Ejjab pidodo ñan kappukot menin lel̦o̦k eo em̦m̦an im ekkar ñan juon armej. Unin ej kõnke l̦õmn̦ak eo an armej eo ej bõk menin lel̦o̦k eo enaaj kaalikkar el̦aññe ej juon menin lel̦o̦k em̦m̦an ak jaab. Bareinwõt, kajjojo armej eoktak l̦õmn̦ak ko aer jãn doon kõn kain menin lel̦o̦k rot eo em̦m̦antata.

Ñan waanjoñak, juon jo̦dikdik emaroñ l̦õmn̦ak bwe menin lel̦o̦k eo em̦m̦antata ej jeel̦boon ak tablet ko rekããltata. Ak juon eo erũtto, emaroñ kaorõk juon menin lel̦o̦k im el̦ap mel̦el̦ein ñane, emaroñ bõlen juon menin jolõt jãn baam̦le eo an. Im ilo jet aelõñ, em̦m̦an ippãn rũtto im jo̦dikdik ro jim̦or ñe ro jet rej lel̦o̦k jããn ãinwõt menin lel̦o̦k ñan er, kõnke remaroñ kõjerbale ñan jabdewõt men rekõn̦aan.

Jekdo̦o̦n ñe ejjab pidodo ñan pukot juon menin lel̦o̦k, bõtab men in ejjab bõbrae elõñ jãn aer kappok menin lel̦o̦k ko rekkar ñan armej eo rej yokwe. Meñe ejjab aolep iien jenaaj loe menin lel̦o̦k eo ejejjet im ekkar, bõtab ewõr jet wãween ko jemaroñ l̦oori im remaroñ jipañ kõj ñan loe menin lel̦o̦k eo em̦m̦antata. Jen etale emãn wãween ko renaaj jipañ kõj ñan pukot menin lel̦o̦k eo juon armej enaaj m̦õn̦õn̦õ kake.

Kõn̦aan eo an armej eo. Juon em̦m̦aan jãn juon jikin etan Belfast ilo Northern Ireland, ej ba bwe baajkõl̦ eo waan kar lel̦o̦k ñane ke ear 10 ak 11 an iiõ, ear menin lel̦o̦k eo em̦m̦antata ippãn. Etke? Ej kõmel̦el̦e im ba, “Kõnke eñin men eo iar lukkuun kõn̦aan.” Naan kein rej kwal̦o̦k bwe kõn̦aan eo an juon armej ej kaalikkar el̦aññe enaaj kaorõk menin lel̦o̦k eo ak jaab. Kõn men in, kanooj l̦õmn̦ak kõn armej eo kokõn̦aan lel̦o̦k juon menin lel̦o̦k ñane. Kwõmaroñ lale ta eo eaorõk ippãn, kõnke men eo ej kaorõke ej kaalikkar ta eo ekõn̦aan ak em̦m̦an ippãn. Ñan waanjoñak, em̦m̦an ippãn lel̦l̦ap im l̦al̦l̦ap ro ñe rej pãd ippãn baam̦le ko aer. Remaroñ kõn̦aan bwe en ikkutkut aer lo ro nejier im jibwier. Kõn men in, juon menin lel̦o̦k emaroñ lukkuun em̦m̦antata ippãer, ej ñe kom̦ij kõm̦m̦ane juon iien an aolepen baam̦le eo kakkije ippãn doon.

 Juon men enaaj jipañ ñan jel̦ã kõn ta kõn̦aan ko an armej eo, ej ñe kwõj lukkuun roñjake. Baibõl̦ ej rõjañ kõj im ba: ‘M̦õkaj ñan roñjake, rum̦wij ñan kõnono.’ (Jemes 1:19) Ñe kwõj bwebwenato ippãn ro m̦õttam̦ ak ro nukum̦, kanooj roñjake ñan am̦ jel̦ã ta ko rej diki im ta ko em̦m̦an ippãer. Ilo wãween in, kwõnaaj jel̦ã ta menin lel̦o̦k eo kwõnaaj lel̦o̦ke me renaaj m̦õn̦õn̦õ kake.

