Sara * ej ba, “Ij juon eo ejjookok, im ij juon eo me ejjab lukkuun l̦ap an peran. Kõn men in, ejjab em̦m̦an aõ mour im ejjab lukkuun em̦m̦an ippa ñe ij pãd iturin ro el̦ap aer peran im rekajju in kwal̦o̦k l̦õmn̦ak ko aer. Bõtab ij aenõm̦m̦an ñe ij pãd ippãn juon eo eineem̦m̦an im ettã bũruon. Epidodo ñan aõ kwal̦o̦k ñan armej in, eñjake ko aõ, im kõn apañ ko aõ. Ro jera me el̦ap aõ epaake er rej ro me reineem̦m̦an im ettã bũrueer.”

Naan kein an Sara rej kwal̦o̦k bwe ineem̦m̦an ej kõm̦m̦an bwe ro jet ren kõn̦aan m̦õttãik kõj. Ineem̦m̦an ej bareinwõt kam̦õn̦õn̦õik Jeova. Naan eo an ej rõjañ kõj im ba: “Kom̦win kõn̦ak . . . ineem̦m̦an.” (Kol. 3:12) Ta in ineem̦m̦an? Ewi wãween an kar Jesus kwal̦o̦k ineem̦m̦an? Im ewi wãween an kadkad in kõm̦m̦an bwe jen m̦õn̦õn̦õl̦o̦k ilo mour ko ad?

Ineem̦m̦an ej juon kadkad eo ewõr ippam̦ itok wõt jãn am̦ juon eo ej aenõm̦m̦an wõt. Juon armej eo eineem̦m̦an, ej jouj ilo wãween an kõm̦m̦an ñan ro jet, im emaroñ aenõm̦m̦an wõt im jel̦ã irooj ioon make meñe ewõr men ko reppen ej iiooni ilo mour eo an.

Ilo Baibõl̦ eo, kar kõjerbale naanin Grik eo me kar ukote ñan naan eo “ineem̦m̦an” ñan kwal̦o̦k kõn juon kidia eawiia me ear oktak im awiie. Meñe kidia eo em̦õj an oktak im awiie, bõtab ejjab mel̦el̦ein bwe kiiõ em̦õjn̦o̦. Ej kajoor wõt. Ãindeinl̦o̦k wõt, juon armej eineem̦m̦an ejjab m̦õjn̦o̦. Ijoke, ej juon eo me ekajoor. Etke jemaroñ ba men in? Kõnke emaroñ irooj ioon m̦õjn̦o̦ ko an im kõm̦m̦an wõt aenõm̦m̦an ippãn ro jet.

Jemaroñ l̦õmn̦ak ippãd make im ba, ‘Ijjab kain armej rot eo me eineem̦m̦an.’ Jej mour ilo juon lal̦ elãj im ejeja an armej ro kwal̦o̦k kijenmej, kõn men in jemaroñ lo bwe epen ñan ad kwal̦o̦k ineem̦m̦an. (Rom 7:19) Alikkar, ineem̦m̦an ej juon kadkad jej aikuj lukkuun kate kõj kal̦apl̦o̦k ad kwal̦o̦ke bõtab jetõb kwõjarjar eo an Jeova enaaj jipañ kõj ñan kate wõt kõj ñan tõpar mejãnkajjik in ad. (Gal. 5:22, 23) Etke jej aikuj kate kõj ñan kal̦apl̦o̦k ad kwal̦o̦k ineem̦m̦an?

Kadkad in ineem̦m̦an ej kõm̦m̦an bwe armej ro ren kõn̦aan kepaake kõj. Ekkar ñan naan ko an Sara, eo kar kwal̦o̦k ilo jinoin katak in, jej aenõm̦m̦an ñe jej pãd ippãn juon eo eineem̦m̦an. Jesus ej armej eo em̦m̦antata joñak eo an ilo an kar kwal̦o̦k ineem̦m̦an im jouj. (2 Kor. 10:1) Joñan, meñe ajri ro rar jab lukkuun jel̦ã kajjien ak rar kõn̦aan kepaake.​—Mark 10:13-16.

