1. Etke jej uwaak ilo iien kweilo̦k ko?

 ETKE jej kobal̦o̦k ilo iien kweilo̦k ko an eklejia? Un eo el̦aptata ej ñan bõktok nõbar ñan Jeova. (Sam 26:12, UBS; 111:1) Jej bar kobal̦o̦k ilo iien kweilo̦k ko bwe jen maroñ kõketak doon ilo iien kein reppen. (1 Tes. 5:11) Ñe jej kajutak peid im uwaak, jej kwal̦o̦k ad kõm̦m̦ani men kein jim̦or.

2. Ta iien ko repel̦l̦o̦k ñan ad uwaak ilo kweilo̦k ko ad?

² Kajjojo wiik, ewõr iien ko repel̦l̦o̦k ñan ad uwaak ilo kweilo̦k ko ad. Ñan waanjoñak, ilo wiikããn jemaroñ bõk kun̦aad im uwaak ilo iien Katak Naan in Keeañ eo an eklejia. Ilo kweilo̦k eo ad lukwõl̦pãn wiik, jemaroñ uwaak ilo iien ad etale Kũbwij Naanin Anij, iien Katak Baibõl̦ an Eklejia, im katak ko jet me epel̦l̦o̦k ñan an ri-kweilo̦k ro uwaak.

3. Ta ko remaroñ kõm̦m̦an bwe en pen ñan ad uwaak, im ewi wãween an Hibru 10:24, 25 maroñ jipañ kõj?

³ Kõj aolep jekõn̦aan nõbar Jeova im kõketak rũttõmak ro jeid im jatid. Bõtab ewõr men ko me remaroñ kõm̦m̦an bwe en pen ad uwaak. Jemaroñ ikkũm̦kũm̦ in uwaak, ak jemaroñ lukkuun kõn̦aan bõk kun̦aad im uwaak bõtab eo ej tõle katak eo ejjab aolep iien kũr kõj ñe jej kajutak peid. Ta eo emaroñ jipañ kõj ñe jej iioon wãween kein? Jej lo uwaakin kajjitõk in ilo lõta eo an rijjilõk Paul ñan ri-Hibru ro. Ke Paul ear kõnono kõn aorõkin ad kweilo̦k ippãn doon, ear ba bwe jej aikuj l̦õmn̦ak wõt  kõn ad kõketak ak “rõjañ doon.” (Riit Hibru 10:24, 25.) Innem, enaaj dikl̦o̦k ad ikkũm̦kũm̦ ñan kajutak peid ñe jej keememej bwe uwaak ko ad remaroñ kõketak ro jet meñe repidodo im rekadu. Im ñe ejeja aer kũr kõj, jemaroñ m̦õn̦õn̦õ kõnke enaaj pel̦l̦o̦k iien ñan an ro jet ilo eklejia eo uwaak.​—1 Pit. 3:8.

4. Ta boin ko jilu jenaaj etali ilo katak in?

⁴ Ilo katak in, jenaaj m̦okta etale wãween ad maroñ kõketak doon ñe jej uwaan juon eklejia edik im ejjab lõñ ro me rej uwaak. Innem, jenaaj etale wãween ad maroñ kõketak doon ñe jej uwaan juon eklejia el̦ap im elukkuun lõñ ro rej kajutak peier. Ãliktata, jenaaj kõnono kõn wãween jemaroñ kõketak ro jet ikijjeen men ko jej ba ñe jej uwaak.

5. Ewi wãween ad maroñ kõketak doon ñe ejjab lukkuun lõñ ri-kweilo̦k ro?

⁵ Ilo juon eklejia ak kumi edik, ejjab lukkuun lõñ ro me eo ej tõle katak eo emaroñ kããlõt ñan uwaak. Ewõr iien ko emaroñ aikuj kõttar ium̦win juon iien aetok m̦okta jãn an juon kajutak pein. Ñe men in ej wal̦o̦k, emaroñ kõm̦m̦an bwe en ãinwõt ñe ejãlimo iien kweilo̦k eo, im men in ejjab juon menin kõketak. Ta eo kwõmaroñ kõm̦m̦ane? M̦õn̦õn̦õ in keini am̦ kajutak peim̦. Ilo am̦ ãindein, kwõmaroñ rõjañ ro jet ñan kal̦apl̦o̦k aer bõk kun̦aaer im uwaak.

