1. Ta eo Jeova ej lel̦o̦k ñan kajjojo iaan ri-karejar ro an retiljek?

JEOVA ej kwal̦o̦k an yokwe ilo an lel̦o̦k ñan kajjojo iaan ri-karejar ro an retiljek ijo kun̦aaer ilo eklejia eo an. Meñe eoktak men ko jej kõm̦m̦ani ilo eklejia eo, ak kõj aolep im aorõk im jej aolep aikuji doon. Rijjilõk Paul ej jipañ kõj ñan kile men in eaorõk. Ewi wãween?

2. Ekkar ñan Epesõs 4:16, etke jej aikuj kaorõk doon im jerbal ippãn doon?

² Ãinwõt kar kwal̦o̦k kake ilo unin tõl eo an katak in, Paul ear lukkuun kaalikkar bwe ejjel̦o̦k juon iaad emaroñ reilo̦k ñan bar juon iaan ri-karejar ro an Jeova im ba ñane: “Ijjab aikuji eok.” (1 Kor. 12:21) Bwe eklejia eo en maroñ wõnm̦aanl̦o̦k wõt ilo aenõm̦m̦an, jej aikuj in kaorõke doon im jerbal ippãn doon. (Riit Epesõs 4:16.) Ñe jej jerbal ippãn doon ilo bõrokuk, aolep ro ilo eklejia eo renaaj eñjake aer yokwe doon im enaaj kajoor eklejia eo.

3. Ta ko jenaaj etali ilo katak in?

³ Ta jet iaan wãween ko jemaroñ kwal̦o̦k ad kautiej ie ñan Kũrjin ro jet ilo eklejia eo? Ilo katak in, jenaaj lale ewi wãween an em̦m̦aan ro rej lale eklejia maroñ kwal̦o̦k kautiej ñan em̦m̦aan ro jet rej lale eklejia. Ãlikin, jenaaj etale ewi wãween an kõj aolep maroñ kwal̦o̦k bwe jej kaorõke ro jeid im jatid me ejjel̦o̦k pãleer. Im ãliktata, jenaaj katak kõn ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k ad kaorõke ro me remaroñ jab lukkuun jel̦ã kajin eo ad.

4. Ta naanin rõjañ eo an Paul ilo Rom 12:10 me em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej aikuj in l̦oore?

⁴ Em̦õj jitõñ aolep em̦m̦aan ro rej lale eklejia ikijjeen jetõb kwõjarjar eo an Jeova. Ijoke, er kajjojo im oktak kapeel im maroñ ko aer jãn doon. (1 Kor. 12:17, 18) Jet iaaer remaroñ ro im ej kab m̦õj jitõñ er im ejjab lukkuun l̦ap imminene ko ippãer. Im ñan ro jet, emaroñ wõr joñan maroñ ko ippãer kõn aer rũtto im jab em̦m̦an ãjmour ko aer. Meñe ãindein, ak ejjel̦o̦k juon em̦m̦aan ej lale eklejia en reilo̦k ñan jabdewõt iaan em̦m̦aan ro m̦õttan me rej bar lale eklejia im ba, “Ijjab aikuji eok.” Ijello̦kun aer ãindein, kajjojo iaan em̦m̦aan rein rej aikuj in l̦oore naanin rõjañ eo an Paul ilo Rom 12:10.​—Riit.

5. Ewi wãween an em̦m̦aan ro rej lale eklejia kwal̦o̦k aer kautiej em̦m̦aan ro jet m̦õttaer me rej bar lale eklejia, im etke eaorõk bwe ren ãindein?

⁵ Em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej kwal̦o̦k aer kautiej em̦m̦aan ro jet m̦õttaer me rej bar lale eklejia ilo aer lukkuun roñjake er. El̦apl̦o̦k an aorõk men in ñe em̦m̦aan rein rej kweilo̦k ippãn doon ãinwõt juon kumi bwe ren kõnnaan kõn men ko raorõk. Etke? L̦õmn̦ak kõn ta eo juon Naan in Keeañ an Oktoba 1, 1988 ilo kajin Pãlle ej ba: “Em̦m̦aan ro rej lale eklejia renaaj kile bwe Christ, ikijjeen jetõb kwõjarjar, emaroñ tõl l̦õmn̦ak eo an jabdewõt iaaer ñan kwal̦o̦k naanin kakapilõklõk ko jãn Baibõl̦ me rej aikuji ñan kõm̦adm̦õdi jabdewõt wãween ko rej wal̦o̦k ak ñan kõm̦m̦an jabdewõt pepe me eaorõk. (Jrb. 15:6-15) Jetõb kwõjarjar ejjab jipañ juon wõt em̦m̦aan me ej lale eklejia ak ej jipañ aolepeer.”

