1. Ñe jej l̦õmn̦ak kõn tõmak eo an Ebream, ta eo jemaroñ kajjitõk ippãd make?

 MEÑE elõñ armej em̦õj aer roñ kõn Ebream, ak elõñ iaaer rejjab lukkuun jel̦ã kõn e. Bõtab, el̦ap am̦ jel̦ã kõn Ebream. Ñan waanjoñak, kwõjel̦ã bwe kar n̦aetan Ebream “jemãn aolep ro ewõr aer tõmak.” (Rom 4:11) Bõtab kwõmaroñ kajjitõk ippam̦ make, ‘Imaroñ ke anõke jenkwan neen Ebream, im emaroñ ke kajoor tõmak e aõ ãinwõt kar e?’ Uwaak eo ej aet.

2. Etke elukkuun aorõk ñan katak kõn joñak eo an Ebream? (Jemes 2:​22, 23)

² Juon wãween jemaroñ ejaak kain tõmak rot eo an Ebream, ej ikijjeen ad katak kõn e. Ebream ear pokake Anij ilo an kar em̦m̦akũt ñan juon jikin ettol̦o̦k, jokwe ilo em̦ nuknuk ko ium̦win elõñ iiõ ko, im kajjioñ katok kõn l̦adik eo nejin ejitõnbõro etan Aisak. An kar kõm̦m̦ani men kein ear kaalikkar bwe ekajoor tõmak eo an. Itok jãn tõmak eo an Ebream im jerbal ko an, ear maroñ kabuñbũruon Anij im jem̦jerãiki. (Riit Jemes 2:​22, 23.) Jeova ekõn̦aan bwe kõj aolep—ekoba kwe—bwe jen m̦õn̦õn̦õ kõn ejja jeraam̦m̦an kein wõt. Eñin unin ear kõm̦akũt ri-jeje Baibõl̦ ro, Paul im Jemes ñan kwal̦o̦k kõn joñak eo an Ebream. Jen etale joñak eo an me em̦õj kwal̦o̦k kake ilo Rom jebta 4 im Jemes jebta 2. Ilo jebta kein ruo, Paul im Jemes rar kõnono kõn juon men elukkuun aorõk ikijjeen Ebream.

3. Eoon ta eo me Paul im Jemes rar ãlijtok jãne?

³ Paul im Jemes rar jim̦or ãliji naan ko ilo Jenesis 15:6 (UBS),  me ej ba: “Ebream ear lõke Irooj, kõn men in Irooj ear . . . watõke ri-wãnõk.” Ñe juon ewãnõk, ej mel̦el̦ein bwe Anij ej buñbũruon ippãn, joñan ej watõke bwe ejjel̦o̦k ruõn. Ej juon men ekabwilõñlõñ bwe Anij emaroñ watõk juon eo me ejjab weeppãn im e rijjerawiwi ãinwõt juon eo ejjel̦o̦k ruõn! Ejjel̦o̦k pere bwe kokõn̦aan bwe Anij en watõk eok ilo wãween in, im aet, emaroñ. Ñan lale ewi wãween Anij emaroñ watõke kõj ãinwõt juon eo ewãnõk, jej aikuj mel̦el̦e etke Anij ear maroñ watõk Ebream ilo wãween in.

4. Ta eo ej kõm̦m̦an bwe armej ro ren jab wãnõk?

⁴ Ilo lõta eo an ñan ri-Rom ro, Paul ear ba bwe aolep armej rej rijjerawiwi. (Rom 3:23) El̦aññe ãindein, innem etke Anij emaroñ buñbũruon ippãd im watõk kõj ri-wãnõk? Ñan jipañ aolep Kũrjin ro rem̦ool jel̦ã uwaakin kajjitõk in, Paul ear kõjerbal joñak eo an Ebream.

5. Etke Jeova ear ba bwe Ebream ewãnõk? (Rom 4:​2-4)

⁵ Jeova ear ba bwe Ebream ewãnõk ke ear jokwe ilo Kenan. Etke Jeova ear maroñ ba bwe Ebream ewãnõk? Ear ke ba men in kõnke Ebream ear lukkuun tiljek ilo an l̦oore Kien Moses? Jaab. (Rom 4:13) Kar lel̦o̦k Kien in ñan aelõñin Israel elõñl̦o̦k jãn 400 iiõ ãlikin an kar Anij ba bwe Ebream ewãnõk. Innem etke Anij ear ba bwe Ebream ewãnõk? Kõn jouj eo An el̦ap, Jeova ear ba bwe Ebream ewãnõk kõn tõmak eo an.—Riit Rom 4:​2-4.

