1, 2. (1) Etke elõñ Kũrjin jo̦dikdik ro em̦õj aer lo tõprak ilo aer tarin̦aeik Setan im enjel̦ ro an renana? (Lale pija eo itulõñ.) (2) Ta eo jenaaj etale ilo katak in?

RIJJILÕK Paul ear keidi Kũrjin ro ñan rũttarin̦ae ro. Ewõr juon tarin̦ae jej pãd ie, im jej tarin̦aeik rũkõjdat ro ad. Ijoke, jejjab tarin̦ae ippãn armej ak jej tarin̦ae ippãn Setan im enjel̦ ro an renana. El̦ap an Setan im enjel̦ ro renana jel̦ã tarin̦ae kõnke elõñ to̦ujin iiõ in aer kõm̦m̦ane men in. Kõn men in jemaroñ l̦õmn̦ak bwe jejjab maroñ anjo̦ ioer, el̦aptata ñe kõj jo̦dikdik. Bõtab jo̦dikdik ro remaroñ ke bõk anjo̦ ilo aer tarin̦aeik rũkõjdat rein rekajoor? Aet remaroñ bõk anjo̦ im elõñ iaaer em̦õj aer bõk anjo̦! Etke? Unin ej kõnke Jeova ej jipañ im kõkajoor er. Bareinwõt, ãinwõt rũttarin̦ae ro me el̦ap imminene ippãer, rej ‘kõn̦ak aolepen kein tarin̦ae ko an Anij’ bwe ren maroñ pojak ñan aer tarin̦ae.​—Riit Epesõs 6:10-12, UBS.

² Ke Paul ear kwal̦o̦k kõn waanjoñak in emaroñ kar l̦õmn̦ak kõn nuknuk in tarin̦ae ko rũttarin̦ae in Rom ro rej kõn̦aki. (Jrb. 28:16, UBS) Ilo katak in, jenaaj etale waanjoñak in elukkuun em̦m̦an me emaroñ jipañ kõj. Jenaaj bar katak kõn ta eo jet jo̦dikdik rej ba kõn wãween ko reppen im tokjãn ko rem̦m̦an rej loi jãn aer kõn̦ak aolep kein tarin̦ae kein an Anij.

3, 4. Ewi wãween an katak ko rem̦ool ilo Baibõl̦ ãinl̦o̦k wõt kañũr eo me rũttarin̦ae ro an Rom rej kõn̦ake?

³ Riit Epesõs 6:14. Kañũr ko me rũttarin̦ae in Rom ro rej kõn̦aki ewõr aen ie ñan kõjparok ipin rũttarin̦ae ro, im bareinwõt ñan dãpiji penjãn ob ko aer reddo bwe ren jab wõtlo̦k. Jet iaan kañũr ko an rũttarin̦ae rein ewõr kein dãpij jãje im bakbõk ko an rũttarin̦ae ro. Innem el̦aññe elukkuun pen im kon̦ kañũr ko an rũttarin̦ae ro, renaaj peran im lõke bwe repojak ñan aer ilo̦k im tarin̦ae.

⁴ Ãinwõt kañũr in, katak ko rem̦ool jej katak jãn Naanin Anij rej kõjparok kõj jãn katak ko reriab. (Jon 8:31, 32, UBS; 1 Jon 4:1, UBS) Im ilo an l̦apl̦o̦k ad yokwe katak kein rem̦ool jãn Naanin Anij, enaaj pidodol̦o̦k ad mour ekkar ñan kien ko an Anij ak ñan kõn̦ak “penjãn ob” eo ad. (Sam 111:7, 8; 1 Jon 5:3) Bareinwõt, ñe enaaj l̦apl̦o̦k ad mel̦el̦e kõn katak kein rem̦ool, enaaj pidodo ad jojomari jãn rũkõjdat ro ad.​—1 Pi. 3:15.

