Etal ñan katak ko ilo bok in

Etal ñan laajrak in katak ko

Kwõn M̦õn̦õn̦õ in Eo̦roñ Naanin Kauwe im Kwõnaaj Mãlõtlõt

Kwõn M̦õn̦õn̦õ in Eo̦roñ Naanin Kauwe im Kwõnaaj Mãlõtlõt

‘Ro nejũ, . . . Kom̦win eo̦roñ naanin katak [ak kauwe, NW], im kom̦ naaj mãlõtlõt.’​—JK. 8:32, 33.

AL: 34, 6

1. Ewi wãween bwe en maroñ wõr mãlõtlõt ippãd, im ewi wãween an men in naaj jipañ kõj?

JEOVA ej wũnjãn mãlõtlõt, im ej m̦õn̦õn̦õ in letok mãlõtlõt ñan kõj. Jej loe men in ilo naan ko ilo Jemes 1:5 me rej ba: “El̦aññe jabdewõt iaami ej aikuj mãlõtlõt, en kajjitõk kõn e ippãn Anij, eo Ej wũjlep ñan armej otemjej, im jab en̦o̦uk kake, im Enaaj lel̦o̦k ñan e.” Juon wãween bwe en wõr mãlõtlõt ippãd, ej ilo ad m̦õn̦õn̦õ in bõk naanin kauwe ak kaje jãn Anij. Ilo ad kõm̦m̦ane men in, enaaj kõjparok kõj jãn ad kõm̦m̦ani men ko rebõd im enaaj jipañ kõj bwe jen epaake wõt Jeova. (JK. 2:10-12, UBS) Bareinwõt, enaaj wõr ippãd kõjatdikdik eo elukkuun em̦m̦an ñan bõk mour indeeo.​—Jud 21, UBS.

2. Ewi wãween bwe jen m̦õn̦õn̦õ in bõk naanin kauwe ak kaje jãn Anij?

2 Jet iien, epen ñan ad bõk naanin kauwe ak kaje im watõke bwe ej juon men em̦m̦an kõnke jejjab weeppãn ak bõlen kõn wãween ad kar dik im rũttol̦o̦k. Bõtab, ñe jej loi tokjãn ko rem̦m̦an rej wal̦o̦k jãn an Anij kaje kõj, jej kile ewi joñan an yokwe kõj. Jabõn Kõnnaan 3:11, 12 ej ba: Nejũ, kwõn jab kõjekdo̦o̦n kaje an Jeova.” Ej bar ba: “Bwe Jeova ej kauwe eo ej yokwe.” Jemaroñ lõke bwe Jeova ekõn̦aan men eo em̦m̦antata ñan kõj. (Riit Hibru 12:5-11.) Kõnke el̦ap an Anij jel̦ã kõn kõj, aolep iien ejim̦we wãween an kauwe kõj im ej letok men ko jej aikuji. Innem ilo katak in, jenaaj etale 4 wãween ko jej bõk kauwe kaki: (1) ad jel̦ã irooj iood make im kajim̦we l̦õmn̦ak eo ad, (2) an jemãn im jinen ajri ro aikuj kauwe ro nejier, (3) ad bõk kauwe jãn ro rej lale eklejia eo, im (4) wãween eo el̦apl̦o̦k an kõmmetak jãn ad bõk kaje ak naanin kauwe.