6. Etke Jeova emaroñ ba bwe juon rijjerawiwi ewãnõk?

⁶ Paul ear kõmel̦el̦e bwe ñe juon armej ej tõmak ilo Anij, “naaj watõke ewãnõk kõn wõt an tõmak.” (Rom 4:5) Paul ear wõnm̦aanl̦o̦k im ba: “Devid ear kõnono kõn an juon armej m̦õn̦õn̦õ el̦aññe Anij ej watõke bwe ewãnõk, bõtab ejjab kõn jerbal ko an. Ear ba: ‘Em̦õn̦õn̦õ ro em̦õj jol̦o̦k aer bõd meñe rar kõm̦m̦ani men ko renana im ro em̦õj kalbubu jerawiwi ko aer. Em̦õn̦õn̦õ armej eo me Jeova eban keememej jerawiwi ko an.’” (Rom 4:​6-8; Sam 32:1, 2) Anij ej jeorl̦o̦k bõd ak kalbubuuk jerawiwi ko an ro rej tõmak ilo E. Ej lukkuun jeorl̦o̦k aer bõd im eban keememej jerawiwi ko aer. Ej watõk er ãinwõt ro rewãnõk im ejjel̦o̦k rueer kõn wõt tõmak eo aer.

7. Etke jemaroñ ba bwe ri-karejar ro retiljek an Anij rewãnõk?

⁷ Meñe Jeova ear watõk bwe ewãnõk Ebream, Devid, im ri-karejar ro jet retiljek, ak rein rar rijjerawiwi wõt im rar jab weeppãn. Bõtab kõn wõt tõmak eo aer, Anij ear watõk er ãinwõt ro ejjel̦o̦k rueer, el̦aptata ñe jej keidi er ñan ro rejjab kabuñ ñan E. (Eps. 2:12) Ãinwõt an kar Paul kaalikkar ilo lõta eo an, elukkuun aorõk bwe en wõr ad tõmak bwe jen maroñ jem̦jerãiki Anij. Ekar ãindein ippãn Ebream im Devid, im kõj bareinwõt jemaroñ jem̦jerãiki Anij kõn wõt tõmak eo ad.

8-9. Ta l̦õmn̦ak ko rejjab jim̦we me em̦õj an jet bũki kõn naan ko an Paul im Jemes, im etke?

⁸ Ium̦win elõñ bukwi iiõ ko, ri-tõlin kabuñ ro rej akwããl kõn aorõkin tõmak eo ad im jerbal ko ad. Jet iaaer rej katakin bwe men eo wõt kwõj aikuj kõm̦m̦ane ñan bõk lo̦mo̦o̦r ej tõmak ilo Irooj Jesus Christ. Bõlen em̦õj am̦ roñ aer ba, “Tõmak ilo Jesus im kwõnaaj bõk lo̦mo̦o̦r.” Ri-tõlin kabuñ rein remaroñ ãlijtok naan ko an Paul, me ear ba: “Anij ej watõke bwe [juon armej] ewãnõk, bõtab ejjab kõn jerbal ko an.” (Rom 4:6) Bõtab ro jet rej ba kwõmaroñ “bõk lo̦mo̦o̦r” ikijjeen am̦ kõm̦m̦ani jerbal ko rem̦m̦an im etal ñan jikin ko me im̦õn jar eo ej watõk bwe rekkwõjarjar. Bõlen rej ãlijtok naan ko ilo Jemes 2:​24, me ej ba: “Naaj kõwãnõke juon armej ikijjeen jerbal ko an im ejjab ikijjeen an tõmak wõt.”

 ⁹ Kõn wõt mel̦el̦e kein me reoktak jãn doon, jet rimmãlõtlõt me retijem̦l̦o̦k kõn Baibõl̦ rej ba bwe ear oktak l̦õmn̦ak ko an Paul im Jemes kõn tõmak im jerbal. Ekkar ñan jet ri-tõlin kabuñ ro, rej ba bwe Paul ear tõmak bwe juon armej ej aikuj wõt tõmak bwe en maroñ kabuñbũruon Anij, bõtab Jemes ear tõmak bwe juon armej ej aikuj kõm̦m̦ani jerbal ko rem̦m̦an. Juon rimmãlõtlõt me etijem̦l̦o̦k kõn kabuñ, ear ba bwe “Jemes ear jab mel̦el̦e unin an kar Paul ba bwe juon armej emaroñ wãnõk kõn wõt tõmak eo an im jab kõn jerbal ko an.” Bõtab Jeova ear kõm̦akũt Paul im Jemes ñan je naan kein. (2 Tim. 3:16) Kõn men in, ewõr ke juon wãween jemaroñ mel̦el̦e kõn oktak eo ikõtaan naan kein aer? Aet—ikijjeen ad etali eoon ko ipel̦aakin naan kein aerro.