6-7. Ewi wãween jemaroñ kadikl̦o̦k ad ikkũm̦kũm̦ in uwaak?

⁶ Ta el̦aññe epen am̦ kajutak peim̦ im uwaak kõnke kwõlukkuun ikkũm̦kũm̦? Elõñ rej bar bõk eñjake in. Ijoke, bwe kwõn maroñ kal̦apl̦o̦k am̦ kõketak ro jeim̦ im jatũm̦, kwõmaroñ pukot wãween ko ñan kadikl̦o̦k am̦ ikkũm̦kũm̦ in uwaak. Ewi wãween kwõmaroñ kõm̦m̦ane men in?

⁷ Kwõmaroñ lo bwe ejipañ ñan etali jet iaan naanin jipañ ko me kar kwal̦o̦ki ilo Naan in Keeañ ko m̦oktal̦o̦k. b Ñan waanjoñak, en lukkuun em̦m̦an am̦ kõppojakl̦o̦k im̦aan. (JK. 21:5) Ñe elukkuun l̦ap am̦ jel̦ã kõn katak eo, kwõnaaj lo bwe epidodol̦o̦k am̦ kajutak peim̦ ñan uwaak. Bareinwõt, uwaak ilo tukadu. (JK. 15:23; 17:27) Ñe ekadu uwaak eo am̦, enaaj dikl̦o̦k am̦ ikkũm̦kũm̦. Bareinwõt, ñe kwõj uwaak ilo tukadu, bõlen juon ak ruo jãntõj, emaroñ pidodol̦o̦k an ro jeim̦ im jatũm̦ mel̦el̦e ta eo kwõj ba jãn ñe en kar aetok uwaak eo am̦ kõnke elõñ boin ko kwõj kõnono kaki. Ñe kwõnaaj uwaak ilo tukadu ilo naan ko am̦ make, kwõnaaj kwal̦o̦k bwe ear lukkuun em̦m̦an am̦ kõppojakl̦o̦k im̦aan im bwe kwõlukkuun mel̦el̦e kõn katak eo.

8. Ewi wãween an Jeova l̦õmn̦ak kõn ad lukkuun kate kõj joñan wõt ad maroñ?

⁸ Ta el̦aññe kwaar jerbali jet iaan naanin jipañ kein ak kwõj ikkũm̦kũm̦ wõt ñan uwaak elõñl̦o̦k jãn juon ak ruo alen? Kwõmaroñ bõk kaenõm̦m̦an ilo am̦ jel̦ã bwe Jeova enaaj m̦õn̦õn̦õ kõn am̦ lukkuun kate eok joñan wõt am̦ maroñ. (Luk 21:1-4) Jeova ejjab kajjitõk ippãd ñan kõm̦m̦ani men ko me rel̦e jãn joñan maroñ ko ad. (Pil. 4:5) Kõn men in, l̦õmn̦ak kõn joñan eo ewõr am̦ maroñ ñan kõm̦m̦ane, innem kõm̦m̦an mejãnkajjik ko bwe kwõn tõpare men kein, im jar bwe Jeova en lewaj ñan eok juon bõro eaenõm̦m̦an. Bõlen ilo jinoin, mejãnkajjik eo am̦ emaroñ ñan uwaak juon alen ilo tukadu.

