1, 2. Ewi wãween an eoon eo ilo Rom 5:12 maroñ jipañ kõj?

 ÑE KWÕN kar kõllaajraki eoon ko me el̦ap an Ri Kõnnaan ro an Jeova jel̦ã kaki im ekkã aer kõjerbali, Rom 5:12 (UBS) enaaj ke kar m̦õttan eoon ko m̦oktata ilo laajrak eo am̦? Eoon in ej ba: “Jerawiwi ear itok ñan lal̦ in kõn juon armej, im an jerawiwi ear bõktok mej. Kõn men in, mej ear jeeded ñan armej otemjej, kõnke er otemjej rar jerawiwi.” L̦õmn̦ak m̦õk kõn joñan ikkutkut in am̦ kõjerbal naan kein ilo eoon in.

² Elõñ alen an eoon in wal̦o̦k ilo bok eo etan Katak ko Rem̦ool jãn Baibõl̦ Eo. Ilo am̦ katak kõn bok in ippãn ajri ro nejũm̦ ak ippãn ro jet, ejjel̦o̦k pere bwe kwõj riiti Rom 5:12 ñan kõmel̦el̦eik er kõn karõk eo an Anij kõn lal̦ in, aorõkin katok in mour eo an Jijej, im kõn unin ad mej. Mel̦el̦e kein rej wal̦o̦k ilo katak 3, 5, im 6 ilo bok in. Bõtab, kwõnañin ke kõjerbale eoon in ilo Rom 5:12 ñan etale jem̦jerã eo am̦ ippãn Jeova, kõm̦m̦an ko am̦, im kõjatdikdik eo am̦?

3. Ta eo jej aikuj keememej kõn likjab ko jej kõm̦m̦ani?

³ Kõj aolep jejel̦ã bwe kõj rijjerawiwi im jej kõm̦m̦an likjab kajjojo raan. Meñe ãindein, ak jejel̦ã bwe Anij ej keememej bwe kõj kõm̦m̦an jãn bũñal, im em̦õn̦õn̦õ in kwal̦o̦k tũriam̦o ñan kõj.  (Sam 103:13, 14) Ke Jijej ear katakin rũkal̦oor ro an kilen jar, ear bar kitibuj an kajjitõk ippãn Anij im ba: “Jeorl̦o̦k amwõj jerawiwi.” (Luk 11:2-4) Kõn men in, ejjel̦o̦k unin ad bũrom̦õj im inepata wõt kõn bõd ko jaar kõm̦m̦ani m̦okta kõnke em̦õj an Anij jol̦o̦k ad bõd. Jen etale wãween an Jeova maroñ jol̦o̦k ad bõd.

4, 5. (1) Ta eo emaroñ jipañ kõj bwe en l̦apl̦o̦k ad mel̦el̦e kõn eoon eo ilo Rom 5:12? (2) Ta mel̦el̦ein an Rom 3:24 ba bwe Anij ej letok “jouj ilo ejjel̦o̦k on̦ãn”?

⁴ Ewõr mel̦el̦e ko raorõk jemaroñ loi jãn jebta ko m̦okta im ãlikin naan ko an Paul ilo Rom 5:12, el̦aptata ilo jebta 6. Mel̦el̦e kein renaaj jipañ kõj ñan mel̦el̦e wãween an Jeova maroñ jol̦o̦k ad bõd. Ilo jebta 3, ej ba bwe “armej otemjej rar jerawiwi.” Bõtab, Paul ear wõnm̦aanl̦o̦k im ba: “Anij ej letok jouj ilo ejjel̦o̦k on̦ãn im kowãnõk er otemjej im̦aan mejãn kõn Kũraij Jijej, eo ej kanemkwõj er.” (Rom 3:23, 24, UBS) Ta mel̦el̦ein an kar Paul ba bwe Anij ej letok “jouj ilo ejjel̦o̦k on̦ãn”? Naanin Grik eo Paul ear kõjerbale ej mel̦el̦ein ñe juon ej kõm̦m̦ane ak lel̦o̦k juon men em̦m̦an ñan juon eo ejjab tõllo̦kũn ñan bõke. Im ilo an kõm̦m̦ane men in, ejjab kõtmãne bwe armej in en kõl̦l̦ã on̦ãn ak kõm̦m̦ane juon men ñan karo̦o̦ll̦o̦k jouj eo an.

