1. (a) I vyani ivyacitikile Petulo lino kwali icipupu pali yemba wa Galile? (Lolini cikope ca kutandikilako.) (b) U mulandu ci uno Petulo watandikile ukutuwila?

UWANDA umwi usiku, umutumwa Petulo na asambi yakwe Yesu yacuzile sana pa kulamba Yemba uwa Galile ala kuli icipuupu. Lyene lilyo kwene sile izile iyalola Yesu akupita pa manzi. Petulo wizile apundilila Yesu nu kumuzya ngi cakuti nawe angapita pa manzi ukuti akamukomanye. Lino Yesu wazumile, Petulo wafumile umu wato nu kutandika ukuya kuli Yesu. Patapisile ni nsita, Petulo watandike kutuwila umu manzi. U mulandu ci? A pa mulandu wakuti wasumvile amano uku cipupu ca muza na maimbi nga auvwa intete. Zuwa-zuwa Petulo wapundilile Yesu ukuti amutuule, lyene lilyo kwene Yesu amulema ikasa nu kumunena ukuti: “We wa utailo unono, uzye pacani watwisika?”—Mateo 14:24-32.

2. I vyani vino tumasambililapo?

² Lekini tusambilile pa vintu vitatu ivyacitikile Petulo ivingatwazwa ukuti naswe tuye nu utailo: (1) Vino Petulo wataile pa  kutandika ukuti Yeova angamwazwa, (2) umulandu uno Petulo watandikile ukutonta umu utailo, na (3) icavwile Petulo ukuya nu utailo ukome nupya. Ukusambilila pa visinka vii kumatwazwa kumanya vino tungacita pakuti ‘tukomeleke mu utailo.’—1 Kolinto 16:13.

3. U mulandu ci uno Petulo wikiile umu wato, nga swemo ivyani vino twacita ukukolanako na vino Petulo wacisile?

³ Petulo wali nu utailo ukome. U mulandu ci uno twalandila vivyo? Lino Yesu wamwamile, Petulo wisile umu wato nu kupita pa manzi. Petulo wataile ukuti amaka yakwe Yeova yamaleenga ukuti apite pa manzi wakwe vino Yesu wapitanga. Ali vino caya na ndakai, lino Yesu watwamile ukuti twamukonka, twaipeezile kuli Yeova nu kuwatiziwa. U mulandu ci? A pa mulandu wakuti twali nu utailo muli Yeova na Yesu ukuti yalatwavwa.—Yoane 14:1; welengini 1 Petulo 2:21.

4, 5. U mulandu ci uno ukukwata utailo caya icintu icicindame?

⁴ Utailo i cintu cimwi icicindame sana. Utailo uno Petulo wakweti walenzile ukuti apite apa manzi, icintu cino calolekanga ukuti citanga cicitike uku muntunze. Naswe nga tuli nu utailo tungacita ivintu vino vikuloleka kwati tutanga tukwanisye ukucita. (Mateo 21:21, 22) Swe yamwi twasenula imyelenganizizye ni miyele imwi ino twali nayo mpiti icakuti antu yano yatumanyile, pali ino nsita yatange yatumanye. Twasenuka muli vino twacitanga pa mulandu wakuti twatemwa Yeova, alino na pa mulandu wakuti Yeova uwatwazwile ukuti tusenuke. (Welengini Kolinto 3:5-10.) Utailo u walenzile ukuti tuipeele kuli Yeova nu kuya ya cuza yakwe, nupya Yeova kwene u walenzile ukuti tuipeele kuli aliwe.—Efeso 2:8.

⁵ Utailo ukalenga ukuti tuye akome. Utailo auno ukatwazwa ukuti, twacimvya ukuzanza kwakwe Satana ciwa umwanisi witu. (Efeso 6:16) Nupya, pa mulandu wakuti twataila Yeova, tutalinzile ukusakamala sana ngi cakuti twaya ni ntazi. Yeova watulaya ukuti alatupeela vyonsi vino tukulonda ngi cakuti twataila muli aliwe nupya ngi cakuti tukulonda Uwene wakwe nu wololoke inkoleelo. (Mateo 6:30-34) Nupya, nga twatwalilila ukuya nu utailo, Yeova alatupeela upe ucindame sana, kulikuti, umi uwa manda pe.—Yoane 3:16.

6, 7. (a) I vyani vino tungakolanya uku maimbi ni cimuza ivyalenzile ukuti Petulo auvwe intete? (b) U mulandu ci uno tulinzile ukumanyila ukuti cangupala sana ukutonta umu utailo?

