M̦OKTA jãn an kar Jijej wanlõñl̦o̦k ñan lañ, ear jiroñ rũkal̦oor ro an im ba: “Kom̦ naaj Aõ rũkõnnaan ilo . . . ãne eo ettol̦o̦ktata ilal̦.” (Jerbal 1:8) Enaaj kar ewi wãween an Kũrjin ro jinoin maroñ kajejjet eddo in aer ñan kwal̦o̦k naan ipel̦aakin lal̦?

Juon em̦m̦aan etan Martin Goodman, eo im ej rũkaki ilo university eo etan Oxford ear ba bwe “ilo tõre ko me kien eo an Rom ear jino tõl, jerbal eo an Kũrjin ro ear kõm̦m̦an bwe ren lukkuun oktak jãn ro ilo kabuñ ko jet, ekoba RiJu ro.” Jijej ear etal jãn jikin ñan jikin bwe en kwal̦o̦k naan. Innem, Kũrjin ro rem̦ool rar aikuj l̦oore joñak in an im kwal̦o̦k kõn ennaan eo em̦m̦an kõn “Aelõñin Anij” aolep jikin. Rar aikuj pukot armej ro rekõn̦aan jel̦ã katak ko rem̦ool jãn Baibõl̦. (Luk 4:43) Eñin unin, ilo eklejia ko an kar Kũrjin ro jinoin, ear wõr “rijjilõk” ro ak ro rar jilkinl̦o̦k er ñan jikin ko jet. (Mark 3:14, UBS) Jijej ear jiroñ rũkal̦oor ro an im ba: “Kom̦win ilo̦k, im kõm̦m̦an riaelõñ ko otemjej bwe ren rũkal̦oora.”​—Matu 28:18-20.

Meñe ejjel̦o̦k iaan rijjilõk ro 12 an Jijej repãd ippãd ilo lal̦ in rainin, bõtab elõñ rũkarejar ro an Jeova rej kate er ilo jerbalin kwal̦o̦k naan ãinwõt kar rijjilõk ro. Rein rej m̦õn̦õn̦õ in eo̦roñ kũr eo ñan kal̦apl̦o̦k kun̦aaer ilo jerbalin kwal̦o̦k naan. Rej eo̦roñ kũr in ilo aer ba: “Ña e; Kwõn jilkinl̦o̦k eõ.” (Aiseia 6:8) Elõñ rar em̦m̦akũt ñan aelõñ ko rettol̦o̦k, im elõñ to̦ujin iaan rein rar kadiwõjl̦o̦k jãn Jikuul̦ in Mijinede. Ro jet rar em̦m̦akũt ñan bar juon jikin ilo ejja aelõñ eo wõt aer bwe ren kal̦apl̦o̦k kun̦aaer. Ebar lõñ ro jet rar katak bar juon kajin bwe ren maroñ m̦õttan eklejia ak kurub ko me rej jipañ ro me rej kõnono kajin kein. Ejjel̦o̦k pere bwe elõñ apañ ko rein jeid im jatid rar iiooni im emaroñ kar jab pidodo ñan aer kõm̦m̦ani men kein. Bõtab, rar kaarmejjete er make bwe ren maroñ kaalikkar aer yokwe Jeova im ro rũturier.  Rein rar etale wãween ko ilo mour ko aer, im rar kaarmejjete elõñ men ko bwe ren kal̦apl̦o̦k kun̦aaer. (Luk 14:28-30, UBS) Ro jeid im jatid me rej kõm̦m̦ani men kein el̦ap aer jipañ.

Bõtab, wãween ko ippãd kajjojo reoktak jãn doon. Ejjab aolep Ri kõnnaan ro an Jeova remaroñ em̦m̦akũt im jipañ ilo jikin ko el̦ap aikuj ie ak katak bar juon kajin. Meñe ãindein, ak jemaroñ ke kal̦apl̦o̦k ad jipañ ilo eklejia ko ad make?

Meñe Kũrjin ro ilo tõre ko an rijjilõk ro rar jab jerbal in mijinede, ak rein rar kijejeto wõt ilo jerbalin kwal̦o̦k naan ilo jikin ko rar pãd im mour ie. Paul ear jiroñ Timote im ba: “Kwõn kõm̦m̦an jerbal an rukwal̦o̦k gospel, kwõn kajejjet jerbal eo am̦.” (2 Timote 4:5) Kũrjin ro jinoin im aolep rũkarejar ro jet an Anij rej aikuj bar l̦oore naanin jiroñ in. Naanin jiroñ eo ñan kwal̦o̦k naan kõn ennaan eo kõn Aelõñ eo im ñan kõm̦m̦an rũkal̦oor ej jerbal ñan aolep Kũrjin ro jekdo̦o̦n ia eo rej pãd ie. Bareinwõt, meñe ejjab kõj mijinede, ak elõñ men ko jemaroñ kõm̦m̦ani ilo eklejia ko ad make me rej ãinl̦o̦kwõt men ko mijinede ro rej kõm̦m̦ani.

