Introduction
“Kom̦win rikajjioñe ro rej bõk aer jolõt menin kallim̦ur ko, kõn tõmak im kijenmej.”—HIBRU 6:12.
1, 2. (1) Ewi wãween an kar eo ej lol̦o̦k eklejia ko watõk rũttõmak ro ilo Baibõl̦? (2) Etke jemaroñ ba bwe elukkuun em̦m̦an m̦õttãik ro ilo Baibõl̦?
ÃLIKIN an kar juon jeid im jatid kõrã roñjake katak eo an juon eo ej lol̦o̦k eklejia ko, ear ba: “El̦ak kwal̦o̦k kõn armej ro ilo Baibõl̦ ej ãinwõt ñe rej m̦õttan im elukkuun jel̦ã kajjier.” Im em̦ool men in kõnke elõñ iiõ ko in an kar katak Baibõl̦ ippãn make im kõjerbale ñe ej katakin ro jet. Joñan, ear watõk em̦m̦aan im kõrã ro ilo Baibõl̦ me rar kwal̦o̦k aer tõmak ilo Anij ãinwõt ro eto an m̦õttãik im jem̦jerãik er.
2 Ej baj naaj em̦m̦an ñe jej m̦õttãik rũttõmak ro ilo Baibõl̦? Kwõj ke watõk bwe rej m̦oolin armej? L̦õmn̦akel̦o̦k m̦õk am̦ etetal im bwebwenato im bõk am̦ iien ippãn rũttõmak rein ilo Baibõl̦, ãinwõt Noa, Ebream, Rut, Ilaija, im Ester. Baj l̦õmn̦ak m̦õk kõn joñan aer naaj jipañ eok ilo mour n̦e am̦ ilo aer lewaj naanin rõjañ im kakapilõk ko ñan kwe!—Riit Jabõn Kõnnaan 13:20.
3. (1) Ta tokjãn ad naaj katak kõn tõmak eo an em̦m̦aan im kõrã ro rar tiljek ilo Baibõl̦? (2) Ta kajjitõk ko jenaaj etali?
3 Em̦ool bwe ilo naaj iien eo ñe “ro rem̦m̦an . . . renaaj jerkak jãn mej” jenaaj maroñ kiiõ lo ro ilo Baibõl̦ im lukkuun m̦õttãik er. (Jrb. 24:15, UBS) Bõtab, ilo tõrein jemaroñ bar katak jãn em̦m̦aan im kõrã ro ilo Baibõl̦ me ear kajoor tõmak eo aer. Ewi wãween? Eokwe rijjilõk Paul ear kwal̦o̦k wãween ad maroñ kõm̦m̦ane men in. Ear ba: “Kom̦win rikajjioñe ro rej bõk aer jolõt menin kallim̦ur ko, kõn tõmak im kijenmej.” (Hi. 6:12) M̦okta jãn ad katak kõn em̦m̦aan im kõrã ro rar kwal̦o̦k aer tõmak ilo Anij, jen etale jet kajjitõk ko jemaroñ l̦õmn̦ak kaki jãn naan kein an Paul: Ta in tõmak, im etke jej aikuji? Ewi wãween ad maroñ kajjioñe tõmak eo an armej ro retiljek ilo Baibõl̦?
Ta in Tõmak im Etke Jej Aikuji?
4. Ta mel̦el̦e ko an armej kõn naan in tõmak, im etke ejjab jim̦we l̦õmn̦ak in aer?
4 Tõmak ej juon men elukkuun em̦m̦an im aolep em̦m̦aan im kõrã ro me jej pojak in katak kake er ilo bok in rar kaorõke. Elõñ armej ro ilo raan kein rejjab lukkuun mel̦el̦e kõn ta mel̦el̦ein tõmak. Ilo l̦õmn̦ak ko aer, rej ba bwe ej mel̦el̦ein ñe juon ej baj tõmak wõt juon men. Rej l̦õmn̦ak bwe tõmak ej juon eñjake im ejjel̦o̦k pedpedin ak kein an kam̦ool. Bõtab, ejjab jim̦we l̦õmn̦ak in aer. Tõmak ejjab mel̦el̦ein bwe kwõj tõmak aolep men im ejjab baj juon eñjake bajjek. Elukkuun kauwõtata ñe jej baj tõmak tak wõt kõnke eñjake rot in emaroñ wal̦o̦k im epidodo an bar jako. Innem ejabwe ñe jej baj tõmak wõt bwe ewõr Anij kõnke “tim̦on̦ ran̦ bareinwõt rej tõmak im wũdiddid.”—Jem. 2:19.
