Uzye Mukataizya Pali Vino Mwapokelela?
Uzye Mukataizya Pali Vino Mwapokelela?
‘Swemo . . . twapokelela umupasi wamuzilo kufuma kuli Leza, pakuti utwazwe ukumanya vino Leza watupeela.’—1 KOLINTO 2:12.
MUNGASUKA MUTUULI?
I vyani vino swensikwene ance na ikolo tulinzile ukutaizya?
Aaweni yamwi yano tungakolanya aalembwa muli Baibo alangiliile ukuti yaataizyanga pali vino Leza wayacitiile? Londololini vino mukayuvwa pali vino Leza wamucitila?
1. Uzye antu aingi yakayuvwa uli pa vintu vino yakwata?
ANTU aingi yuvwapo imvwango yakuti: ‘Umwana asitaizya iyele acili akoonka.’ Uzye namwe mwatala mwelenganyapo vivyo? Ndi cakuti umwi akapokelela ivisuma ukufuma uwance wakwe, asilola ukuti ivintu vivyo vya cindama. Ndi umwi wakulila umu lupwa ulukankala, angaalola kwati citacindama ukuomvya ningo ivyuma vivyo. Pa mulandu nu kukana manya sana vino uwikazi waya, uwa cance atanga amanye ivyacindama sana umu umi.
2, 3. (a) I cani cino Aina Klistu acance yalinzile ukucenjelako? (b) I cani icingatwazwa ukutaizya sana vino twapokelela?
2 Ndi cakuti mwemwe ya cance, i vyani vino mukalola ukuti vyacindama sana kuli mwe-mwe? Acance aingi umu nsi, yakasumba sana mano uku vyuma—ukufola impiya izingi, ukukwata ing’anda isuma sana, nanti ukukwata iviya vya mutengo ivyayako ndakai. Nomba, ndi cakuti vii ali vino twasumbako sile amano, ala kuli cimwi icicindame cino twataazyela—kulikuti ukuombela Leza. Icaulanda icakuti, antu aingi ndakai yatatala yatandika ukuombela Leza. Mwe ya cance mwe muno mwakwata avyazi yakapepa mulinzile ukucenjela sana pakuti mutata ukusumba amano ukwisyuko lino mwakwata ilya kuya ya cuza yakwe Leza. (Mateo 5:3) Ndi cakuti musikutaizya apisyuko kwene lii lino mwakwata, ivintu vingiza vimwipile sana uku nkoleelo.
3 Nomba, mutalinzile ukuleka icintu cico cikamucitikile. Uzye icani icilamwazwa ukucindika sana vino Leza wamucitila? Lekini tusambilile pa malyasi yamwi aayantu aalembwa muli Baibo aangatwazwa ukumanya umulandu uno cacindamila ukutaizya pali vino Leza watucitila. Malyasi yano tumasambililapo yangazwa swensi kwene ance na ikolo ukutemwa sana vino Leza watucitila cila-muntu.
YAMWI YATATAIZYANGA
4. Uzye pali 1 Samueli 8:1-5 pakalanda cani pa yana yakwe Samueli aonsi?
4 Muli Baibo, mwaya malyasi aakalanda pa yantu aatataizyanga pali vino yapokeliile kufuma kuli Leza. Vikwene i vyacitiike umu lupwa lwakwe kasema Samueli, uwatandike ukuombela Yeova ala acili umwance sana nupya Leza wamutemilwe sana. (1 Samueli 12:1-5) Samueli waombanga ningo sana icakuti na ana yakwe aonsi yaili, Yowelo na Abiya nga yamukolanyanga. Lelo, yatataizye apisyuko lino yaakweti, nupya ivintu vizile iviipa sana. Ilyasi lya muli Baibo likatunena ukuti yene yatakolanyanga isi, yaapingulanga “ukwaula ukulondela icisinka.”—Welengini 1 Samueli 8:1-5.
5, 6. Uzye ivintu vizile iviya uli kuli yamwana Yosiya aonsi alino nu mwizikulu wakwe?