⁶ Lino Petulo wapitanga pali Yemba wa Galile, wizile auvwa intete. U mulandu ci? A pa mulandu wa cipuupu na maimbi. Cipuupu na maimbi vyaya wa mavya aingi na mezyo yano Aina klistu yakakwata ndakai. Nandi cakuti intazi zii zingatala sana, Yeova angatwazwa ukuzizimizya. Lelo mwaiusya ivyacitike kuli Petulo. Petulo atatandike ukutuwila umu manzi apa mulandu wa cimuza na maimbi  yano yamumanga. Lelo, Baibo ikatulondolwela ukuti Petulo: “Lino walola vino kwaya cipuupu, auvwa intete.” (Mateo 14:30) Petulo watiile ukwika amanso pali Yesu nu kutandika ukwika mano uku cipuupu. Lyene avino utailo wakwe watandike ukuceepa. I cilicimwi naswe kwene, ndi cakuti twika sile amano pa ntazi zino tukupitamo, tungatandika ukutwisika ngi cakuti Yeova angatwazwa.

⁷ Tulinzile ukumanya ukuti cangupala sana ukutandika ukutonta umu utailo. U mulandu ci? Pano Baibo ikati ukukanaya nu utailo ali “iifyo lino likatupalama lili lili.’ (Ayebulai 12:1) Vivikwene vino cali kuli Petulo, naswe nga twika mano uku vintu viipe, utailo witu ungatonta zuwa. Uzye fwandi, tungamanya uli ukuti utailo witu iutandika ukutonta? Amauzyo ati yalondelelapo yamatwazwa vino tungaiceceta.

8. I vyani ivingalenga tute ukuya nu utailo umu malayo yakwe Yeova?

⁸ Uzye ncili nakwata utailo umu malayo yakwe Leza? Yeova watulaya ukuti, alonona insi ii yakwe Satana. Lyene fwandi tunguzya tuti, uzye nkapumvyanyiziwa ni vyakulezezyamo icitendwe ivyaya umu nsi ii? Ngi cakuti ali kuno twika mano, lyene tungatandika ukutwisika ndi mpelelekezyo ili umupiipi. (Habakuku 2:3) Mwelenganye pa ulayo na uze. Yeova watukulula, nupya watulaya ukuti alaatwelela pa maifyo itu. Lelo nga twatwalilila ukwelenganya pa maifyo itu akucisila, tungatandika ukutwisika ngi cakuti umu cumi Yeova watwelela. (Milimo 3:19) Lyene tungata ukuya nu luzango lino tukuombela Yeova, nupya tungata nu kukosoola ilandwe lisuma uku yantu.

9. I vyani ivingacitika ngi cakuti tukwika sile amano uku vintu vino tukulonda sweineco?

⁹ Uzye ncili nkaombela Yeova apapezile amaka yane? Nga tukuombesya umu mulimo wakwe Yeova, tulatwalilila ukutaila amalayo yonsi yano watulaya uku nkoleelo. Nga ndi cakuti twatandika sile ukwika amano uku vintu vino tukulonda sweineco? Limwi, tungazumila incito ino tukulipilwa ningo, lelo ala tukuvilwa ukuomba ningo imilimo yakwe Yeova. Cii cingalenga tutonte umu utailo, nupya ‘tungaya akasu,’ nu kufilwa ukuombela ningo Yeova.—Ayebulai 6:10-12.

10. Uzye tukalaanga uli ukuti twataila Yeova ndi cakuti tukwelela yauze?

¹⁰ Uzye cikankomela ukwelela yauze? Ndi cakuti yamwi yatuluvyanya, uzye tukayasokela nandi sile ukuta ukuyavwanzya? Nga tukacita vivyo, ala tukaika sana amano kuli vino tukayuvwa sweineco. Tukalanga ukuti twataila Yeova ndi cakuti tukwelela yauze. U munzila ci? Ngi cakuti umwi watuluvyanya ala waya ni nkongole kuli sweswe.  Ngi cakuti twifya kuli Yeova, ala naswe twamukongola. (Luka 11:4) Fwandi ndi cakuti tukwelela yauze, ala twataila Yeova. Twataila ukuti Yeova angatwavwa ukuti twaelenganya pa visuma, nupya vino Yeova akatucitila vyazipisya ukuluta ukulandula ndi umwi watuluvyanya. Asambi yakwe Yesu yasambilile ukuti, umuntu alinzile ukuya nu utailo pakuti aelele yauze. Lino Yesu wayanenyile ukuti yalinzile ukwelela yauze nandi icakuti yayaluvyanya imiku iingi, izile iyamupapata iyati: “Tukuzizye utailo.”—Luka 17:1-5.