5. Etke jej aikuj kwal̦o̦k m̦ool aolep iien?

⁵ Ãinwõt kañũr eo, el̦aññe jej kõn̦ak m̦ool eo ilo kõkkar aolep iien, men in enaaj kõm̦akũt kõj ñan mour ekkar ñan men ko jej katak kaki im kwal̦o̦k m̦ool iien otemjej. Innem etke eaorõk bwe jen kõjparok kõj ñan jab riab? Kõnke riab ej juon iaan kein tarin̦ae ko an Setan me el̦ap an lo tõprak jãne. Juon armej eo ej riab ej ko̦kkure e make im bareinwõt ro rej tõmak naanin riab ko an. (Jon 8:44) Kõn men in, jekdo̦o̦n ñe jejjab weeppãn ak jej aikuj lukkuun kate kõj ñan jab riab. (Ep. 4:25) Ak ejjab pidodo ñan kõm̦m̦ane men in aolep iien. Juon jo̦dikdik etan Abigail, me 18 an iiõ ej ba: “Jet iien jemaroñ l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãn ad kwal̦o̦k m̦ool, el̦aptata ñe ad riab enaaj kõm̦m̦an bwe jen el̦l̦ã jãn juon wãween epen ak bwe en jab wõr ruod ilo juon men enana jaar kõm̦m̦ane.” Innem etke Abigail ej kate e bwe en kwal̦o̦k m̦ool aolep iien im jab riab? Ej ba: “Ñe ij kwal̦o̦k m̦ool, erreo bõklõkõt eo aõ im̦aan mejãn Jeova, im jema im jinõ im ro m̦õtta rejel̦ã bwe remaroñ lõke eõ.” Victoria me 23 an iiõ ej ba: “Ñe kwõj kwal̦o̦k m̦ool im jutak pen kõn tõmak eo am̦, ro jet remaroñ kajjirere kake eok ak kajjioñ in kaamijak eok. Bõtab kwõnaaj lo tokjãn ko rem̦m̦an kõn am̦ jutak wõt pen im kwal̦o̦k m̦ool. Enaaj l̦apl̦o̦k am̦ peran, kwõnaaj epaakl̦o̦k Jeova, im ro jet me rej yokwe eok renaaj bar kautiej eok.” Kiiõ kwõj ke kile etke elukkuun aorõk ñan “kañũrñũr kõn m̦ool eo” aolep iien?

6, 7. Etke kien ko an Jeova rewãnõk rej ãinwõt juon penjãn ob?

⁶ Juon iaan kein tarin̦ae ko me ekkã an rũttarin̦ae ro an Rom kõn̦aki ej penjãn ob ko me rej kõn̦aki im likũti ilo ubeer. Aen kein rej jejjet im kon̦ ñan lukwãeer, im ewõr to ko ie me rej kõm̦m̦an jãn kilin menninmour im rej lukwõji ñan dãpij penjãn ob kein me rej kõm̦m̦an jãn aen. Ewõr bar aen ko me rej pinej aeran rũttarin̦ae rein im elõñ m̦õttan aen ko ie rej eddãp ippãn kein loklok ko me kar kõm̦m̦ani jãn kilin menninmour. Kõn an pen im eddo penjãn ob in ekõm̦m̦an bwe en wõr joñan an rũttarin̦ae ro em̦m̦akũtkũt, im bwe rũttarin̦ae eo en lale bwe aen kein rej aikuj pãd ilo ijo jikier. Bõtab penjãn ob in ej bar kõjparok ubõn rũttarin̦ae ro im jikin ko jet raorõk jãn jãje ak jãn lippo̦n̦ ko.

