1, 2. (1) Ewi wãween ad jel̦ã bwe armej remaroñ jeran Anij? (2) Ta eo jenaaj etale ilo katak in?

 JÃN iien eo jej l̦otak ñan iien eo jej mej, jej aikuji an ro jet yokwe kõj. Armej rej aikuj m̦õttaer ak ro repaake er im rej yokwe er, ejjab baj kain yokwe rot eo wõt ej wal̦o̦k ikõtaan rippãlele ro. Bõtab, yokwe eo el̦aptata ad aikuji ej yokwe eo an Jeova ñan kõj. Elõñ rejjab tõmak bwe armej remaroñ epaake im yokwe Anij kõnke el̦ap an kajoor im jejjab maroñ loe kõnke e Jetõb. Bõtab, ejjab m̦ool men in!

² Jejel̦ã jãn Baibõl̦ bwe ewõr ro im rar jeran Anij. Jej aikuj katak jãn joñak ko an rein. Etke? Kõnke ad epaake Anij ej mejãnkajjik eo el̦aptata an aorõk ilo mour ko ad. Kõn men in, jen etale waanjoñak eo an Ebream. (Riit Jemes 2:23.) Ewi wãween an kar Ebream erom jeran Anij? Jem̦jerã eo an epaak ippãn Anij ear pedped ioon tõmak. Eñin unin Baibõl̦ ej ba bwe ej “jemãn ro otemjej rej tõmak.” (Rom 4:11) Ilo ad etale waanjoñak  eo an, kajjitõk ippam̦ make, ‘Ewi wãween aõ maroñ anõke tõmak eo an Ebream im kakajoorl̦o̦k jem̦jerã e aõ ippãn Jeova?’

3, 4. (1) Ta eo emaroñ kar l̦aptata an mãlejjoñe tõmak eo an Ebream? Jouj im kõmel̦el̦e. (2) Etke Ebream ear m̦õn̦õn̦õ in pokake ke Anij ear kajjitõk bwe en katok kõn Aisak?

³ Baj pijaikl̦o̦k m̦õk Ebream ke ear epaak an 125 an iiõ im ej etetal lõñl̦o̦k ioon juon tol̦. ^[1] (Lale kõmel̦el̦e eo ilo jem̦l̦o̦kin katak in.) L̦adik eo nejin etan Aisak me bõlen 25 an iiõ ej etal ilikinl̦o̦k. Aisak ej ineek jet kane, im ippãn Ebream ewõr bakbõk im kein kõjo̦jo kijeek. Iien in emaroñ kar juon iien el̦aptata an pen ñan Ebream. Etke? Ejjab kõnke el̦al̦l̦ap. Ebream ej kajoor wõt ilo tõre in. Bõtab, unin an pen ej kõnke Jeova ear kajjitõk ippãn bwe en katok kõn l̦adik eo nejin!​—Jenesis 22:1-8.

⁴ Men in emaroñ kar l̦aptata an mãlejjoñe tõmak eo an Ebream. Jet armej rej ba bwe Anij elukkuun nana im lãj kõn an kar kajjitõk ippãn Ebream bwe en katok kõn l̦adik eo nejin. Im jet rej ba bwe Ebream ear m̦õn̦õn̦õ in katok kõn l̦adik eo nejin kõnke ear jab yokwe. Armej rej ba men kein kõnke ejjel̦o̦k tõmak ippãer im rejjab jel̦ã wãween an tõmak jerbal. (Hibru 11:1) Ear wõr pedpedin an Ebream pokake. Unin an kar pokake Anij ej kõnke em̦ool an tõmak. Ear jel̦ã bwe Jeova eban kajjitõk ippãn bwe en kõm̦m̦ane jabdewõt men me emaroñ kajorrããn e ñan indeeo. Ebream ear jel̦ã bwe el̦aññe enaaj pokake, Jeova enaaj kajeraam̦m̦ane im l̦adik eo nejin. Ta ko rar jipañ Ebream bwe en l̦ap tõmak eo an? Men ko ear iiooni ilo mour eo an im an jel̦ã kajjien Jeova ear jipañe bwe en l̦ap an tõmak.

