1. Etke el̦ap an kar armej in Shailo jañ im bũrom̦õj?

 SAMUEL ej lo bwe el̦ap an armej in Shailo bũrom̦õj. Ej roñ ainikien an kõrã ro im ajri ro jañ jãn m̦õko im̦weer. Kõrã ro rej jañũt l̦õm̦aro pãleer, l̦õm̦aro jeier im jatier, im likao ro nejier. Im ajri ro rej jañũt jemãer. Rej jañũt er kõnke rej roñ bwe remej. Ilo tõre in, enañin 30,000 rũttarin̦ae an Israel rar mej jãn aer kar tarin̦aeik aelõñin Pilistia. Im m̦okta wõt jãn kar iien in, ear bar wõr juon tarin̦ae ikõtaan Israel im Pilistia, im 4,000 iaan rũttarin̦ae ro an Israel rar mej.​—1 Sa. 4:1, 2, 10, UBS.

2, 3. Ta wãween ko jet renana im rekajjookok rar wal̦o̦k im kõm̦m̦an bwe en jako aiboojoj eo an Anij jãn Shailo?

² Eñin ej juon iaan men ko renana im rekabũrom̦õjm̦õj rar wal̦o̦k. Ebar wõr men ko jet renana im rekajjookok rar wal̦o̦k. L̦õm̦aro nejin Bũrij L̦apl̦ap Ilai, Hopnai im Pinehas, rar bõke tõptõp in kallim̦ur eo im m̦aaj kake jãn Shailo. Ekkã an tõptõp in kallim̦ur eo pãd ilo ruum̦ eo eokkwõjarjar otem kwõjarjar ilo tampel̦ eo. Im tõptõp in ej kakõl̦l̦en an Jeova pãd ippãn armej ro an. Kõn men in, armej ro rar bõke Tõptõp in ippãer ke rar etal im tarin̦ae kõnke rar l̦õmn̦ak bwe an pãd ippãer enaaj kar kõm̦m̦an bwe ren bõk anjo̦. Bõtab, RiPilistia ro rar bõke Tõptõp eo im rar m̦ane Hopnai im Pinehas.​—1 Sa. 4:3-11, UBS.

³ Im̦õn kõppãd eo ilo Shailo ear lukkuun jeraam̦m̦an bwe tõptõp eo an Anij ear pãd ie ium̦win elõñ bukwi iiõ ko. Ak kiiõ ejako. Ke Ilai ear roñ kõn men in, ear okjak likl̦o̦k jãn jea eo ear jijet ie im mej. Ilo tõre in, kar 98 an Ilai iiõ. Kõrã eo pãleen l̦eo nejin Ilai ear bar mej ilo ejja raan eo wõt. Kõrã in ekar bõro̦ro ak ke ej roñ bwe emej l̦eo pãleen, ear kajju metak lo̦jien im kõl̦l̦otak. Ej m̦õj wõt an kõl̦l̦otak ak emej. Bõtab, m̦okta jãn an kar mej, ear ba: “Aiboojoj eo an Anij ejako jãn Israel.” Im em̦ool, ke ear jako tõptõp eo, Shailo ear jab ãinwõt kar m̦okta.​—1 Sa. 4:12-22, UBS.

4. Ta eo jenaaj katak kake ilo katak in?

⁴ Ewi wãween an kar Samuel kijenmej wõt meñe ear wal̦o̦k aolep men kein renana? Tõmak eo an ear ke kajoor ñan an jipañ  armej rein me ejako an Jeova m̦õn̦õn̦õ ippãer im kõjparok er? Kõj aolep ilo raan kein, jet iien jej iiooni wãween ko reppen im rekabũrom̦õjm̦õj me rej mãlejjoñe tõmak eo ad. Jen lale ta ko jet jemaroñ katak jãn joñak eo an Samuel.

5, 6. (1) Ta eo bwebwenato in ear jino kõnnaan kake me ear wal̦o̦k ium̦win 20 iiõ? (2) Ta ko Samuel ekõn kar kõm̦m̦ani ium̦win iiõ kein 20?