⁵ Juon rũmmãlõtlõt etan John Parkhurst ear ba bwe ñe Baibõl̦ ej kõnnaan kõn jouj eo el̦ap an Anij ak Kũraij, ekkã an jitõñl̦o̦k ñan men eo erro kar kõm̦m̦ane ñan lo̦mo̦o̦ren armej jãn jerawiwi im mej. Ak ewi wãween an kar Anij kwal̦o̦k jouj eo an el̦ap ñan kõj? Im ewi wãween ad bõk tokjãn jãn jouj eo an el̦ap kiiõ im ilo naaj ilju im jekl̦aj? Jenaaj etale men in ilo katak in.

6. Wõn ro remaroñ bõk tokjãn jãn jouj eo el̦ap an Anij, im ewi wãween aer bõk tokjãn?

⁶ Adam ej “armej” eo ear kõm̦m̦an bwe jerawiwi im mej ren “itok ñan lal̦ in.” Im “kõn wõt jerawiwi an armej in, mej ear jino irooj ioon armej otemjej.” Bõtab, Paul ear bar ba bwe “jouj eo el̦ap an Anij” ear alikkar ikijjeen “armej eo juon, Jijej Kũraij.” (Rom 5:12, 15, 17, UBS) Jouj in el̦ap an Anij ear bõktok elõñ tokjãn ko ñan aolep armej. Ñan waanjoñak, Baibõl̦ ej ba: “Kõn an armej eo juon pokake, Anij enaaj kowãnõk elõñ armej.” Ilo m̦ool, jouj eo el̦ap an Anij emaroñ tõll̦o̦k kõj ñan “mour indeeo kõn Jijej Kũraij.”​—Rom 5:19, 21, UBS.

7. Etke menin letok eo an Anij kõn katok in mour eo an Jijej ej kaalikkar an l̦ap an jouj?

⁷ Ear jab menin aikuj ñan an Jeova jilkintok Nejin ñan lal̦ in bwe en katok kõn mour eo an. Bõtab ear kõm̦m̦ane men in ñan lo̦mo̦o̦ren kõj jãn jerawiwi im mej. Ejjel̦o̦k juon en̦ ej tõllo̦kũn ñan bõk men in Anij im Jijej rar kõm̦m̦ane. El̦ap ad kam̦m̦oolol bwe erro kar kõpel̦l̦o̦k juon ial̦ ñan jeorl̦o̦k jerawiwi ko ad im bwe en wõr ad kõjatdikdik ñan mour indeeo! Jej aikuj lukkuun kaorõk menin letok in an Anij me ej kaalikkar jouj eo an el̦ap, im jen kwal̦o̦k ad kam̦m̦oolol kõn men in ilo wãween ad mour kajjojo raan.

8. Ta l̦õmn̦ak eo ebõd jej aikuj kõjparok kõj jãne?

⁸ Kõnke jej itok jãn Adam im kõj aolep jejjab weeppãn, eitok wõt bwe jen kõm̦m̦an bõd. Meñe ãindein, ak ej juon bõd el̦ap ñan kõjerbal jouj eo el̦ap an Jeova ãinwõt juon kein jekpen ñan kõm̦m̦ani men ko renana. Ñan waanjoñak, ebõd ñe jej l̦õmn̦ak im ba: ‘Meñe inaaj kõm̦m̦ane juon men enana ak juon jerawiwi el̦ap, iban aikuj inepata kake kõnke Jeova enaaj baj jol̦o̦k wõt aõ bõd.’ Ekabũrom̦õjm̦õj bwe jet Kũrjin ro m̦okta rar bõk l̦õmn̦ak in meñe ilo tõre ko me jet iaan rijjilõk ro rar mour wõt. (Riit Jud 4.) Ilo  bar raan kein, jej aikuj kõjparok kõnke l̦õmn̦ak rot in emaroñ jino wal̦o̦k ilo bũruod.