9. Ta apañ eo emaroñ wal̦o̦k ilo juon eklejia el̦ap?

⁹ El̦aññe elukkuun lõñ ri-kwal̦o̦k naan ro ilo eklejia eo am̦, kwõmaroñ iioon bar juon kain apañ. Bõlen kõn an lõñ ro jeid im jatid me rej  kajutak peier ñan uwaak, ekkã aer jab kũr eok ñe kwõj kajutak peim̦. Ñan waanjoñak, elukkuun em̦m̦an ippãn Danielle uwaak ilo iien kweilo̦k ko. c Ej watõke ãinwõt m̦õttan an kabuñ ñan Jeova, juon wãween emaroñ kõketak ro jet, im ej jipañe ñan kõkajoore tõmak eo an ilo men ko Baibõl̦ ej katakin. Bõtab ke ear em̦m̦akũt ñan juon eklejia me el̦ap, ear jeja aer kããlõte ñe ej kajutak pein—jet iien, rejjab kããlõte ñan jidik ilo iien kweilo̦k eo. Ej ba, “Iar lukkuun inepata. Iar l̦õmn̦ak bwe iar luuji juon jeraam̦m̦an. El̦ak ikkutkut aer jab kããlõt ña, iar jino l̦õmn̦ak bwe rejjab kõn̦aan kããlõte ña ñan jidik.”

10. Ewi wãween ad maroñ kõm̦m̦an bwe en lõñl̦o̦k iien ko repel̦l̦o̦k ñan ad uwaak?

¹⁰ Em̦õj ke am̦ bõk ejja eñjake rot kein an Danielle? El̦aññe aet, kwõmaroñ ebbweer im kõn̦aan roñjake wõt ilo iien kweilo̦k eo. Bõtab jab bõjrak jãn am̦ kate eok ñan uwaak. Ta ko kwõmaroñ kõm̦m̦ani? Kwõmaroñ lo bwe ej juon menin jipañ ñan kõpooj jejjo uwaak ko ñan kajjojo iien kweilo̦k. Innem ñe rejjab kããlõte eok ilo jinoin katak eo, enaaj wõr wõt iien ko repel̦l̦o̦k ñan am̦ uwaak kõn boin ko jet ilo katak eo. Ñe kwõj kõppojakl̦o̦k im̦aan ñan iien Katak Naan in Keeañ eo an eklejia, l̦õmn̦ak kõn wãween an kajjojo iaan pãrokõrããp ko kwal̦o̦k kõn unin tõl eo an katak eo. Ñe kwõnaaj ãindein, men in enaaj kõm̦m̦an bwe en pidodol̦o̦k am̦ uwaak ilo pãrokõrããp ko jet ilo katak eo. Bareinwõt, kwõmaroñ kõppojakl̦o̦k im̦aan ñan uwaak ilo pãrokõrããp ko me rej kõnono kõn katak ko rem̦wilal̦ me epen kõmel̦el̦eiki. (1 Kor. 2:10) Etke? Kõnke emaroñ jab lukkuun lõñ ro rej kajutak peier ilo pãrokõrããp kein. Bõtab ta el̦aññe em̦õj am̦ kate eok ñan jerbale naanin jipañ kein, ak kwõj kile bwe ãlikin jejjo iien kweilo̦k ko, kwõjjañin maroñ uwaak? Eokwe m̦okta jãn an jino kweilo̦k, kwõmaroñ kepaake em̦m̦aan eo ej tõl katak eo im kwal̦o̦k ñane pãrokõrããp ta eo kokõn̦aan uwaake.

11. Ta eo Pilippai 2:4 ej rõjañ kõj ñan kõm̦m̦ane?

¹¹ Riit Pilippai 2:4. Jeova ear kõm̦akũt rijjilõk Paul ñan rõjañ Kũrjin ro ñan l̦õmn̦ak kõn kõn̦aan ko an ro jet. Ewi wãween ad maroñ jerbale naanin kakapilõk in ilo iien kweilo̦k ko? Ikijjeen ad keememej bwe ãinwõt kõj, ro  jet rekõn̦aan bareinwõt bõk kun̦aaer im uwaak.