AD JEL̦Ã IROOJ IOOD MAKE IM KAJIM̦WE L̦ÕMN̦AK EO AD EJ KWAL̦O̦K AD MÃLÕTLÕT

3. Ewi wãween bwe juon ajri en maroñ jel̦ã irooj ioon make im kajim̦we l̦õmn̦ak eo an? Kwal̦o̦k juon waanjoñak.

3 El̦aññe jenaaj jel̦ã irooj iood make, jenaaj jel̦ã kõjparok wãween kõm̦m̦an im l̦õmn̦ak ko ad. Ilo m̦ool, jaar jab l̦otaktok im kajju jel̦ã irooj ioon kõn̦aan ko ad. Ijoke, jaar aikuj katak ñan kõm̦m̦ane men in. Ñan waanjoñak, ñe juon ajri ej katak kilen baajkõl̦, jemãn ak jinen renaaj dãpiji baajkõl̦ eo bwe ajri eo en jab okjak. Bõtab jidik kõn jidik, ajri eo enaaj jel̦ãl̦o̦k kilen baajkõl̦ im jemãn im jinen remaroñ kõtl̦o̦ke baajkõl̦ eo ium̦win jidik wõt iien. Innem, el̦aññe jemãn im jinen rej kile bwe ajri eo elukkuun kiiõ jel̦ã baajkõl̦, remaroñ kõtl̦o̦k bwe en make baajkõl̦. Ãindeinl̦o̦k wõt, el̦aññe jemãn im jinen ajri ro rej katakin ro nejier ‘ilo kaje im katak ko an Jeova,’ rej jipañ ajri rein bwe ren jel̦ã irooj ioer make im bwe en wõr mãlõtlõt ippãer.​—Ep. 6:4.

4, 5. (1) Etke ad jel̦ã irooj iood make im kajim̦we l̦õmn̦ak eo ad ej juon iaan men ko raorõk bwe jen maroñ kõn̦ak ‘armej eo ekããl’? (2) Etke jejjab aikuj ebbeer meñe jemaroñ kõm̦m̦an bõd?

4 Men in ej bar wal̦o̦k ñan ro rej katak im jel̦ã kõn Jeova ilo iien eo rerũtto. Meñe rein remaroñ jel̦ã irooj ioer make im kajim̦we wãween l̦õmn̦ak ko aer, ak ejjab mel̦el̦ein bwe el̦ap aer rũtto ilo tõmak. Bõtab, el̦aññe rej katak ñan ‘kõn̦ak armej eo ekããl’ im kajjioñ anõke Christ, renaaj jino rũttol̦o̦k ilo tõmak. (Ep. 4:23, 24UBS) Ad jel̦ã irooj iood make im kajim̦we wãween l̦õmn̦ak eo ad, men in ej jipañ kõj “bwe jen julo̦k mour in jaje Anij kab kõn̦aan ko renana an lal̦ in, ak jen mour ilo jatõr im jim̦we im wãnõk ilo lal̦ in.”​—Tai. 2:12, UBS.

5 Ijoke, kõj aolep jej rijjerawiwi. (Ekl. 7:20, UBS) Innem ñe jej kõm̦m̦an bõd, men in ej ke mel̦el̦ein bwe jejjab lukkuun jel̦ã irooj iood make im kajim̦we l̦õmn̦ak ko ad? Ejjab. Jabõn Kõnnaan 24:16 ej ba: “Ruwãnõk ej buñ jiljilimjuon alen, im ej bar jerkak.” Bõtab, ta eo emaroñ jipañ kõj bwe jen “bar jerkak”? Eokwe ilo m̦ool, jej aikuji jetõb kwõjarjar eo an Anij ñan jipañ kõj kõnke jeban kõm̦m̦ane men in kõn kajoor eo ad make. (Riit Pilippai 4:13.) Leen jetõb eo an Anij ej kitibuj ad jel̦ã irooj iood make im men in ej jipañ kõj bwe jen kajim̦we l̦õmn̦ak eo ad.

6. Ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani bwe en em̦m̦anl̦o̦k wãween ad katak Baibõl̦? (Lale pija eo ilo jinoin katak in.)