5, 6. (1) Ta men ko ruo tõmak ej pedped ioon me jejjab maroñ loi kõn mejãd? (2) Ewi joñan an kajoor tõmak eo ad? Jouj im kwal̦o̦k juon waanjoñak.
5 M̦oolin tõmak ejjab baj juon eñjake ejjel̦o̦k pedpedin. Im ejjab mel̦el̦ein bwe juon ej baj tõmak wõt. Baibõl̦ ej kwal̦o̦k ta mel̦el̦ein tõmak. (Riit Hibru 11:1.) Paul ear ba bwe tõmak ej pedped ioon ruo men ko jejjab maroñ loi kõn mejãd. Kein kajuon, ej jitõñl̦o̦k ñan “men ko jejjab loi” me rej wal̦o̦k kiiõ. Ãinwõt ba, jejjab maroñ loe kõn mejãd ta ko rej pãd ilañ. Ñan waanjoñak jejjab maroñ loe Jeova Anij, Nejin, im Kien eo an me ej kiiõ tõl ilañ. Kein karuo, tõmak ej jitõñl̦o̦k ñan “men ko jej kõjatdikdik kõj kaki” me jej reim̦aanl̦o̦k ñani im rejjañin wal̦o̦k. Ilo tõre in, jejjab maroñ loe pedetaij eo me m̦õttan jidik Aelõñ eo an Anij enaaj bõktok. Ej ke mel̦el̦ein bwe kõnke jejjab maroñ loi men kein, ejjel̦o̦k kein kam̦ool kaki?
6 Ejjab ñan jidik! Paul ear ba bwe ewõr pedpedin tõmak. Ear ba bwe tõmak ej ãinwõt naan in Grik eo me ej mel̦el̦ein “lõke men ko jej kõjatdikdik kõj kaki.” Naan in Grik in ekõn pãd ilo peba in kam̦ool ko me ej kaalikkar bwe ewõr juon m̦weiõm̦. Ñan waanjoñak, jen ba bwe ewõr juon armej ej pepe in lewaj juon im̦õm̦ make. Im kiiõ ej lewaj peba in kam̦ool eo bwe em̦õj an likũt etam̦ ilo m̦weo im ej ba, “Eñin m̦weo im̦õm̦ ekããl.” Jejel̦ã bwe armej eo ejjab ba bwe kwõnaaj jokwe ioon peba eo. Ak ej lewaj peba eo ñan kam̦ool bwe em̦õj an kien kapen im koweeppãne bwe im̦õm m̦weo kiiõ. Ãindeinl̦o̦k wõt pedpedin men ko jej tõmak kaki. Joñan aer lukkuun m̦ool ej ãinwõt ñe jej loi men kein jej tõmaki.
7. Tõmak ej kitibuj ad ta?
7 Kõn men in, tõmak eo em̦ool ej itok wõt jãn ad lõke Jeova im kein kam̦ool ko jejel̦ã kõn E. Tõmak ej kõm̦akũt kõj ñan watõk Jeova ãinwõt Jemãd im lõke bwe enaaj kajejjet aolep kallim̦ur ko an. Bõtab, ejabwe ñan ad baj tõmak wõt. Ebar wõr juon men jej aikuj kõm̦m̦ane. Ñan waanjoñak, bwe juon menin eddek en mour wõt, jej aikuj utdikdiki im lale bwe en jab mej. Ejja ãindein wõt tõmak. El̦aññe jej tõmak wõt ak jejjab jerbale tõmak eo ad, enaaj mej.—Jem. 2:26.
8. Etke elukkuun aorõk tõmak?
8 Etke elukkuun aorõk tõmak? Paul ear letok uwaak eo me jemaroñ errã ippãn kake. (Riit Hibru 11:6.) Jeban maroñ kabuñ ñan Jeova im kam̦õn̦õn̦õik bũruon el̦aññe ejjel̦o̦k tõmak. Kõn men in, tõmak elukkuun aorõk ñan ad epaakel̦o̦k Jemãd ilañ, Jeova Anij. Im ebar aorõk ñan kautieje kõnke ej make wõt utiejtata im ej tõllo̦kũn bwe jen nõbare.