⁵ Ãlikin an kar men kein wal̦o̦k, bwebwenato in ear bõjrak jidik an kõnnaan kõn Samuel ak kiiõ ej kõnnaan kõn Tõptõp in Kallim̦ur eo. Ej kõnnaan kõn wãween an kar RiPilistia ro jorrããn kõn aer kar bõke Tõptõp eo, im kõn men in rar kile bwe rar aikuj karo̦o̦le. Bwebwenato in el̦ak bar jino kõnnaan kõn Samuel, em̦õj an mootl̦o̦k de 20 iiõ. (1 Sa. 7:2, UBS) Ak ta ko Samuel ear kõm̦m̦ani ium̦win iiõ kein 20 me bwebwenato in ear jab kõnnaan kake? Eokwe, Baibõl̦ ej kwal̦o̦k uwaak eo.

⁶ Baibõl̦ ej ba bwe “Samuel ear bõk eddon ekajete RiIsrael ro toon wõt an mour.” (1 Sa. 7:15-17, UBS) Ej bar kwal̦o̦k bwe Samuel ekõn etal ñan jilu iaan jikin kweilo̦k ko ilo Israel kajjojo iiõ bwe en kõm̦adm̦õdi apañ im abn̦õn̦õ ko an armej ro. Ãlikin an lol̦o̦k armej ro ilo jikin kein, ekõn jepl̦aak ñan ijo jikin ilo Rema. Ealikkar bwe Samuel ear poub wõt im elõñ jerbal ko ekõn kar kõm̦m̦ani ium̦win iiõ kein 20.

7, 8. (1) Ta naanin jiroñ eo Samuel ear jilkinl̦o̦k ñan armej ro? (2) Ta eo armej ro rar kõm̦m̦ane kõn naanin jiroñ eo an Samuel?

⁷ Aolep men ko renana l̦õm̦aro nejin Ilai rar kõm̦m̦ani rar jelõt armej ro im kõm̦m̦an bwe en dikl̦o̦k aer tõmak ilo Jeova. Kõn men in, elõñ iaaer rar oktak im kabuñ ñan ekjab. Ãlikin an kar Samuel kate ium̦win 20 iiõ, ear jilkinl̦o̦k juon ennaan ñan armej ro. Ear ba: “El̦aññe kom̦ij l̦õmn̦ak bwe kom̦win oktak ñan Irooj kõn aolepen bũruomi, innem kom̦win jol̦o̦k aolep anij ko an riaelõñ ko jãn kom̦ im bareinwõt ekjab ko an anij kõrã eo etan Ashterat. Kom̦win ajel̦o̦k kom̦ make ñan Irooj im kabuñ ñane wõt, im enaaj lo̦mo̦o̦ren kom̦ jãn kajoor eo an RiPilistia.”​—1 Sa. 7:3, UBS.

⁸ Ear l̦apl̦o̦k wõt an nana an RiPilistia ro kõm̦m̦an ñan RiIsrael ro. Kõn an kar RiPilistia ro tarin̦aeik RiIsrael ro im anjo̦ ioer, rar l̦õmn̦ak bwe remaroñ kaeñtaan armej rein an Anij ak ejjel̦o̦k jorrããn  enaaj wal̦o̦k ñan er. Bõtab, Samuel ear kallim̦uri armej rein bwe enaaj bõjrak an RiPilistia ro ko̦kkure er el̦aññe renaaj oktak im bar kabuñ ñan Jeova. Armej rein rar ke m̦õn̦õn̦õ in kõm̦m̦ane men in? Aet. Samuel ear lukkuun m̦õn̦õn̦õ ke armej ro rar bõjrak jãn aer kabuñ ñan ekjab im “rar kabuñ ñan [Jeova] wõt.” Samuel ear ko̦kweilo̦kl̦o̦k armej ro ñan juon bukwõn etol̦tol̦e etan in Mizpa. Bukwõn in ej pãd ilo tuiõñin Jerusalem. Armej ro rar kweilo̦kl̦o̦k ñan jikin in, im rar jitlo̦k im ukel̦o̦k jãn jerawiwi ko aer kõnke rar kabuñ ñan ekjab.​—Riit 1 Samuel 7:4-6, UBS.