11. I cani icingalenga ukuti tusoke ngi cakuti umwi watulungika?

¹¹ Uzye nkasoka ndi cakuti yamwi yandungika? Ndi yamwi yamulungika mwasambililako vimwi pali vino yamunena, ukuluta ukulola sile vino iyaluvyanya umu mivwangile nanti muli vino yasicita ningo. (Mapinda 19:20) Mutalinzile ukutazyela isyuko lyakukolanya vino Yeova akaelenganya!

12. Uzye umuntu ngi cakuti akuilizyanya pali yano yakatungulula ala akweti uwavya ci?

¹² Uzye nkailizyanya pali yano yakatungulula umu cilongano? Lino Aina Izlaeli yasumvile amano ukwi lyasi iliipe lino inengu 10 zyalanzile, yatandike ukuilizyanya pali Mose na Aloni. Lyene Yeova uzizye Mose ukuti: “Uzye yalakana kunzumila kufila lilaci?” (Mpendwa 14:2-4, 11) Yeova wamanyile ukuti Aina Izlaeli yatamutaile, pa mulandu wakuti yatandike ukuilizyanya pali Mose na Aloni, yano aliwe wasonsile ukuti yaaye intunguluzi. Fwandi na ndakai kwene, ngi cakuti tukailizyanya pali yano Yeova wasonta ukuti yatungulula antu yakwe, ala utailo witu muli Yeova watonta.

13. U mulandu ci uno tutalinzile ukutoovoka ndi twamanya ukuti utailo witu watiutandika ukutonta?

¹³ Mauzyo yaa yano twalandapo, yatalinzile ukumutoovola ndi cakuti mwalola ukuti utailo winu watandika ukutonta. Mwiusye  ukuti nu mutumwa Petulo nawe, uvwile intete nupya watandike nu kutwisika. Nupya limwi-limwi, Yesu walungikanga atumwa yakwe yonsi, pa mulandu wakuti yali nu “utailo unono.” (Mateo 16:8) Lelo nandi cakuti cali vii, tungasambililako cimwi ukwi lyasi lyakwe Petulo. Lekini tulande vino wacisile lino watandike ukutwisika nu kutuwila muli yemba.

14, 15. (a) I vyani vino Petulo wacisile lino watandike ukutuwila? (b) Uzye tungika uli amanso pali Yesu?

¹⁴ I vyani vino Petulo wacisile lino watandike ukutuwila? Petulo wamanyile ukowa, fwandi nga wapingwilepo ukowa nu kuswilila uku wato. (Yoane 21:7) Nomba u mulandu ci uno atacitile vivyo? U mulandu wakuti atataile ukuti angaituula umweneco. Nupya kwene wataile Yesu ukuti angamwazwa. Ndi cakuti twalola ukuti utailo witu watonta, cingazipa ukucita wakwe vino Petulo wacisile. Uzye tungacita uli vivyo?

¹⁵ Wakwe vino Petulo wataile ukuti nupya kwene Yesu wali nu kumwazwa, naswe kwene lekini “twike manso” pali Yesu. (Welengini Ayebulai 12:2, 3.) Lelo swemo tutange tulole Yesu wakwe vino Petulo wamuweni. Uzye tungacita uli pakuti “twike manso” pali Yesu? Tungasambilila pa vintu vino wasambilizyanga nu kucita, alino nu kulakonka umu ntampulo zyakwe. Ndi twacita vivyo, cilatwazwa ukuti tuye akome mu utailo. Lekini tusambilile pa nzila zimwi zino tungakolanyizizyamo Yesu.

16. Uzye Baibo ingatwazwa uli ukuya nu utailo ukome?

¹⁶ Mwataila sana Baibo. Yesu wamanyile ukuti, Baibo izwi lyakwe Leza nupya lingatupandako amano ya mpomvu. (Yoane 17:17) Pakuti tukolanye Yesu, tulinzile ukuwelenga Baibo cila wanda, ukuisambilila ningo, alino nu kwelenganya sana pali vino tukusambilila. Tulinzile nu kulonda ivyasuko uku mauzyo yano tungakwata. Limwi tungaya ni cuzyo cakuti, uzye ncili nazumila ukuti tukwikala umu manda ya kusyalikizya? Tulinzile ukukomya utailo witu lino tukuwelenga pa mausowelo akalangilila ukuti tuli umu manda aakusyalikizya. Uzye nkalondekwa ukukomya utailo wane umu malayo yano Yeova watulaya uku nkoleelo? Mulinzile ukusambilila pa malayo aafikiliziwa akazanwa muli Baibo. Uzye umu cumi nazumila ukuti Baibo ikaomba na ndakai kwene? Mungawelenga pa ina na ya nkazi aasenuka umu mikalile yao pa mulandu wakusambilila Baibo. * (Lolini futunoti.)—1 Tesalonika 2:13.

