1, 2. (1) Ta aenõm̦m̦an eo jej lañlõñ kake kiiõ? (2) Etke jejjañin lo aenõm̦m̦an eo em̦ool? (Lale pija eo itulõñ.)

 KÕJ aolep jekõn̦aan lo aenõm̦m̦an ilo mour ko ad im jejjab kõn̦aan iioon inepata. El̦ap ad kam̦m̦oolol bwe ewõr ippãd “aenõm̦m̦an [eo] jãn Anij.” Aenõm̦m̦an in ej kõjparok kõj jãn l̦õmn̦ak im inepata ko rejjab em̦m̦an. (Pil. 4:6, 7) Im kõnke jaar ajel̦o̦k kõj make ñan Jeova, jej bareinwõt “aenõm̦m̦an ippãn,” mel̦el̦ein men in bwe kõtaan eo ad ippãn eaenõm̦m̦an.​—Rom 5:1, UBS.

² Ijoke, ejjañin jejjet iien eo Anij enaaj kõm̦m̦an bwe en wõr aenõm̦m̦an iaolepen lal̦. Raan kein ãliktata, elukkuun l̦ap apañ ko rej kõm̦m̦an ad inepata, im elõñ armej ipel̦aakid relukkuun lãj. (2 Ti. 3:1-4) Bareinwõt, kõj Kũrjin ro jej aikuj in tarin̦aeik Setan im katak ko reriab ej kowõnm̦aanl̦o̦ki. (2 Ko. 10:4, 5, UBS) Bõtab, men eo el̦aptata an kainepataik kõj ej ñe ro nukũd me rejjab pãd ilo m̦ool eo rej jum̦aik kõj. Jet iaaer remaroñ kajjirere kõn tõmak eo ad, n̦aruod im ba bwe jej kõm̦m̦an jepel ilowaan baam̦le ko ad, ak remaroñ jiroñtok kõj bwe jejjab uwaan baam̦le eo aer el̦aññe jejjab bõjrak jãn kabuñ eo ad. En kar ta ad l̦õmn̦ak ñe jej iioon jum̦ae jãn baam̦le eo ad? Ewi wãween kwõmaroñ kõm̦m̦an  bwe en wõr wõt aenõm̦m̦an ñe ej wal̦o̦k wãween in?

3, 4. (1) Ewi wãween an katak ko an Jesus jelõt armej? (2) Ñããt eo enaaj l̦aptata an pen ñan l̦oore Jesus?

³ Jesus ear jel̦ã bwe katak ko an renaaj kar kõjepel armej, im bwe ro rej l̦oore rej aikuj in peran ñe rej iioon jum̦ae. Aer iioone men in enaaj jelõt an baam̦le ko aenõm̦m̦an ippãn doon. Jesus ear ba: “Kom̦win jab l̦õmn̦ak iar itõn bõktok aenõm̦m̦an ñan lal̦; jab, iar jab itõn bõktok aenõm̦m̦an, ak jãje. Iar itõn kõm̦m̦an bwe l̦õm̦aro ren jum̦ae ro jemãer, im lim̦aro ren jum̦ae ro jineer, im kõrã ro rej pãlele ren jum̦ae jinen l̦õm̦aro pãleer; rũkõjdat ro rel̦l̦aptata an juon armej naaj ro nukũn.”​—Matu 10:34-36, UBS.

⁴ Ta mel̦el̦ein an kar Jesus ba, “Kom̦win jab l̦õmn̦ak [bwe] iar itõn bõktok aenõm̦m̦an”? Ear kõn̦aan bwe armej ro ren jel̦ã ke enaaj wõr apañ ko renaaj wal̦o̦k el̦aññe renaaj l̦oore. Kõn̦aan eo an kar Jesus ej ñan katakin armej ro m̦ool eo kõn Anij, im ejjab ñan kõjepel baam̦le ko. (Jon 18:37) Ijoke, ejjab aolep iien enaaj kar pidodo ñan l̦oore, el̦aptata ñe ro m̦õttaer im ro uwaan baam̦le ko aer rej kõjekdo̦o̦ne m̦ool eo.