6 Jar, katak Baibõl̦, im kõl̦mãnl̦o̦kjen̦, renaaj bar jipañ kõj bwe jen jel̦ã irooj iood make im kajim̦we l̦õmn̦ak eo ad. Bõtab, ta el̦aññe ejjab em̦m̦an ippam̦ katak ak ej juon men epen ñan am̦ kõm̦m̦ane? El̦aññe men in ej wal̦o̦k, jouj im jab ebbeer. El̦aññe kwõj kõtl̦o̦k bwe Jeova en jipañ eok, enaaj kõm̦m̦an bwe kwõn “kanooj kõn̦aan” katak Naan ko an. (1 Pi. 2:2) Kajjitõk ippãn bwe en jipañ eok ñan jel̦ã irooj ioom make bwe kwõn maroñ kõm̦m̦an iien ñan am̦ katak Baibõl̦. Bõlen kwõmaroñ jinoe ilo am̦ katak ium̦win jejjo minit. Jidik kõn jidik, enaaj pidodol̦o̦k am̦ katak Baibõl̦ im enaaj l̦apl̦o̦k am̦ itoklimo in kõm̦m̦ane men in. Kwõnaaj lukkuun m̦õn̦õn̦õ ilo am̦ katak ilo jikin ko ejjel̦o̦k keroro ie im bõk iien ñan kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn l̦õmn̦ak ko raorõk an Jeova.​—1 Ti. 4:15, UBS.

7. Ad jel̦ã irooj iood make im kajim̦we l̦õmn̦ak eo ad, ewi wãween an men in jipañ kõj ñan tõpar mejãnkajjik ko ilo doulul in an Jeova?

7 Ad jel̦ã irooj iood make im kajim̦we l̦õmn̦ak eo ad ej jipañ kõj bwe jen tõpar mejãnkajjik ko ilo doulul in an Jeova. Ñan waanjoñak, juon jemãn baam̦le ear kile bwe edikl̦o̦k an kijejeto, kõn men in ear kõm̦m̦ane juon mejãnkajjik ñan rekũl̦ar bainier. Ilo an kar jel̦ã irooj ioon make im kajim̦we l̦õmn̦ak eo an, ewi wãween an kar men in jipañe? Eokwe ear riiti katak ko ilo Naan in Keeañ ko me rej kwal̦o̦k kõn bainier im ear bareinwõt jar kake. Ilo an kar kõm̦m̦ane men in, ear jipañe bwe kõtaan eo an ippãn Jeova en kajoorl̦o̦k wõt im bwe en l̦apl̦o̦k an kõn̦aan bainier. Ear bar akjel̦õri bainier ilo iien ko ear wõr an maroñ. Im ijello̦kun an kar kõtl̦o̦k bwe jabdewõt men en kabõjrake, ear l̦õmn̦ak wõt kõn mejãnkajjik eo an. Innem ejjabto tokãlik, ear juon rekũl̦ar bainier.

KATAKIN IM KAUWEIK RO NEJŨM̦ KÕN KATAK KO AN JEOVA

Ajri ro rejjab l̦otaktok im kajju jel̦ã ta eo em̦m̦an im enana. Kõn men in, jemãer im jineer rej aikuj katakin er (Lale pãrokõrããp 8)

8-10. Ta eo emaroñ jipañ jemãn im jinen ajri ro ñan lale im kõkkaajiririik ro nejier bwe ren karejar ñan Jeova? Kwal̦o̦k juon waanjoñak.

8 Jeova ear lel̦o̦k eddo eo ñan jemãn im jinen ajri ro bwe ren kõkkaajiririik im katakin ro nejier “ilo kaje im katak ko an.” (Ep. 6:4) Jejel̦ã bwe ejjab pidodo ñan kõm̦m̦ane men in ilo raan kein. (2 Ti. 3:1-5) Ilo iien eo ajri ro rej l̦otak, rejjab jel̦ã ta eo em̦m̦an im enana, im rejjañin jel̦ã kõjerbal bõklõkõt eo aer. Eñin unin eaorõk bwe jemãer im jineer ren katakin im kauweik er bwe ren maroñ kammineneik bõklõkõt eo aer. (Rom 2:14, 15) Juon eo ej ekkatak kõn Baibõl̦ ear kõmel̦el̦e im ba bwe naanin Grik eo me kar ukote ñan “kauwe” emaroñ bar mel̦el̦ein “wãween an ajri eo dik im rũttol̦o̦k”, ak wãween an jemãn im jinen kõkkaajiririki bwe en maroñ rũttol̦o̦k im juon eo ejel̦ã kun̦aan.