⁷ Kien ko an Jeova rewãnõk im rej kõjparok ‘bũruod’ ak armej eo itulowa, rej ãinwõt kein penjãn ob eo. (JK. 4:23) Juon rũttarin̦ae eban jol̦o̦k penjãn ob eo an me ej kõm̦m̦an jãn aen im kõjerbale bar juon penjãn ob em̦õjn̦o̦l̦o̦k. Ãindeinl̦o̦k wõt, jeban jol̦o̦k kien ko an Jeova kõn ta eo ejim̦we im atartar ioon jel̦ãl̦o̦kjen̦ eo ad make. Kõnke jejjab weeppãn jejjab maroñ kõjparok kõj make. (JK. 3:5, 6) Eñin unin jej aikuj lale aolep iien bwe “penjãn ob” eo ej kõjparok bũruod.

8. Etke jej aikuj pokaki kien ko an Jeova?

 ⁸ Ewõr ke iien kwõj l̦õmn̦ak bwe kien ko an Jeova rej bõbrae am̦ anemkwõj in kõm̦m̦ani men ko kokõn̦aan kõm̦m̦ani? Daniel, me 21 an iiõ ej ba: “Rũkaki ro aõ im rijikuul̦ ro m̦õtta rej kajjirere kake eõ kõn aõ mour ekkar ñan kien ko ilo Baibõl̦. Ãlikin jidik iien, ear jino dikl̦o̦k aõ peran im iar jino bũrom̦õj.” Bõtab ewi wãween eñjake eo an Daniel kiiõ? Eokwe ej ba: “Ejjabto, iar loi tokjãn ko rem̦m̦an rej wal̦o̦k jãn aõ mour ekkar ñan kien ko ilo Baibõl̦. Jet iaan rijikuul̦ ro ‘m̦õtta’ rar jino bũki uno ko rekajoor im bar jet rar bõjrak jãn aer jikuul̦. Elukkuun kar kabũrom̦õjm̦õj men ko rar wal̦o̦k ilo mour eo aer. Ealikkar an Jeova lukkuun kõjparok kõj.” Madison, me 15 an iiõ ej bar ba: “Ej juon men epen ñan aõ l̦oori kien ko an Jeova im jab kõm̦m̦ani men ko jo̦dikdik ro jet rej ba rem̦m̦an im relimo.” Kõn men in, ta eo ledik in ej kõm̦m̦ane? Ej ba: “Ij kakeememej ña make bwe ij kwal̦o̦k kõn etan Jeova im bwe menin kapo ko ij iiooni ej wãween ko Setan ej kõjerbali ñan kõm̦m̦an bwe in jab tiljek ñan Jeova. Innem ñe ij anjo̦ ioon juon men epen, elukkuun em̦m̦an aõ mour.”

9-11. (1) Ta juuj eo ilo kõkkar me Kũrjin ro rej kõn̦ake? (2) Ta eo emaroñ jipañ kõj bwe jen peran ilo ad kwal̦o̦k naan?

⁹ Riit Epesõs 6:15, UBS. Juon rũttarin̦ae in Rom eban etal im tarin̦ae ñe ejjel̦o̦k an juuj. Juuj ko aer relukkuun pen kõnke kar kõm̦m̦ani jãn kilin menninmour ko im jilu alen aer mijell̦o̦k. Bareinwõt, juuj kein relukkuun em̦m̦an im kon̦ innem rũttarin̦ae ro reban tũbbo̦k ñe rej etetal.

¹⁰ Juuj ko rũttarin̦ae in Rom ro rar kõn̦aki rar jipañ er ñan anjo̦ ilo tarin̦ae, bõtab juuj ko jej kõn̦aki ilo kõkkar rej jipañ kõj ñan kwal̦o̦k kõn naan eo em̦m̦an, kõn aenõm̦m̦an. (Ais. 52:7; Rom 10:15) Meñe ãindein, ak jej aikuj peran wõt bwe jen maroñ kwal̦o̦k naan. Juon likao etan Bo, im ej 20 an iiõ ej ba: “Iar mijak in kwal̦o̦k naan ñan ro iar jikuul̦ ippãer, bõlen kõn aõ kar jook. Ak ñe ij l̦õmn̦ak kõn men in kiiõ, ij kile bwe in kar jab ãindein. Kiiõ, el̦ap aõ m̦õn̦õn̦õ in kwal̦o̦k naan ñan jo̦dikdik ro jet.”