9, 10. Ewi wãween an kar Paul im ro jet anemkwõj jãn jerawiwi im mej?

⁹ Paul ear kaalikkar bwe elukkuun bõd ñan l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k jorrããn ñan kõm̦m̦ani men ko renana kõnke Anij emel̦el̦e im enaaj baj jol̦o̦k wõt ad bõd. Etke? Kõnke ear ba bwe em̦õj an Kũrjin ro “mej ñan jerawiwi.” (Riit Rom 6:1, 2, UBS.) Ta mel̦el̦ein an kar ba men in?

¹⁰ Ikijjeen katok in mour eo an Jijej, Anij ear jeorl̦o̦k jerawiwi ko an Paul im Kũrjin ro jet ilo tõre ko an. Jeova ear kapit er kõn jetõb kwõjarjar im bõk er bwe ren ro nejin ilo kõkkar. Ilo wãween in, ewõr aer kõjatdikdik ñan mour ilañ. Mel̦el̦ein bwe el̦aññe rej tiljek wõt ñan mej, renaaj mour im tõl ippãn Kũraij ilañ. Bõtab ilo tõre in Paul ear kwal̦o̦k naan kein an, rein rar mour wõt im rejjañin mej. Innem, ta mel̦el̦ein an kar ba ñan er bwe em̦õj aer “mej ñan jerawiwi”? Paul ear waanjoñak kõn Jijej, eo ear mej ãinwõt juon armej im jerkakpeje ãinwõt juon jetõb. Ear ba bwe “ejjel̦o̦k an mej bar maroñ ioon” Jijej. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt kar rũkkapit ro. Ear ãinwõt ñe rar mej ilo kõkkar. Wãween aer mour elukkuun kiiõ oktak kõnke ejako aer kõtl̦o̦k bwe kõn̦aan ko aer rebõd me rej itok jãn aer jab weeppãn ren irooj ioer. Kiiõ rej kate er joñan wõt aer maroñ ñan mour ilo wãween eo ej kabuñbũruon Anij. Eñin unin kar ba bwe rein rej “rimej jãn jerawiwi” im “rimour ñan Anij ilo [aer] juon wõt ippãn Kũraij Jijej.”—Rom 6:9, 11, UBS.

11. Etke jemaroñ ba bwe Kũrjin ro ilo raan kein em̦õj aer bar “mej ñan jerawiwi”?

¹¹ Ak ta kõn kõj? M̦okta jãn ad kar oktak im Kũrjin, jaar kõm̦m̦ani men ko renana im bõlen jaar jab kile joñan an nana men ko jaar kõm̦m̦ani im̦aan mejãn Anij. Jemaroñ ba bwe jaar “rũkõm̦akoko ñan jerawiwi.” (Rom 6:19, 20, UBS) Bõtab, ãlikin ad kar katak kõn m̦ool eo, jaar kõm̦m̦an oktak ilo mour ko ad, im jaar ajel̦o̦k mour ko ad ñan Anij im peptaij. Jaar kõn̦aan pokake katak im kien ko an Anij ‘kõn aolepen bũruod.’ Ej ãinwõt ñe “em̦õj kanemkwõj [kõj] jãn jerawiwi” im jaar kiiõ “erom rũkõm̦akoko ñan wãnõk.” (Rom 6:17, 18, UBS) Kõn men in, jemaroñ bar ba bwe em̦õj ad “mej ñan jerawiwi.”

12. Ta maroñ eo ewõr ippãd kajjojo?

¹² Bõtab ewõr ad maroñ ñan kããlõt ta eo jen kõm̦m̦ane. Paul ear ba: “Jerawiwi en jab irooj ilo ãnbwinnimi rej dien mej, bwe kom̦win pokake m̦õm̦ ko an.” (Rom 6:12) Jemaroñ kõtl̦o̦k bwe ‘jerawiwi en irooj’ iood ilo ad kõm̦m̦ani kõn̦aan ko ad make me rej itok jãn ad jab weeppãn. Kõnke ewõr ad maroñ ñan kõtl̦o̦k bwe jerawiwi en irooj iood ak jab irooj iood, em̦m̦an ñe jej lukkuun etale kõn̦aan ko ad ilo bũruod. Jen kajjitõk ippãd make: ‘Jet iien, ij ke kõtl̦o̦k bwe kõn̦aan ko aõ rebõd ren l̦apl̦o̦k wõt im tõll̦o̦k ña bwe in kõm̦m̦ani men ko rejjab jim̦we? Ke ta, ij ke m̦õkaj im julo̦ki?’ Ñe el̦ap ad kam̦m̦oolol kõn jouj eo el̦ap an Anij, jenaaj kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan kabuñbũruon.