5. Ewi wãween an kar Ebream katak kõn Jeova, im ewi wãween an kar men in jipañe?

⁵ An jel̦ã kajjien Jeova. Ebream ear dik im rũttol̦o̦k ilo juon jikin etan Õr. Armej ro ijin, ekoba jemãn Ebream, rar kabuñ ñan anij ko rewaan. (Joshua 24:2) Innem ewi wãween an kar Ebream jel̦ã kõn Jeova? Baibõl̦ ej kwal̦o̦k bwe l̦eo nejin Noa, etan Shem, ear nukũn Ebream. Shem ear mour wõt ilo tõre ko an Ebream, im ear mej ke Ebream ear epaak an 150 an iiõ. Shem ear juon eo el̦ap an tõmak ilo Jeova, im emaroñ kar katakin ro nukũn kõn Jeova. Jejjab lukkuun jel̦ã ak bõlen Ebream emaroñ kar katak kõn Jeova jãn Shem. Men ko Ebream ear katak kaki rar jipañe bwe en yokwe Jeova, im an jel̦ã kajjien Jeova ear jipañe bwe en l̦apl̦o̦k tõmak eo an.

6, 7. Ta ko rar kõm̦m̦an bwe en kajoorl̦o̦k tõmak eo an Ebream?

⁶ Men ko ear iiooni. Ta ko rar kõm̦m̦an bwe en kajoorl̦o̦k tõmak eo an Ebream? Jet armej rej ba bwe men ko jej l̦õmn̦aki rej jelõt eñjake ko ad im eñjake ko ad rej wal̦o̦k ilo kõm̦m̦an ko ad. Men ko Ebream ear katak kaki kõn Anij rar kõm̦akũti bwe en lukkuun kautiej Jeova Anij, eo Eutiejtata me “ear kõm̦anm̦an lañ im lal̦.” (Jenesis 14:22, UBS) Baibõl̦ ej n̦aetan kain kautiej rot in, “mijak Anij.” (Hibru 11:7) Bwe jen epaake Anij, jej aikuj mijake ak kautieje. (Sam 25:14, UBS) Eñin men eo ear kõm̦akũt Ebream bwe en pokake Jeova.

⁷ Anij ear jiroñ Ebream im Sera bwe ren etal jãn ijo jikier ilo Õr im em̦m̦akũt ñan bar juon aelõñ rejaje kake. Ebream im Sera rar rũtto, im renaaj kar aikuj mour ilo em̦ nuknuk toon wõt aer mour. Meñe Ebream ear jel̦ã bwe elõñ menin kauwõtata ko renaaj wal̦o̦k, ear peek ilo bũruon bwe  enaaj pokake Jeova. Kõn an kar pokake wõt, Anij ear kajeraam̦m̦ane im kõjparoke. Ñan waanjoñak, juon iien, kõnke Sera ear juon kõrã edeo̦ rar bõke jãn Ebream im mour eo an Ebream ear pãd ilo kauwõtata. Bõtab, elõñ alen an Jeova kõjparok erro jim̦or ilo kabwilõñlõñ. (Jenesis 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18) Men kein Ebream ear iiooni rar kakajoorl̦o̦k tõmak eo an.