9 Ñe jemãn im jinen ajri ro rej katakin im kauweik ro nejier ilo yokwe, ajri ro renaaj kile bwe rej kõjparok er. Renaaj katak bwe ewõr joñan aer anemkwõj im ewõr tokjãn ko rej wal̦o̦k jãn aolep men ko rej kõm̦m̦ani ilo mour ko aer. Kõn men in, elukkuun aorõk bwe ro jemãn im jinen ajri ro ren reilo̦k ñan Jeova bwe en tõl er im jipañ er lale ajri ro nejier. Ilo m̦ool, eoktak mel̦el̦e ko kõn wãween kõkkaajiririik ajri ro nejid ekkar ñan m̦anit im aelõñ eo jej jokwe ie, im mel̦el̦e kein rej oktak jãn iien ñan iien. Bõtab, jemãn im jinen ajri ro me rej reilo̦k ñan Jeova bwe en tõl er rejjab atartar ioon jel̦ãl̦o̦kjen̦ eo aer make, im rejjab katakin ajri ro nejier ekkar ñan l̦õmn̦ak ko an armej.

10 Jemaroñ katak jãn waanjoñak eo an Noa. Ke Jeova ear jiroñe bwe en jek wa eo, Noa ear jab jel̦ã ewi wãween an naaj kõm̦m̦ane men in. Kõn men in, ear aikuj atartar ioon Jeova im jej lo bwe ear kõm̦m̦ani “aolepen men ko Anij ear jiroñe.” (Jen. 6:22, UBS) Innem, ta tokjãn ko rar wal̦o̦k jãn an kar kõm̦m̦ane men in? Eokwe, wa eo ear lo̦mo̦o̦ren Noa im baam̦le eo an. Ejjab men in wõt, ak Noa ear bar lo tõprak ilo an kar katakin ajri ro nejin. Etke? Kõnke ear lõke bwe Anij enaaj jipañe. Ear em̦m̦an wãween an katakin ajri ro nejin, im ear bar likũt juon joñak em̦m̦an ñan er meñe ear l̦ap nana ilo tõre eo m̦okta jãn Ibwijleplep eo.​—Jen. 6:5UBS.

11. Etke jemãn im jinen ajri ro rej aikuj lukkuun kate er ñan katakin ro nejier?

11 El̦aññe kwõj juon eo ewõr nejin ajri, ewi wãween bwe kwõn maroñ ‘kõm̦m̦ani aolepen men ko Anij ej jiroñ eok’ bwe kwõn kõm̦m̦ani? Juon wãween, ej ilo am̦ roñjake Jeova im kõtl̦o̦k bwe en jipañ eok ñan lale im kõkkaajiririik ro nejũm̦. Bareinwõt, kõjerbali naanin tõl ko ej litok ikijjeen Naan ko an im jãn doulul in an. Tokãlik, ajri ro nejũm̦ remaroñ kam̦m̦oolol eok kõn am̦ kõm̦m̦ane men in! Juon jeid im jatid em̦m̦aan ear ba: “El̦ap aõ kam̦m̦oolol jema im jinõ kõn wãween aerro kar lale eõ jãn ke iar dik. Elukkuun l̦ap aerro kar kate er ñan tõpar bũruõ.” Em̦m̦aan in ej wõnm̦aanl̦o̦k im ba bwe jemãn im jinen rar jipañe bwe en epaakel̦o̦k Jeova. Em̦ool bwe juon ajri emaroñ el̦l̦o̦k jãn Jeova jekdo̦o̦n ñe jemãn im jinen rej kate er joñan wõt aer maroñ ñan katakini. Bõtab, el̦aññe jemãn im jinen ajri eo rar lukkuun kate er ñan katakin ajri eo, enaaj em̦m̦an bõklõkõt eo aerro im remaroñ kõjatdikdik bwe juon iien enaaj bar jepl̦aak ñan Jeova.