5. Ta ko rũkal̦oor ro an Jesus rar iiooni?

⁵ Jesus ear ba bwe juon iaan men ko rũkal̦oor ro rej aikuj in m̦õn̦õn̦õ in kijenmej kake, ej ñe rej iioon jum̦ae jãn baam̦le. (Matu 10:38, UBS) Ñan kam̦õn̦õn̦õik Jesus, rũkal̦oor ro an rar aikuj in kijenmej ke baam̦le ko aer rar kajjirere kake er, ak el̦l̦o̦k jãn er. Meñe ear wal̦o̦k men in, ak el̦apl̦o̦k jeraam̦m̦an ko rein rar bũki jãn men ko rar luuji.​—Riit Mark 10:29, 30, UBS.

6. Ta eo jej aikuj keememeje ñe ro nukũd rej jum̦aik ad kabuñ ñan Jeova?

⁶ Jekdo̦o̦n ñe ro nukũd rej jum̦aik ad kabuñ ñan Jeova, ak jej wõnm̦aanl̦o̦k wõt im yokwe er. Bõtab, jej aikuj keememej bwe men eo jej aikuj likũti im̦aantata, ej yokwe eo ad ñan Anij im Christ. (Matu 10:37, UBS) Keememej bwe Setan enaaj kajjioñ kõjerbale yokwe eo ad ñan baam̦le ko ad ñan kabõjrak ad tiljek ñan Jeova. Jen etale jet iaan wãween ko reppen jemaroñ iiooni jãn baam̦le ko ad, im wãween ad maroñ kijenmej ioer.

7. Ta l̦õmn̦ak eo kwõj aikuj bõke el̦aññe eo pãleem̦ ejjab pãd ilo m̦ool eo?

⁷ Baibõl̦ ej kakkõl ro rej pojak in m̦are bwe enaaj wõr “eñtaan ippãer ilo kanniõk.” (1 Ko. 7:28) Ñe eo pãleem̦ ejjab pãd ilo m̦ool eo, bõlen elõñl̦o̦k apañ im inepata ko kwõmaroñ iiooni ilo mour in pãlele n̦e am̦. Mekarta, elukkuun aorõk bwe kwõn bõk ejja l̦õmn̦ak eo wõt an Jeova kõn wãween in kwõj pãd ie. Ejjab kõn̦aan bwe jen ilo̦k jãn eo pãleed ak kõm̦m̦an peba in jepel jãne jekdo̦o̦n ñe ejjab kõn̦aan l̦oor Christ. (1 Ko. 7:12-16) Meñe l̦eo pãleem̦ ejjab pãd ilo m̦ool eo, im ejjab tõl baam̦le eo am̦ ñan kabuñ ñan Jeova, bõtab ej tõllo̦kũn bwe kwõn kautieje kõnke ej bõran baam̦le eo. Ejjel̦o̦k oktak men in el̦aññe kõrã eo pãleem̦ ejjab pãd ilo m̦ool eo, kwõj aikuj kwal̦o̦k wõt am̦ yokwe im kea kake e.​—Ep. 5:22, 23, 28, 29.

8. Ta kajjitõk ko kwõmaroñ kajitũkin eok make el̦aññe eo pãleem̦ ej kõm̦m̦an joñan iien am̦ kabuñ?

⁸ Ta eo kwõj aikuj kõm̦m̦ane el̦aññe eo pãleem̦ ej kõm̦m̦an joñan iien am̦ kabuñ? Ñan waanjoñak, l̦eo pãleen juon jeid im jatid kõrã ear jiroñe bwe en kwal̦o̦k naan jet wõt raan ilo juon wiik. El̦aññe kwõj iioone ejja wãween in wõt, kwõmaroñ kajitũkin eok make: ‘Eo pãleõ ej ke ba in lukkuun bõjrak jãn aõ kabuñ ñan Anij? El̦aññe ejjab, imaroñ ke kõttãik eõ im pokake ta eo ej ba?’ Bwe kwõn bõbrae an l̦apl̦o̦k apañ ikõtaamiro, kwõj aikuj kõm̦m̦ani pepe ko rekkar ñan wãween ko kwõj iiooni.​—Pil. 4:5, UBS.

