1, 2. Langililini umulandu uno ukukomelezya yauze kwacindamila.

CRISTINA uwa myaka 18, walanzile ati, “avyazi yane yankomelezyanga, nomba yampeelanga sana imilandu. ^[1] Nupya imvwango zyao zitazifile nupya zyawavyanga umwenzo, yalandanga nu kuti nakwata mano ya wance, ntalatala nsambilile nu kuti ninisya. Fwandi nalilanga cila nsita nu kupingulapo ukuta ukuyavwanzya. Natandike ukuyuvwa kwati ntacindama.” Ala umi usizipa ngi cakuti kusi uwakutukomelezya!

² Nupya, ukukomelezya kukalenga ivintu viziipe sana. Ya Rubén yalanzile yati: “Nayuvwanga ukuti nene wasile sile pa myaka ingi, nomba pa nsita imwi, twali na eluda umwi ala tukusimikila, lyene wizile ailuka ukuti ivintu vitanzipiile uwanda uuwa. Wakutike ni cikuuku kuli vino namusimikiile ivyali uku mwenzo. Lyene wanjiwisye vino umulimo uno naombanga wacindime. Wanjiwisye amazwi yakwe Yesu akuti swensi twacindama sana ukuluta utunyi utwingi. Ilingi nkaiusya ilembelo kwene lii, nupya licili likamfika pa mwenzo. Amazwi yano eluda wanenyile yangazwilizye sana.”—Mate. 10:31.

3. (a) I vyani vino umutumwa Paulo walanzile pa kukomelezya yauze? (b) I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

³ Citalinzile ukutuzungusya ukuti Baibo ikalanda sana ukuti tulinzile  ukukomelezya yauze lyonsi. Umutumwa Paulo walembiile Aina Klistu Ayebulai ukuti: “Mwe inane, cenjelini kuti umwi uwa munomuli ataya nu mwenzo uwiipe uwa kuntataila, nu kufutatila Leza uwa umi. Lelo mwakomelezyanya manda onsi lino insita iciliko ino mazwi yakwe Leza akati, “Ilelo” yatusoka pakuti kutaya umwi wino, iifyo lingamukomya umwenzo.” (Ayeb. 3:12, 13) Mwamanya vino amazwi yakukomelezya yakauvwika ningo ndi cakuti mukaiusya lino umwi wamukomelizye nu kumulenga ukuuvwa ningo sana. Fwandi Lekini tuzane amasuko uku mauzyo yaa: U mulandu ci uno ukukomelezya yauze kwacindamila? I vyani vino tungasambilila kuli vino Yeova, Yesu, na Paulo yakomelezyanga yauze? Nupya tungacita uli pakuti tukomelezye ningo yauze?

4. Aaweni aakalondekwa ukukomeleziwa, nomba u mulandu ci uno yasikomeleziwa ndakai?

⁴ Swensi kwene tukalondekwa ukukomeleziwa. Cii cikalondekwa sana lino tukukula. Kasambilizya Timothy Evans walanzile ati: “Ana . . . yakalondekwa ukukomeleziwa wakwe vino icimelwa cikalondekwa amanzi. Ndi cakuti umwana wakomeleziwa, angayuvwa ningo sana nu kumanya ukuti yauze yamutemwa.” Nomba tukwikala umu tusita ututale. Antu yaitemwa, aingi yatatemwana umu ndupwa, nupya yasikomelezyanya. (2 Tim. 3:1-5) Avyazi yamwi yasitaizya ana yao pano lino yene yaali ance avyazi yao yatayakomelezyanga. Antu aingi aalembwa incito yasiyataizya, fwandi yakailizyanya ukuti yasikomeleziwa.

5. I vyani ivyaya umu kukomelezya yauze?

⁵ Ukukomelezya kwayamo ukutaizya umuntu pali cimwi nanti pa mulimo umwi uno wataomba ningo. Nupya tungaakomelezya yauze lino tukuyanena ukuti yakwata imiyele isuma nanti lino “tukwazwa atonte.” (1 Tesa. 5:14) Izwi lya Cigiliki ilikasenulwa “ukukomelezya” likapiliula “ukuya ukulusansa lwakwe umwi.” Lino tukuombela pamwi na ina na ya nkazi, tukakwata utusita tumwi utwakuyanena vimwi ivya kuyakomelezya. (Welengini Kasambilizya 4:9, 10.) Uzye tukaomvya utusita tumwi ukuleka yauze yamanye umulandu uno twayatemelwa? Lino tutali twasuke icuzyo cii, cingazipa ukwelenganya api pinda lii: “Kulanda amazwi asuma [pa nsita ilinge] kwazipa.”—Mapi. 15:23.