¹¹ Elõñ Kũrjin jo̦dikdik ro rar lo bwe el̦apl̦o̦k aer peran in kwal̦o̦k naan ñe rej kõppojakl̦o̦k im̦aan. Innem ta eo kwõmaroñ kõm̦m̦ane bwe kwõn pojakl̦o̦k im̦aan? Julia, me 16 an iiõ ej ba: “Ij likũt bokin kwal̦o̦k naan ko ilo backpack eo aõ im ij roñjake tõmak im l̦õmn̦ak ko an rijikuul̦ ro m̦õtta ñe rej kwal̦o̦ki. Tokjãn men in imaroñ l̦õmn̦ak kõn ta eo emaroñ jipañ er. Ñe ij kõppojakl̦o̦k im̦aan, imaroñ kõnono ippãer kõn men ko rejejjet im remaroñ lukkuun jipañ er.” Makenzie, me 23 an iiõ ej bar ba: “Ñe kwõj juon eo ejouj im ejel̦ã roñjake ro jet, kwõnaaj jel̦ã kõn ta ko jo̦dikdik ro jet rej iiooni ilo mour ko aer. Innem ij riiti aolep bok ko me kar kõm̦m̦ani ñan jo̦dikdik ro. Ilo wãween in, emaroñ pidodo aõ kõnono ippãn jo̦dikdik ro jet kõn juon men ilo Baibõl̦ ak ilo weepjait eo jw.org me emaroñ jipañ er.” Ilo ad pojakl̦o̦k im̦aan m̦okta jãn ad kwal̦o̦k naan ej ãinwõt ñe jej kõn̦ake “juuj” eo me elukkuun kon̦ im jejjet ñan need.

12, 13. Ta jet iaan “m̦ade kijeek” ko an Setan?

¹² Riit Epesõs 6:16. Rũttarin̦ae in Rom ro rekõn bõk ippãer juon kein tõrak me eaetok im depakpak. Kein tõrak in ej pinej aeran rũttarin̦ae rein l̦o̦k ñan bukwien neer im kõjparoke jãn jãje, m̦ade, im lippo̦n̦ ko.

¹³ Ta “m̦ade kijeek” ko me Setan emaroñ kõjjero̦roik eok kaki? Bõlen emaroñ kõm̦m̦ane men in ikijjeen naanin riab ko an kõn Jeova. Setan ekõn̦aan bwe kwõn l̦õmn̦ak bwe Jeova ejjab yokwe eok im ejjab kea kake eok. Ida, eo im 19 an iiõ ej ba: “Jet iien ij l̦õmn̦ak  bwe Jeova ejjab epaake eõ im bwe ejjab kõn̦aan jem̦jerãik eõ.” Ta eo jiroñ in ej kõm̦m̦ane ñe ej bõk l̦õmn̦ak in? Ej wõnm̦aanl̦o̦k im ba: “Kweilo̦k ko elukkuun l̦ap aer jipañ im kõkajoorl̦o̦k tõmak e aõ. Ekkã aõ kar jijet ilowaan Im̦õn Kweilo̦k eo im jab uwaak kõn aõ l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k enaaj kõn̦aan roñ ta ko ij ba. Bõtab kiiõ, ij kõppojakl̦o̦k im̦aan ñan iien kweilo̦k ko im kajjioñ uwaak ruo ak jilu alen. Ej juon men epen ak ñe ij kõm̦m̦ane men in em̦m̦anl̦o̦k aõ mour. Bareinwõt, ro jeiũ im jatũ el̦ap aer rõjañ im kõkajoor eõ. Innem aolep iien ñe ij ro̦o̦l jãn aõ kweilo̦k ijel̦ã bwe Jeova ej yokwe eõ.”

