na ya nyina magazini nupya yakananga ukulanda nayo ndi cakuti yakomaana nayo. Nupya yuvwanga sana uyi. Nkazi Grete walanzile ukuti casenzile sana insita pakuti aelele aina yaya nu kutandika ukuyataila nupya. Nomba lino papisile insita wilwike ukuti Yeova afwile wayelezile, fwandi nawe kwene avino walondekwanga ukucita. *
“Satana ali mulwani witu asi ina itu foo”
16. U mulandu ci uno tulinzile ukuombesya pakuti twataila aina na ya nkazi?
16 Ndi cakuti ivya musango uu vyamucitikiile, mulinzile ukuombesya pakuti mutandike ukutaila yauze nupya. Pangapita insita, nomba mungakwanisya. Katulangilile, ndi cakuti twalyapo ivyakulya umuli poizoni tungaya aacenjele lino tutatala twalya vimwi. Nomba ukulya ivyakulya umuli poizoni pa muku sile onga, kutanga kulenge tute ukulya. Mu nzila ili imwi kwene, tutalinzile ukuleka iviipe ivyatucitikiile ukutulenga tute ukutaila aina na ya nkazi yonsi yano twamanya ukuti yatamalilika. Ndi cakuti twatandika ukutaila yauze nupya, tulaya ni nsansa nupya cilatwazwa ukumanya vino tulinzile ukucita pakuti tulenge aina na ya nkazi umu cilongano yatailana.
17. U mulandu ci uno ukutaila kwacindamila, nupya i vyani vino tulasambilila umu cipande icilondelilepo?
17 Cisi canguke ukutaila yauze umu nsi ii yakwe Satana nomba tungataila aina na ya nkazi umu nsi yonsi pa mulandu wakuti twayatemwa nayo yatutemwa. Kucita vivyo kulalenga tuye nu luzango nu kuya aalemane ndakai nupya kulalenga tucingililwe lino tulakwata intazi uku nkoleelo. Mungacita uli ndi cakuti umwi wamusosya nupya mwata ukumutaila? Mwaezya ukulola intazi iyo wakwe vino Yeova akuilola, ukuomvya ivisinte vya muli Baibo, ukutemwa sana aina na ya nkazi alino nu kusambilila kuli vimwi ivyacitiike ivyalembwa muli Baibo. Tungata ukusoka ndi cakuti yamwi yatucitila iviipe nu kutandika ukuyataila nupya. Nga twacita vivyo tulaipakizya ivintu ivingi pa mulandu nu kukwata ya cuza aingi aaluta na pa “kulemana kwa lupwa.” (Mapi. 18:24) Nomba tutalinzile sile ukupeleela pa kutaila yauze nayo kwene yalinzile ukumanya ukuti yangatutaila. Icipande icilondeliilepo cilalanda pali vino tungacita pakuti aina na ya nkazi yatutaile.
LWIMBO NA. 99 Umwi Uvi Twaya Aingi Cuze
^ Tulinzile ukutaila aina na ya nkazi. Nomba asi lyonsi lino cikaanguka ukucita vivyo, pano insita zimwi yakatusosya. Umu cipande cii tumalanda pa visinte vya muli Baibo vino tulinzile ukuomvya alino na pali vimwi vino antu aliko mpiti aalembwa muli Baibo yacisile vino tulinzile ukwelenganyapo, kucita vivyo kumatwazwa ukutaila sana aina na ya nkazi nu kutwalilila ukucita vivyo kwene na lino yatusosya.
^ Baibo ikatucelula ukuti tutange tutaile yamwi umu cilongano. (Yuda 4) Insita zimwi, aina yamwi yangezya ukuponzya yamwi lino yakulanda “ivya ufi.” (Mili. 20:30) Tukasoololapo ukukanataila antu ya musango uwo nanti ukukutika kuli aliyo.
^ Pakuti mumanyilepo na vyuze pali vino vyacitikiile ya Grete, lolini Ibuku Lya pa Mwaka Lyakwe ya Nte Yakwe Yeova ilya mu 1974, pa mafwa. 129-131.