8. Ewi wãween bwe jen maroñ jel̦ã kõn Jeova im iiooni men ko me remaroñ kakajoorl̦o̦k jem̦jerã eo ad ippãn?

⁸ Jemaroñ ke epaake Jeova? Aet, jemaroñ! Ãinwõt Ebream, jej aikuj katak kõn Jeova. Rainin, aolep men ko jej aikuji bwe jen jel̦ã kajjien Jeova im epaake repãd ilo Baibõl̦. Jemaroñ bar katak jãn men ko me armej ro ilo Baibõl̦ rar iiooni. Elõñl̦o̦k men ko jemaroñ jel̦ã kiiõ jãn kar Ebream. (Daniel 12:4; Rom 11:33) Elukkuun lõñ mel̦el̦e ko ilo Baibõl̦ kõn “eo ear kõm̦anm̦an lañ im lal̦.” Men ko jej katak rej kõm̦m̦an bwe jen yokwe Jeova im jipañ kõj bwe jen lukkuun kautieje. Ad yokwe im kautiej Anij ej kõm̦akũt kõj ñan pokake e. Im ilo ad pokake, jej loe an kõjparok kõj im kajeraam̦m̦an kõj ilo mour ko ad. Ñe jej karejar ñan Jeova kõn aolepen bũruod, men in ej kõm̦m̦an bwe en jubũruod im bwe jen aenõm̦m̦an im lañlõñ. (Sam 34:8; Jabõn Kõnnaan 10:22) El̦ak l̦apl̦o̦k ad katak kõn Jeova im lo an kajeraam̦m̦an kõj, el̦apl̦o̦k ad epaake.

9, 10. (1) Bwe en epaakl̦o̦k jem̦jerã eo an ruo armej, ta eo rej aikuj kõm̦m̦ane? (2) Ta eo ej kwal̦o̦k bwe Ebream ear kaorõk jem̦jerã eo an ippãn Jeova im kate bwe en epaak wõt jem̦jerã eo an ippãn?

⁹ Jem̦jerã eo ad ippãn ro jet ej juon men me jej kaorõke. (Riit Jabõn Kõnnaan 17:17.) Ejjab ãinwõt juon jãpe el̦ap on̦ãn me jej kõjerbale wõt ñan kainõknõk. Ej ãinwõt juon wũt aiboojoj me jej aikuj kõjparoke im utdikdiki wõt bwe en emmourur im ebbõl wũt ko ie. Ebream ear kaorõk jem̦jerã eo an ippãn Jeova im ear kate bwe en epaak wõt jem̦jerã eo an ippãn. Ewi wãween an kar kõm̦m̦ane men in?

¹⁰ Ebream ear wõnm̦aanl̦o̦k im kal̦apl̦o̦k an kautiej Anij im pokake. Ñan waanjoñak, ke e im baam̦le eo an im rũkarejar ro an rar etal ñan Kenan, ear wõnm̦aanl̦o̦k im kõtl̦o̦k an Jeova tõle ilo an kõm̦m̦ani pepe ko reddik im pepe ko rel̦l̦ap. Juon iiõ m̦okta jãn an kar Aisak l̦otak, ke Ebream ear 99 an iiõ, Jeova ear ba ñane bwe aolep em̦m̦aan im l̦adik ro ilo baam̦le eo an rej aikuj m̦wijm̦wij. Ebream ear ke pere Jeova ak kajjioñ kõm̦m̦an jekpen bwe en jab kõm̦m̦ane men eo Jeova ear kajjitõk? Ear jab. Ear lõke Jeova im pokake “ilo raan eo wõt.”​—Jenesis 17:10-14, 23.

11. Etke Ebream ear inepata ke Jeova ear itõn ko̦kkure Sodom im Gomorra, im ewi wãween an Jeova kar jipañe?

¹¹ Kõnke aolep iien Ebream ear pokake  Jeova meñe ilo men ko reddik, jem̦jerã eo an ippãn ear lukkuun epaakl̦o̦k. Joñan, Ebream ear jab mijak in kõnnaan ñan Jeova kõn aolep men, ekoba kõn abn̦õn̦õ ko an. Ñan waanjoñak, ke Jeova ear ba bwe enaaj ko̦kkure jikin kweilo̦k in Sodom im Gomorra, Ebream ear inepata. Etke? Kõnke ear ekkõl ñe armej ro rem̦m̦an renaaj bar mej ippãn armej ro renana. Emaroñ kar bar inepata kõn l̦eo mañden etan Lot im baam̦le eo an kõnke rar jokwe ilo Sodom. Ebream ear lõke Jeova, “eo ej Irooj in ekajet ñan aolepen lal̦.” Kõn men in, ilo kautiej ear kwal̦o̦k abn̦õn̦õ ko an ñan Jeova. Jeova ear kijenmej ippãn Ebream im ear kwal̦o̦k ñane kõn joñan an tũriam̦o kõn armej ro. Jeova ear kõmel̦el̦eiki im ba bwe ñe ej bõktok ekajet ioon armej ro, ej lale armej ro rem̦m̦an im lo̦mo̦o̦ren er.​—Jenesis 18:22-33.

