Amazwi yakuti “Alufa na Omega” yakalozya kuli Yeova Leza, uwa Maka Yonsi. Amazwi yaa yakazanwa imiku itatu muli Baibo.—Umbwilo 1:8; 21:6; 22:13. a

 Alufa na Omega i vilembo vya mu Cigiliki, conga i cakutandikilako alino cuze naco i cakusyalikizyako, ululimi lwa Cigiliki ali luno iciputulwa ca muli Baibo cino antu aingi yakaama ukuti Upangano Upya calembiilwemo pa kutandika, mu ciputulwa kwene cii u mwaya ni buku lya Umbwilo. Apayela ivilembo kwene vii umu vilembo vya lulimi lwa Cigiliki pakaalangilila ukuti Yeova sile wenga ali wakutandikilako nupya ali wakusyalikizya. (Umbwilo 21:6) Wali a Leza wa Maka Yonsi ukufuma sile mpitimpiti, nupya alatwalilila ukuya Leza wa Maka Yonsi amanda pe. Aliwe sile u ‘waliko nupya alayelelela.’—Masamu 90:2.

 Baibo ikaomvya mazwi kwene yaa kuli Yeova na kuli Yesu Umwanakwe, nomba upiliulo wene ukapusanako. Elenganyini pa vya kulolelako viili.

•   Pali Ezaya 44:6, Yeova walaanda ukuti: “Nene wankolelo nga nu wakusyalikizya. Kutaya Leza na muze, suka sile nene nenga.” Paa Yeova wasininkizya ukuti a Leza wa manda pe; kutaya na muze. (Malango 4:35, 39) Fwandi api Lembelo lii, amazwi yakuti ‘uwa nkolelo nga nu wa kusyalikizya’ i cilicimwi na mazwi yakuti “Alufa na Omega.”

•   Nupya amazwi yakuti “uwa nkoleelo [pro’tos, asi alufa] na uwa kusyalikizya [e’skha·tos, asi omega]” yaaya pa Umbwilo 1:17, 18 na 2:8. Umu vikomo vii, amazwi yauze aaya umwi lyasi lii yakalaanga ukuti wino waloziwako wafwile nupya aiza aya nu umi. Fwandi ivikomo vii visilozya kuli Leza pano wene atatala wafwapo. (Habakuku 1:12) Lelo, Yesu wene wafwile nupya watuutulwilwe. (Milimo 3:13-15) Wali ali muntu wa kutandikilako ukutuutulwilwa ukwi yulu kuno waile aya umupasi uutangafwa, lyene akuno akaikala “nu umi manda pe.” (Umbwilo 1:18; Kolose 1:18) Lyene Yesu aliwe wapeelwa umulimo wa kutuutulula ukufuma pa nsita kwene iiya. (Yoane 6:40, 44) Fwandi ali wakusyalikizya wino Yeova watuutulwile umu kulungatika. (Milimo 10:40) Ukulingana nu ulondolozi uu, fwandi Yesu tungamwama ukuti ‘uwa nkolelo nga nu wa kusyalikizya.’

 Awe. Uwalanzile amazwi aaya pa Umbwilo 22:13 ataalumbulwa, nupya mwaya alandamo apusanepusane. Umuntu umwi uwasambilila sana (Professor William Barclay) walemvile ukuti: “Ivintu vitaalembwa umu kukonkana ukulingana na vino vyacitiike; . . . Nupya ilingi cikatala ukumanya uwalanzile amazwi yamwi.” (The Revelation of John, Volume 2, Revised Edition, ifwa 223) Fwandi, “Alufa na Omega” uwalumbulwa pa Umbwilo 22:13 aaliumwi kwene uwalumbulwa ukuomvya izina kwene lii umu vipande vyuze umwi buku lya Umbwilo—A Yeova Leza.