5 Avino cali nu kuyana ya Mwene Yosiya aonsi. Yosiya wapepanga Yeova ningo sana. Lino ulupapulo lwa Masunde Yakwe Leza lwazanyilwe nu kuwelengwa kuli Yosiya, waombisye sana na maka ukulondela vino Yeova walondanga. Yosiya walesizye ukupepa utuluwi nu kutaila imipasi ukwacitikanga umu mpanga iiya, nupya wakomelizye antu ukuvwila Yeova. (2 Yamwene 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25) Fwandi ya mwana Yosiya aonsi yapokeliile uwila usuma sana ukufuma kuli Leza! Mukuya kwa nsita, yamwana Yosiya yatatu pa yana yakwe aonsi alino nu mwizikuli wenga umonsi, izile yaya aene, nomba pali yaa yonsi pataali nanti a wenga uwataizye pali vino wapokeliile.
6 Yeowazi wizile apyana isi Yosiya, nomba, ‘Wene wifyanga apa manso yakwe Yeova.’ Wateesile sile imyezi itatu lino Falao umwene wa ku Eguputo atatala wamuyalila umu cifungo, nupya Yeowazi wafwilile umu cifungo. (2 Yamwene 23:31-34) Lyene Yeoyakimu wapyanyile, ateeka imyaka 11. Nawe kwene atataizye pali vino wapokelile ukufuma kuli isi. Pa mulandu ni vicitwa iviipe vino Yeoyakimu wacitanga, Yelemiya wasoowile pali aliwe ati: “Wene alazikwa wakwe punda.” (Yelemiya 22:17-19) Yauze aizile yateekapo ala Yosiya wafwa aeya: Zedekiya mwana Yosiya alino nu mwizikulu wakwe Yosiya, Yeoyakini. Nayo kwene yaa yacitanga iviipe; pataali uwacitanga ivisuma ndi vino Yosiya wacitanga.—2 Yamwene 24:8, 9, 18, 19.
7, 8. (a) Uzye caali uli pakuti Solomoni ate ukuya ni syuko lino wapeezilwe ukufuma kuli Leza? (b) Uzye i cani cino tungasambilila kuli yaayo alembwa muli Baibo aatataizyanga pali vino Leza wayacitiile?
7 Solomoni wali u mwene uwapokelile ivingi sana ukufuma kuli isi, Davidi. Nanti icakuti Solomoni wavyalilwe umu lupwa lwakwe yakapepa nupya aiza tandika nu kuteeka ningo sana, wizile ata ukucita ivisuma. ‘Lino Solomoni wakota, aci yakwe yalesile kuti aapepa tuleza tuze twakumwao. Wene watile nu koopa Yeova Leza wakwe ndi vino isi Davidi wacitanga.’ (1 Yamwene 11:4) Cii calenzile ukuti Yeova ate ukutemwa Solomoni.
8 I caulanda sana ukumanya ukuti aonsi yaa aavyalilwe umulupwa lwakwe yakapepa nupya aakweti isyuko lya kucita ivisuma yaavizilwe ukuomba ningo! Lelo, asi acance yonsi aalembwa muli Baibo aizile yaya vii, na ndakai kwene asi yonsi aakacita vivyo. Lekini lyene tusambilile pa yacance yamwi aacitanga ivisuma yano Aina Klistu yacance ndakai yangakolanya.
ANTU YAMWI AATAIZYANGA PALI VINO YAPOKELIILE
9. Uzye ya mwana Nowa yaomvile uli ningo, nupya Aina Klistu acance ndakai yangayakolanya uli? (Lolini cikope cakutandikilako.)
9 Ya mwana Nowa yacitanga ivintu ivisuma sana. Isi wanenyilwe ukukula iciwato nu kwingilamo pamwi nu lupwa lwakwe. Ya mwana Nowa yafwile yaatemilwe sana ukucita ukulonda kwakwe Yeova. Yafwile yaombelanga pamwi na isi. Umukuya kwa nsita, izile yavwa isi ukukuula iciwato nu kwingilamo. (Utandiko 7:1, 7) Uzye icani cino yacitiile vivyo? Pa Utandiko 7:3 pakaati, iingizye ivinyama umu ciwato nu ku ‘visunga ivipuma kuti vikavyalane nupya mu nsi.’ Nantunze nayo yapuswike. Pa mulandu wakuti yamwana Nowa yaacindike sana vino yaapokeliile ukupitila muli isi, yaakweti isyuko lya kwazwilizya ukusungilila uluko lwa untunze kuti lutalowa nu kutandika ukupepa kusanguluke umu nsi umwaula uyi.—Utandiko 8:20; 9:18, 19.