14. Ta eo jej katak jãn waanjoñak eo an Ida?

¹⁴ Kein tõrak ko an rũttarin̦ae ro rejjab oktak ak aolep iien rej joñan wõt juon. Bõtab jãn waanjoñak eo an Ida, jej katak bwe ejjab ãindein tõmak eo ad. Tõmak eo ad emaroñ l̦apl̦o̦k ak dikl̦o̦k im emaroñ kajoorl̦o̦k ak m̦õjn̦o̦l̦o̦k. Kõn men in, kããlõt eo ej ad. (Matu 14:31; 2 Te. 1:3, UBS) Bwe “kein tõrak” ak tõmak eo ad en maroñ kõjparok kõj, jej aikuj kal̦apl̦o̦k ak kõm̦m̦an bwe en kajoorl̦o̦k wõt!

15, 16. Ewi wãween kõjatdikdik eo ad ej ãinwõt juon helmet?

¹⁵ Riit Epesõs 6:17. Ekkã an rũttarin̦ae ro an Rom kõn̦ak helmet ko ñan kõjparok bõraer, kõnwaer, im turin mejãer. Jet iien ewõr kein ejjõb ko ilo helmet kein bwe rũttarin̦ae rein ren maroñ utũki im jibwi kõn peier.

¹⁶ Ãinwõt an helmet ko kõjparok bõran juon rũttarin̦ae, “ad kõjatdikdik kõn lo̦mo̦o̦r” ej kõjparok l̦õmn̦ak ko ad. (1 Te. 5:8, UBS;  JK. 3:21, UBS) Kõjatdikdik eo ad ej jipañ kõj ñan l̦õmn̦ak wõt kõn kallim̦ur ko an Anij, im jen jab ebbeer kõn apañ ko jej iiooni. (Sam 27:1, 14; Jrb. 24:15) Ijoke, el̦aññe jekõn̦aan bwe kõjatdikdik in ad en kõjparok kõj innem jej aikuj in lukkuun tõmake. Kõn men in eaorõk bwe jen kõn̦ak wõt “helmet” eo ad im jab utũki.

17, 18. (1) Ewi wãween an Setan maroñ kõm̦m̦an bwe jen utũk helmet eo ad? (2) Ta eo jemaroñ kõm̦m̦ane ñan kam̦ool bwe Setan ejjab lo tõprak ilo an kajjioñ aujiidi kõj?

¹⁷ Ewi wãween an Setan maroñ kõm̦m̦an bwe jen utũk helmet eo ad? Eokwe l̦õmn̦ak m̦õk kõn men eo ear kajjioñ kõm̦m̦ane ñan Jesus. Setan ear jel̦ã bwe Jesus enaaj tõl aolep armej ro ijin ioon lal̦. Bõtab m̦okta, Jesus ear aikuj eñtaan im mej. Innem Jesus enaaj kar aikuj kõttar ñan iien eo Jeova enaaj kõm̦m̦an bwe en erom kiiñ. Kõn men in, Setan ear kajjioñ kõpel̦l̦o̦k juon iien ñan an kõm̦m̦an bwe Jesus en jino tõl men otemjej. Ear kõm̦m̦ane men in ilo an kar kallim̦uri Jesus bwe el̦aññe enaaj kabuñ ñane, enaaj kajju erom kiiñ im tõl men otemjej ioon lal̦. (Luk 4:5-7) Ãindeinl̦o̦k wõt, Setan ear jel̦ã bwe Jeova ear kallim̦ur ñan kõj bwe enaaj litok men ko relukkuun em̦m̦an ilo naaj lal̦ eo ekããl. Ijoke ilo tõre in, jej aikuj kõttar ñan iien eo enaaj jejjet kũtien kallim̦ur in im elõñ apañ ko jej iiooni. Kõn men in Setan ej kajjioñ letok juon mour em̦m̦an ñan kõj kiiõ. Ekõn̦aan bwe jen likũt m̦okta kõn̦aan eo ad ñan mour ilo juon wãween em̦m̦an jãn ad likũt m̦okta Aelõñ eo an Anij.​—Matu 6:31-33.