Ineem̦m̦an ej kõjparok kõj im ro rej pãd iturid. Ñe jej ineem̦m̦an, ejjab m̦õkaj ad inepata im illu im jejjab kwal̦o̦k ad illu. (JK. 16:32) Ilo wãween in, jej kõjparok  kõj jãn ad eddodo im nana ad mour ñe jej kõmetak juon armej, el̦aptata juon eo jej yokwe. Im ineem̦m̦an ej kõjparok ro rej pãd ippãd kõnke ñe jejel̦ã dãpij ad illu, ro jet reban metak im inepata.

Jekdo̦o̦n ñe ear lukkuun l̦ap eddo ko an Jesus im ear juon eo el̦ap an poub, ak ear ineem̦m̦an wõt ñan aolep armej. Elõñ ro ilo tõre ko an me ewõr men ko rar apañ im eddodo kaki im rar aikuj bõk kõkajoor. Remaroñ kar lukkuun bõk kaenõm̦m̦an ke Jesus ear ba ñan er: “Kom̦win itok ñan ippa, . . . bwe ij juon eo eineem̦m̦an im ettã bũruon”!​—Matu 11:28, 29.

Ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k ineem̦m̦an ãinwõt kar Jesus? Jemaroñ kõm̦m̦ane men in ikijjeen ad katak Naanin Anij bwe jen maroñ katak kõn wãween an kar Jesus kõm̦m̦an ñan armej ro im an kar kõm̦adm̦õdi apañ ko. Innem, ñe jenaaj iiooni wãween ko rej mãlejjoñe ad ineem̦m̦an, jenaaj lukkuun kate kõj ñan anõke Jesus. (1 Pit. 2:21) L̦õmn̦ak kõn wãween kein jilu me rar jipañ Jesus bwe en ineem̦m̦an.

Jesus ear juon eo em̦ool an ettã bũruon. Jesus ear ba bwe ej juon eo “eineem̦m̦an im ettã bũruon.” (Matu 11:29) Baibõl̦ eo ej kwal̦o̦k kadkad kein ruo ippãn doon kõnke ineem̦m̦an ej ekkejell̦o̦k ippãn ettã bõro. (Eps. 4:1-3) Etke jej ba men in?

Ettã bõro ej kõjparok kõj bwe jen jab kain eo me em̦õkaj an illu. Ewi wãween an kar Jesus uwaak ñan ro rar kõnanaiki im ba bwe ej juon eo ‘emattiia’ im “ekkadekdek”? Ear kõtl̦o̦k bwe joñak eo an en kariab naan ko rar kõnanaiki kake, im ear kwal̦o̦k ineem̦m̦an ke ear ba bwe “kõm̦m̦an ko an juon armej rej kaalikkar bwe ej juon eo emãlõtlõt.”​—Matu 11:19.

Em̦m̦an bwe jen kate kõj ñan ineem̦m̦an wõt ñe juon ej jirilo̦k im ba juon men ekõmetak kõn ijo jej itok jãne, wõn kõj, im wãween ad kar dik im rũttol̦o̦k. Peter, juon em̦m̦aan me ej Kũrjin im ej ri-lale eklejia ilo South Africa, ej ba: “Ñe ij kile bwe ij illu kõn ta eo juon armej ej ba, ij kajitũkin eõ make, ‘Ta eo Jesus enaaj kar kõm̦m̦ane?’” Ej bar ba: “Iar katak ñan kõjparok bwe in jab juon eo em̦õkaj an illu.”

Jesus ear mel̦el̦e bwe armej ro rejjab weeppãn. Ri-kal̦oor ro an Jesus rar kõn̦aan kõm̦m̦ani men ko rejim̦we, bõtab jet iien kõn aer jab weeppãn men in ear kõm̦m̦an bwe en pen aer kõm̦m̦ani men ko rejim̦we. Ñan waanjoñak, boñõn eo m̦okta jãn an kar Jesus mej, Piter, Jemes, im Jon rar likjab in lel̦o̦k jipañ eo ear kajjitõk ippãer kake. Jesus ear mel̦el̦e bwe “an ekõn̦aan, ak kanniõk em̦õjn̦o̦.” (Matu 26:40, 41) Kõnke emel̦el̦e bwe rejjab weeppãn, Jesus ear jab illu im inepata ippãn ri-kal̦oor ro an.

