1-2. Etke jej aikuj itoklimo kõn bwebwenato eo an Samson?

 TA EO kwõj l̦õmn̦ak kake ñe kwõj roñ ãt in Samson? Bõlen kwõj l̦õmn̦ak kõn juon em̦m̦aan elukkuun kajoor. Im men in em̦ool. Bõtab Samson ear kõm̦m̦ane juon pepe enana me ear tõll̦o̦k ñan men ko rekabũrom̦õjm̦õj. Meñe ãindein, ak Jeova ear kalimjek wõt aolep men ko rem̦m̦an Samson ear kõm̦m̦ani ñan karejar ñan E, im Ear likũt joñak in an em̦m̦aan in etiljek ilo Baibõl̦ bwe jen maroñ bõk tokjãn jãne.

² Jeova ear kõjerbal Samson ñan katõprak men ko rekabwilõñlõñ ñan jipañ armej ro An, ri-Israel ro. Elõñ bukwi iiõ ko ãlikin an kar Samson mej, Jeova ear kõm̦akũt rijjilõk Paul ñan kitibuj etan Samson ke ear kõllaajrak jet iaan ãt ko etan em̦m̦aan ro el̦ap aer kar tiljek ñan Jeova. (Hib. 11:​32-34) Joñak eo an Samson emaroñ kõkajoor kõj. Ear atartar wõt ioon Jeova, meñe ilo iien ko reppen. Jen etale ta ko jemaroñ katak jãn Samson im wãween an joñak eo an maroñ kõkajoor kõj.

3. Ta jerbal eo kar lel̦o̦k ñan Samson?

³ Ke Samson ear l̦otak, ri-Pilistia ro rar irooj ioon aelõñin Israel im ear lukkuun nana aer kõm̦m̦an ñan er. (Eka. 13:1) Ear l̦ap an ri-Israel ro eñtaan kõn an kar ri-Pilistia ro lukkuun lãj ñan er. Jeova ear kããlõt Samson ñan “lo̦mo̦o̦ren Israel jãn pein ro ri-Pilistia.” (Eka. 13:5) Bõtab men in ear juon jerbal ekanooj in pen! Bwe Samson en maroñ kajejjet jerbal in, enaaj kar aikuj atartar ioon Jeova.

4. Ewi wãween an kar Jeova jipañ Samson bwe en rõl̦o̦k jãn ri-Pilistia ro? (Ri-Ekajet 15:​14-16)

 ⁴ L̦õmn̦ak kõn juon waanjoñak me ej kwal̦o̦k kõn an Samson lõke Jeova im atartar ioon bwe en lel̦o̦k ñane jipañ. Juon iien, juon jarin tarin̦ae an ri-Pilistia ro ear etal ñan Lihai, juon jikin me emaroñ kar pãd ilo Juda, bwe ren kajjioñ jibwe Samson. Em̦m̦aan ro ilo Juda rar lukkuun mijak, innem rar pepe bwe renaaj lel̦o̦k Samson ñan ri-kõjdat ro aer. Armej ro an Samson make rar lukwõje kõn ruo to ko rekããl im bõkl̦o̦ke ñan ri-Pilistia ro. (Eka. 15:​9-13) Bõtab, “Jetõb an Jeova ear itok ioon [Samson] kõn kajoor” im ear rõl̦o̦k jãn to ko rar lukwõje kake. Innem “ear lo juon atlaḷin donkey” im ear kõjerbale ñan m̦ane 1,000 ri-Pilistia ro!—Riit Ri-Ekajet 15:​14-16.

5. Ewi wãween an kar Samson kwal̦o̦k bwe ear atartar ioon Jeova?

⁵ Etke Samson ear kõjerbale atlaḷin juon donkey? Em̦ool bwe men in ear juon kein tarin̦ae elukkuun oktak im ejejuwaan! Ejjel̦o̦k pere bwe Samson ear jel̦ã bwe an lo tõprak ear pedped ioon Jeova, im jab ioon kein tarin̦ae eo ear kõjerbale. Aet, em̦m̦aan in etiljek ear kõjerbal jabdewõt men epel̦l̦o̦k ñane ñan kajejjet ankilaan Jeova. Alikkar bwe kõn wõt an kar Samson atartar ioon Jeova, kar kõjeraam̦m̦ane bwe en lo el̦ap tõprak.