13. Ta ko rej kam̦ool bwe jemaroñ anjo̦ ioon jerawiwi?

¹³ Armej ro an Jeova rar etal jãn men ko rar kõm̦m̦ani ãlikin aer kar jel̦ã kajjien Anij im katak ñan yokwe im karejar ñane. Wãween mour ko aer m̦okta remaroñ kar kitibuj men ko rej “jook kaki kiiõ” im remaroñ kar tõll̦o̦k er ñan mej. (Rom 6:21, UBS) Bõtab rar oktak jãn men kein. Eñin kar men eo ear wal̦o̦k ñan elõñ iaan Kũrjin ro ilo Korint me Paul ear jeje ñan er. Jet iaaer rar rũkabuñ ñan ekjab, rũl̦õñ, em̦m̦aan ñan em̦m̦aan, rũko̦o̦t, rũkadek, im men ko ãierl̦o̦kwõt. Meñe ãindein, ak kar ba bwe ‘em̦õj  karreoik er jãn jerawiwi.’ (1 Korint 6:9-11, UBS) Ear bar ãindein jet iaan Kũrjin ro ilo eklejia eo ilo Rom. Paul ear jeje ñan er im ba: “Kom̦win jab lel̦o̦k jabdewõt raan ãnbwinnimi bwe jerawiwi en kõjerbali ñan un ko renana. Ak kom̦win lel̦o̦k kom̦ make ñan Anij, ãinwõt ro em̦õj bõk er jãn mej ñan mour, im lel̦o̦k kom̦ ñan un ko rejim̦we.” (Rom 6:13, UBS) Paul ear jel̦ã bwe rein remaroñ erreo wõt im̦aan mejãn Jeova im men in enaaj kõm̦m̦an bwe ren wõnm̦aanl̦o̦k wõt im bõk tokjãn jãn jouj eo el̦ap an Anij.

14, 15. Ta eo jej aikuj kajjitõk ippãd make kake?

¹⁴ Ãindeinl̦o̦k wõt ilo bar raan kein. Ãinwõt Kũrjin ro ilo kar Korint, jet iaan rũttõmak ro jeid im jatid remaroñ kar kõm̦m̦ani men ko renana ilo kar mour ko aer m̦okta. Bõtab rar oktak. Rar ilo̦k jãn kõm̦m̦an ko aer renana im ‘em̦õj karreoik er jãn jerawiwi.’ Kiiõ ke em̦õj am̦ bõk tokjãn jãn jouj eo el̦ap an Anij, kwõj ke kate eok bwe kwõn erreo wõt im̦aan mejãn Anij? Jekõn̦aan kwal̦o̦k wõt ad kam̦m̦oolol kõn jouj eo el̦ap an Anij. Kõn men in, jej peek ippãd make ñan tarin̦aeik kõn̦aan ko rebõd ippãd im kõjerbal mour ko ad ñan karejar ñan Jeova.

¹⁵ Bwe jen maroñ kõm̦m̦ane men in, jej aikuj kõjparok kõj bwe jen jab kõm̦m̦ani jerawiwi ko rel̦l̦ap me jet iaan ro ilo Korint rar kõm̦m̦ani m̦okta jãn aer kar oktak. Jeban maroñ kõtmãne an Anij kwal̦o̦k jouj ñan kõj im jol̦o̦k ad bõd el̦aññe jej wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõm̦m̦ani jerawiwi kein rel̦l̦ap. Bõtab, jej ke bar kate kõj ñan ‘pokake kõn aolepen bũruod’ ilo ad kõjparok kõj bwe jen jab kõm̦m̦ani jerawiwi ko me rejjab lukkuun l̦ap?​—Rom 6:14, 17, UBS.