Ñan waanjoñak, juon mijinede ilo bar juon aelõñ ej aikuj in katak elõñ men ko rekããl kõnke men ko ilo aelõñ eo ej jerbal ie kiiõ remaroñ lukkuun oktak jãn ijo ej itok jãne. Ak ta el̦aññe jejjab maroñ em̦m̦akũt ñan jikin ko el̦ap aikuj jipañ ie? Jej aikuj ke l̦õmn̦ak bwe jejjab aikuj katak men ko rekããl kõnke jejel̦ã aolep men kõn ijoko eklejia eo ad ej kwal̦o̦k naan ie? Ke ta, jemaroñ ke kajjioñe wãween kwal̦o̦k naan ko rekããl ñan tõpar armej ro? Ñan waanjoñak, ilo iiõ eo 1940, kar rõjañ ro jeid im jatid ilo kajjojo eklejia bwe ren karõk juon raan ilo kajjojo wiik bwe ren kwal̦o̦k naan itõrerein ial̦. Kwõl̦ak lale kwõmaroñ ke bõk kun̦aam̦ ilo men in? Ak kwõmaroñ ke kajjioñ kwal̦o̦k naan kõn wa bwilbwil ko? Men eo eaorõk in kwõj aikuj l̦õmn̦ak kake: Kwõnañin ke kõjerbal wãween kwal̦o̦k naan ko me rekããl ñan kwe?

Ñe ejim̦we wãween ad l̦õmn̦ak kõn jerbalin kwal̦o̦k naan, men in enaaj jipañ kõj bwe jen niknik im m̦õn̦õn̦õ ilo jerbalin kwal̦o̦k naan. Ro rej m̦õn̦õn̦õ in em̦m̦akũt im jipañ ilo jikin ko el̦ap aikuj ie ak katak bar juon kajin, ekkã aer jet ro im relukkuun jel̦ã kwal̦o̦k naan. Kõn men in, el̦ap an jeraam̦m̦an ro ilo jikin ko rein rej jerbal ie kõnke el̦ap aer jipañ ilo jerbalin kwal̦o̦k naan. Bareinwõt, ekkã an mijinede ro tõl karõk ko an eklejia ko rej jerbal ie m̦ae iien ewõr em̦m̦aan  ak likao ilo jikin eo me remaroñ bõk eddo kein. El̦aññe kwõj juon em̦m̦aan ak likao im em̦õj am̦ peptaij, kwõj ke kate eok im kal̦apl̦o̦k kun̦aam̦ bwe kwõn maroñ jipañ rũttõmak ro m̦õttam̦ ilo eklejia eo am̦?​—1 Timote 3:1, UBS.

Jemaroñ bar jipañ ro ilo eklejia eo ad ilo elõñ wãween ko jet. Jabdewõt emaroñ “jipañ” rũttõmak ro m̦õttan, jekdo̦o̦n ñe edik ak erũtto, im jekdo̦o̦n ñe ej juon kõrã ak em̦m̦aan.​—Kolosse 4:11, UBS.

Bwe jen maroñ jipañ rũttõmak ro m̦õttad, jej aikuj lukkuun jel̦ã kajjier. Baibõl̦ ej rõjañ kõj bwe jen “l̦õmn̦ak kake doon” ñe jej kweilo̦k ippãn doon. (Hibru 10:24, UBS) Ejjab mel̦el̦ein bwe jej aikuj kajjioñ jel̦ã kõn men ko ilo mour ko an ro jeid im jatid me ejjab tõllo̦kũd ñan jel̦ã. Mel̦el̦ein ad l̦õmn̦ak kake doon ej bwe jej aikuj kate kõj ñan jel̦ã im mel̦el̦e kõn men ko ro jeid im jatid rej aikuj jipañ kaki. Jemaroñ jipañ er kõn aikuj ko aer, kaenõm̦m̦an er, ak jipañ er bwe en em̦m̦an wõt jem̦jerã eo aer ippãn Jeova. Eddo eo ñan jipañ rũttõmak ro m̦õttad ejjab an wõt em̦m̦aan ro rej lale eklejia im rijjipañ ro. M̦ool bwe ewõr jet iien emaroñ ekkar wõt bwe em̦m̦aan rein ren jipañ er. (Galetia 6:1, UBS) Bõtab, kõj aolep jemaroñ jipañ rũttõmak ro m̦õttad me rerũtto ak baam̦le ko me rej iioon apañ ko.

Ñan waanjoñak, Salvatore ear iioon apañ ko rel̦l̦ap kõn jããn im ear aikuj wiakake peejnej eo an, m̦weo im̦õn, im elõñ iaan men ko m̦weien baam̦le eo an. Men in ear kõm̦m̦an bwe en inepata kõn baam̦le eo an. Bar juon baam̦le ilo eklejia eo ear lo aer pãd ilo aikuj. Kõn men in, rar jipañ er kõn jããn, jipañ Salvatore im kõrã eo ippãn kappok aerro jerbal, im rekõn koba ippãn doon ilo jota bwe ren roñjake er im kakajoor baam̦le eo. Men in ear kõm̦m̦an bwe ren epaake doon. Meñe ear l̦ap apañ ko baam̦le eo ear iiooni, ak baam̦le kein ruo remaroñ jim̦or reilikl̦o̦k im keememejtok iien kein rem̦m̦an me rekõn jol̦o̦k iien ippãn doon.

Kũrjin ro rem̦ool rem̦õn̦õn̦õ in kwal̦o̦k kõn tõmak ko aer ñan ro jet. Jej aikuj kwal̦o̦k ñan aolep kõn kallim̦ur ko rem̦m̦an ilo Baibõl̦, ãinwõt kar Jijej. Jekdo̦o̦n ñe ewõr ad maroñ ak ejjel̦o̦k ad maroñ ñan em̦m̦akũt, kõj aolep jemaroñ kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan jipañ ro jet. Im jemaroñ kõm̦m̦ane men in ilo eklejia ko ad. (Galetia 6:10) El̦aññe jenaaj kõm̦m̦ane men in, jenaaj lo lañlõñ kõn ad jipañ ro jet im jenaaj maroñ “jebar leen ilo jerbal ko rem̦m̦an otemjej” ak lo elõñ tokjãn ko.​—Kolosse 1:10; Jerbal 20:35.