6. Ilo ad kate kõj ñan kajejjet jerbal ko ad ñan Jeova, ta eo jemaroñ katak jãn Samson?

⁶ Jeova enaaj bareinwõt letok ñan kõj kajoor eo jej aikuji ñan kajejjet jabdewõt men ej kajjitõk ippãd ñan kõm̦m̦ane, meñe emaroñ ãinwõt ñe eban tõprak jerbal eo. Anij emaroñ kõm̦m̦ane men in ilo juon wãween me emaroñ kabwilõñ kõj. Lõke bwe Jeova, eo me ear kõkajoore Samson, Enaaj jipañ eok ñan kõm̦anm̦an Ankilaan el̦aññe kwõnaaj atartar wõt ioon bwe En jipañ eok.—JK. 16:3.

7. Kwal̦o̦k juon waanjoñak me ej kwal̦o̦k kõn aorõkin ad pukot tõl eo an Jeova.

⁷ Elõñ iaan ro jeid im jatid me rej bõk kun̦aaer ilo jerbalin ekkal ko an doulul in rej kwal̦o̦k aer lõke Jeova. Ilo kar m̦oktal̦o̦k, ro jeid im jatid rekõn design i im kalõki elõñ iaan  Im̦õn Kweilo̦k ko im m̦õko jet an doulul in. Bõtab kõnke elõñl̦o̦k wõt oran armej ro rej peptaij, doulul in ad ear aikuj kõm̦m̦an oktak ko. Em̦m̦aan ro jeid im jatid me rej tõl ilo jerbal in rar jar bwe Jeova en tõl er innem rar kajjioñ kõl ko rekããl, ãinwõt wia m̦õko em̦õj kalõki innem kõkããli. Robert, eo me ear bõk kun̦aan ilo jerbalin ekkal ko an doulul in ipel̦aakin lal̦ ilo iiõ ko rej kab mootl̦o̦k, ej ba, “Ilo jinoin, ekar pen an jet l̦oore karõk in ekããl. Elukkuun kar oktak jãn wãween ad kar kõm̦m̦ane jerbal in ium̦win elõñ iiõ ko m̦aantak. Meñe ãindein, ak ro jeid im jatid rar m̦õn̦õn̦õ in kõm̦m̦an ukoktak, im em̦õj ad lo bwe Jeova ej kõjeraam̦m̦an karõk kein rekããl.” Eñin ej baj juon iaan wãween ko Jeova ej tõl armej ro an bwe ren maroñ kajejjet ankilaan. Jãn iien ñan iien, em̦m̦an ñe jenaaj kajjitõk ippãd make kajjitõk in, ‘Ij ke pukot tõl eo an Jeova im m̦õn̦õn̦õ in kõm̦m̦an ukoktak ilo aõ karejar ñane?’

8. Ilo kar juon iien ke Samson ear lukkuun maro, ta eo ear kõm̦m̦ane?

⁸ Bõlen kwõj keememej iien ko jet Samson ear kõm̦m̦ani men ko rekabwilõñlõñ. Ear make m̦ane juon l̦aiõn im tokãlik ear m̦an 30 em̦m̦aan ro ilo juon bukwõn ilo Pilistia etan Ashkelon. (Eka. 14:​5, 6, 19) Samson ear jel̦ã bwe eban kar maroñ kõm̦m̦ani men kein el̦aññe ejjab kõn jipañ eo an Jeova. Ear alikkar an tõmak men in ke juon iien ear lukkuun maro ãlikin an kar m̦an 1,000 ri-Pilistia ro. Ta eo ear kõm̦m̦ane? Ijello̦kun an atartar ioon e make im kajjioñ pukot limen dãn, Samson ear kũr ñan Jeova bwe en jipañe.—Eka. 15:18.