6. Ewi wãween an em̦m̦aan ro rej lale eklejia maroñ jerbal ippãn doon ilo bõrokuk, im ewi wãween an eklejia eo bõk tokjãn ñe rej kõm̦m̦ane men in?

⁶ Juon em̦m̦aan ej lale eklejia me ej kautieje ro m̦õttan me rej bar lale eklejia, ejjab kajjioñ kõm̦m̦an bwe aolep iien en e eo m̦oktata ej kõnnaan ilo iien aer kweilo̦k ippãn doon. Ejjab kajjioñ kõm̦m̦an bwe en e eo me el̦aptata an kwal̦o̦k l̦õmn̦ak ko an, im ejjab l̦õmn̦ak bwe  aolep iien ejim̦we men ko ej ba. Ijoke, ej kwal̦o̦k l̦õmn̦ak ko an ilo ettã bõro. Ej lukkuun roñjake ñe ro jet rej kõnnaan. Men eo el̦apl̦o̦k an aorõk ej bwe epojak in kwal̦o̦k naanin kakapilõk ko jãn Baibõl̦ im ñan roñjake naanin tõl ko jãn “ri-karejar eo etiljek im mãlõtlõt.” (Matu 24:45-47) Ñe em̦m̦aan ro rej lale eklejia rej kweilo̦k ippãn doon ilo aer kwal̦o̦k yokwe im kautiej ñan doon, jetõb kwõjarjar eo an Anij enaaj pãd ippãer, im enaaj tõl er bwe ren tõpar pepe ko me renaaj kõkajoore eklejia eo.​—Jem. 3:17, 18.

7. Ewi wãween an kar Jesus watõk ro ejjel̦o̦k pãleer?

⁷ Ilo raan kein, ewõr baam̦le ko im rippãlele ro ilo eklejia ko. Ejjab rein wõt ak ebar lõñ ro jeid im jatid me ejjel̦o̦k pãleer. En kar ewi wãween ad watõk ro ejjel̦o̦k pãleer? L̦õmn̦ak kõn wãween an kar Jesus watõk rein. Ilo tõre ko ear jerbal ijin ioon lal̦, Jesus ear jab m̦are. Ear ejjel̦o̦k rejetan im ekar kõjerbal iien im maroñ ko an ñan jerbal eo an. Jesus ear jab katakin bwe ej juon menin aikuj ñan an juon m̦are ak jab m̦are. Bõtab, ear ba bwe enaaj wõr jet Kũrjin ro me renaaj kããlõt ñan jab m̦are. (Matu 19:11, 12) Jesus ear kautiej ro me rar jab m̦are. Ear jab l̦õmn̦ak bwe rein rettã ak bwe ewõr juon men ejako ilo mour en̦ aer kõnke ejjel̦o̦k rejetaer.

8. Ekkar ñan 1 Korint 7:7-9, ta eo Paul ear rõjañ Kũrjin ro ñan l̦õmn̦ak kake?

⁸ Ãinwõt Jesus, rijjilõk Paul ear juon eo me ekar ejjel̦o̦k rejetan ke ear kõm̦m̦ani jerbal ko an ñan Jeova. Paul ear jab katakin bwe ebõd ñan an juon Kũrjin m̦are. Ear kile bwe ej an juon make pepe ñan m̦are ak jaab. Meñe ãindein, ak Paul ear rõjañ Kũrjin ro ñan lale el̦aññe remaroñ wõnm̦aanl̦o̦k wõt im karejar ñan Jeova ilo aer jab m̦are. (Riit 1 Korint 7:7-9.) Alikkar bwe Paul ear jab reilal̦l̦o̦k ñan Kũrjin ro me rar jab m̦are. Ilo m̦ool, ear kããlõt likao eo Timote, juon eo ejjel̦o̦k pãleen, bwe en loloodjake jet eddo ko rel̦l̦ap. * (Pil. 2:19-22) Alikkar bwe ejjab jim̦we ñan bõk l̦õmn̦ak eo bwe an juon em̦m̦aan jeid im jatid maroñ bõk eddo ko ej wawa ioon an juon eo me em̦õj an m̦are ak jaab.​—1 Kor. 7:32-35, 38.