6. U mulandu ci uno Ciwa akalondela ukututoovola? Langililini.

⁶ Satana Ciwa akalonda ukututoovola pano wamanya ukuti ukutoovola umwi kungalenga kuti ucuza wakwe na Leza utonte nupya angata ukuomba ningo na muli vyuze. Pali Mapinda 24:10 pakati: “Nga watoovoka ala amaka yako yalacepelwa pa wanda uno wizilwa ni ntazi.” Satana waomvizye ivintu ivipe ivingi kuli Yobo alino nu kumupeela imilandu pakuti amutoovole, nomba vyonsi vino waomvizye vitaomvile. (Yobo 2:3; 22:3; 27:5) Tungacimvya imilimo yakwe Ciwa ndi tukukomelezya amu ndupwa zitu na amu vilongano vino twayamo. Cii cilalenga ukuti yonsi umu ndupwa zitu na pa Mang’anda ya Wene yaya ni nsansa.

7, 8. (a) A malyasi ci aalembwa muli Baibo aakalanga ukuti Yeova akalola ukuti ukukomelezya yauze kwacindama? (b) Uzye avyazi yangacita uli pakuti yakolanya Yeova? (Lolini cikope cakutandikilako.)

⁷ Yeova. Kalemba wa Masamu wimvile ati: “[Yeova] akaya umupipi sana na yayo ati yaputuka imisana. Wene akapususya antu yano yati yapelelwa amano.” (Masa. 34:18) Lino kasema Yelemiya uwali na ucisinka  uvwile intete nu kutoovoka, Yeova wamwazwilizye ukuya umusipe. (Yele. 1:6-10) Nupya elenganyini vino kasema umukombe Danieli wakomeleziwe lino Leza watumile umungeli ukuya mukomelezya. Umungeli wiya wanenyile Danieli ati: “Leza wakutemwa wakwe cimwi.” (Dan. 10:8, 11, 18, 19) Uzye namwe mungaakomelezya ya kakosoola, ya painiya, alino na ina na ya nkazi akoloci?

⁸ Leza atayuvwile ukuti vino yaombiile pamwi nu Mwanakwe pa myaka ingi wakwe cimwi, citalondekwanga ukukomelezya Yesu lino wali pano nsi. Lelo, amaila yaili Yesu uvwile Isi akuvwanga ukufuma ukwiyulu ati: “Wii Umwanane mukundwe, munoli nkuzanga cuze.” (Mate. 3:17; 17:5) Fwandi Leza wataizye Yesu nu kumunena ukuti waombanga ningo sana. Yesu afwile wakomeleziwe sana lino uvwile amazwi yaa amaila yaili, kulikuti pa nsita ino watandike umulimo wa kusimikila na lino kwasile panono ukuti aswilile ukwi yulu. Yeova nupya watumile umungeli ukuti akakomelezye Yesu lino waculanga usiku pa wanda uno wali nu kufwa. (Luka 22:43) Ndi cakuti sweswe ya vyazi, lekini twakolanya Yeova lino tukukomelezya ana itu nu kuyataizya ndi yaomba ningo. Nupya tulinzile ukuyatungilila ndi cakuti yali na mezyo yano yakakwata cila wanda aangalenga yate ukuya na ucisinka lino yali uku sukulu.

9. I vyani vino tungasambilila kuli vino Yesu wacitilanga atumwa yakwe?

⁹ Yesu. Pa wanda uno Yesu watandike Iciusyo usiku, atumwa yakweti imiyele iya cilumba iitazifile. Yesu waicefizye nu kufula ingazo zya yatumwa yakwe, nomba yatwalilile ukupaazyanya pali wino walusile yonsi pali aliyo, nupya Petulo waitaile sana. (Luka 22:24, 33, 34) I cumicumi Yesu wataizye atumwa yakwe acumi pa mulandu wakuti yatwalilile ukuya pamwi nawe lino wali na mezyo. Wasoowile ukuti yaali nu kuomba imilimo ikulu kuluta ino waomvile, nupya wayanenyile ukuti Leza wayatemilwe sana. (Luka 22:28; Yoa. 14:12; 16:27) Limwi tungayuzya tuti, ‘Uzye ndinzile ukukolanya Yesu lino nkutaizya ana yane na yauze muli vino yakaomba ningo umu cifulo cakuti nasumba sile amano kuli vino yakaluvyanya?’

10, 11. Uzye Paulo walangilile uli ukuti walondanga sana ukukomelezya yauze?