9. (1) Ke RiPilistia ro rar roñ bwe RiIsrael ro rar kweilo̦kl̦o̦k ilo Mizpa, rar lo bwe ej juon iien epel̦l̦o̦k ñan aer ta? (2) Ke RiIsrael ro rar roñ bwe RiPilistia ro rej itõn tarin̦aeik er, ta eo rar kõm̦m̦ane?

⁹ Ke RiPilistia ro rar roñ bwe RiIsrael ro rar kweilo̦kl̦o̦k ñan Mizpa, rar lo bwe juon in iien epel̦l̦o̦k ñan aer tarin̦aeik er. Kõn men in, rar jilkinl̦o̦k rũttarin̦ae ro aer bwe ren ilen m̦an rũkarejar rein an Jeova. RiIsrael ro rar lukkuun lõl̦ño̦ñ ke rar roñ kõn aer pãd ilo kauwõtata. Innem, rar kajjitõk bwe Samuel en jar kõn er. Samuel ear jar im bareinwõt kõm̦m̦ane juon menin katok ñan Jeova. Ej po wõt lukwõn aer katok ñan Jeova ak ej m̦urm̦urtok jarin tarin̦ae eo an RiPilistia ro ñan Mizpa. Innem, Jeova ear eo̦roñ jar eo an Samuel. Ear kwal̦o̦k an illu ilo an kar jilkintok “ainikien jourur jãn lañ” ioon RiPilistia ro ilo kar raan eo.​—1 Sa. 7:7-10, UBS.

10, 11. (1) Etke emaroñ kar oktak ainikien jourur eo RiPilistia ro rar roñ jãn ainikien jourur ko jet? (2) Ta eo ear wal̦o̦k ãlikin kar tarin̦ae eo ilo Mizpa?

¹⁰ Kiiõ, RiPilistia ro rar ke ãinwõt ajri jiddik ro me rej kor im ko l̦o̦k ñan likin jineer ñe rej roñ ainikien jourur? Jaab. Rũttarin̦ae ro an RiPilistia rar dipen im l̦ap aer jel̦ã tarin̦ae. Innem, bõlen unin aer kar kor ej kõnke rejjañin kar ellolo jourur rot in ilo mour ko aer. Ej ke kõn an kaamijak ainikien jourur eo? Remaroñ ke kar lõl̦ño̦ñ kõnke rar roñ ainikien jourur ak rel̦ak lale ejjab kilmeej im ekkõdo̦do lañ? Ke ta, ear ke eppañijñijtok ainikien jourur eo jãn ikõtaan tol̦ ko? Eokwe, jejjab lukkuun jel̦ã ta eo ear wal̦o̦k. Ak jejel̦ã wõt bwe ainikien jourur eo ear kõm̦m̦an an RiPilistia ro wiwijet im lõl̦ño̦ñ. Kõn men in, rar ko. Kiiõ eoktak RiIsrael ro im tarin̦aeik er. Rar m̦õkaj in diwõjl̦o̦k jãn Mizpa im lukwarkware RiPilistia ro ium̦win elõñ m̦ail̦ im m̦an er ilo ial̦ eo l̦o̦k ñan juon jikin ej pãd iturõkin Jerusalem.​—1 Sa. 7:11, UBS.

 ¹¹ Elõñ men ko rem̦m̦an rar wal̦o̦k ãlikin kar tarin̦ae eo. Jãn kar tõre in l̦o̦k ñan iien eo Samuel ear mej, RiPilistia ro rar jab bar anjo̦ ioon RiIsrael ro. Im aolep jikin ko RiPilistia ro rar bũki rar bar jepl̦aak ñan armej ro an Anij.​—1 Sa. 7:13, 14, UBS.

12. (1) Ta mel̦el̦ein an Baibõl̦ ba bwe Samuel ear “kõm̦m̦an jim̦we”? (2) Ta ko rar jipañ Samuel ñan kõm̦m̦ani wõt men ko rejim̦we?