Juon jeid im jatid kõrã etan in Mandy ear juon eo elukkuun kar kõbbo̦o̦jo̦j, bõtab kiiõ ej lukkuun kate ñan anõke joñak eo an Jesus kõn ineem̦m̦an. Ej ba, “Ij kate eõ bwe in keememej bwe aolep armej rejjab weeppãn im bwe in kalimjek wõt kadkad ko rem̦m̦an an armej ro, ãinwõt Jeova.” Wãween an kar Jesus tũriam̦o im mel̦el̦e kõn an armej ro jab weeppãn, emaroñ ke bareinwõt jipañ eok bwe kwõn jel̦ã kwal̦o̦k ineem̦m̦an ñan ro jet?

Jesus ear likũt men otemjej ilo pein Anij. Ke Jesus ear pãd ilo lal̦ in, ear kijenmej ium̦win wãween ko rar wal̦o̦k ñane me rejjab jim̦we. Ear bõd an jet l̦õmn̦ak kake e, rar dike, im kaeñtaane. Meñe ãindein, ak ear ineem̦m̦an wõt kõnke ear “likũt an kõjatdikdik ilo Eo ej ekajet jim̦we.” (1 Pit. 2:23) Jesus ear jel̦ã bwe Jemãn ilañ enaaj kõjparok e im enaaj bõktok ekajet jim̦we ilo iien eo ejejjet.

Ñe jej illu im kajjioñ kõm̦adm̦õde wãween ko rejjab jim̦we me jej iiooni, emaroñ m̦õkaj ad illu im jemaroñ kõm̦m̦an bwe en l̦apl̦o̦k apañ eo. Eñin unin Baibõl̦ eo ej kakeememej kõj im ba: “Ñe juon ej illu ejjab wal̦o̦k wãnõk eo an Anij.” (Jem. 1:20) Meñe ewõr unin ad illu, ak kõnke jejjab weeppãn men in emaroñ tõll̦o̦k kõj ñan ad kõm̦m̦an juon men ebõd.

Juon jeid im jatid kõrã jãn Jãmne etan in Cathy ekõn bõk l̦õmn̦ak in im ba, ‘Ñe kwõjjab jojomare eok make, ejjel̦o̦k juon enaaj kõm̦m̦ane men in ñan kwe.’ Bõtab ke ear katak ñan jel̦ã lõke Jeova, ear oktak wãween an l̦õmn̦ak. Ej ba “Kiiõ ijjab aikuj in pojak aolep iien ñan jojomare eõ make. Imaroñ kiiõ kwal̦o̦k aõ ineem̦m̦an wõt kõnke ijel̦ã bwe Jeova enaaj kõm̦adm̦õdi aolep men ko rejjab jim̦we ilo lal̦ in.” Ñe em̦õj am̦ iioon wãween ko rejjab jim̦we, am̦ naaj anõke joñak eo an Jesus ilo an kar lõke Anij enaaj bareinwõt jipañ eok ñan dãpij wõt juon jitũbõn ineem̦m̦an.

Jesus ear kwal̦o̦k bwe ineem̦m̦an ej juon kadkad me el̦ap an kõm̦m̦an bwe jen m̦õn̦õn̦õ. Ear ba, “Em̦õn̦õn̦õ ro reineem̦m̦an.” (Matu 5:5, ftn) Lale wãween an ineem̦m̦an maroñ jipañ kõj ilo kajjojo wãween kein itulal̦.