¹⁰ Umutumwa Paulo. Muli ya kalata yano walemvile, Paulo walanzile ivisuma sana pa Ina Klistu yauze. Wapitanga na yamwi umu mulimo wa umisyonali pa myaka iingi nupya ukwaula nu kutwisika wamanyile sana vino yataombangamo ningo, lelo walandanga ivisuma pali aliyo. Paulo walondolwile Timoti ukuti, “Nemo namutemwa wa mwana, nupya wene u muomvi mutailwe uwa Mwene” uwali nu kusakamala ningo Aina Klistu yauze. (1 Kol. 4:17; Filipi 2:19, 20) Umutumwa Paulo walanzile ivisuma pali Tito uku cilongano ca ina Kolinto ukuti u “muomvi unji, nupya wene akaomba pamwi nani mu kwazwa mwemwe.” (2 Kol. 8:23) Fwandi Timoti na Tito yafwile yakomeleziwe sana lino yamanyile vino Paulo welenganyanga pali aliyo!

¹¹ Paulo na Banaba iisile umi wao mu uzanzo lino yaswilile uku vifulo vino antu yayazanzile. Nanti icakuti antu yamwi yayakanyanga umu musumba wa Lisitala, yaswilile pakuti yakakomelezye asambi apya ukuti yatwalilile ukuya nu utailo. (Mili. 14:19-22) Umu musumba wa Efeso, Paulo wakomenkine ni umba lya Antu ilisoke cuze. Pali Milimo 20:1, 2 pakati: “Walanga mpanzela yasila, Paulo aama alondezi ayakomelezya, nga ayapakasya, apita aya ku Makedoniya. Apita mu ncende izipusane pusane ala akukomelezya antu mu mazwi aingi. Alino afika ku Gilisi.” I cumicumi ukukomelezya aina kwacindime sana kuli Paulo.

12. Uzye ukulongana kukatwazwa uli ukuti twakomelezyanya?

¹² Umulandu onga uno Tata witu uwa kwiyulu watupekanyizizya ukuti twakomaana umu kulongana, u wakuti twakomelezyanya na ina lyonsi lino twakomaana. (Welengini Ayebulai 10:24, 25.) Wakwe vino cali uku yalondezi yakwe Yesu akutandikilako, tukakomaana capamwi pakuti tusambilile nu kukomeleziwa. (1 Kol. 14:31) Cristina, uwatalumbulwa pa kutandika kwa cipande cii, walanzile ukuti: “Cino natemwa sana pa kulongana u kutemwa kuno aina yakalanga kuli nene nu kunkomelezya. Insita zimwi nkaya ni cikonko ndi nafika pa Ng’anda ya Wene. Nomba ya nkazi yakaiza kuli nene, iyankumbatila nu kuneena yati nkuloleka ningo. Yakaneena yati yantemwa nupya yakauvwa ningo ukulola vino nkulunduluka muli ukapepa. Ukunkomelezya kukalenga inuvwa ningo sana!” Cikauvwika ningo ndi swensi cila muntu tukwezya sana na maka ‘ukukomelezyanya’!—Loma 1:11, 12.

13. U mulandu ci uno aomvi yakwe Leza yakalondekwa ukukomeleziwa?

¹³ Nanti aomvi yakwe Leza aakaomba ningo sana yakalondekwa ukukomeleziwa. Elenganyini pali Yoswa. Waombiile Leza na ucisinka pa myaka ingi. Lelo, Yeova wanenyile Mose ukumukomelezya ati: “Wemo peela sile Yoswa amalamulo. Fwandi umukomelezye nu kumupeela inzyansyo, pamulandu wakuti aliwe alatungulula antu ku kulamba nu kuyapoka nu kwikala mu mpanga ino wemo umalola sile.” (Malan. 3:27, 28) Kwasiile sile panono ukuti Yoswa apeelwe umulimo ukulu uwa kutungulula aina Izlaeli pakuti yakacimvye Impanga ya Ulayo. Wali nu kukomaana ni ntazi zimwi alino nu kucimviwa umuku onga. (Yoswa 7:1-9) Fwandi acino Yoswa walondekwanga ukukomeleziwa! Acino lekini swensi cila muntu twakomelezya ya eluda, kumwi na angalizi ya viputulwa aakaombesya ukusakamala ufyo wakwe Leza. (Welengini 1 Tesalonika 5:12, 13.) Umwangalizi umwi walanzile ati: “Aina yamwi yakatulembela amakalata yakututaizya iyalondolola vino yakaipakizya ndi twayatandalila. Tukasunga amakalata yaayo nu kuyawelenga ndi twaya nu ulanda. Tukakomeleziwa sana.”