17. U mulandu ci uno Yesu wazizimizye intazi izikome wakwe cimwi, nupya mungamukolanya uli?

¹⁷ Mwaika sana amano pali vino Yeova walaya. Yesu wisile amano pa malayo yano yaali uku nkoleelo, ali mulandu kwene uno wazizimizye intazi izikome wakwe cimwi. (Ayebulai 12:2) Yesu atapumvyanyiziwe ni vintu vya mu nsi. (Mateo 4:8-10) Uzye mungakolanya Yesu mutuli? Mwaelenganya pa malayo asuma wakwe cimwi yano Yeova walaya. Mwaelenganya ukuti muli umu nsi ipya. Mungalemba vino mulacita umu Paladaise. Nanti limwi, mungatantika antu yano mungaca mutemwe ukulanda nayo nga yatutuluka alino nu kulemba vino mungatemwa ukwiza yanenako. Mwalola ukuti malayo yano Yeova walaya, wamilaya mwenga sile pa lwinu.

18. Uzye ipepo lingamwazwa uli ukuya nu utailo ukome?

¹⁸ Mwapepa ukuti muye nu utailo ukome.  Yesu wasambilizye asambi yakwe ukuti yalinzile ukulenga umupasi wa muzilo. (Luka 11:9, 13) Lino mukulenga umupasi wa muzilo, mwapepa nu kuti muye nu utailo ukome. Pano umupasi wa muzilo uukalenga ukuti tuye nu utailo. Mulinzile ukulumbula cino mukulonda umu mapepo inu. Limwi ndi cakuti, cikamitalila ukwelela yauze, mwapepa kuli Yeova ukuti utailo winu uye ukome nupya mwapepa ukuti amwazwe ukutandika ukwelela yauze.

19. Uzye tungasoolola uli ya cuza asuma?

¹⁹ Mwasoolola ya cuza aaya nu utailo ukome. Yesu wasoololanga ningo ivyuza. Atumwa ali yacuza yano wayanga nayo lyonsi, yaali acumi, nupya yamuvwilanga. (Welengini Yoane 15:14, 15.) Mwakolanya Yesu nupya mwasoolola ningo ivyuza. Ya cuza inu yalinzile ukuya antu ya utailo nupya yalinzile ukulauvwila Yesu. Ya cuza yalinzile ukuya acumi lyonsi, na lino yakwazwa umuze nanti sile lino yakwazwiwa.—Mapinda 27:9.

20. I vyani ivingacitika ndi cakuti twazwilizya yauze ukuya nu utailo ukome?

²⁰ Mwaazwa yauze ukuya nu utailo ukome. Yesu wazwanga asambi yakwe ukuya nu utailo ukome ukupitila muli vino wacitanga nu kulanda. (Mako 11:20-24) Tulinzile ukukolanya vino Yesu wali. Nga tukucita vivyo, ala tulakomya utailo witu na wako yauze. (Mapinda 11:25) Uzye mungazwa uli antu yano mukasimikila? Ndi mukusambilizya antu yauze Baibo, mwayanena ukuti umu cumi Leza akuno waya nukuti akatusakamala, alino mwayasambilizya nu kuti Baibo Izwi lyakwe Leza. Uzye mungazwa uli aina na ya nkazi ukuya nu utailo ukome? Ngi cakuti mwalola ukuti kuli umwi akuilizyanya pa ina aakatungulula, mutalinzile ukumutaluka papo kwene sile. Lolini vino mungacita apakuti mumwazwe ukuya nu utailo ukome nupya. (Yuda 22, 23) Ndi cakuti mucili mukaya uku sukulu nupya ya mwalimu inu yakalanda ukuti ivintu vyasangwike sile, mulinzile ukusipa nu kuyalondolwela vino mwasambilila muli Baibo ukuti ivintu vyaumvilwe. Limwi mungazana ukuti ya mwalimu alino na yano mukasambilila nayo yazumila ukuvwa kuli vino mwasambilila muli Baibo.

21. I cani cino Yeova watulaya swensi kwene?

²¹ Yeova na Yesu yazwilizye Petulo ukukana kwata intete nu kuya nu utailo ukome. Lyene Petulo wizile aaya umuntu wino tulinzile ukukolanya pa mulandu nu utailo uno wakweti. Naswe kwene, Yeova watulaya cila muntu ukuti alatwazwa ukutwalilila ukuya nu utailo ukome. (Welengini 1 Petulo 5:9, 10.) Tulinzile ukulemasya pakuti utailo witu uye ukome, nupya Yeova alatupolelela ngi cakuti lyonsi kwene tukucita vivyo.