16. Ewi wãween ad jel̦ã bwe ewõr jerawiwi ko jet jej aikuj kõjparok kõj jãni im ejjab baj jerawiwi ko wõt rel̦l̦ap me jekõn kar kõm̦m̦ani?

¹⁶ L̦õmn̦ak m̦õk kõn rijjilõk Paul. Jejel̦ã bwe ear jab kõm̦m̦ani jerawiwi ko rel̦l̦ap me bokin 1 Korint 6:9-11 ej kwal̦o̦k kaki. Meñe ãindein, ak ear kaalikkar bwe ewõr iien ej kõm̦m̦an bõd. Ear ba: “Ña armej dien mej, em̦õj wiakake eõ bwe in rũkõm̦akoko ñan jerawiwi. Ijjab mel̦el̦e men eo ij kõm̦m̦ane, bwe ijjab kõm̦m̦an men eo ij kõn̦aan kõm̦m̦ane, ak ij kõm̦m̦ane men eo ij dike.” (Rom 7:14, 15, UBS) Men in ej kaalikkar bwe ear wõr men ko jet me Paul ear watõki ãinwõt jerawiwi, im ear bar kate ñan tarin̦aeik men kein. (Riit Rom 7:21-23.) Jen anõke joñak in an im kate kõj ñan ‘pokake kõn aolepen bũruod.’

17. Etke jej kate kõj bwe jen m̦ool?

¹⁷ Ñan waanjoñak, jejel̦ã bwe rũkarejar ro an Jeova rej aikuj m̦ool iien otemjej. (Riit Jabõn Kõnnaan 14:5; Epesõs 4:25.) Jejjab kõn̦aan ãinwõt Setan, eo ej “jemãn riab.” Im jejel̦ã kõn an kar Anenaiõs im lio ippãn mej kõn aer kar riab. Kõnke jejjab kõn̦aan ãinwõt rein, jej kate kõj bwe jen jab riab. (Jon 8:44; Jerbal 5:1-11) Bõtab eñin ke men eo wõt jej aikuj kõm̦m̦ane ñan kaalikkar ad m̦ool? El̦aññe jej lukkuun kam̦m̦oolol kõn jouj eo el̦ap an Anij, jenaaj kate kõj bwe jen m̦ool ilo men otemjej.

18, 19. Ñe jej kate kõj bwe jen m̦ool ilo men otemjej, ta eo men in ebar kitibuji?

¹⁸ Ñe juon ej riab, ej ba men ko rejjab m̦ool ñan ro jet. Bõtab Jeova ejjab baj kõn̦aan wõt bwe rũkarejar ro an ren jab riab. Ear jiroñ RiIsrael ro im ba: “Kom̦win kwõjarjar, bwe Ña, Jeova ami Anij, Ikkwõjarjar.” Innem ear kwal̦o̦k wãween aer maroñ kwõjarjar ilo an ba: “Kom̦win jab ko̦o̦t; bareinwõt kom̦win jab kõm̦m̦an menin m̦on̦ ak riab ñan doon.” (Livitikõs 19:2, 11) Meñe jemaroñ jab riab, ak ñe jej kõm̦m̦an bwe ro jet ren tõmak juon men ejjab m̦ool, men in ej kaalikkar ad jab m̦ool.