12, 13. (1) El̦aññe juon ajri ej bukwel̦o̦k, ewi wãween an jemãn im jinen maroñ kwal̦o̦k aer pokake Anij? (2) Ewi wãween an kar juon baam̦le lo jeraam̦m̦an ke rar pokake wõt Jeova?

12 Juon iaan wãween ko reppen me remaroñ mãlejjoñe tõmak eo an jemãn im jinen ajri ro im kõm̦m̦an bwe en jab pidodo aer pokake Anij, ej ñe ajri eo nejier ej bukwel̦o̦k. Juon jeid im jatid kõrã me ledik eo nejin ear bukwel̦o̦k im diwõjl̦o̦k jãn m̦weo im̦weer ej ba: “Iar kappok jet un ko ilo bok ko ad bwe in maroñ jekpen kaki ñan aõ kõnono ippãn ledik eo nejũ im ledik eo jibũ.” Bõtab ilo jouj, em̦m̦aan eo pãleen kõrã in ear jipañe ñan kile bwe ejako an ledik eo nejierro pãd ium̦win peierro im rej aikuj tiljek wõt ñan Jeova.

13 Jejjo iiõ tokãlik, ledik eo nejin rũtto rein ear bar jepl̦aak. Jinen ej ba: “Kiiõ ledik eo nejũ ej calle tok eõ im jeje tok ñan ña aolep raan! Im el̦ap an kautiej kõm̦ro l̦eo ippa kõn an kar kile am̦ro tiljek wõt im pokake Anij. Elukkuun em̦m̦an kõtaan eo ammim ippãn doon.” El̦aññe ewõr nejũm̦ em̦õj an bukwel̦o̦k, kwõnaaj ke “lõke Jeova kõn aolepen bũruom̦”? Kwõnaaj ke kaalikkar ñan E bwe ‘kwõjjab atartar ioon jel̦ãl̦o̦kjen̦ eo am̦’ make? (JK. 3:5, 6) Eokwe keememej bwe ilo an Jeova kauwe kõj, ej kaalikkar ewi joñan an mãlõtlõt im yokwe kõj. Jab mel̦o̦kl̦o̦k bwe ear letok Nejin bwe en mej kõn aolep armej ekoba eo nejũm̦. Anij ekõn̦aan bwe aolep armej ren mour ñan indeeo. (Riit 2 Piter 3:9, UBS.) Kõn men in kom̦ ro jemãn im jinen ajri ro, kom̦win wõnm̦aanl̦o̦k wõt im lõke bwe wãween an Jeova kauwe im tõl kõj ejim̦we, meñe jet iien epen ñan ad pokaki kien ko an. Bareinwõt wõnm̦aanl̦o̦k im roñjake naanin kauwe ko an im jab kõjekdo̦o̦ni.

ILO EKLEJIA EO

14. Ewi wãween ad bõk tokjãn jãn naanin tõl ko an Jeova me “rũkarejar eo etiljek im mãlõtlõt” ej litok ñan kõj?

14 Jeova ej kallim̦ur bwe enaaj lale, kõjparok, im katakin ro ilo eklejia eo an im ej kõm̦m̦ane men in ilo jet wãween ko. Ñan waanjoñak, em̦õj an jitõñ Nejin bwe en tõl eklejia eo, innem Jesus ear jitõñ “rũkarejar eo etiljek im mãlõtlõt” ñan litok m̦õñã ko ilo kõkkar bwe ren jipañ kõj ñan tiljek wõt ñan Jeova. (Luk 12:42, UBS) “Rũkarejar” in ej letok naanin tõl ko raorõk im naanin kauwe ko. Em̦õj ke am̦ roñ juon katak ilo kweilo̦k ko ak riiti juon katak ilo juon iaan bok ko ad me rar jipañ eok ñan kajim̦we l̦õmn̦ak ak kõm̦m̦an ko am̦? Kwõmaroñ m̦õn̦õn̦õ bwe kwaar kõm̦m̦ani oktak kein kõnke kwõj kaalikkar am̦ kõtl̦o̦k bwe Jeova en kauweik eok.​—JK. 2:1-5, UBS.