10. Uzye alumendo 4 yalangizye uli ukuti yaataizyanga sana pa cumi cino yasambiliile?
10 Lino papisile imyaka iingi, alumendo 4 aYebulai izile yalanga ukuti vino yaasambiliile vyali vicindame sana kuli aliyo. Hananiya, Misyaeli, Azaliya, na Danieli yaasenzilwe uku Babiloni umu 617 B.C.E. Yaali alumendo alolekanga ningo, aamano nupya nga yaatandike ukucita vino aina Babiloni yaacitanga. Nomba asi vino yaacisile. Vino yaacisile vikalanga paswe ukuti iusyanga vino yaapokeliile, kulikuti vino yaasambiliziwe. Alumendo kwene yaa 4 yaapoleliilwe pa mulandu wa kulondela vino yaasambiliile pali Leza lino yaali ance.—Welengini Danieli 1:8, 11-15, 20.
11. Uzye antu yauze yene cayazipiile uli pa mulandu wakuti Yesu wali sana cuza wakwe Leza?
11 Pali yano yaataizyanga sana pali vino yapokeliile ukufuma kuli Leza, Yesu wene wacizilepo. Wapokeliile ivingi sana ukufuma kuli Isi, nupya wataizyanga cuze. Kutaizya kwakwe Yesu kukalolekela umu mazwi yano walanzile akuti: “Nkavwanga sile vino Tata wanena kuti mvwange.” (Yoane 8:28) Nupya cino Yesu walondesyanga icakuti antu aingi cikayaziipile ukupitila muli vino wene wapokeliile. Wanenyile amaumba ya antu ati: “Ndinzile nkosole Ilandwe Lisuma lya Wene wakwe Leza nu ku misumba yuze kwene, pano acino Leza wantumile.” (Luka 4:18, 43) Wavwile yano yaakutikanga kuli aliwe ukumanya ucindami wa kukanaya “amu nsi,” yano yasisumba mano uku kuombela Leza.—Yoane 15:19.
MWATAIZYA PALI VINO MWAPOKELELA
12. (a) Uzye ilembelo lyakwe 2 Timoti 3:14-17 lingazwa uli acance aingi ndakai? (b) Uzye amauzyo ci yano Aina Klistu ya cance yalinzile ukwelenganyapo?
12 Wa yalumendo yano twati-tulandapo, namwe limwi mwakulila umu lupwa lwakwe yakapepa. Ndi cili vivyo, vino Malembelo yakalanda pali Timoti limwi vingakolana na vino caya kuli mwemwe. (Welengini 2 Timoti 3:14-17.) Avyazi inu ‘aamusambilizye’ pali Leza wa cumi na vino mungacita pakuti mwamuzanzya. Limwi namwe avyazi inu yaatandike ukumusambilizya ukufuma lino mwali umwana munono. Cii camulenga ukuya na ‘mano aku mutungulula ukuti muye nu utailo muli Klistu Yesu kuti amutuule’ nu kumwazwa ‘ukuiteyanya’ mu kucita imilimo yakwe Leza isuma. Lyene, icuzyo icicindame sana icakuti: Uzye namwe mulaataizya pali vino mwapokelela? Cii cingamwazwa ukuti muicecete pakuti mwaomba ningo. Muyuzye amauzyo wakwe yaa: ‘Uzye nkauvwa uli ukupendelwa apiumba lyakwe yante yacumi aaliko mpiti na aayako ndakai? Uzye nkauvwa uli ukuya pa yantu anono sile aamanyikwa kuli Leza ndakai? Uzye nkataizya ukumanya ukuti naya ni syuko ilikalamba nupya iliyiyele pa kumanya icumi?’
