Nacisungu u muntu aatatala walalapo na aaliwensi.

 Acance yamwi yakaelenganya ukuti kulaalana kwa monsi nu mwanaci kwaya sile ningo cikulu sile yasikwingizyanya ivyanzwalo mu vya nzwalo vya muntu muze. Yene yamanya ukuti mukazyana akatwalilila ukuya a nacisungu nanti cakuti watacita ivintu ivikowele vyuze. Lelo ukwingizya vya nzwalo mu vya nzwalo vya monsi nanti mwanaci asi ali ulalelale onga sile.

 Izwi lyakuti “kulala nu monsi nanti umwanaci” lingalozya nu ku uzelele wa kufyompa umwi vya nzwalo, kwingizya vyanzwalo mu matako yakwe umwi, nanti kulemola vyanzwalo vyakwe umwi.

 Icisinka icicindame: Antu yano yalalapo nu mwanaci nanti umonsi kumwi sile nu kucita uzelele wa kufyompa umwi vyanzwalo, uzelele wa ku matako, nanti kulemola vyanzwalo vyakwe umwi yatange yalande ukuti aanacisungu.

 Baibo ikalanda ukuti umonsi nu mwanaci atwalana ali yano yafwile sile ukupanga icupo. (Mapinda 5:18) Fwandi umuntu aakulonda ukuzanzya Leza atafwile ukupanga icupo nu muntu ali wensi kufikila lino watwala nanti ukutwalwa.—1 Tesalonika 4:3-5.

 Yamwi yakalanda ukuti vino Baibo ikalanda i vya mpiti napya vyaleka ukuomba. Lelo uwaiusya ukuti ndakai antu yakataana, kukwata indilwa lino yataipekinye alino nu kwambula indwala izikaiza pa mulandu wa kucita uzelele. Fwandi insi ii itanga itupande mano pa miyele ino tufwile ukukwata!—1 Yoane 2:15-17.

 Ndi cakuti welenganyapo sana, ungalola ukuti vino Baibo ikalandapo vyacindama sana. Katulangilile: Tulande ukuti umwi wakupeela lupiya kufika kuli K11,000. Uzye ungasumba impiya zizyo mu museo pakuti aapita nzila yazitoole?

 Vikwene avino nawe ufwile ukwelenganyapo kulozya ku kulala nu monsi nanti umwanaci. Sierra wino ali ni myaka 14 walanzile ukuti: “Ntange intemwe ukupeela icisungu ku muntu wino ntanga intwalilile nu ukwiusya izina.” Tammy wino ali ni myaka 17 nawe kwene wazumilizye ku mazwi yayo. Walanzile nu kuti kupanga icupo u wila ukulu cuze uno ntange intemwe kupeela yauze.”

 Icisinka icicindame: Baibo ikakomelezya yano yatatala yatwalwa nanti ukutwala kutwalilila ukuya ya nacisungu alino nu kukwata imiyele isanguluke.—1 Kolinto 6:18; 7:8, 9.

•   Uzye wazumila ukuti vino Baibo yalanda pa kulala nu monsi nanti umwanaci vyaya sile ningo nanti vyatala ukulondela?

•   Uzye wazumila ukuti caya sile ningo ukulala nu muntu wino asi uwako cikulu sile imutemwana?

 Pa cisila ca kwelenganyapo sana, acance aingi yazana ukuti caya ningo ukusoolola ukuya nacisungu alino nu kuya ni miyele isanguluke. Napya yasiuvwa uyi pali vino yapingula nanti ukuvwa kwati kuli vino yakaulizya. Lola vino yamwi muli yayo yakalanda:

•  Emily walanzile ati: “Nkauvwa ningo pano nene nacisungu! Cazipa sana ukutaluka intazi izikaiza pa mulandu wa kutandika kupanga icupo lino utali utwalwe.”

•  Elaine walanzile: “Nkauvwa ningo pano ntatala nacitapo uzelele, napya nkauvwa ningo sana pa kuzana ukuti ntatala nakwatapo ulwale ukaiza pa mulandu nu kucita uzelele.”

•  Vera walanzile ati: “Nuvwapo kuno akazyana aingi yano ndingine nayo imyaka yakuilizyanya ukuti yakauvwa uyi pali vino yalazilepo na umwi, napya yakalanda nu kuti nga cazifile iyalolela, nupya nsilonda vya musango uwo ukuncitikila.”