15, 16. (1) Ewi wãween ad bõk tokjãn jãn jerbal ko em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej kõm̦m̦ani? (2) Ewi wãween jemaroñ kõm̦m̦an bwe em̦m̦aan ro rej lale eklejia ren m̦õn̦õn̦õ ilo aer kõm̦m̦ane jerbal eo aer?

15 Christ ear bar jitõñe em̦m̦aan ro rej lale eklejia eo bwe ren lale im jabõte aolep ro ilowaan. Baibõl̦ ej kwal̦o̦k bwe rein rej ãinwõt “menin letok ñan kajjojo armej.” (Ep. 4:8, 11-13, UBS) Ewi wãween ad maroñ bõk tokjãn jãn jerbal ko an em̦m̦aan rein? Jemaroñ anõke joñak eo aer em̦m̦an im kõn an lukkuun kajoor tõmak eo aer. Bareinwõt, jemaroñ l̦oori naanin kakapilõklõk ko rej litoki jãn Baibõl̦. (Riit Hibru 13:7, 17.) El̦ap an em̦m̦aan ro rej lale eklejia yokwe kõj im rekõn̦aan bwe jen epaakel̦o̦k Anij. Innem el̦aññe rej kile bwe eokkutkut ad jako jãn kweilo̦k ko im ejino dikl̦o̦k ad kijejeto, renaaj m̦õkaj im jipañ kõj. Rein renaaj roñjake kõj innem letok naanin rõjañ ko rem̦m̦an im naanin tõl ko jãn Baibõl̦. Kõn men in, kwõj ke watõk bwe aer jipañ eok ej kaalikkar an Jeova lukkuun yokwe eok?

16 Keememej bwe ejjab juon men epidodo ñan an em̦m̦aan ro rej lale eklejia letok naanin kakapilõklõk im kauwe ñan kõj. L̦õmn̦ak m̦õk kõn joñan an kar pen an rũkanaan Netan kõnono ippãn Kiiñ Devid ãlikin an kar kajjioñ n̦ooje bõd eo el̦ap ear kõm̦m̦ane. (2 Sa. 12:1-14) Bareinwõt, rijjilõk Paul ear bar aikuj peran ke ear itõn lel̦o̦k naanin kauwe ñan Piter, eo im ear m̦õttan rijjilõk ro 12, kõn an kar em̦m̦anl̦o̦k an kõm̦m̦an ñan Kũrjin ro me rar RiJu jãn ro rar jab RiJu. (Ga. 2:11-14, UBS) Innem ta eo jemaroñ kõm̦m̦ane bwe en pidodo an em̦m̦aan ro rej lale eklejia letok naanin kauwe ñan kõj? Eokwe, jej aikuj kõttãik bũruod, kwal̦o̦k ad kam̦m̦oolol er, im kõm̦m̦an bwe en pidodo aer kõnono ippãd. Bareinwõt, jen bõk l̦õmn̦ak eo bwe ilo aer jipañ kõj ej kaalikkar an Anij yokwe kõj. Ilo ad kõm̦m̦ani men kein, elõñ tokjãn ko rem̦m̦an jenaaj loi, im em̦m̦aan ro rej lale eklejia renaaj m̦õn̦õn̦õ ilo aer kõm̦m̦ane jerbal eo aer.