9. Ta ko Jeova ej litok ñan kõj ñan kakajoorl̦o̦k tõmak eo ad?
9 Jeova ejel̦ã kõn joñan ad aikuj tõmak. Kõn men in, em̦õj an letok ro im em̦m̦an joñak ko aer me remaroñ katakin kõj ñan kwal̦o̦k im kakajoor ad tõmak ilo e. Ear bareinwõt kajeraam̦m̦an kõj kõn em̦m̦aan ro retiljek ilo eklejia eo me rej tõl kõj. Ej ba ilo Naan eo an: “Kom̦win kajjioñe aer tõmak.” (Hi. 13:7) Ebar lõñ men ko jet ear litok ñan kõj. Paul ear je im kwal̦o̦k kõn juon kumi in em̦m̦aan im kõrã ro jãn etto me rar likũt joñak ko rem̦m̦an kõn aer kar kwal̦o̦k aer tõmak. Joñan an rein lõñ rej ‘ãinwõt juon kõdo̦ el̦ap.’ (Hi. 12:1) Paul ear kõllaajrake etan rũkarejar rein retiljek ilo jebta 11 in bokin Hibru. Bõtab, ej lõñ wõt ro ear jab likũt etaer. Ñe kwõnaaj riiti Baibõl̦, kwõnaaj lo bwe elõñ bwebwenatoon em̦m̦aan im kõrã ro, kab ajri im rũtto ro me eoktak wãween mour ko aer jãn doon. Rein rar kwal̦o̦k aer tõmak ilo Anij im jemaroñ katak jãn er ãinwõt ke jej mour ilo tõre kein me edik an armej tõmak.
Ewi Wãween Ad Maroñ Kajjioñe Tõmak ko an Ro Jet?
10. Ewi wãween katak Baibõl̦ ippãd make emaroñ jipañ kõj ñan anõke em̦m̦aan im kõrã ro retiljek ilo Baibõl̦?
10 Kwõjjab maroñ anõke juon armej el̦aññe kwõjjab etale ta ko ej kõm̦m̦ani m̦okta. Ilo am̦ riiti aolepen bok in, kwõnaaj lo bwe elõñ katak im mel̦el̦e ko kar etali im likũti kõn em̦m̦aan im kõrã rein me rar kwal̦o̦k aer tõmak. Enaaj bar em̦m̦an el̦aññe kwõnaaj katak im kõm̦m̦an etale ko kõn em̦m̦aan im kõrã rein. Ilo iien ko kwõj katak Baibõl̦ ippam̦ make, kwõn pukot katak ko rej kõnono kõn er bwe kwõn kal̦apl̦o̦k am̦ jel̦ã kõn er. Ñe kwõnaaj kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn kajjojo katak, kajjioñ pijaik kwe make ilo jikin eo ear wal̦o̦k bwebwenato eo ie. Kwõn pijaik am̦ pãd ilo jikin eo im loe men ko rej wal̦o̦k, roñ ainikien ko rej jañ, im ãt bwiin men ko rej pãd ilo iien eo. Bar l̦õmn̦ak kõn eñjake ko an ro ilo bwebwenato eo im l̦õmn̦ak ñe en kar kwe er kwõnaaj kar ta. Men in enaaj kal̦apl̦o̦k am̦ jel̦ã kõn er im watõk er ãinwõt ro jeram̦ im m̦õttam̦.
11, 12. (1) Elemen an joñak eo an Ebream im Sera maroñ jipañ eok ilo mour n̦e am̦? (2) Ta ko kwõmaroñ katak jãn joñak ko an Hanna, Ilaija, im Samuel?
11 El̦aññe kwõnaaj lukkuun jel̦ã kõn er, kwõnaaj kõn̦aan kajjioñe joñak ko aer. Ñan waanjoñak, jen ba bwe ewõr juon jerbal doulul in ear kajjitõk ippam̦ ñe kwõm̦õn̦õn̦õ in kõm̦m̦ane. Im kiiõ kwõj l̦õmn̦ak wõt kake el̦aññe kwõnaaj kõm̦m̦ane ke ak jaab. Bõlen kar kajjitõk ippam̦ ñe kwõmaroñ kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aam̦ ilo jerbal in kwal̦o̦k naan ilo am̦ em̦m̦akũt ñan juon jikin el̦ap aikuj rukwal̦o̦k naan ie. Ak bõlen kar kajjitõk ñe kwõmaroñ kwal̦o̦k naan ilo wãween ko rekããl im remaroñ pen ñan kwe. Ilo am̦ l̦õmn̦ak kake eddo in im jar kake, ebar em̦m̦an ñe kwõj kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn joñak eo an Ebream. Erro kar Sera m̦õn̦õn̦õ in kaarmejjete wãween mour eo aerro ilo kar Õr, bukwõn eo ear em̦m̦an kõjeiier ie. Kõn men in, Jeova ear kajeraam̦m̦an erro. El̦aññe kwõnaaj anõke joñak in aerro, kwõnaaj kile an l̦apl̦o̦k am̦ mel̦el̦e im jel̦ã kõn erro jãn kar m̦okta.