12. Ta juon iaan wãween ko rem̦m̦an jemaroñ kõketak ro jet ilo iien kweilo̦k ko? (Bar lale pija eo.)

¹² L̦õmn̦ak kõn waanjoñak in. Ñe kwõj bwebwenato ippãn ro m̦õttam̦, kwõnaaj ke kar lukkuun kõnnaan ñan joñan eo me ro m̦õttam̦ rejjab maroñ kõnono ñan jidik? Alikkar kwoban! Kokõn̦aan bwe ren bareinwõt bõk kun̦aaer ilo ami bwebwenato. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt ilo iien kweilo̦k ko, jekõn̦aan bwe en wõr an aolep maroñ ñan bõk kun̦aaer im uwaak. Ilo m̦ool, juon iaan wãween ko rem̦m̦antata jemaroñ kõketak ro jeid im jatid ej ikijjeen ad kõpel̦l̦o̦k iien ñan aer kõnono kõn tõmak eo aer. (1 Kor. 10:24) Jen etale wãween ad maroñ kõm̦m̦ane men in.

13. Ewi wãween ad maroñ kõm̦m̦an bwe ro jet ren maroñ bõk kun̦aaer ñe ej iien uwaak?

¹³ Juon wãween jemaroñ kõm̦m̦ane men in ej ikijjeen ad uwaak ilo tukadu, ilo ad ãindein enaaj l̦apl̦o̦k iien ñan an ro jet maroñ uwaak. Em̦m̦aan ro rej lale eklejia im ri-kwal̦o̦k ro el̦ap imminene ko ippãer, remaroñ likũt juon joñak em̦m̦an ikijjeen men in. Meñe kwõj uwaak ilo tukadu, kõjparok bwe en jab lukkuun lõñ boin ko kwõj kõnono kaki. El̦aññe kwõj bõk aolep boin ko ilo pãrokõrããp eo, enaaj ejjel̦o̦k men ko ro jet remaroñ kõnono kaki. Ñan waanjoñak, ilo pãrokõrããp in, ewõr ruo naanin jipañ ko jemaroñ jerbali—uwaak ilo tukadu im kõjparok bwe en jab lukkuun lõñ boin ko jej kõnono kaki. El̦aññe kwe eo m̦oktata kwõj uwaak ilo pãrokõrããp in, kwõmaroñ ke kõnono kõn juon iaan boin kein wõt?

14. Ta eo emaroñ jipañ kõj ñan jel̦ã ewi ikkutkut in ad kajutak peid? (Bar lale pija eo.)

¹⁴ Kõjerbal lol̦o̦kjen̦ ñan jel̦ã ewi ikkutkut in am̦ kajutak peim̦ ñan uwaak. El̦aññe eokkutkut ad kajutak peid, jemaroñ kõm̦m̦an bwe eo ej tõle katak eo en l̦õmn̦ak bwe ej aikuj kũr kõj meñe ro jet rejjañin uwaak. Men in emaroñ kabbweere ro jet jãn aer kajutak peier.​—Ekl. 3:7.

15. (1) Ewi wãween ad aikuj em̦m̦akũt ñe rejjab kũr kõj ñan uwaak? (2) Ewi wãween an ro rej tõle katak ko kwal̦o̦k aer l̦õmn̦ak kõn aolep ri-kweilo̦k ro? (Lale bo̦o̦k eo etan “ Ñe Kwe eo Kwõj Tõle Katak Eo.”)

 ¹⁵ Ñe elukkuun lõñ ri-kwal̦o̦k ro rej kajutak peier ilo juon iien katak, eo ej tõle katak eo emaroñ jab kũr kõj aolep iien jej kajutak peid. Jet iien, ejjab maroñ kũr kõj ñan jidik. Men in emaroñ kainepataik kõj, bõtab jej aikuj kate kõj ñan jab inepata ak ebbweer ñe rejjab kũr kõj ñan uwaak.​—Ekl. 7:9.

16. Ewi wãween ad maroñ kõketak ro rej uwaak?

¹⁶ El̦aññe em̦m̦an ippam̦ uwaak ak ejeja aer kũr kwe, kajjioñ lukkuun roñjake an ro jet uwaak, innem ãlikin kweilo̦k eo, kam̦m̦oolol im nõbar er kõn uwaak ko aer. Rũttõmak ro jeim̦ im jatũm̦ remaroñ lo bwe naanin kam̦m̦oolol im nõbar ko am̦ el̦ap aer bar kõketak ãinwõt uwaak ko kwõn kar kwal̦o̦ki. (JK. 10:21) Ad kwal̦o̦k naanin kam̦m̦oolol im nõbar ko ñan ro jet ej bar juon iaan wãween ko jemaroñ kõketak doon.