9. Ta eo Jeova ear kõm̦m̦ane ke Samson ear akwel̦ap ñane ilo jar bwe en jipañe? (Ri-Ekajet 15:19)

⁹ Jeova ear uwaake jar eo an Samson ikijjeen An lel̦o̦k limen dãn ilo kabwilõñlõñ. Ke Samson ear idaak, ear “kajoorl̦o̦k.” (Riit Ri-Ekajet 15:19.) Jikin in me Samson ear idaak jãne emaroñ kar pãdwõt elõñ iiõ ko tokãlik ke kar kõm̦akũt ri-kanaan Samuel bwe en je bokin Ri-Ekajet. Ke ri-Israel ro rar lo jikin in, men in emaroñ kar kakeememej er bwe el̦aññe rej atartar ioon Jeova, enaaj jipañ er ilo iien ko rej aikuji.

10. Ta eo jej aikuj kõm̦m̦ane bwe jen maroñ bõk jipañ eo an Jeova? (Bar lale pija eo.)

¹⁰ Kõj bareinwõt jej aikuj atartar ioon Jeova kõn jipañ, jekdo̦o̦n ta maroñ ak kapeel ko ewõr ippãd ak ta ko em̦õj ad katõpraki ilo jerbal eo ad ñane. Jej aikuj kwal̦o̦k etta bõro im kile bwe wãween eo wõt jemaroñ lo tõprak ej ikijjeen ad atartar ioon Jeova. Ãinwõt an kar Samson kajoorl̦o̦k ãlikin an kar idaak jãn dãn eo Jeova ear lel̦o̦k ñane, kõj bareinwõt jenaaj bõk kõkajoor ñe jej kortokjãn aolep men ko Jeova ej litok ñan kõj.—Matu 11:28.  

11. Ewi wãween jemaroñ atartar ioon Jeova bwe en jipañ kõj? Kwal̦o̦k juon waanjoñak.

¹¹ L̦õmn̦ak kõn joñak eo an Aleksey, juon iaan em̦m̦aan ro jeid im jatid ilo Russia me ej iioon el̦ap jum̦ae im matõrtõr. Ta eo ej jipañe bwe en kajoor wõt meñe ej iioon wãween ko relukkuun pen? Erro lio ippãn rej wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõm̦m̦ani men ko me rej kõkajoore jem̦jerã eo aer ippãn Jeova. Ej ba: “Ij kate eõ ñan keini aõ katak ippa make im riiti Baibõl̦ eo kajjojo raan. Aolep jibboñ, kõm̦ro lio ippa ej etale unin tõl eo an raan eo ippãn doon im jar ñan Jeova.” Ta eo jemaroñ katak jãn men in? Ijello̦kun ad atartar iood make, jej aikuj atartar ioon Jeova. Ewi wãween? Ikijjeen ad keini ad kõm̦m̦ani men ko me renaaj kõkajoore tõmak eo ad, ãinwõt katak Baibõl̦, jar, pãd ilo iien kweilo̦k ko, im kwal̦o̦k  naan. Ñe jenaaj ãindein, Jeova enaaj letok jipañ eo jej aikuji ñan wõnm̦aanl̦o̦k wõt im karejar ñane. Ear kõkajoore Samson, im Enaaj kõkajoore kõj.

12. Ta pepe eo ejjab em̦m̦an Samson ear kõm̦m̦ane, im ewi wãween an kar men in oktak jãn iien ko m̦oktal̦o̦k?

¹² Samson ear jab weeppãn ãinwõt kõj, innem ewõr iien ko ear kõm̦m̦ani pepe ko rejjab em̦m̦an. Juon iaan pepe kein ear tõll̦o̦ke bwe en iioon wãween ko rekabũrom̦õjm̦õj. Ãlikin an kar Samson jerbal ãinwõt juon ri-ekajet ium̦win jejjo iien, ear “yokwe juon kõrã ilo kom̦lal̦ in Sorek, etan Dilaila.” (Eka. 16:4) M̦oktal̦o̦k, Samson ear kõn̦aan m̦areiki juon kõrã in Pilistia. Jeova “ear karõk men in ñan Samson, kõnke ej pukot unin an naaj tarin̦aeik ri-Pilistia” ro. Tokãlik, Samson ear pãd ilo m̦weo im̦õn juon kõrã ekijoñ ilo juon bukwõn etan Geza ilo Pilistia. Ilo kar iien, Anij ear kõmaroñ Samson bwe en tũm̦wi kõjãmin wõrwõr eo ilo bukwõn in, im men in ear kõm̦m̦an bwe en pen an ri-Pilistia ro kõjparok er make jãn ri-kõjdat ro aer. (Eka. 14:​1-4, UBS; 16:​1-3) Ijoke, kõtaan eo an Samson ippãn Dilaila emaroñ kar oktak kõnke Dilaila emaroñ kar juon ri-Israel.