13, 14. Uzye yamwi akulila umu lupwa lwakwe yakapepa yangeziwa ukutandika ukucita cani, nomba u mulandu ci uno cingaya ukuulwa amano ukutandika ukucita vivyo? Landini ivyacitiike.
13 Aina Klistu yamwi acance aakulila umu ndupwa zya Ina Klistu yangaafilwa ukulola upusano uwaya pali yakapepa yakwe Leza acumi ndakai na antu amu nsi yakwe Satana. Yamwi yaatunkwa ukulondesya ukucitako ivintu ivya mu nsi. Nomba uzye mungaya mukimilile apa museo lino imulola ukuti kukwiza motoka iyatisimula cuze, pakuti mulole ndi mumacisika nanti ukufwa? Kucita vivyo kungaya ukukana elenganya ningo! Umunzila iliyonga kwene, tutalinzile ukucita icintu cimwi iciipe pakuti tumanye intazi ino icintu cico cingatuletela.—1 Petulo 4:4.
14 Gena, aakaikala uku Asia, wakuliile umulupwa lwakwe yakapepa. Wa watiziwe ala ali ni myaka yakuvyalwa 12. Nomba, lino wakuzileko panono, wizile atandika ukulondesya ukucitako ivintu iviipe ivyaya umu nsi. Walanzile ati: “nalondanga ukuya nu ‘untungwa’ uno antu amu nsi yakati yaya nao.” Gena watandike ukucita ivintu iviipe nanti icakuti atatiile ukupepa. Lino wafisizye imyaka 15, wacitanga ivintu vino ya cuza yakwe aipe yacitanga. Wamwanga sana uwengwa nu kutukana wakwe vino yacuza yakwe yacitanga. Ilingi Gena wawelanga apa ng’anda usiku, ukufuma kuno yacinilanga nu kuteya ivyangalo vyaunkalwe vya pa kompyuta. Lelo, lino papisile insita, wizile ailuka ukuti ivintu ivyaya umu nsi vino antu yakalondesya ukucita visilenga umuntu ukuya nu luzango. Mutaali cintu nanti cimwi cisuma. Walanzile pali vino vyalenzile ukuti awele uku cilongano ati: “Kwaya intazi izingi zino zikamponela, nomba Yeova akampolelela sana.”
15. Uzye acance aatakulila umu ndupwa zyakwe yakapepa nayo kwene yalinzile ukwelenganya pali cani?
15 Nanti icakuti avyazi inu asi yakapepa, mwaelenganya apisyuko lino mwakwata ilya kumanya nu kuombela Kaumba. Nanti cakuti pano nsi paaya antu aingi wakwe cimwi, Yeova waisokolola sile kuli mwemwe. Ala, fwandi isyuko sana ukuti mwaya pali yaayo asambilila icumi! (Yoane 6:44, 45) Ndi mwapenda antu 1, 000, pa yantu amu nsi, ala wenga sile u wasambilila icumi, namwe mwaya pa yantu kwene yaayo anono aasambilila icumi. Fwandi tulinzile ukuya nu luzango pa kumanya icumi, asi mulandu na vino twacipokeliile. (Welengini 1 Kolinto 2:12.) Gena walanzile ukuti: “Ndi nelenganya pali cii, cikampezya sana mano. Nene weni pakuti imanyikwe kuli Yeova, Umwineco wa uumbo onsi?” (Masamu 8:4) Nkazi Umwina Klistu aakaikala ukucifulo kwene ciici walanzile ati: “Ana isukulu yakaaya sana ni cilumba ndi yamanyikwa kuli mwalimu. Fwandi swemo twasyuka sana ukumanyikwa kuli Yeova, Kasambilizya Mukalamba!”
UZYE MULI NU KUCITA CANI?
16. Uzye icani icacindama sana cino Aina Klistu acance ndakai yangasoolola ukucita?
16 Ndi mwelenganya apisyuko lino mwakwata, mulinzile ukulondesya ukutwalilila ukuya pa yantu anono sile aasolola ningo ivya kucita umu umi. Ndi mukucita vivyo, namwe mungaya pa yaomvi yakwe Leza aingi sana acumi aliko mpiti na ayako ndakai. Cii ali camano cino mungacita ukuluta ukukonkelezya acance aingi aatamanya Leza, yano yakacita ivintu ivilalenga ukuti yakononeke.—2 Kolinto 4:3, 4.