¹⁹ Ñan waanjoñak, juon em̦m̦aan ej ba ñan bo̦o̦j eo an ak rijerbal ro m̦õttan bwe ejjab maroñ jerbal ilo raan eo tok juon ak ej aikuj m̦õkaj an ro̦o̦l jãn jerbal kõnke ewõr  an abboinmen (appointment). Ilo m̦ool, unin an ba abboinmen ej kõnke ej itõn bõjrak jidik ñan kappok limen uno ak kõl̦l̦ãik wõt on̦ãn an kar taktõ. Lukkuun unleplep in an naaj jab jerbal ak m̦õkaj im ro̦o̦l ej bwe en maroñ kõpooj men ko m̦weien bwe en pojak ñan an etal ilo tũreep in kakkije eo an ak bõk baam̦le eo an bwe ren itõn piknik. Emaroñ kar m̦ool jidik ilo an kar ba bwe ewõr an abboinmen, ak ej ke lukkuun m̦ool ilo wãween in? Ke ta, ear ke m̦on̦e er bwe ren tõmak juon men ejjab lukkuun m̦ool? Bõlen kwõjel̦ã kõn wãween ko jet me ro jet rej kõm̦m̦ani ñan m̦on̦e ro jet. Bõlen rej kõm̦m̦ani men kein bwe ren maroñ bõk juon men rekõn̦aan ak bwe ren jab maroñ bõk kaje. Meñe ejjab lukkuun riab men ko armej rein rej ba, ak rej ke l̦oore naanin tõl eo an Anij ñan “jab kõm̦m̦an menin m̦on̦” ñan ro jet? Jej aikuj bar keememej eoon eo ilo Rom 6:19 (UBS) me ej ba: “Kom̦win lel̦o̦k kom̦ make bwe kom̦win rũkõm̦akoko ñan wãnõk, kõn un ko rekkwõjarjar.”

20, 21. Jouj eo el̦ap an Anij ej aikuj kõm̦akũt kõj ñan ta?

²⁰ Ñe jej lukkuun kam̦m̦oolol kõn jouj eo el̦ap an Anij, men in ejjab baj kitibuj wõt ad kõjparok kõj jãn l̦õñ, kadek, ak jerawiwi ko jet me jet iaan Kũrjin ro ilo Korint rar kõm̦m̦ani m̦okta. Ñan waanjoñak, jejjab baj kõjparok wõt kõj jãn mourin l̦õñ, ak jej bar kõjparok kõj jãn menin kam̦õn̦õn̦õ ko me rej kwal̦o̦k kõn mour ettoon. Bareinwõt, jejjab baj kõjparok wõt kõj jãn kadek, ak jej bar kõjparok bwe jen jab idaak ñan ñe epaak ad kadek. Meñe emaroñ pen ñan ad tarin̦aeik men kein, ak jemaroñ bõk anjo̦.

²¹ Mejãnkajjik eo ad ej ñan kõjparok kõj bwe jen jab kõm̦m̦ani jerawiwi ko rel̦l̦ap ekoba jerawiwi ko jet me rejjab lukkuun l̦ap. Eban lukkuun jejjet ad kõm̦m̦ane men in kõnke jejjab weeppãn. Meñe ãindein, ak jej aikuj kate kõj ãinwõt an kar Paul kate. Ear jiroñ rũttõmak ro jein im jatin im ba: “Jerawiwi en jab irooj ilo ãnbwinnimi rej dien mej, bwe kom̦win pokake m̦õm̦ ko an.” (Rom 6:12; 7:18-20) Ñe jej tarin̦aeik jabdewõt kain jerawiwi im kõjparok kõj jãni, jej kaalikkar bwe el̦ap ad kam̦m̦oolol kõn jouj eo el̦ap an Anij me ear kwal̦o̦ke ikijjeen Kũraij.

22. Ta jeraam̦m̦an eo me ro rej kwal̦o̦k aer kam̦m̦oolol kõn jouj eo el̦ap an Anij renaaj bõke?

²² Ikijjeen jouj eo el̦ap an Anij, em̦õj an jol̦o̦k jerawiwi ko ad im emaroñ wõnm̦aanl̦o̦k wõt im jol̦o̦k ad bõd ñe jej kõm̦m̦an bõd. Kõnke el̦ap ad kam̦m̦oolol kõn men in, jen wõnm̦aanl̦o̦k im kõjparok kõj jãn men ko ej watõk bwe rebõd meñe ro jet remaroñ ba bwe rej bõd dikdik. Paul ear kwal̦o̦k jeraam̦m̦an eo jenaaj bõke ñe jej kõm̦m̦ane men in. Ear ba: “Kiiõ ke eanemkwõjãmi jãn jerawiwi, im kom̦ karejeran Anij, kom̦ij bõk leemi ñan kwõjarjar, im jem̦l̦o̦kin, mour indeeo.”​—Rom 6:22.