13. Ta eo Dilaila ear kõm̦m̦ane ñan Samson?

¹³ Dilaila ear m̦õn̦õn̦õ in bõk juon jããn el̦ap jãn ri-Pilistia ro ãlikin an m̦on̦e im liaakel̦o̦k Samson ñan er. Bõlen kõn an kar Samson lukkuun yokwe e, ear jab kile men eo Dilaila ear kõn̦aan kõm̦m̦ane. Jekdo̦o̦n ta un eo, ak Dilaila el̦akkar akwel̦ap ñan Samson bwe en kwal̦o̦k unin an kajoor, im tokãlik Samson ear ba ñane. Ekabũrom̦õjm̦õj bwe Samson ear kõtl̦o̦k bwe en iioon juon wãween me ear tõll̦o̦ke ñan an luuji kajoor eo an im an Jeova jab buñbũruon ippãn ium̦win jidik iien.—Eka. 16:​16-20.

14. Ta eo ear wal̦o̦k ñan Samson kõn an kar lõke Dilaila?

 ¹⁴ Samson ear iioon wãween ko rekabũrom̦õjm̦õj itok wõt jãn an kar lõke Dilaila, ijello̦kun an lõke Jeova. Ri-Pilistia ro rar jibwe Samson im kõm̦m̦an bwe en pilo. Rar kalbuuji ilo Geza, ijo me Samson ear tũm̦wi kõjãmin wõrwõr ko ie, im rar kõm̦m̦an bwe en aer ri-kõm̦akoko im bwe en irir wiit. Tokãlik, ri-Pilistia ro rar kajjirere kake Samson ilo juon iaan iiãio ko aer. Rar kõm̦m̦an juon katok el̦ap ñan anij eo aer ewaan etan Degon kõnke rar tõmak bwe anij in ear jipañ er ñan jibwe Samson. Rar bõktok Samson jãn jikin kalbuuj eo ñan iien iiãio eo ‘bwe ren kõm̦m̦an kõjak kake.’—Eka. 16:​21-25, UBS.   

15. Ewi wãween an kar Samson kwal̦o̦k bwe ej bar atartar ioon Jeova? (Ri-Ekajet 16:​28-30) (Lale pija eo ilo kilin bok in.)

¹⁵ Samson ear kõm̦m̦ane juon bõd el̦ap, bõtab ear jab ebbweer. Ear pukot kilen ñan an kajejjet jerbal eo an jãn Anij, me ej ñan tarin̦aeiki ri-Pilistia ro. (Riit Ri-Ekajet 16:​28-30.) Samson ear akwel̦ap ñan Jeova im ba: “In idenon̦e ñan ro ri-Pilistia.” Anij eo em̦ool ear eo̦roñ jar eo an im bar kõjepl̦aakl̦o̦k kajoor eo an Samson. Tokjãn men in, elõñl̦o̦k ri-Pilistia ro Samson ear m̦ane ilo iien in jãn iien ko m̦oktal̦o̦k.

16. Ta eo jemaroñ katak jãn bõd eo an Samson?

¹⁶ Meñe Samson ear iioon wãween ko rekabũrom̦õjm̦õj kõn wõt bõd eo an, ak ear jab bõjrak jãn an kajjioñ kõm̦anm̦an ankilaan Jeova. Meñe jej kõm̦m̦ane juon bõd im jej aikuj bõk kauwe ak ejako ad bõk juon jeraam̦m̦an ilo eklejia eo, ak jen jab ebbweer im bõjrak jãn ad kajjioñ kõm̦anm̦an ankilaan Jeova. Keememej bwe Jeova epojakin jeorl̦o̦k ad bõd. (Sam 103:​8-10) Meñe jej kõm̦m̦an bõd, ak Jeova emaroñ wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõjerbal kõj, ãinwõt kar Samson.   