9. Ewi wãween an rũtto ro maroñ katakin ro nejier bwe ren jel̦ã kautieje jemãer ak jineer meñe rejjab pãd ilo m̦ool eo?

 ⁹ Emaroñ l̦apl̦o̦k an pen ñan katakin ro nejũm̦ el̦aññe eo pãleem̦ ejjab pãd ilo m̦ool eo. Ñan waanjoñak, kwõj aikuj katakin ro nejũm̦ ñan pokake kien in ilo Baibõl̦ me ej ba: “Kwõn kautiej jem̦am̦ im jinõm̦.” (Ep. 6:1-3) Ak ta el̦aññe eo pãleem̦ ejjab kwal̦o̦k m̦wil ko rem̦m̦an ekkar ñan naanin tõl ko ilo Baibõl̦? Kwõmaroñ kõm̦m̦ane juon joñak em̦m̦an ñan ro nejũm̦ ilo am̦ kautieje eo pãleem̦. L̦õmn̦ak wõt kõn kõm̦m̦an ko an rem̦m̦an im kwal̦o̦k am̦ kam̦m̦oolole, im jab kananaiki im̦aan mejãn ro nejimiro. Men eo kwõmaroñ kõm̦m̦ane ej kõmel̦el̦eik ajri ro bwe juon make ej aikuj kããlõt ñan karejar ñan Jeova. El̦aññe kwõj katakin ro nejũm̦ ñan kautiej eo pãleem̦ me ejjab pãd ilo m̦ool eo, kõm̦m̦an ko aer rem̦m̦an remaroñ kõm̦akũt bũruon ñan kõn̦aan katak kõn Jeova.

10. Ewi wãween an rũtto ro maroñ katakin ro nejier kõn katak ko jãn Baibõl̦?

¹⁰ Jet iaan rũtto ro rejjab pãd ilo m̦ool eo remaroñ jiroñ ro nejier ñan bõk kun̦aaer ilo holiday ko an lal̦ in, ak remaroñ kõn̦aan bwe ren katak kõn tõmak ko an kabuñ ko rejjab m̦ool. Ewõr jet em̦m̦aan me rejjab pãd ilo m̦ool eo rej kamoik an kõrã ro pãleer katakin ajri ro nejier jãn Baibõl̦. Meñe ãindein, ak kõrã eo ej aikuj kortokjãn iien ko ewõr an maroñ ie ñan katakin ajri ro m̦ool eo jãn Baibõl̦. (Jrb. 16:1; 2 Ti. 3:14, 15) Ñan waanjoñak, juon em̦m̦aan emaroñ jab kõtl̦o̦k an kõrã eo pãleen katak Baibõl̦ ippãn ajri jiddik ro nejierro, im emaroñ dike an bõk er ñan kweilo̦k. Kõrã in emaroñ l̦oore pepe in an eo pãleen, ijoke emaroñ kwal̦o̦k wõt kõn tõmak  eo an ñan ajri ro ilo iien em̦m̦antok. Ilo wãween in, ajri ro remaroñ katak kõn Jeova im men ko ediki kab men ko rem̦m̦an ippãn. (Jrb. 4:19, 20) Meñe ãindein ak tokãlik ajri ro renaaj aikuj make kããlõt ñe rekõn̦aan karejar ñan Jeova. * (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.)​—Dt. 30:19, 20.