¹² Elõñ bukwi iiõ ko tokãlik, rijjilõk Paul ear kõllaajrake etan Samuel ippãn riekajet im rũkanaan ro retiljek me rar “kõm̦m̦an jim̦we.” (Hi. 11:32, 33, UBS) Ealikkar bwe Samuel ear kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an im rejim̦we im̦aan mejãn Anij, im ear bar rõjañ ro jet bwe ren kõm̦m̦ane ejja wãween in wõt. Meñe elõñ men ko renana rar wal̦o̦k ilo mour eo an Samuel ak ear kõm̦m̦ani wõt men ko rejim̦we. Ta ko rar jipañe ñan kõm̦m̦an ãindein? Ear kijenmej im kõttar wõt Jeova, im tiljek wõt im kõm̦m̦ane jerbal eo an. Bareinwõt aolep iien ear kwal̦o̦k kam̦m̦oolol. Etke jej ba men in? Kõnke ãlikin an kar RiIsrael ro anjo̦ jãn RiPilistia ro ke rar pãd ilo Mizpa, Samuel ear kajutake juon dekã ijo bwe en juon kein kakeememej kõn wãween an kar Jeova jipañ armej ro an.​—1 Sa. 7:12, UBS.

13. (1) Ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani ñan anõke joñak eo an Samuel? (2) Ñããt eo em̦m̦an ñan jino kwal̦o̦k ejja men ko wõt rem̦m̦an Samuel ear kwal̦o̦ki?

¹³ Ak baj kwe, kokõn̦aan ke “kõm̦m̦an jim̦we”? El̦aññe aet,  eokwe kwõj aikuj katak jãn joñak eo an Samuel kõnke ear jel̦ã kijenmej, jel̦ã kwal̦o̦k kam̦m̦oolol, im ear ettã bũruon. (Riit 1 Piter 5:6.) Kõj aolep jej aikuj bar kwal̦o̦k ejja men kein wõt Samuel ear kwal̦o̦ki. Ear em̦m̦an bwe Samuel ear katak ñan kwal̦o̦k men kein jãn ke ear dik wõt kõnke ke ear rũttol̦o̦k, ear lõñl̦o̦k men ko renana rar wal̦o̦k im rar kabũrom̦õje.

14, 15. (1) Ke Samuel ear “l̦al̦l̦ap,” ta eo enana ear wal̦o̦k me emaroñ kar kabũrom̦õje? (2) Samuel ear ke ãinwõt Ilai, im etke?

¹⁴ Bwebwenato eo el̦ak bar jino kõnnaan kõn Samuel, em̦õj an “l̦al̦l̦ap.” Ear wõr ruo nejin Samuel likao ilo tõre in. Etan l̦õm̦aro nejin ej Joel im Ebaija. Samuel ear kappeik l̦õm̦arein nejin bwe ren jipañe ilo jerbal in ekajet. Ak ekabũrom̦õjm̦õj bwe l̦õm̦arein rar jab kajejjet eddo in aerro. Samuel ear juon eo em̦ool an jerbal im ear jim̦we men ko ear kõm̦m̦ani. Bõtab, l̦õm̦arein nejin rar jab l̦oor joñak in an. Ear jab jim̦we aerro kõjerbal maroñ eo aerro kõnke rar kõm̦m̦an ekkar ñan kõn̦aan ko aerro im rar jab ekajet ilo jim̦we. Rekõn bareinwõt bũki jããn ko armej ro rej wiaik bũrueer kaki.​—1 Sa. 8:1-3, UBS.

¹⁵ Juon raan, rũtõl ro an Israel rar kepaake rũkanaan Samuel kõn juon aer abn̦õn̦õ. Rar ba: “L̦õm̦aro nejũm̦ rejjab l̦oore kõm̦m̦an ko am̦.” (1 Sa. 8:4, 5, UBS) Samuel ear ke jel̦ã kõn men in ear wal̦o̦k? Bwebwenato in ejjab ba. Bõtab, ejjel̦o̦k pere bwe Samuel ear jab ãinwõt Ilai. Jeova ear kauwe im kajeik Ilai kõn an kar jab kajim̦weik l̦õm̦aro nejin meñe ear nana kõm̦m̦an ko aer. Men in Ilai ear kõm̦m̦ane ear kaalikkar bwe ear l̦apl̦o̦k an kautiej l̦õm̦aro nejin jãn an kautiej Anij. (1 Sa. 2:27-29, UBS) Ak ta kõn Samuel? Ear ejjel̦o̦k ruõn ippãn Jeova.