Men eo ej aikuji. Jekdo̦o̦n ñe menin lel̦o̦k ko ad remaroñ dik im emaroñ jab l̦ap on̦ãer ak armej ro renaaj lukkuun kaorõki el̦aññe menin lel̦o̦k kein ad rejejjet im rekkar ñan aikuj ko aer. Ak enaaj ewi wãween am̦ maroñ jel̦ã ta eo juon armej ej aikuji?

Bõlen wãween eo epidodo tata ñan jel̦ã, ej ñe jej kajju kajjitõk ta eo armej eo ej aikuji, ak ta eo ekõn̦aan. Bõtab, elõñ rejjab kõn̦aan kajjitõk kõnke el̦apl̦o̦k aer m̦õn̦õn̦õ ñe rej lel̦o̦k juon menin lel̦o̦k ejejjet ñan armej eo ilo an jab jel̦ã kake. Bareinwõt, meñe ewõr jet armej rejjab ãliklik in kwal̦o̦k ta ko rem̦m̦an ippãer im ta ko rediki, ijoke ejjab aolep iien renaaj kõn̦aan kwal̦o̦k ta ko rej aikuji.

Kõn men in, l̦õmn̦ak kõn armej eo im ta men ko ej iiooni. E ke juon l̦addik ak juon leddik, erũtto ke ak edik, e ke juon eo ejjel̦o̦k pãleen, e ke rũm̦are, e ke juon eo ejepel, ak e ke juon eo ejako eo rejetan, juon rijerbal ke ak juon eo em̦õj an retire? L̦õmn̦ak kõn kain menin lel̦o̦k eo enaaj jipañ kajejjet aikuj ko an armej eo ekkar ñan wãween eo epãd ie.

Innem, bwe kwõn maroñ mel̦el̦e ta aikuj ko an armej eo kwõj l̦õmn̦ak in lel̦o̦k juon menin lel̦o̦k ñane, kwõmaroñ bõk jipañ jãn ro rar bar iioone ejja wãween eo wõt armej in ej iioone. Remaroñ kwal̦o̦k ñan kwe kõn jet aikuj ko elõñ rejaje kaki. Ilo wãween in, kwõnaaj lel̦o̦k juon menin lel̦o̦k enaaj jipañe ilo aikuj ko an me ro jet reban kar l̦õmn̦ak kake.

Ejejjet ekkar ñan iien eo. Baibõl̦ ej ba: “El̦ap wõt an em̦m̦an el̦aññe jej kõjerbal naan ko rej jejjet ñan iien eo.” (Jabõn Kõnnaan 15:23, UBS) Eoon in ej kaalikkar bwe ñe jej kõjerbal naan ko ad ilo iien eo ejejjet, enaaj lukkuun wõr tokjãer ñan armej eo. Ejjel̦o̦k oktak men in jãn kõm̦m̦an ko ad. Ãinwõt an naan ko jej kõjerbali jejjet ñan iien eo lukkuun kam̦õn̦õn̦õik armej eo, ãindein bareinwõt, menin lel̦o̦k ko ad ilo iien ko rejejjet, renaaj bareinwõt kõm̦m̦an an armej eo lukkuun m̦õn̦õn̦õ.

Iien ko ekkã an armej ro lel̦o̦k menin lel̦o̦k ko ej ñe ewõr juon m̦õttaer ej pojakin m̦are, ñe juon jo̦dikdik ej pojakin kadiwõjl̦o̦k, ak ñe ej pojakin wõr nejin ruo rippãlele. Kõn men in, jet armej rej lo bwe em̦m̦an ñan je juon laajrakin iien ko raorõk me renaaj wal̦o̦k ilowaan iiõ eo tok juon. Ilo wãween in, remaroñ l̦õmn̦akel̦o̦k im̦aan kõn ta menin lel̦o̦k eo enaaj jejjet im ekkar ñan iien eo eaorõk. * (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.)