11. Ta eo emaroñ kõm̦m̦an bwe en wõr apañ ikõtaam̦ im ro nukum̦ me rejjab pãd ilo m̦ool eo?

¹¹ Ilo jinoin ke jaar katak Baibõl̦ ippãn Ri Kõnnaan ro an Jeova, bõlen jekar jab jiroñ ro nukũd kake. Ak ke ear l̦apl̦o̦k ad tõmak, kiiõ jaar kile bwe jej aikuj in kwal̦o̦k ñan er kõn tõmak eo ad. (Mark 8:38) Kõn am̦ dãpij wõt am̦ tiljek ñan Anij, bõlen men in ear kõm̦m̦an bwe en wõr apañ ikõtaam̦ im ro nukum̦ me rejjab pãd ilo m̦ool eo. Jen etale jet wãween ko kwõmaroñ l̦oori bwe en wõr wõt aenõm̦m̦an im bwe kwõn maroñ dãpij wõt am̦ tiljek ñan Jeova.

12. Etke ro nukũd rejjab pãd ilo m̦ool eo remaroñ jum̦aik kõj, ak ta eo jen kõm̦m̦ane ñan kaalikkar ke jej kaorõk eñjake ko aer?

¹² Kate eok ñan mel̦el̦e kõn eñjake ko an ro nukum̦ me rejjab pãd ilo m̦ool eo. Emaroñ l̦ap ad lañlõñ kõn katak ko rem̦ool jaar katak kaki jãn Baibõl̦, bõtab ro nukũd remaroñ l̦õmn̦ak bwe em̦õj m̦on̦e kõj, ak em̦õj ad kobal̦o̦k ilo juon doulul enana. Remaroñ l̦õmn̦ak bwe ejako ad yokwe er kõn ad jab kobal̦o̦k ippãer ilo holiday ko an lal̦ in. Im remaroñ mijak kõn aer l̦õmn̦ak bwe juon men enana enaaj wal̦o̦k ñan kõj ñe jenaaj mej. Jej aikuj mel̦el̦e kõn wãween aer l̦õmn̦ak im roñjake er bwe jen maroñ mel̦el̦e etke rej inepata kõn kõj. (JK. 20:5) Rijjilõk Paul ear kate bwe en mel̦el̦e kõn “armej otemjej” ñan an maroñ kwal̦o̦k kake ennaan eo em̦m̦an ñan er, im men in emaroñ bar jipañ kõj ñan jel̦ã kilen katakin er kõn m̦ool eo.​—1 Ko. 9:19-23.

13. En ewi wãween ad kõnnaan ippãn ro nukũd me rejjab pãd ilo m̦ool eo?

¹³ Kõnono ilo jouj. Baibõl̦ ej ba: “Ami kõnono, en iien otemjej ilo jouj.” (Kol. 4:6) Jen kajjitõk ippãn Jeova kõn jetõb kwõjarjar eo an bwe jen kwal̦o̦k wõt wãween ko rem̦m̦an ñe jej kõnnaan ippãn ro nukũd. Jen jab kõbo̦uwe ippãer kõn tõmak ko aer rebõd. El̦aññe rej kõmetak kõj kõn naan ko aer ak kõm̦m̦an ko aer, innem jen l̦oore joñak eo an rijjilõk ro. Paul ear je im ba: “Ñe eddo aer naan n̦ae kõm, kõmij jar kõn er; ñe rej matõrtõre kõm, kõmij kijenmej; ñe rej jeklepetok kõm, kõmij uwaak l̦o̦k kõn naanin jouj.”​—1 Ko. 4:12, 13, UBS.