16. (1) Ta eo ej wal̦o̦k ñan rũtto ro ñe ro nejier rej jum̦aik er? (2) Etke joñak eo an Samuel emaroñ jipañ im kaenõm̦m̦an ro ewõr nejier?

¹⁶ Baibõl̦ ejjab kwal̦o̦k kõn an kar Samuel lukkuun jook, inepata, im bũrom̦õj ke ear roñ kõn men ko renana l̦õm̦aro nejin rar kõm̦m̦ani. Bõtab, ejjel̦o̦k pere bwe ro ewõr nejier rejel̦ã kõn eñjake im l̦õmn̦ak ko an Samuel kõn men in ear wal̦o̦k. Ilo raan kein el̦ap nana ie, elõñ ajri ro rej jum̦aik jemãer im jineer im rejjab kõn̦aan bwe ren katakin im kajim̦we er. (Riit 2 Timote 3:1-5.) Joñak eo an Samuel emaroñ jipañ im kaenõm̦m̦an rũtto ro rej iioone wãween in epen. Etke? Kõnke Samuel ear jab kõtl̦o̦k bwe kõm̦m̦an ko renana an l̦õm̦aro nejin ren kabbeere jãn an tiljek wõt ñan Jeova. Ñe kwõj juon eo ewõr nejin, im kwõj kauwe ajri ro nejũm̦ im lel̦o̦k kaje ñan er ñe ej menin aikuj ak ejjel̦o̦k tõprak kwõj loe, eokwe keememej wõt in kõm̦m̦ane juon joñak em̦m̦an ñan er. Joñak eo  am̦ em̦m̦an emaroñ jipañ ajri ro nejũm̦ ñan kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an im rejim̦we. Ro ewõr nejier remaroñ kate wõt er ñan kam̦õn̦õn̦õik bũruon Jemãer ilañ, Jeova Anij, ãinwõt kar Samuel.

17. (1) Ta eo em̦m̦aan ro rar tõl ilo Israel rar kajjitõk ippãn Samuel kake? (2) Ta kar l̦õmn̦ak eo an Samuel kõn kajjitõk eo aer?

¹⁷ L̦õm̦aro nejin Samuel rar jab kile bwe men ko rar kõm̦m̦ani rar jelõt ro jet. Eñin unin em̦m̦aan ro rar tõl ilo Israel rar etal im kajjitõk ippãn Samuel bwe en ‘kããlõt juon aer kiiñ.’ Ke rar kwal̦o̦k kajjitõk in aer, Samuel ear ke l̦õmn̦ak bwe redike im rar kõjekdo̦o̦ne? Samuel ear jerbal ñan Jeova ãinwõt juon riekajet ñan armej rein ium̦win elõñ iiõ. Ak kiiõ, armej rein rejjab kõn̦aan bwe juon rũkanaan en riekajet ñan er. Rar kõn̦aan bwe en wõr juon aer kiiñ bwe en riekajet ñan er im tõl er. Ear wõr an aelõñ ko jet kiiñ, im RiIsrael rein rar kõn̦aan ãinwõt er! Kar ta l̦õmn̦ak eo an Samuel kõn kajjitõk in aer? Baibõl̦ ej ba bwe ear “jab m̦õn̦õn̦õ kõn kajjitõk eo aer.”​—1 Sa. 8:5, 6, UBS.