Ilo m̦ool, kwõjjab aikuj lel̦o̦k wõt ilo iien ko raorõk. Jej m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k ilo jabdewõt iien, ijoke jej aikuj bar kõjparok. Ñan waanjoñak, el̦aññe juon em̦m̦aan ej baj lel̦o̦k wõt juon menin lel̦o̦k ñan juon kõrã, innem kõrã in emaroñ l̦õmn̦ak bwe ekõn̦aan kal̦apl̦o̦k an jel̦ã kajjien. El̦aññe ejjab eñin l̦õmn̦ak eo an l̦eo, innem menin lel̦o̦k eo an emaroñ kõm̦m̦an an wõr l̦õmn̦ak ko rebõd ak wõr apañ. Kõn men in, eaorõk bwe jen l̦õmn̦ak kõn unin ad lel̦o̦k menin lel̦o̦k ko.

Unin ad lel̦o̦k. Ãinwõt an wal̦o̦k ilo waanjoñak eo m̦okta, em̦m̦an ñan l̦õmn̦ak el̦aññe enaaj bõd an armej eo l̦õmn̦ak kõn unin ad lel̦o̦k juon menin lel̦o̦k. Bareinwõt, em̦m̦an ñe eo ej lel̦o̦k, en etale taunin ekõn̦aan lel̦o̦ke juon menin lel̦o̦k. Enañin aolep armej ro rej l̦õmn̦ak bwe menin lel̦o̦k ko aer rej jãn bũrueer, ak ilo m̦ool, unin aer lil̦o̦ki ej kõnke rej aikuj in kõm̦m̦ane men in ekkar ñan iien eo ejejjet ilo juon iiõ. Im ro jet, unin aer lel̦o̦k ej kõnke ren wiaik bũruon armej eo, ak kõnke rekõn̦aan juon men jãne.

Ta eo kwõmaroñ kõm̦m̦ane bwe menin lel̦o̦k eo am̦ en jãn bũruom̦? Baibõl̦ ej ba: ‘Men otemjej kom̦ij kõm̦m̦ani, kom̦win kõm̦m̦an ilo yokwe.’ (1 Korint 16:14) El̦aññe unin am̦ lel̦o̦k ej kõnke kwõj yokwe im kea kõn armej eo, innem enaaj bõke menin lel̦o̦k eo am̦ ilo m̦õn̦õn̦õ, im kwe bareinwõt enaaj l̦ap am̦ m̦õn̦õn̦õ itok wõt jãn an m̦ool am̦ jouj. El̦aññe kwõj lel̦o̦k jãn bũruom̦, kwõnaaj bareinwõt kam̦õn̦õn̦õik Jemãd ilañ. Rijjilõk Paul ear nõbar Kũrjin ro iien ko etto ilo Korint ke rar m̦õn̦õn̦õ in lel̦o̦k ñan aer jipañ ro jeier im jatier ilo Judia ke rar pãd ilo apañ. Ear ba ñan er: “Anij ej yokwe eo ej lel̦o̦k ilo m̦õn̦õn̦õ.”​—2 Korint 9:7, UBS.

 El̦aññe kwõnaaj l̦oore wãween kein em̦õj kwal̦o̦k kaki, men in enaaj jipañ eok ñan lel̦o̦k menin lel̦o̦k ko renaaj kam̦õn̦õn̦õik ro jet. Ilo m̦ool, Anij ear l̦oore wãween kein im ko jet ilo karõk eo an bwe armej ro ren bõk juon menin letok eo ej make wõt em̦m̦antata iaan aolep menin lel̦o̦k ko. Kõmij rõjañ eok bwe kwõn riiti katak eo tok juon im etale ta menin letok in ekanooj in em̦m̦an.