17-18. Ta eo ej kõketak eok kõn joñak eo an Michael? (Bar lale pija eo.)

¹⁷ L̦õmn̦ak kõn joñak eo an juon jeid im jatid likao etan Michael. Ekar poub ilo an karejar ñan Jeova—ear juon rijjipañ ilo eklejia eo im juon rekũl̦ar bainier. Ijoke, ekabũrom̦õjm̦õj bwe ear kõm̦m̦ane juon bõd, im men in ear tõll̦o̦k ñan an luuji jeraam̦m̦an ko an ilo eklejia eo. Ej ba, “Iar lukkuun poub ilo aõ jerbal ñan Jeova. Bõtab ãlikin aõ likjab, ekar ãinwõt ñe ejjel̦o̦k men en̦ imaroñ kõm̦m̦ane kiiõ ilo aõ karejar ñan E. Ikar jab l̦õmn̦ak bwe Jeova enaaj ilo̦k jãn ña, bõtab iar l̦õmn̦ak  el̦aññe kõtaan eo aõ ippãn enaaj maroñ ãinwõt kar jinoin ak el̦aññe inaaj maroñ bar lukkuun bõk kun̦aõ ilo eklejia eo ãinwõt kar m̦okta.”

¹⁸ Ej juon menin nõbar bwe Michael ear jab ebbweer. Ej wõnm̦aanl̦o̦k im ba: “Iar lukkuun kate eõ ñan epaakel̦o̦k Jeova ikijjeen aõ keini aõ lutõkl̦o̦k bũruõ ñane ilo jar, katak, im kõl̦mãnl̦o̦kjen̦.” Ãlikin jet iien, Michael ear maroñ bar bũki eddo im jeraam̦m̦an ko ilo eklejia eo. Kiiõ, ej jerbal ãinwõt juon em̦m̦aan ej lale eklejia im juon rekũl̦ar bainier. Ej ba: “An ro jet kar rejetak im kõketak eõ, el̦aptata em̦m̦aan ro rej lale eklejia eo, ear jipañ eo ñan kile bwe Jeova ej yokwe wõt eõ. Kiiõ, imaroñ bar jerbal ilo eklejia eo kõn juon bõklõkõt erreo. Men in iar iioone ej katakin eõ bwe Jeova enaaj jeorl̦o̦k an jabdewõt armej bõd el̦aññe rej m̦oolin ukel̦o̦k.” Jemaroñ lõke bwe Jeova enaaj kõjerbal kõj im bareinwõt kõjeraam̦m̦an kõj jekdo̦o̦n ñe jaar kõm̦m̦ani bõd ko, el̦aññe jej kate kõj joñan wõt aõ maroñ ñan kõm̦m̦ani oktak ko im wõnm̦aanl̦o̦k wõt im atartar ioon.—Sam 86:5; JK. 28:13.

19. Ewi wãween am̦ bõk kõketak jãn joñak eo an Samson?

¹⁹ Ilo katak in, jaar etale jet iaan men ko rekãitoktoklimo me rar wal̦o̦k ilo mour eo an Samson. Ear jab weeppãn; ijoke ear jab bõjrak jãn an kate ñan karejar ñan Jeova, meñe ãlikin bõd eo an ikijjeen Dilaila. Im Jeova ear jab ebbweer im el̦l̦o̦k jãn Samson. Anij ear bar kõjerbale Samson ilo juon wãween ekabwilõñlõñ. Jeova ear watõk wõt e ãinwõt juon em̦m̦aan el̦ap an tiljek, joñan ear likũt etan Samson ippãn etan ro jet retiljek ilo Hibru jebta 11. Ej juon menin kõketak ñan jel̦ã bwe jej karejar ñan eo Jemãdwõj ilañ me el̦ap an yokwe kõj im ekõn̦aan kõkajoore kõj, el̦aptata ilo iien ko jej m̦õjn̦o̦! Innem ãinwõt Samson, jen akwel̦ap ñan Jeova im ba: “Kwõn keememej eõ, ij akwel̦ap ñan Eok, im kõkajoor eõ.”—Eka. 16:28.