Ineem̦m̦an ej kadikl̦o̦k apañ ko ilo mourin m̦are. Juon jeid im jatid em̦m̦aan jãn Aujtõrõlia etan Robert ej kwal̦o̦k m̦ool im ba, “Iar ba elõñ naan ko rekõmetak ñan lio ippa me ilo m̦ool rejjab jãn bũruõ. Bõtab ijjab maroñ bar ro̦o̦l im kajim̦we naan ko reddo iar ba ke iar illu. Ear lukkuun nana aõ mour ke iar loe joñan aõ kar kõmetake e.”

“Elõñ alen kõj aolep jej kõm̦m̦an bõd” ilo naan ko ad, im naan ko jej jirilo̦k im ba remaroñ ko̦kkure aenõm̦m̦an eo ilo mourin m̦are eo ad. (Jem. 3:2) Ilo iien rot kein, ineem̦m̦an enaaj jipañ kõj ñan aenõm̦m̦an wõt im jel̦ã dãpij lood.​—JK. 17:27.

Robert ear lukkuun kate ñan jel̦ã kilen dãpij an aenõm̦m̦an wõt im jel̦ã irooj ioon eñjake ko an. Ta eo ear wal̦o̦k itok jãn an kõm̦m̦ane men in? Ej ba, “Ilo raan kein, ñe ewõr men en̦ kõm̦ro ejjab errã kake, ij lukkuun kate eõ ñan lukkuun roñjake, kwal̦o̦k aõ ineem̦m̦an ilo aõ kõnono, im kõjparok bwe in jab jino illu. Elukkuun em̦m̦anl̦o̦k kõtaan eo aõ ippãn lio ippa jãn kar m̦okta.”

Ineem̦m̦an ej jipañ kõj bwe en em̦m̦an kõtaan eo ad ippãn ro jet. Ekkã an jab lukkuun lõñ m̦õttan ro me ekkã an m̦õkaj aer illu. Bõtab, ineem̦m̦an ej jipañ kõj “ñan dãpij wõt . . . aenõm̦m̦an eo ej lukwõj [kõj] ippãn doon.” (Eps. 4:2, 3) Cathy, eo kar kwal̦o̦k kake m̦oktal̦o̦k, ej ba, “Ñe ij ineem̦m̦an, imaroñ m̦õn̦õn̦õ ilo aõ kõm̦m̦ao ippãn ro jet, meñe ewõr jet me emaroñ pen ñan ad karõk ad ippãer.”

Ineem̦m̦an ej kõm̦m̦an bwe jen lo aenõm̦m̦an ilo bũruod. Baibõl̦ ej kwal̦o̦k bwe “mãlõtlõt eo jãn lañ” ej ekkejell̦o̦k ñan ineem̦m̦an im aenõm̦m̦an. (Jem. 3:13, 17) Juon eo eineem̦m̦an, ej juon eo ‘eaenõm̦m̦an bũruon.’ (JK. 14:30) Martin, juon eo im ear lukkuun kate ñan kal̦apl̦o̦k kadkadin ineem̦m̦an, ej kile im ba, “Kiiõ ijel̦ãl̦o̦k kõm̦m̦an ukoktak im edikl̦o̦k aõ lãj, im el̦apl̦o̦k aõ lo aenõm̦m̦an ilo bũruõ im m̦õn̦õn̦õ.”

Em̦ool, jemaroñ aikuj lukkuun kate kõj bwe jen juon eo me eineem̦m̦an. Juon jeid im jatid em̦m̦aan ej ba, “Ilo m̦ool, ñan rainin, ewõr iien ej uwe aõ lukkuun illu.” Bõtab Jeova, eo im ej rõjañ kõj bwe jen kwal̦o̦k ineem̦m̦an, enaaj jipañ kõj ilo ad lukkuun kate kõj ñan kwal̦o̦k kadkad in. (Ais. 41:10; 1 Tim. 6:11) Emaroñ ‘kadedeikl̦o̦k an katakin im kammineneik kõj,’ emaroñ ‘kõm̦m̦an bwe jen kajoor.’ (1 Pit. 5:10) Innem, ãinwõt rijjilõk Paul, jenaaj maroñ kwal̦o̦k “ineem̦m̦an im jouj eo an Christ.”​—2 Kor. 10:1.