14. I cani icikalanga ukuti ukutaizya umwi nu kumukomelezya i vintu ivicindame sana pa kusunda umwi?

¹⁴ Ya eluda na avyazi yazana ukuti ukutaizya nu kukomelezya kukaomba ningo lino yakuomvya ukusunda ukwaya muli Baibo. Lino Paulo wataizye aina pa mulandu wakuti yaomvyanga vino wayasambilizye, yafwile yakomeleziwe nu kutwalilila ukucita ivisuma. (2 Kol. 7:8-11) Ya Andreas, aakwata ana yaili yalanzile ukuti: “Ukukomelezya ana kukalenga kuti yakule umu melenganyo  nu kuya sana ya cuza yakwe Leza. Yakauvwa ukusunda ndi cakuti umuvyazi akuyakomelezya pa kuyasunda. Nanti icakuti ana itu yamanya ivisuma vino yalinzile ukucita, ukucita ivintu ivisuma ali cintu cino yatemwa sana pa mulandu wakuti tukayakomelezya lyonsi.”

15. I cani cino tungacita pakuti tukomelezye yauze?

¹⁵ Mwataizya aina na ya nkazi pa miyele yao isuma nu kuombesya kwao. (2 Mila. 16:9; Yobo 1:8) Yeova na Yesu yakataizya sana pali vino tukacita swensi lino tukutungilila umulimo wa Wene, nanti icakuti imiombele itu yapusana pusana pa mulandu ni vikatucitikila umu umi. (Welengini Luka 21:1-4; 2 Kolinto 8:12.) Yamwi acikoloci yakaombesya sana pakuti yazanwe uku kulongana nu kwasukapo alino nu kuombako umulimo wa kusimikila lyonsi. Uzye tutalinzile ukutaizya nu kukomelezya amusango uwo?

16. U mulandu ci uno tulinzile ukukomelezezya yauze?

¹⁶ Mwasyukila utusita twakukomelezya yauze. Ndi twalola vimwi vino tungataizizyapo umwi, tulinzile ukumutaizya. Elenganyini pali vino vyacitiike lino Paulo na Banaba yaali uku Antioki wa Pisidiya. Intunguluzi ikalamba iya mu ng’anda yamapepo yayanenyile ukuti: “Ina itu, ndi muli na mazwi yamwi akukomelezya antu, vwangini.” Paulo wasyukiile insita iiyo nu kulanda ilyasi lisuma. (Mili. 13:13-16, 42-44) Ndi cakuti tukweti amazwi akukomelezya yauze, tulinzile ukuyalanda. Tulazana ukuti ndi cakuti tukukomelezya yauze, naswe antu yalaatukomelezya.—Luka 6:38.

17. I cani icikalenga ukuti amazwi itu akukomelezya yauvwika ningo sana?

¹⁷ Mwaya nu ufumacumi nu kulanda ukwaula ukupita umumbali. Ukulanda amazwi yakukomelezya kwaya ningo sana, lelo amazwi yakwe Yesu uku cilongano ca Ina Klistu aku Tiatila yakalanga ukuti ukulanda ukwaula ukupita umumbali kwazipa. (Welengini Umbwilo 2:18, 19.) Ndi Sweswe yavyazi, limwi tunganena ana itu ivikutuzanzya pali vino yakulunduluka muli ukapepa. Limwi tunganena nkazi umusimbe icikatuzanzya pali vino akukuzya ningo ana nanti icakuti akakwata intazi. Ukutaizya kwa musango uwo kukaazwilizya sana!

18, 19. Uzye tungazwa uli yaayo aakalondekwa ukukomeleziwa?

¹⁸ Yeova atanga atunene ukuti tulande amazwi yamwi akukomelezya kuli umwi wakwe vino wanenyile Mose ukukomelezya Yoswa. Lelo, Leza akatemwa sana ndi tukukomelezya aina itu na antu yauze. (Mapi. 19:17; Ayeb. 12:12) Limwi tunganena umwina uwalanda ilyasi lya Baibo vino ilyasi lyakwe lyali lyazipa nanti vino wali watwazwa ukuuvwikisya ilembelo limwi. Nkazi umwi walembiile kalanda umwenyi ati: “Nanti icakuti mwali mwalanda amamineti sile anono, icili kwati mwali mwalola intazi zyane nu kunkomelezya nupya inuvwa ningo sana. Nkulonda mumanye ukuti lino mwali mukulanda ilyasi ni cikuuku, na lino mwali mwiza mwavwanga nani, nali nkuyuvwa kwati Yeova watantumila uwila.”

¹⁹ Tulazana ukuti kwaya inzila izingi izyakuomvya pa kukomelezya yauze ukuti yaye sana ya cuza yakwe Leza ndi cakuti tukwezya na maka ukuomvya amazwi yakwe Paulo akuti: “Acino mwakomelezyanya nu kwazwana, wakwe vino ndakai mukucita.” (1 Tesa. 5:11) Swensi kwene tulaazanzya Yeova ndi cakuti tukuuvwila amazwi yakuti: “Mwakomelezyanya manda onsi.”