12, 13. (1) Men ko Ebream ear iiooni ilo mour eo an im an jel̦ã kajjien Jeova, ewi wãween an kar men kein jipañe tokãlik? (2) Ta eo ej kwal̦o̦k bwe Ebream ear lõke Jeova?

¹² Ealikkar bwe aolep men ko Ebream ear iiooni ilo mour eo an im an jel̦ã kajjien Jeova ear jipañe bwe en epaak wõt jem̦jerã eo an ippãn Jeova. Innem tokãlik, ke Jeova ear kajjitõk bwe Ebream en katok kõn l̦adik eo nejin, Ebream ear jel̦ã bwe aolep iien Jeova ear kijenmej ippãn im el̦ap an tũriam̦o. Ear bar jel̦ã bwe Jeova ej juon eo emaroñ lõke im reilo̦k ñane bwe en kõjparoke. Ebream ear lukkuun tõmak bwe Jeova ejjab juon eo me ejidimkij an oktak im nana ak lãj! Etke jejel̦ã men in?

¹³ M̦okta jãn an kar Ebream etal jãn l̦õm̦aro doon, ear ba: “Kom̦win pãd ijin ippãn to̦o̦ñke eo, im kõm̦ro l̦adik eo naaj ilo̦k ñan ijuweo im kabuñ, im bar itok ñan ippemi.” (Jenesis 22:5) Ta kar mel̦el̦e eo an Ebream? Ear ke riab ilo an ba bwe erro Aisak naaj bar ro̦o̦ll̦o̦k, meñe ejel̦ã bwe enaaj itõn katok kake? Ear jab. Baibõl̦ ej ba bwe Ebream ear jel̦ã bwe Jeova emaroñ bar kõmour Aisak. (Riit Hibru 11:19.) Ebream ear jel̦ã bwe Jeova ear kamaroñe bwe en wõr nejin meñe erro Sera kar lukkuun rũtto. (Hibru 11:11, 12, 18, UBS) Kõn men in, ear kile bwe ejjel̦o̦k juon men Jeova ejjab maroñe. Ebream ear jab jel̦ã ta eo enaaj wal̦o̦k raan eo. Bõtab, ear tõmak bwe ñe emenin aikuj, Jeova enaaj kejerkak l̦adik eo nejin jãn mej kõnke en maroñ jejjet kũtien kallim̦ur ko An. Eñin unin kar n̦aetan Ebream “jemãn ro otemjej rej tõmak”!

14. Ta wãween ko reppen kwõj iiooni ilo am̦ karejar ñan Jeova, im ewi wãween an joñak eo an Ebream maroñ jipañ eok?

¹⁴ Ilo raan kein, Jeova ejjab kajjitõk bwe jen katok kõn ajri ro nejid. Bõtab, ej kajjitõk ippãd bwe jen pokake kien ko an. Jet iien jemaroñ jab mel̦el̦e unin an litok kien kein ak bõlen remaroñ pen ñan kõj. Ãindein ke l̦õmn̦ak eo am̦? Ñan jet,  jerbalin kwal̦o̦k naan epen ñan er bõlen kõnke remmijakjak ak kõnke epen aer kõnnaan ippãn armej ro rejaje kajjier. Ro jet remijak in oktak jãn ro rej jerbal ippãer ak jikuul̦ ippãer. (Exodus 23:2, UBS; 1 Tessalonika 2:2) Ñe Jeova ej kajjitõk bwe kwõn kõm̦m̦ane juon men me kwõj l̦õmn̦ak bwe epen ñan kwe, l̦õmn̦ak kõn joñak eo em̦m̦an an Ebream kõn wãween an kar kwal̦o̦k tõmak im peran. Ñe jej kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn joñak ko rem̦m̦an an rũkarejar ro retiljek an Jeova, men in emaroñ kõm̦akũt kõj ñan anõke er im epaakel̦o̦k wõt Jeova, eo im ej Jerad.​—Hibru 12:1, 2.