18. Ewi wãween an kar Jeova kaenõm̦m̦ane Samuel im kaalikkar bwe ear nana kajjitõk eo an RiIsrael ro?

¹⁸ Jen lale ta kar uwaak eo an Jeova ke Samuel ear jar ñane kõn kajjitõk eo an armej ro. Jeova ear ba ñan Samuel im ba: “Kwõn eo̦roñ men ko otemjej armej rein rej ba ñan eok. Rar jab jol̦o̦k eok, ak rar jol̦o̦k eõ bwe in jab kiiñ ioer.” Ejjel̦o̦k pere bwe naan kein an Jeova rar kaenõm̦m̦ane Samuel. Bõtab, ilo ejja iien eo wõt, ear alikkar joñan an nana kajjitõk in an armej rein kõnke ear kwal̦o̦k aer kõjekdo̦o̦n Anij, eo Ekajoor Bõtata! Kõn men in, Jeova ear ba ñan rũkanaan Samuel bwe en kakkõl er kõn men ko renana renaaj wal̦o̦k ñe renaaj kããlõt juon armej bwe en kiiñ im tõl er. Jekdo̦o̦n ñe Samuel ear kõm̦m̦ane men in, ak armej ro rõkabde akwel̦ap im ba: “Jaab! Kõm kõn̦aan juon am kiiñ.” Samuel ear pokake Anij, im ear wõnm̦aanl̦o̦k im kapiti kiiñ eo Jeova ear kããlõte.​—1 Sa. 8:7-19, UBS.

19, 20. (1) Ewi wãween an kar Samuel pokake naanin tõl eo jãn Jeova ñan kapit Saul bwe en kiiñ in Israel? (2) Ewi wãween an kar Samuel wõnm̦aanl̦o̦k wõt im jipañ armej ro an Jeova?

¹⁹ Ke Samuel ear kõm̦m̦ane men eo Jeova ear ba, ear ke kũtõtõ ilo an kõm̦m̦ane? Ear ke kõtl̦o̦k bwe men ko rar wal̦o̦k ren kõm̦m̦an bwe en illu im kũtõtõik armej ro? Bõlen ñe en kar bar jet, renaaj kar illu im kũtõtõ. Ak Samuel ear jab ãindein. Samuel ear kapiti Saul bwe en kiiñ im ear kwal̦o̦k an kile kõnke Jeova ear kããlõte. Ear mejenmaiki Saul ñan kaalikkar bwe ear m̦õn̦õn̦õ kõn e im bwe em̦õn̦õn̦õ in kõttãik e ñane. Im ear ba ñan armej ro:  “Eñin l̦eo [Jeova] ear kããlõte! Ebar ejjel̦o̦k ibwiljid ãinwõt e.”​—1 Sa. 10:1, 24, UBS.

²⁰ Samuel ear jab l̦õmn̦ak kõn likjab ko an kiiñ eo Jeova ear kããlõte. Ear l̦õmn̦ak wõt kõn men ko rem̦m̦an kõn armej in. Bareinwõt, ijello̦kun an kar Samuel l̦õmn̦ak kõn men in enana armej rein rar kajjitõk kake, ear l̦õmn̦ak wõt kõn men ko rem̦m̦an ear kõm̦m̦ani jãn jinoin ilo an kar tiljek wõt ñan Anij. (1 Sa. 12:1-4) Ear tiljek wõt im kõm̦m̦ane jerbal eo an ilo an kar kakapilõk armej ro bwe ren jel̦ã kõn ta ko remaroñ kõm̦m̦an an jorrããn jem̦jerã eo aer ippãn Jeova. Im ear bar rõjañ er ñan tiljek wõt ñan Jeova. Naanin kakapilõk ko an rar jipañ armej ro ñan kile bõd eo aer im rar ukel̦o̦k. Kõn men in, rar akwel̦ap bwe Samuel en jar kõn er. Im kõn an em̦m̦an bũruon Samuel, ear ba ñan er: “Irooj en dãpij eõ jãn aõ jerawiwi n̦ae e el̦aññe inaaj bõjrak jãn aõ jar kõn kom̦, ak ña in katakin wõt kom̦ kõn men eo em̦m̦an im jim̦we ñan ami kõm̦m̦ane.”​—1 Sa. 12:21-24, UBS.

21. Ewi wãween an joñak eo an Samuel maroñ jipañ eok el̦aññe kwõj inepata ñe rej lel̦o̦k juon jerbal ak eddo ñan bar juon?

²¹ Kwõnañin ke kar inepata ñe rej lel̦o̦k juon jerbal ak eddo ñan bar juon? Joñak eo an Samuel ej kakeememej kõj bwe jen jab ebbanban ak inepata im illu ñe ej wal̦o̦k men in. (Riit Jabõn Kõnnaan 14:30, UBS.) Elukkuun lõñ jerbal ak eddo ko rem̦m̦an Anij ej lil̦o̦k ñan rũkarejar ro an me rej tiljek ñane.