14. Ta tokjãn ad kwal̦o̦k wõt m̦wil em̦m̦an?

¹⁴ Kwal̦o̦k wõt m̦wil em̦m̦an. Ad kõnono ilo jouj elukkuun jipañ kõj ñan kõm̦m̦an bwe en wõr wõt aenõm̦m̦an ikõtaad im ro nukũd. Bõtab, men eo ekajoorl̦o̦k ej ilo ad kwal̦o̦k wõt m̦wil em̦m̦an. (Riit 1 Piter 3:1, 2, 16, UBS.) Kwõn juon joñak em̦m̦an ñan ro rũturum̦ bwe ren lo bwe Ri Kõnnaan ro an Jeova rej lo m̦õn̦õn̦õ ilo mourin pãlele eo aer, rej lale ro nejier, im rej mour ilo juon wãween erreo im elem̦õn̦õn̦õ. Jekdo̦o̦n ñe ro nukũd rejjãmin oktak ñan m̦ool eo, bõtab jej lañlõñ bwe jej kam̦õn̦õn̦õik Jeova ilo ad kwal̦o̦k wõt m̦wil ko rem̦m̦an.

15. Ewi wãween ad maroñ pepel̦o̦k im̦aan bwe en jab wõr akwããl?

¹⁵ Pepel̦o̦k im̦aan. L̦õmn̦ak l̦o̦k im̦aan kõn wãween ko remaroñ kõm̦m̦an bwe en wõr akwããl, im pepe kõn wãween am̦ naaj kõm̦adm̦õdi. (JK. 12:16, 23) Juon jeid im jatid kõrã ilo Aujtõrõlia ej ba: “Jemãn l̦eo pãleõ elukkuun l̦ap an jum̦ae m̦ool eo im ewõr iien ej illu. Innem, m̦okta jãn am̦ro ko̦o̦l̦e ñan lale ejet an pãd, kõm̦ro ej m̦okta jar bwe Jeova en jipañ kõm̦ro ñan jab uwaake ilo illu. Kõm̦ro ej kõpooj bwebwenato ko rem̦m̦an kõm̦ro  naaj kõnnaan ippãn kaki. Im kõm̦ro ej bar pepe kõn ewi aetokan am̦ro naaj kõnnaan ippãn, kõnke el̦ak to l̦o̦k ekõm̦m̦an ad kõnnaan kõn kabuñ, im kiiõ ejino jab em̦m̦an ad kõnnaan ñan doon.”

16. Ta eo enaaj jipañ eok bwe en jab nana am̦ mour ñe ro nukum̦ rejjab m̦õn̦õn̦õ ippam̦?

¹⁶ Em̦ool bwe enaaj wõr jet iien kwõnaaj aikuj kwal̦o̦k am̦ jab errã ippãn ro nukum̦. Emaroñ nana am̦ mour ñe ewal̦o̦k men in kõnke kwõj yokwe er im kokõn̦aan kam̦õn̦õn̦õik er. Bõtab, keememej bwe am̦ tiljek ñan Jeova ej aikuj m̦oktata jãn yokwe eo am̦ ñan ro nukum̦. Ñe ro nukum̦ rej lo am̦ kõm̦m̦ane men in, renaaj kile ewi joñan an lukkuun aorõk ñan karejar ñan Jeova. Ijoke, keememej bwe kwõjjab maroñ iuun ro jet bwe ren oktak ñan m̦ool eo. Bõtab, kwõn kõtl̦o̦k bwe ren make kile bwe ewõr tokjãn am̦ l̦oore ial̦ ko an Jeova. Anij eo ad me ewõr yokwe ippãn, ej kõtl̦o̦k bwe ren make kããlõt ñe rekõn̦aan karejar ñane, ãinwõt an kar kõtl̦o̦k bwe jen make kããlõt.​—Ais. 48:17, 18.

17, 18. Ta eo enaaj jipañ eok ñan kijenmej wõt el̦aññe juon ilo baam̦le eo am̦ ej el̦l̦o̦k jãn Jeova?

¹⁷ Ñe juon iaan ro ilo baam̦le eo ad ebukwel̦o̦k ak ear make el̦l̦o̦k jãn eklejia eo, men in emaroñ ãinwõt ñe juon ej wie kõj kõn jãje, joñan an l̦ap ad metak kake. Ewi wãween ad maroñ kijenmej ñe men in ej kõmetak kõj?