12 Ta el̦aññe juon eo kwõjel̦ã kajjien enana an kõm̦m̦an ñan kwe, im kõn men in kwõj ebbeer im jab kõn̦aan kweilo̦k, ak kokõn̦aan pãdwõt m̦weo? El̦aññe kwõnaaj l̦õmn̦ak kõn joñak eo an Hanna im kõn an kar jab kõtl̦o̦k bwe men ko renana Penina ear kõm̦m̦ani ñane ren kabõjrak an kabuñ ñan Jeova, eokwe kwõnaaj kõm̦m̦ane pepe eo ejim̦we. Men in emaroñ bar kõm̦m̦an bwe Hanna en ãinwõt juon m̦õttam̦ eo kwepaake. Ak ta el̦aññe kwõj bũrom̦õj im ebbeer kõn am̦ l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjam̦? Eokwe wãween eo epen ear wal̦o̦k ñan Ilaija emaroñ jipañ eok. Ilo am̦ katak kõn iien eo ear ko im wãween an kar Jeova kaenõm̦m̦ane, enaaj kõm̦m̦an bwe kwõn epaakel̦o̦k e. Im jo̦dikdik ro me rijikuul̦ ro rej kapoiki er ñan kõm̦m̦ani men ko renana remaroñ bar epaakel̦o̦k Samuel. Remaroñ epaake ilo aer katak kõn men ko ear kõm̦m̦ani meñe l̦õm̦aro nejin Ilai rar kõm̦m̦ani men ko renana ilo tampel̦ eo.
13. Am̦ kajjioñe tõmak eo an ro ilo Baibõl̦ ej ke mel̦el̦ein bwe eaorõkl̦o̦k tõmak eo aer jãn kwe? Jouj im kõmel̦el̦e.
13 Am̦ kajjioñe tõmak eo an ro ilo Baibõl̦ ej ke mel̦el̦ein bwe eaorõkl̦o̦k tõmak eo aer jãn kwe? Ejjab ñan jidik! Keememej bwe naan ko an Jeova rej rõjañ kõj ñan l̦oore ro rar kwal̦o̦k aer tõmak. (1 Ko. 4:16; 11:1; 2 Te. 3:7, 9, UBS) Jet iaan rein me jenaaj katak kake er rar bar katak im l̦oore tõmak eo an ro m̦oktal̦o̦k jãn er. Ñan waanjoñak, ilo Katak 17 ilo bok in, Meri ear l̦oore joñak eo an Hanna ke ear ãliji jet iaan naan ko Hanna ear ba ilo jar eo an. Ej ke mel̦el̦ein bwe ear dikl̦o̦k an kajoor tõmak eo an Meri? Ejjab ñan jidik! Ijoke, joñak eo an Hanna ear jipañ Meri bwe en kajoorl̦o̦k wõt tõmak eo an im en em̦m̦an etan ippãn Jeova Anij.
14, 15. Ta jet iaan men ko rem̦m̦an rej pãd ilowaan bok in im ewi wãween ad kortokjãer?
14 Kar kõm̦m̦ane bok in ilo juon wãween me enaaj kakajoorl̦o̦k tõmak eo am̦. Katak ko ilowaan bok in kar bũki jãn katak ko ilo Imõniaroñroñ ak Naan in Keeañ ko jãn 2008 ñan 2013 me taitõl̦ier ej “Kajjioñe Tõmak eo Aer.” Ewõr bar kajjitõk ko kar jei ilo kajjojo katak bwe jen maroñ etali ippãn doon im lale ewi wãween jemaroñ l̦oore bwebwenato ko an ro ilo Baibõl̦. Elõñ pija ko raiboojoj im em̦õj kakilepi ke rar kõm̦m̦ane bok in. Ak kõn pija ko rar baj pãdwõt ilo jet iaan katak kein, eokwe rej kab baj kilepl̦o̦k im em̦m̦anl̦o̦k wõt. Ebar wõr jaat ko rej kwal̦o̦k kõn iien ko etto im ebar lõñ mab ko. Unin kar kõm̦m̦ane bok in ej bwe jen katak ippãd make, ippãn baam̦le eo ad, im ilo eklejia eo. Elõñ baam̦le ko renaaj m̦õn̦õn̦õ in baj riiti wõt bwebwenato kein ippãn doon.
15 Jej kõjatdikdik bwe bok in enaaj jipañ eok ñan kajjioñe tõmak eo an rũkarejar ro an Jeova ilo iien ko etto. Bareinwõt, enaaj jipañ eok bwe en kajoorl̦o̦k tõmak eo am̦ im epaakel̦o̦k wõt Jem̦am̦ ilañ, Jeova!