22. Etke ilo kar jinoin ear jim̦we an Samuel l̦õmn̦ak wõt kõn men ko rem̦m̦an kõn Saul?

²² Ear jim̦we an kar Samuel l̦õmn̦ak wõt kõn men ko rem̦m̦an kõn Saul kõnke Saul ear juon armej em̦m̦an. Ear aetok im wũlio, im ear peran im kapeel. Ear bareinwõt ettã bũruon ilo jinoin. (1 Sa. 10:22, 23, 27, UBS) Saul ear jeraam̦m̦an kõn men kein rem̦m̦an kõn e. Bõtab, ear bar wõr juon jeraam̦m̦an el̦apl̦o̦k ear wõr ippãn. Ta jeraam̦m̦an in? Ear wõr an maroñ ñan kõm̦m̦an jokãlõt ilo mour eo an. (Dt. 30:19, UBS) Ear ke jim̦we an Saul kõjerbal maroñ in an?

23. (1) Ta eo ear wal̦o̦k ñan Saul ãlikin an kar jino kiiñ? (2) Ta eo Saul ear kõm̦m̦ane me ej kaalikkar bwe ear jino nana?

²³ Ekabũrom̦õjm̦õj bwe ñe el̦ap maroñ ippãn juon armej, ekkã an armej in jino oktak im utiej bũruon. Eñin men eo ear wal̦o̦k  ñan Saul. Ear jino oktak im nana ãlikin an kar jino kiiñ. Ear kããlõt ñan jab pokake naanin jiroñ ko jãn Jeova me Samuel ear ba l̦o̦k ñane. Juon iien, Saul ear kõttar Samuel bwe en kõm̦m̦ane juon kein katok ñan Jeova. Ke ear rum̦wij an Samuel itok, Saul ear wõnm̦aanl̦o̦k im kõm̦m̦ane kein katok eo meñe ear jab tõllo̦kũn. Kõn men in, Samuel ear kajim̦weiki Saul, im ear kanaan bwe eban bar wõr kiiñ jãn baam̦le eo an Saul. Saul ear jab katak jãn an kar Samuel kajim̦weiki kõnke ear wõnm̦aanl̦o̦k im kõm̦m̦ani men ko rar kaalikkar bwe ear l̦apl̦o̦k an jab pokake.​—1 Sa. 13:8, 9, 13, 14, UBS.

24. (1) Ewi wãween an kar Saul jab pokake Jeova ke ear tarin̦aeik RiAmelek ro? (2) Ta eo Saul ear kõm̦m̦ane ke Samuel ear kajim̦weiki, im ta eo Jeova ear pepe in kõm̦m̦ane?

²⁴ Jeova ear kõjerbal Samuel ñan jiroñ Saul bwe en tarin̦aeik RiAmelek ro. Jeova ear lel̦o̦k naanin jiroñ kõn ta ko Saul ear aikuj kõm̦m̦ani im ta ko en jab kõm̦m̦ani. Ñan waanjoñak, ear ba bwe Saul en m̦ane kiiñ nana eo an RiAmelek etan in Egag. Bõtab, Saul ear jab m̦ane Egag im ear bũki jet iaan men ko Jeova ear ba bwe en ko̦kkuri. Ilo iien eo Samuel ear kajim̦weiki Saul, ear alikkar bwe Saul em̦õj an oktak im juon armej nana. Ear jab kõttãik bũruon im eo̦roñ naanin kajjim̦we ko jãn Samuel, ak ear kõm̦m̦an jekpen im n̦aruon armej ro. Saul ear jab ko̦kkuri aolep men ko Jeova ear ba en ko̦kkuri, ak ear bũki men ko rem̦m̦an iaaer kõnke ear ba bwe renaaj katok kaki ñan Jeova. Ke ear ba men in, Samuel ear ba: “Pokake em̦m̦an jãn katok.” Samuel ear kwal̦o̦k an peran ilo an kar kauwe Saul im kwal̦o̦k bwe em̦õj an Jeova pepe in kããlõt bar juon kiiñ em̦m̦anl̦o̦k jãn Saul. a (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.)​—1 Sa. 15:1-33.