¹⁸ Keini am̦ kõm̦m̦ani men ko rej kõkajoor kõtaan eo am̦ ippãn Jeova. Kwõn kõkajoor eok ilo am̦ keini am̦ riiti Baibõl̦, kõppojak ñan kweilo̦k ko im pãd ie, kwal̦o̦k naan, im jar bwe Jeova en kõkajoor eok bwe kwõn kijenmej wõt. (Jud 20, 21) Ak ta el̦aññe kwõj kõm̦m̦ani men kein bõtab ejjab itok jãn bũruom̦? Eokwe jab ebbeer! Ilo am̦ keini am̦ kõm̦m̦ani men ko rej kõkajoor kõtaan eo am̦ ippãn Jeova, kwõnaaj maroñ kajim̦we l̦õmn̦ak im eñjake ko am̦. Eñin ejja men eo wõt ear wal̦o̦k ñan eo ear je Sam 73 jebta. Ear inepata im bũrom̦õj itok wõt jãn an kar bõk l̦õmn̦ak eo ebõd, bõtab ear maroñ kajim̦weik l̦õmn̦ak eo an ke ear del̦o̦ñ ilowaan im̦õn kabuñ eo an Anij. (Sam 73:16, 17, UBS) Am̦ niknik wõt ilo am̦ kabuñ ñan Jeova, enaaj bareinwõt jipañ eok ilo wãween in.

19. Ta eo kwõj aikuj kõm̦m̦ane ñan kaalikkar bwe kwõj kautiej wãween an Jeova kauwe armej ro an?

¹⁹ Kwal̦o̦k kautiej ñe Jeova ej kauwe. Meñe karõk eo an kõn bukwel̦o̦k emaroñ lukkuun pen ñan kõj, bõtab men in enaaj bõktok tokjãn ko rem̦m̦an tokãlik ñan kõj aolep ekoba eo ebukwel̦o̦k. (Riit Hibru 12:11.) Ñan waanjoñak, Jeova ej kakapilõk kõj bwe jen “jab kõm̦m̦ao ippãn” ro rejjab ukel̦o̦k jãn men ko renana. (1 Ko. 5:11-13) Men in emaroñ pen ñan kõj, ak jejjab aikuj kõnnaan ippãn ro rebukwel̦o̦k ilo baam̦le eo ad ilo ad call ak text er, jeje lõta ñan er, email er, ak m̦õttãik er ilo online.

20. Ta eo jej kõjatdikdik wõt kake?

²⁰ Jen kõjatdikdik wõt! Yokwe ‘ej kõjatdikdik ilo men otemjej,’ innem jej kõjatdikdik wõt bwe ro rar el̦l̦o̦k jãn Jeova renaaj bar jepl̦aak ñan ippãn. (1 Ko. 13:7) Ñe kwõj lo an wõr oktak ippãn juon ilo baam̦le eo am̦, kwõmaroñ jar kake bwe en bõk kõkajoor jãn Jeje ko im bwe en eo̦roñe an Jeova akwel̦ap im ba: “Kwõn jepl̦aaktok ñan ippa.”​—Ais. 44:22.

21. Ta eo kwõj aikuj kõm̦m̦ane ñe kwõj iioon jum̦ae jãn baam̦le eo am̦ kõn wõt am̦ l̦oore Jesus?

²¹ Jesus ear ba bwe ej aikuj l̦apl̦o̦k ad yokwe e jãn jabdewõt armej. Im ear jel̦ã bwe rũkal̦oor ro an renaaj peran in tiljek wõt ñane jekdo̦o̦n ñe rej iioon jum̦ae jãn baam̦le ko aer. Kõn men in, ñe baam̦le eo am̦ ej jum̦aik eok kõn am̦ l̦oor Jesus, kwõn atartar ioon Jeova bwe en jipañ eok ñan kijenmej. (Ais. 41:10, 13) Kwõn lañlõñ bwe Jeova im Jesus rej m̦õn̦õn̦õ ippam̦ im bwe renaaj kõjeraam̦m̦an eok kõn am̦ tiljek.