17. (1) Ewi wãween an ro jemãn im jinen maroñ jipañ ajri ro nejier ñan kõpooji uwaak ko me rekkar ñan er? (2) Ekkar ñan pijain alwõj eo, ta buñtõn ne ko emãn jemaroñ kõm̦m̦ani ñan kõpooji uwaak ko ad? (Bar lale footnote eo.)

¹⁷ Ta wãween ko jet jemaroñ kõketak doon ilo iien kweilo̦k ko ad? El̦aññe kwõj juon jemãn ak jinen, jipañ ajri ro nejũm̦ ñan kõpooji uwaak ko me rekkar ñan joñan dettaer. (Matu 21:16) Jet iien, meñe jemaroñ etali katak ko raorõk, ãinwõt kõn mour erreo ak kõn apañ  ko ilo juon mourin m̦are, emaroñ wõr juon ak ruo pãrokõrããp me ajri ro remaroñ uwaak ie. Bareinwõt, jipañ ajri ro nejũm̦ ñan mel̦el̦e etke remaroñ jab aolep iien kããlõt er ñe rej kajutak peier. Am̦ kõmel̦el̦eik men in emaroñ jipañ er bwe ren jab inepata ak ebbweer ñe rej kããlõt ro jet ñan uwaak ijello̦kun aer kããlõt er.​—1 Tim. 6:18. d

18. Ewi wãween ad maroñ kõjparok bwe jen jab kõnono wõt kõn kõj make ñe jej uwaak? (Jabõn Kõnnaan 27:2)

¹⁸ Kõj aolep jemaroñ kõpooji uwaak ko rekõketak me rej bõktok nõbar ñan Jeova im kõkajoor rũttõmak ro jeid im jatid. (JK. 25:11) Meñe jãn iien ñan iien jemaroñ kõnono jidik kõn kõj make, bõtab jej aikuj kõjparok bwe en jab l̦e jãn joñan ad kõnono kõn kõj make. (Riit Jabõn Kõnnaan 27:2; 2 Kor. 10:18) Ijello̦kun ad ãindein, jej kate kõj ñan kõm̦m̦an bwe uwaak ko ad ren kõnono wõt kõn Jeova, Naan eo an, im armej ro an. (Rev. 4:11) Alikkar bwe ekkar ñan kõnono kõn kõj make el̦aññe kajjitõk eo an pãrokõrããp eo ej kajjitõk bwe jen kõm̦m̦ane men in. Jenaaj lo juon waanjoñak kõn men in ilo pãrokõrããp eo tok juon.

19. (1) Ta men eo em̦m̦an enaaj wal̦o̦k ñe jej kwal̦o̦k ad l̦õmn̦ak kõn aolep ro rej kweilo̦k? (Rom 1:11, 12) (2) Ta eo em̦m̦an ippam̦ kõn ad maroñ bõk kun̦aad im uwaak ilo iien kweilo̦k ko?

¹⁹ Meñe ejjel̦o̦k kakien ko kõn wãween ad aikuj uwaak, ak kõj aolep jemaroñ kate kõj ñan kõm̦m̦an bwe uwaak ko ad ren kõketak ro jet. Men in emaroñ mel̦el̦ein bwe jen kal̦apl̦o̦k ad bõk kun̦aad im uwaak. Ak emaroñ mel̦el̦ein bwe jen jokwane wõt kõn iien ko repel̦l̦o̦k jemaroñ uwaak im ñan m̦õn̦õn̦õ bwe ro jet rej bar kaorõk jeraam̦m̦an in ãinwõt kõj. Ñe jej l̦õmn̦ak wõt kõn kõn̦aan ko an ro jet ilo iien kweilo̦k ko an eklejia, kõj aolep jenaaj maroñ m̦õn̦õn̦õ kõn ad “kõkajoor doon.”—Riit Rom 1:11, 12.