25, 26. (1) Etke Samuel ear bũrom̦õj kõn Saul, im ewi wãween an kar Jeova kajim̦we l̦õmn̦ak eo an? (2) Ta eo Jeova ear kakeememej Samuel kake ke ear etal ñan m̦weo im̦õn Jesse?

²⁵ Samuel ear lukkuun inepata ippãn Saul kõn an kar jab pokake. Ear jañ aolepen boñõn eo im jar ñan Jeova. Ear lukkuun  bũrom̦õj kõn Saul. Ear l̦ap an Samuel kõtmãne bwe Saul enaaj kar kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an im jim̦we, ak ear jab. Ke ear jel̦ã kajjien Saul ilo jinoin, ear juon armej em̦m̦an, ak kiiõ em̦õj an oktak im nana im ear ilo̦k jãn Jeova. Jãn kar tõre in, Samuel ear jab bar kõn̦aan loe Saul. Bõtab, tokãlik, Jeova ear kajim̦we l̦õmn̦ak eo an Samuel. Ear ba: “Ewi toon am̦ naaj jañũt Saul, ke iar jol̦o̦ke jãn an kiiñ ioon Israel? Kwõn teiñ am̦ doon kõn weil̦, im ilo̦k. Inaaj jilkinl̦o̦k eok ñan ippãn Jesse eo RiBetleem, bwe Iar kããlõt ñan Eõ juon kiiñ iaan ro nejin.”​—1 Sa. 15:34, 35; 16:1.

²⁶ Jeova ejjab likũt an kõjatdikdik ioon armej ro rejjab tiljek wõt ñane. Ñe juon armej ejjab tiljek wõt ñan Jeova, Jeova emaroñ bar kããlõt juon armej bwe en kajejjet ankilaan. Ear jako an l̦al̦l̦ap eo Samuel bũrom̦õje Saul. Jeova ear lel̦o̦k naan in jiroñ ñan Samuel bwe en etal ñan m̦weo im̦õn Jesse ilo Betleem. Ke Samuel ear etal, ear loe bwe l̦õm̦aro nejin Jesse rar lukkuun wũlio. Bõtab, Jeova ear kakeememej wõt Samuel bwe en jab baj kalimjek wõt paotokier. (Riit 1 Samuel 16:7.) Ãliktata, Samuel ear iioone l̦adik eo ediktata nejin Jesse, etan in Devid. L̦adik eo in Jeova ear kããlõte bwe en kiiñ!

27. (1) Ta eo ear jipañ Samuel bwe en l̦apl̦o̦k wõt an tõmak ilo Jeova? (2) Ta l̦õmn̦ak n̦e am̦ kõn joñak eo an Samuel?

²⁷ Ke ear epaak an Samuel mej, ear l̦apl̦o̦k an kile bwe ejim̦we an kar Jeova kããlõte Devid bwe en bõk jikin Saul. Ear l̦ap an Saul ebbanbane Devid im ear kõn̦aan m̦ane. Saul ear erom juon rijum̦ae. Bõtab, Devid ear jab ãinwõt Saul. Ear kwal̦o̦k wõt an peran, tõmak ilo Jeova, im ear tiljek im m̦ool wõt ñan E. Ear l̦apl̦o̦k wõt an Samuel tõmak ilo Jeova ke ear epaak an mej. Ear kile bwe ejjel̦o̦k jabdewõt apañ Jeova ebane. Ewõr an Jeova maroñ ñan kõm̦adm̦õd aolep apañ ko rej wal̦o̦k, im emaroñ kõm̦m̦an bwe apañ ko ren oktak im menin jeraam̦m̦an ñan armej ro an. Samuel ear mour enañin 100 iiõ. Ke ear mej, ear em̦m̦an etan kõnke ear em̦m̦an joñak eo an jãn ke ear dik l̦o̦k im el̦al̦l̦ap. Eñin unin an kar aolep RiIsrael ro lukkuun bũrom̦õj ke l̦al̦l̦ap in ear mej! Aolep rũkarejar ro an Jeova ilo raan kein rej aikuj kajjitõk ippãer make im ba, ‘Ij ke l̦oore joñak eo an Samuel?’