17. Ewi wãween an kar em̦m̦aan ro rej lale eklejia jipañ juon jeid im jatid kõrã?

17 Juon jeid im jatid kõrã ej ba bwe men ko ear iiooni m̦okta ilo mour eo an rar kõm̦m̦an bwe en pen an yokwe Jeova, kõn men in ear lukkuun bũrom̦õj. Ej ba: “Iar kile bwe ij aikuj kõnnaan ippãn em̦m̦aan ro rej lale eklejia eo. Im ke iar kõm̦m̦ane men in, rar jab luuki eõ im kananaik eõ, ak rar rõjañ im kõkajoor eõ. Aolep iien ñe ej m̦õj kweilo̦k, jekdo̦o̦n ñe relukkuun poub ak juon iaaer ej kepaak eõ im kajjitõk ejet aõ pãd. Kõn wõt men ko iar iiooni m̦okta ilo mour e aõ, ear pen aõ kile bwe Jeova ej yokwe eõ. Bõtab jãn iien ñan iien, Jeova ear kõjerbal ro ilo eklejia eo im em̦m̦aan ro rej tõl ñan kaalikkar bwe el̦ap an yokwe eõ. Im ij jar bwe ijjãmin el̦l̦o̦k jãne.”

WÃWEEN EO EL̦APL̦O̦K AN KÕMMETAK JÃN AD BÕK KAJE AK NAANIN KAUWE

18, 19. Ta eo el̦apl̦o̦k an kõmmetak jãn ad bok naanin kauwe im kaje? Kwal̦o̦k juon waanjoñak.

18 Jemaroñ metak im illu ñe jej bõk naanin kauwe ak kaje, bõtab el̦apl̦o̦k ad metak ñe jej iiooni men ko rej wal̦o̦k jãn ad kõjekdo̦o̦ni naanin kauwe ko an Jeova. (Hi. 12:11) Jemaroñ katak jãn waanjoñak ko rejjab em̦m̦an an Kein im Kiiñ Zedekaia. Ke Anij ear lo bwe Kein ear dike l̦eo jatin im ear kõn̦aan m̦ane, ear kakkõle im ba: “Etke kwõj illu? Ta unin am̦ kajjememe? El̦aññe kwaar kõm̦m̦ane men eo ejim̦we, enaaj kar buñbũruõ ippam̦; ak kõnke kwaar kõm̦m̦an nana, jerawiwi ej abed imejãn kõjãmin m̦weo im̦õm̦ ãinwõt juon menninmour awiia eo ekõn̦aan m̦an eok, ak kwõj aikuj anjo̦ ioon.” (Jen. 4:6, 7, UBS) Ijoke Kein ear kõjekdo̦o̦ne naanin kakkõl in an Jeova im ear m̦an l̦eo jatin, innem ear iiooni men ko renana ilo aolepen mour eo an. (Jen. 4:11, 12, UBS) El̦aññe Kein ear roñjake Anij, eban kar iiooni wãween kein renana.

19 Zedekaia ear juon kiiñ enana im em̦õjn̦o̦. Ilo iien eo ear irooj, elõñ wãween ko renana armej in Jerusalem rar iiooni. Elõñ alen an kar Rũkanaan Jeremaia kakkõl Zedekaia bwe ej aikuj oktak. Bõtab kiiñ in ear kõjekdo̦o̦ni naanin kauwe ko an Jeova im elõñ wãween ko renana ear iiooni tokãlik. (Jer. 52:8-11) Jeova ejjab kõn̦aan bwe jen eñtaan kõn men ko ejjel̦o̦k tokjãer im iiooni wãween ko renana.​—Riit Aiseia 48:17, 18.

20. Ta eo enaaj wal̦o̦k ñan ro rej m̦õn̦õn̦õ in bõk naanin kauwe jãn Anij im ñan ro rej kõjekdo̦o̦ni?

20 Rainin, elõñ armej ilo lal̦ in rej kõjekdo̦o̦n im kajjirere kake naanin kauwe ko an Anij. Bõtab ejjabto rein renaaj eñtaan im lo tokjãn ko renana. (JK. 1:24-31, UBS) Kõn men in, jen kate kõj ñan ‘eo̦roñ naanin katak [kauwe], im jenaaj mãlõtlõt.’ Im ãinwõt an Jabõn Kõnnaan 15:32 ba: “Eo ej abwin naanin kauwe, ej kõjekdo̦o̦n an; a eo ej eo̦roñ naanin kauwe, ej jibadek jel̦ãl̦o̦kjen̦.”