•  Deanne walanzile ati: “Nalola antu aingi akauvwa uyi pa mulandu wa kukana sungilila icisungu cao nanti pa mulandu wa kulaala na aonsi nanti anaci aingi. Ntange intemwe ukuya nu ulanda wa musango uwo.”

 Icisinka icicindame: Ufwile ukumanya vino wazumilamo lino utatala wakomanya mupatikizya nanti uwezyo wa kulaala na onsi nanti anaci.—Yakobo 1:14, 15.

 Ivyani vino ungalanda ndi cakuti umwi wakuzya pali vino wamanya pa kulala nu monsi nanti umwanaci? Cingasintilila pali vino vikucika pa nsita iiyo.

 Corinne walanzile ati: “Ndi cakuti muntu wiyo aimilile sile pa kuntumfya ntange nikale nalanda nawe. Ningalanda ukuti ‘vivyo vitakukumile napya ningafumanapo.”

 David walanzile ati: “Lelo antu yamwi yatemwa ukucuzya auze pa sukulu pakuti sile yaaseka. Ndi cakuti uwo ali mulandu uno yakunguzizya, ntange njasuke foo.”

 Uzye watumanya? Pa nsita zimwi na Yesu kwene ‘atasukanga’ yano yamutumfyanga.—Mateo 26:62, 63.

 Nomba ungacita uli ndi cakuti umuntu akukuzya mu mucinzi? Ndi cakuti ukulola ukuti muntu wiyo angacindika vino Baibo ikalanda, ungaomvya ilembelo ilili wakwe 1 Kolinto 6:18, ilikalanda ukuti umuntu wino akacita uzelele akaifya ku mwili wakwe umwisikulu.

 Nanti cakuti wasoolola ukuomvya Baibo lilyo kwene lino yaakuzya, cazipa ukulanda ukwaula ukutwisika. Waiusya ukuti wakwata insambu zya kuvwa cilumba pa mulandu wa kutwalilila ukuya ni miyele isanguluke.—1 Petulo 3:16.

 Jill walanzile ati: “Ndi cakuti ukwasuka ukwaula ukuvwa intete cikalangilila ukuti usitwisika vino wazumilamo napya cikalangilila ukuti wamanya ukuti vino ukacita ivisuma, nupya usivicita sile pa mulandu wakuti avino yamwi yakunena ukulacita.”

 Icisinka icicindame: Ngi cakuti usitwisika pali vino wazumilamo kulozya pa kulala nu monsi nanti umwanaci ulakwanisya ukulondolwelako yauze. Napya ulazunguka pali vino yalaasuka. Melinda wino aali ni myaka 21 walanzile ukuti: “Yano nkaomba nayo yakantaizya pa kuya nacisungu. Nupya cici cisiyazungusya. Yakalola ukuti cico cikalangilila ukuti naya ni miyele ya kuikanya.”

 Vino ungacita! Ndi cakuti ukulonda uwalondolola vino wazumilamo pa kulala nu monsi nanti nu mwanaci ukwaula ukutwisika, cita daunilodi apakulemba masuko pano pali vyeo ivikuti “Vino Ungalondolola Pali Vino Wazumilamo pa Kulaala nu Monsi Nanti Umwanaci.” Napya ulole ni buku lyakuti Questions Young People Ask—Answers That Work

•    Cipande 24 mwi buku 1 pa mutwe uwakuti “Will Sex Improve Our Relationship?”

•    Cipande 5 mwi buku 2 pa mutwe uwakuti “Why Stay a Virgin?”

 “Natemwa ivyeo ivyaya mu mabuku yakuti ‘Acance Yakauzya Ukuti’. Wakwe, apifwa 187 mwi buku 1 pakalangilla ukuti kupanga icupo lino mutatala mwatwalana caya wa kusumba kaembelo kakukoweka mu nsingo ka mutengo. Ale waisuula wemwineco. Apifwa 177 pakalangilila ukuti kupanga icupo lino utali utwalwe kwaya wa kutoola icikope icisuma acino uwika pa mulyango kuti apano antu yalyatapo. Lelo nemo natemwa icilangililo cino caya apifwa 54 mwi buku 2. Amazwi aaya pa cikope yakaati: ‘Kupanga icupo lino utali utwalwe kwaya kwati ukuyula katoni umuli uwila lino utatala wapeelwa kuli wewe.’ Caya kwati ukwiya cimwi icifwile kupeelwa kuli umwi alikuti wino alaya uwako.”—Victoria.