10. Ta “jerbal ko” me Paul ear kõnono kaki? (Rom 3:​21, 28) (Bar lale pija eo.)

¹⁰ Ta “jerbal ko” me Paul ear kõnono kaki ilo Rom jebta 3 im 4? Ear kõnono kõn an armej ro “kõm̦m̦ani men ko kien eo ej ba,” ak aer pokake kien Moses me kar lel̦o̦k ilo Tol̦ Sainai. (Riit Rom 3:​21, 28.) Ilo tõre ko an Paul, jet iaan Kũrjin ro me er ri-Ju ear pen aer tõmak bwe rejjab aikuj l̦oore kien Moses im kõm̦m̦ani jerbal ko Kien eo ej ba. Bareinwõt, Paul ear jitõñl̦o̦k ñan waanjoñak eo an Ebream ñan kaalikkar bwe juon armej ejjab aikuj “kõm̦m̦ani men ko kien eo ej ba” bwe en maroñ kabuñbũruon Anij. Bõtab, emaroñ kabuñbũruon Anij ñe ewõr an tõmak. Jej bõk kaenõm̦m̦an kõnke men in ej katakin kõj bwe ewõr ad maroñ ñan jem̦jerãik Anij. Ej mel̦el̦ein bwe ñe ewõr ad tõmak ilo Anij im ilo Christ, jemaroñ kabuñbũruon Jeova.

11. “Jerbal” rot ko me Jemes ear kõnono kaki?

¹¹ Ijo turãjet, “jerbal” ko me Jemes jebta 2 ej kõnono kaki reoktak jãn jerbal ko ak “men ko kien eo ej ba” me Paul ear kõnono kaki. Jemes  ej kõnono kõn jerbal ko ak m̦akũtkũt ko me Kũrjin ro rej kõm̦m̦ani kajjojo raan. Jerbal kein rej kaalikkar el̦aññe em̦ool tõmak eo aer ilo Anij ak jaab. L̦õmn̦ak kõn ruo waanjoñak ko me Jemes ear kõjerbali.

12. Ewi wãween an kar Jemes kõmel̦el̦e wãween an tõmak eo ad im jerbal ko ad ekkejell̦o̦k ippãn doon? (Bar lale pija eo.)

¹² Ilo waanjoñak eo kein kajuon, Jemes ear kõnono kõn an Kũrjin ro jab aikuj kwal̦o̦k kalijekl̦o̦k ñan ro jet. Ñan kaalikkar boin in, ear kwal̦o̦k juon waanjoñak kõn juon em̦m̦aan me em̦m̦an an kõm̦m̦an ñan juon ri-m̦weiie ijoke ej reilal̦l̦o̦k ñan juon ri-jeram̦õl. Jemes ear kwal̦o̦k bwe em̦m̦aan in emaroñ ba bwe ewõr an tõmak, bõtab jerbal ko an rar jab kam̦oole men in. (Jem. 2:​1-5, 9) Ilo waanjoñak eo kein karuo, Jemes ej kõnono kõn juon armej me ej lo an ‘jein im jatin jabwe ballin im kijen m̦õñã,’ bõtab ejjab jipañe. Meñe armej in emaroñ kar ba bwe ewõr an tõmak, bõtab kõm̦m̦an ko an rar jab kam̦oole men in. Kõn men in, ejjel̦o̦k tokjãn an ba bwe ewõr an tõmak. Ãinwõt an kar Jemes je, “ãindein tõmak, el̦aññe ejjel̦o̦k jerbal ippãn, innem emej.”—Jem. 2:​14-17.

13. Jemes ear kõjerbale joñak eo an wõn ñan kwal̦o̦k aorõkin ad kaalikkar tõmak eo ad ikijjeen jerbal ko ad? (Jemes 2:​25, 26)

¹³ Jemes ear kwal̦o̦k kõn joñak eo an Rehab, juon eo me ear kam̦ool bwe ewõr an tõmak ikijjeen jerbal ko an. (Riit Jemes 2:​25, 26.) Ear roñ kõn Jeova im ear kile bwe ej jipañe ri-Israel ro. (Jos. 2:9-11) Ear kaalikkar bwe ewõr an tõmak ikijjeen kõm̦m̦an ko an—ear jipañe ri-Israel ro ruo me er ri-aroñroñ ke mour ko aerro rar pãd ilo kauwõtata. Tokjãn men in, kar watõk bwe ewãnõk kõrã in me ejjab weeppãn im ejjab juon ri-Israel, ãinwõt kar Ebream. Joñak in an ej kaalikkar joñan an aorõk ñan kwal̦o̦k tõmak eo ad ikijjeen jerbal ko ad.