17-19. U mulandu ci uno caziipila ukukana cita ivintu wa yantu amu nsi?
17 Lelo cii, cisikupiliula ukuti ivintu vilaamuzipila lyonsi pa mulandu wakuti musikucita vino auzo yakacita. Nomba icisinka icakuti, ukuya na mano u kukalenga kuti tuye aiyele uku yantu amu nsi. Lekini tulangilile: Elenganyini pa muntu uwamanya sana ivyangalo vya kucimvyanya. Pakuti amanye sana ivyangalo, alinzile ukuyiyela. Cikalondekwa ukuti aikaanye uku vintu ivingi ivingaamuliila insita nu kumulenga ukukana manya ningo ivyangalo vivyo. Lelo, ukulondesya kwakwe ukuti aye umuyiyele uku yauze, kungalenga aelezye sana ivyangalo vivyo nu kufikilizya vino akalonda ukucita.
18 Antu aingi umu nsi yasielenganya pali vino ivicitwa vyao iviipe vingayaletelela, nomba aomvi yakwe Yeova yene yakaelenganyapo. Ndi cakuti tusikucita vino antu amu nsi yakacita nu kutaluka uku vintu iviipe ivingonoona ucuza witu na Leza, ‘tulapeelwa umi wa pe uwa cumi.’ (1 Timoti 6:19) Nkazi wino alumbwile mpiti walanzile ukuti: “Ndi cakuti umuntu watwalilila muli vino wazumila, akaya sana nu luzango. Cikalanga ukuti umuntu wiyo ali na maka yakucimvya insi yakwe Satana. Ni cacindamisya icakuti, umwi akaalenga Yeova ukuya nu luzango sana! Cii, i cikalenga ukuti umuntu auvwa ningo ukuti asicitako vino antu ya munsi yakacita!”
19 Umi wa muntu ukaaya uwa sile-sile ndi cakuti akulondesya ukukonkelela ivya mu nsi. (Kasambilizya 9:2, 10) Ndi mwemwe yacance nupya nga mukaelenganya sana pali vino mulinzile ukucita na pa umi winu, uzye citanga ciziipe ukutaluka uku ‘kucita ivintu wa yantu atataila’ nu kwikala umi uwa mpomvu?—Efeso 4:17; Malaki 3:18.
20, 21. Uzye ivintu vingaya uli ukunkoleelo ndi cakuti tukupingula ningo ivya kucita? Nomba uzye Yeova akaalonda ukuti twaomba uli?
20 Ndi tukupingula ningo pa kucita vimwi, tungaya nu umi wa mpomvu ndakai nupya tungiza ‘tupyane insi’—kulikuti ukuya nu umi amanda pe. Leza alatucitila ivintu ivisuma sana vino tutanga twelenganye napo. (Mateo 5:5; 19:29; 25:34) Nomba, Leza asitupeela sile ivintu cipeele-peele. Akalonda ukuti twaombesya. (Welengini 1 Yoane 5:3, 4.) Nomba cacindama sana ukuya acisinka lino tukumuombela ndakai!
21 Yeova watupeela mpiti ivintu ivisuma sana ivingi. Twamanya icumi icaya muli Baibo nupya twamanya ningo Leza na vino akaalonda ukucita. Lyene vino sweswe Inte Zyakwe Yeova, twaya ni syuko lya kwamwa ukuomvya izina lyakwe. Yeova watulaya ukuti alaatwazwa. (Masamu 118:7) Lekini swensi ance na ikolo kumwi, twalanga ukuti tukataizya pali vino twapokelela ukufuma kuli Leza nu kulanga ukuti tukalonda ukupeela Leza “ululumbi amanda pe.”—Loma 11:33-36; Masamu 33:12.
[Mauzyo ya Masambililo]
[Cikope api’fwa 26]
Uzye mukayuvwa uli ukuya apiumba lyakwe ya nte acumi aaliko mpiti na aayako ndakai? (Lolini amapalagalafu 9, 10, 12)
