IVINGAAZWA ULUPWA | ICUPO
Vino Mungacita Pakuti Mutaomba Lino Musi ku Ncito
Pa mulandu wakuti kuli ivyakupangapanga, antu yangalanda naswe pa nsita ili yonsi. Fwandi aamingizya incito, yano mukaomba nayo nanti ya kasitoma inu yangaenekela ukuti mukaomba pa nsita ili yonsi nupya uwanda uli onsi. Nomba cingalenga mwaika sana amano uku ncito icakuti mwafilwa nu kwika mano uku vintu ivicindame umu umi winu ukwikako sile ni cupo.
Vino Mulinzile Ukumanya
Ivyakupangapanga vingalenga mwasumba insita ikulu uku ncito ino mukaomba ukucila ukusumba insita ikulu na ya winu. Lyonsi lino yamwi yamutumila foni, imeo nanti meseji iikulanda pa ncito cingalenga ciloleke kwati umulimo uwo ulinzile ukuombelwapo zuwa.
“Ukuwela uku ng’anda pa cisila ca kwinuka uku ncito nu kwizizya pamwi nu lupwa cikaloleka ukuti citange ciombe ndakai pa mulandu wakuti ndi cakuti yamutumila maimeo nanti mafoni aakulanda pa ncito cingalenga mwike mano kuko kwene ukucila ukwika mano kuli ya winu”—Ya Jeanette
Pakuti mwasumba insita ikumanile uku ncito nu ku lupwa, mulinzile ukutantika ningo ivintu. Ndi cakuti mutacisile vivyo mungazana ukuti mukusumba insita ikulu uku ncito ukucila ino mukuzanwa na ya winu.
“Ilingi kukaya ukutazyela yano mwatwalana nayo pano kukaya ukwelenganya ukuti ‘Yamauvwikisya. Yamanjelela. Namayazana.’”—Ya Holly
Vino mungacita pakuti mutaomba lino musi ku ncito
Mwaleka icupo cinu ukuya ali cicindamisye. Baibo ikalanda ukuti: “Cino Leza watalundanya kusi umuntu alinzile ukulekanya.” (Mateo 19:6, New American Bible, Revised New Testament) Wakwe vino mutange muleke umuntu ali wensi ukumulekanya, mutalinzile ukuleka ni ncito kwene ukumulekanya.
“Ya kasitoma yamwi yakaelenganya ukuti pa mulandu wakuti yakatulipila, yangatutumila insita ili yonsi ino yakutulonda. Ukwiluka ukuti icupo cane cacindama, kukalenga njanene ukuti ilelo nsikuomba ndamutumila lino ndaomba.”—Ya Mark
Mungayuzya ukuti, ‘Uzye vino nkacita vikalangilila ukuti nkalola icupo cane ukuti cacindama ukucila incito?’
Mwakana ukuomba lino musi uku ncito. Baibo ikalanda ukuti: “Apali ukuicefya pene pakafuma amano.” (Mapinda 11:2) Ukuicefya kungalenga mukane imilimo imwi nanti ukupeelako yauze.
“Nkaomba umulimo wa kwika nu kulungisya imipaipi ya manzi alino na vyuze ivikolineko, fwandi ndi cakuti umwi wangama ukuti nkamuombele uwanda nanti insita ino nsikuomba nkakana. Ndi cakuti nalola ukuti ntakukwanisya ukuomba umulimo uwo pa nsita ino yakulonda nkayanenako pali muze akaomba umulimo kwene uu aangayaombela.”—Ya Christopher.
Mungayuzya ukuti: ‘Uzye ningaitemelwa ukukana incito ndi cakuti ingalenga ya wane ukulola ukuti imutazyela? Uzye ya wane yangalandapo uli?’
Mwatantika insita ya kuya pamwi. Baibo ikalanda ukuti: “Icintu consi cakwata insita, nupya kwaya insita ya cintu consi icikacitika pano nsi.” (Kasambilizya 3:1) Ndi cakuti imupamviwa sana uku ncito alino cingazipa ukutantika insita ya kuya pamwi na ya winu nu kufikilizya vino mwatantika.
“Ndi cakuti itukwata ivya kucita ivingi, tukatantika insita ya kuliila pamwi ica kulya ca manguzi nanti ukuya umu kwizya uku ncende kuno tutange tupumvyanyiziwe.”—Ya Deborah
Mungayuzya ukuti: ‘Uzye nkatantika insita iya kuya pamwi na ya wane ukwaula ukupumvyanyiziwa? Uzye ya wane yangalandapo uli?’
Mwazimya iviombelo ivingamupumvyanya. Baibo ikalanda ukuti: “Mwamanya ivintu ivicindamisye.” (Filipi 1:10) Uzye insita zimwi mungazimya iviombelo vinu ivya kulanzyanyizizyamo pakuti yatamitumila foni nanti amameseji?
“Nkaezya na maka ukukanaomba incito ili yonsi nga cafika insita ino nimika. Nkaika foni pakuti itange impumvyanye.”—Ya Jeremy
Mungayuzya ukuti: ‘Uzye nkayuvwa ukuti ntalinzile ukuzimya iciombelo cane pakuti nga umwi akulonda ukuntumila atavilwa ukuntumila? Uzye ya wane yangasuka uli?’
Mutaumilila sile pa cintu conga. Baibo ikalanda ukuti: “Lekini antu yonsi yailolela ukuti musiumilila sile pali vino mukwelenganya.” (Filipi 4:5) Umu cumi insita zimwi mungalondekwa ukusumba insita ikulu uku ncito ino mulinzile ukuomvya uku kwizizya pamwi. Limwi pa mulandu ni ncito ino ya winu yakaomba, ingalondekwa ukuti yalanzyanya na yano yakaomba nayo na lino iinuka. Mutalinzile ukulalonda ukuya pamwi na ya winu ukucila vino yangakwanisya.
“Ya wane yakacita bizinesi nupya ilingi kukaya vimwi ivikalondekwa ukuombwa na lino iinuka. Insita zimwi cikansosya, nomba pa mulandu wakuti insita izingi tukaya pamwi nsiuvwa sana uyi.”—Ya Beverly
Mungayuzya ukuti: ‘Uzye nkalanga ukuti nkalangulukilako ya wane vino yakaombesya, lino nsikuyuzya ukuti yazanwa nani insita ikulu ukucila vino yangakwanisya ukucita? Uzye ya wane yangasuka uli?’
Vino mungalanzyanyapo
Ca kutandikilako, cila muntu wenga na wenga alinzile ukwelenganya pa mauzyo yaa. Lyene pa cisila, mulanzyanye vino cila muntu ali wasuka.
Uzye ya winu yatala yailizyanyapo ukuti mukuomba na lino mutalinzile ukuomba? Nga avino cili, uzye mukuzumila ukuti avino mukacita?
A muli vyani muno mukulola ukuti mulinzile ukuombelapo pakuti mutaomba na lino mutalinzile ukuomba?
Uzye mwatala mwelenganyapo ukuti ya winu cikayatalila ukukana ukuomba na lino yatalinzile ukuomba? Ndi cakuti avino cili, a lilaci lino ivya musango uu vyacitike?
I vyani vimwi vino mungatemwa ya winu ukusenukamo ivikumile ukukanaomba lino yatalinzile ukuomba?