14. Ewi wãween an naan ko an Paul im Jemes ekkejell̦o̦k ippãn doon?

 ¹⁴ Kõn men in, alikkar bwe Paul im Jemes rar kõmel̦el̦e kõn tõmak im jerbal ilo ruo wãween ko. Paul ear ba ñan Kũrjin ro me er ri-Ju bwe rejjab maroñ kabuñbũruon Jeova ikijjeen aer baj l̦oore wõt Kien Moses. Ijoke, Jemes ear kaalikkar bwe aolep Kũrjin ro rej aikuj kaalikkar tõmak eo aer ikijjeen aer kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an ñan ro jet.

15. Ta jet iaan wãween ko jemaroñ kaalikkar tõmak eo ad ikijjeen jerbal ko ad? (Bar lale pija ko.)

¹⁵ Jeova ejjab ba bwe el̦aññe jekõn̦aan bwe en watõke kõj ãinwõt juon eo ewãnõk, jej aikuj kõm̦m̦ani ejja men ko wõt me Ebream ear kõm̦m̦ani. Ilo m̦ool, elukkuun lõñ wãween ko jemaroñ kaalikkar tõmak eo ad ikijjeen jerbal ko ad. Jemaroñ karwaineneik ro rekããl ilo eklejia eo, jipañ ro jeid im jatid me rej pãd ilo aikuj, im kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an ñan ro ilo baam̦le ko ad, men kein rej kabuñbũruon Anij im enaaj kõjeraam̦m̦ani. (Rom 15:7; 1 Tim. 5:​4, 8; 1 Jon 3:18) Juon jerbal elukkuun em̦m̦an me ej kaalikkar tõmak eo ad, ej ad kijejeto ilo ad kwal̦o̦k kõn ennaan eo em̦m̦an ñan ro jet. (1 Tim. 4:16) Ikijjeen kõm̦m̦an ko ad, kõj aolep jemaroñ kaalikkar bwe jej tõmak bwe kallim̦ur ko an Jeova renaaj jejjet kũtieer im bwe ial̦ ko an rem̦m̦antata. Ñe jenaaj ãindein, jemaroñ lukkuun lõke bwe Anij enaaj watõk kõj ãinwõt ro rewãnõk im enaaj ãñinñini kõj ro jeran.

16. Ta eo jej katak jãn joñak eo an Ebream kõn wãween an kõjatdikdik ekkejell̦o̦k ippãn tõmak?

¹⁶ Rom jebta 4 ej bar kwal̦o̦k juon men elukkuun aorõk me jemaroñ katak jãn Ebream: aorõkin an wõr ad kõjatdikdik. Jeova ear kallim̦ur bwe ikijjeen Ebream “elõñ aelõñ” ko  renaaj bõk jeraam̦m̦an. Baj l̦õmn̦ak m̦õk kõn kallim̦ur ko relukkuun em̦m̦an me Ebream emaroñ reim̦aanl̦o̦k ñani! (Jen. 12:3; 15:5; 17:4; Rom 4:17) Bõtab, ke Ebream ear 100 an iiõ im Sera ear 90 an iiõ, ejjañin wõr nejierro l̦addik ãinwõt an kar Anij kallim̦ur kake. Emaroñ kar ãinwõt ñe Ebream im Sera rejjab maroñ neji. Men in ear juon mãlejjoñ ñan Ebream. “Bõtab ear kõjatdikdik wõt im tõmak bwe enaaj erom jemãn elõñ aelõñ.” (Rom 4:​18, 19) Im tokãlik, men eo Ebream ear kõjatdikdik kake ear jejjet kũtien. Ear l̦otak l̦adik eo nejin Aisak, eo me eto an Ebream kõttare.—Rom 4:​20-22.

17. Ewi wãween ad jel̦ã bwe Anij emaroñ watõk kõj ãinwõt ro jeran me rewãnõk?

¹⁷ Anij emaroñ buñbũruon ippãd im watõk kõj ãinwõt ro jeran me rewãnõk ãinwõt kar Ebream. Ilo m̦ool, Paul ear kõnono kõn men in ke ear ba: “Naan kein, ‘kar watõke,’ kar jab jei ñan [Ebream] wõt, ak kar bar jei ñan kõj, ro naaj watõk er bwe rewãnõk kõnke jej tõmak ilo Eo ear kõjerkakpejeik Jesus.” (Rom 4:​23, 24) Ãinwõt Ebream, ej aikuj wõr ad tõmak, jej aikuj kõm̦m̦ani jerbal ko rem̦m̦an, im ej aikuj wõr ad kõjatdikdik ilo kallim̦ur ko an Jeova. Paul ear wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõnono kõn kõjatdikdik eo ad ilo Rom jebta 5, eo me jenaaj etale ilo katak eo tok juon.