15. Etke jemaroñ ba bwe Ebream ear jab ajl̦o̦k kõn an kar tiljek im pokake Jeova?

¹⁵ Ebream ear ke ajl̦o̦k kõn an kar pokake kien ko an Jeova? Baibõl̦ ej ba bwe Ebream ear mej ke ear lukkuun rũtto. Meñe ear rũtto ak el̦ap an kar jubũruon kõn mour eo an. (Jenesis 25:8, NW) Ke ear 175 an Ebream iiõ, ear maroñ reilikl̦o̦k im keememejtok men ko ear kõm̦m̦ani ilo mour eo an, im men in ear kõm̦m̦an an jubũruon. Etke? Kõnke jem̦jerã eo an ippãn Jeova ear men eo eaorõktata ippãn. Bõtab, meñe Ebream ear rũtto im jubũruon kõn mour eo an, ejjab mel̦el̦ein bwe ear jab kõn̦aan mour ilju im jekl̦aj.

16. Ta men ko Ebream enaaj m̦õn̦õn̦õ kaki ilo Pedetaij?

¹⁶ Baibõl̦ ej ba bwe Ebream ear “kõttar jikin kweilo̦k eo Anij ear annañe im kalõke, jikin kweilo̦k eo bo̦unteijen ko an rej pãd ñan indeeo.” (Hibru 11:10, UBS) Ebream ear tõmak bwe juon raan enaaj loe an jikin kweilo̦k in ak Aelõñ eo an Anij tõl lal̦ in. Enaaj lo an jejjet men in ilju im jekl̦aj! Baj pijaikl̦o̦k m̦õk an Ebream naaj lukkuun m̦õn̦õn̦õ ñe enaaj mour ilo lal̦ in ñe enaaj erom pedetaij im wõnm̦aanl̦o̦k ilo an kakajoorl̦o̦k wõt jem̦jerã eo an ippãn Anij. Enaaj m̦õn̦õn̦õ ñe ejel̦ã bwe joñak eo an kõn wãween an kar kwal̦o̦k tõmak ear jipañ rũkarejar ro an Anij ium̦win elõñ to̦ujin iiõ! Ilo Pedetaij, enaaj loe bwe menin katok eo an ilo Tol̦ Moraia ear kõkkar kõn juon men el̦apl̦o̦k an aorõk. (Hibru 11:19) Bareinwõt, ke Ebream ear pojak in katok kõn Aisak, men in ear l̦ap an pen ñane. Bõtab, ilju im jekl̦aj Ebream enaaj loe wãween an kar joñak in an kar jipañ elõñ milien armej ro retiljek ñan mel̦el̦e joñan an kar pen ñan Jeova ke ear letok Nejin, Jijej Kũraij, bwe en katok kõn mour eo an ñan armej. (Jon 3:16) Joñak eo an Ebream ej jipañ kõj aolep bwe en l̦apl̦o̦k ad kam̦m̦oolol kõn an kar Jijej katok kõn mour eo an ñan kõj. Men in ej kaalikkar joñan an Jeova im Jijej yokwe kõj, im ejjel̦o̦k bar juon yokwe el̦apl̦o̦k jãn men in!

17. (1) Ta eo kwõj peek ilo bũruom̦ ñan kõm̦m̦ane? (2) Ta eo jenaaj katak kake ilo katak in tok juon?

¹⁷ Kõj kajjojo jen peek ilo bũruod ñan anõke joñak eo an Ebream kõn wãween an kar kwal̦o̦k an tõmak. Ãinwõt Ebream, jej aikuj jel̦ã kajjien Jeova im iiooni men ko renaaj kakajoorl̦o̦k tõmak eo ad. Ilo ad wõnm̦aanl̦o̦k im katak kõn Jeova im pokake e, jenaaj loe wãween an kajeraam̦m̦an kõj im kõjparok kõj. (Riit Hibru 6:10-12.) Jeova en Jerad im M̦õttad ñan indeeo! Ilo katak in tok juon, jenaaj katak kõn bar jilu waanjoñak ko ilo Baibõl̦ kõn jet ro im rar tiljek ñan Anij im rar lukkuun epaake.