¹⁸ Elõñ Kũrjin jo̦dikdik ro me Setan ear kajjioñ kapoik er ak ear jab lo tõprak. Ñan waanjoñak, Kiana, eo im 20 an iiõ ej ba: “Ijel̦ã bwe men eo wõt emaroñ n̦amejal̦an aolep apañ ko jej iiooni ej Aelõñ eo an Anij.” Ewi wãween an kõjatdikdik eo an jelõt wãween an mour im l̦õmn̦ak? Eokwe ej jipañe ñan an keememej bwe aolep men ko ilo lal̦ in rej ñan jidik wõt iien. Innem ijello̦kun an Kiana kõmaat an maroñ bwe en bõk juon jerbal em̦m̦an ilo jukjukun pãd in, ej kõjerbal iien im maroñ ko an ñan jerbal ñan Jeova.

19, 20. Ewi wãween ad maroñ kal̦apl̦o̦k ad jel̦ã kõjerbal Naanin Anij?

¹⁹ Rũttarin̦ae in Rom ro rar kõjerbal jãje ko me joñan aetokier emaroñ 20 inij. Rũttarin̦ae rein rar lukkuun jel̦ã kilen kõjerbali jãje kein kõnke aolep raan rar katak kilen kõjerbali.

²⁰ Rijjilõk Paul ear ba bwe Naanin Anij ej ãinwõt juon jãje me em̦õj an Jeova letok ñan kõj. Bõtab jej aikuj jel̦ã kilen kõjerbale ñan jojomare tõmak eo ad ak ñan ukot wãween ad l̦õmn̦ak. (2 Ko. 10:4, 5, UBS; 2 Ti. 2:15, UBS) Innem ewi wãween bwe en l̦apl̦o̦k am̦ jel̦ã kilen kõjerbale? Sebastian, eo im 21 an iiõ ej ba: “Ekkã aõ je juon eoon jãn kajjojo iaan jebta ko ilo Baibõl̦ me ij riiti im ij kõm̦m̦ane juon aõ laajrak in eoon ko rem̦m̦an ippa.” Wãween in ejipañ l̦adik in bwe en l̦apl̦o̦k an mel̦el̦e kõn l̦õmn̦ak ko an Jeova. Daniel, eo kar kwal̦o̦k kake m̦oktal̦o̦k ear bar ba: “Ñe ij riit Baibõl̦, ij kããlõt eoon ko ij kile bwe renaaj jipañ armej ro ij iioon er ilo kwal̦o̦k naan. Iar kile bwe armej ro rej m̦õn̦õn̦õ in roñjake ñe rej lo bwe el̦ap ad kaorõk Baibõl̦ eo im jej lukkuun kate kõj ñan jipañ er.”

21. Etke jejjab aikuj mijak Setan im enjel̦ ro an renana?

²¹ Ãinwõt ad kar katak jãn waanjoñak ko an jo̦dikdik ro ilo katak in, jejjab aikuj mijak Setan im enjel̦ ro an renana. Em̦ool bwe rebar kajoor, bõtab rejjab kajoorl̦o̦k jãn Jeova im reban pãd ñan indeeo. Ejjabto naaj kalbuuji er im reban maroñ ko̦kkure jabdewõt ilo naaj juon to̦ujin iiõ ko ñe Christ enaaj irooj im ãlikin iien in naaj ko̦kkure er. (Rev. 20:1-3, 7-10) Alikkar bwe jejel̦ã kõn rũkõjdat eo ad, aujiid ko an, im kõttõpar ko an. Innem kõn wõt jipañ eo jãn Jeova, jemaroñ anjo̦ ioon rũkõjdat in ad!