9. Ta eo jemaroñ ba kõn m̦are im jab m̦are?

⁹ Jesus im Paul rar jab katakin bwe ej menin aikuj ñan an juon Kũrjin m̦are ak jab m̦are. Innem, ta eo jemaroñ ba kõn men in? Em̦m̦an an Naan in Keeañ eo an Oktoba 1, 2012 ilo kajin  Pãlle ba: “Ilo m̦ool, men kein jim̦or [m̦are im jab m̦are] rej menin letok jãn Anij. . . . Jeova ejjab watõke [an juon jab m̦are] juon men me ekajjookok ak ekabũrom̦õjm̦õj.” Kõn men in, jej aikuj in kautiej ro jeid im jatid me ejjel̦o̦k pãleer ilo eklejia eo.

10. Ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k ad jel̦ã l̦õmn̦ak kõn eñjake ko an ro jeid im jatid me ejjel̦o̦k pãleer?

¹⁰ Ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k ad jel̦ã l̦õmn̦ak kõn eñjake ko an ro jeid im jatid me ejjel̦o̦k pãleer? Jej aikuj in keememej bwe ewõr un ko unin an ejjel̦o̦k pãleen rein. Ñan waanjoñak, em̦õj an jet iaan Kũrjin rein kõm̦m̦an bwe en aer mejãnkajjik ñan jab m̦are. Kũrjin ro jet me ejjel̦o̦k pãleer rekõn̦aan m̦are, bõtab rejjañin lo juon eo me ekkar ñan er. Im ewõr ro jet me em̦õj an jako eo pãleer. Jekdo̦o̦n ta un eo, ak ro ilo eklejia eo rej aikuj in ke kajjitõk ippãn Kũrjin rein ejjel̦o̦k pãleer etke rejjañin m̦are ak ba bwe remaroñ jipañ er kappok m̦õttaer? Aet, bõlen jet iaan Kũrjin rein remaroñ kajjitõk jipañ ñan kappok m̦õttaer. Bõtab, el̦aññe rar jab kajjitõk jipañ, ewi wãween an men in maroñ kõm̦m̦an an rein ejjel̦o̦k pãleer eñjake? (1 Tes. 4:11; 1 Tim. 5:13) Jen etale jet iaan naan ko an ro jeid im jatid retiljek me ejjel̦o̦k pãleer.

11-12. Ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani me remaroñ kõm̦m̦an menin an ro ejjel̦o̦k pãleer ebbweer?

¹¹ Juon jeid im jatid em̦m̦aan me ej lol̦o̦k eklejia me ejjel̦o̦k pãleen im el̦ap an jipañ eklejia ko, ej kile bwe elõñ tokjãn ko rem̦m̦an ej loi jãn an jab m̦are. Ijoke, ej ba bwe jet iien emaroñ kabbweerer ñe ro jeid im jatid me ejel̦ã bwe rej kea, rej kajitũkini im ba: “Etke kwõjjañin m̦are?” Juon jeid im jatid em̦m̦aan me ejjel̦o̦k pãleen im ej jerbal ilo juon ra, ej ba: “Jet iien ij loe bwe jet iaan ro jeid im jatid rej l̦õmn̦ak bwe ej juon men ekabũrom̦õjm̦õj ñe ejjel̦o̦k pãleen juon. Men in emaroñ kõm̦m̦an an eo me ejjel̦o̦k pãleen l̦õmn̦ak bwe an jab m̦are ej juon apañ ijello̦kun an juon jeraam̦m̦an.”

¹² Juon jeid im jatid jiroñ me ejjel̦o̦k pãleen im ej jerbal ilo Betel̦ ej ba: “Jet iaan ro jeid im jatid rej m̦õkaj im l̦õmn̦ak bwe aolep ro me ejjel̦o̦k pãleer rej kappok m̦õttaer ak bwe rein ejjel̦o̦k pãleer rej watõk iien iiãio ko ãinwõt juon iien ñan aer kappok m̦õttaer. Juon iien iar etal ñan juon iaan jikin ko ilo aelõñ eo ij jokwe ie ikijjeen jerbal eo aõ ilo Betel̦, iar tõpar ijin ilo juon raanin kweilo̦k. Kõrã eo jeid im jatid me iar jokwe ippãn ear ba ñan ña bwe ewõr ruo likao jeid im jatid ilo eklejia eo an me rej dettan wõt ña. Meñe ear kaalikkar im ba ñan ña bwe ejjab kajjioñ in kappok m̦õtta, ak ke kõm̦ro ar tõpare Im̦õn Kweilo̦k eo, ear kajju bõk eõ bwe en kwal̦o̦k kajjieõ ñan likao ro ruo. Kõn wõt men in, ebwe amjel kar jook.”

13. Joñak ta ko me rar kõkajoore juon jeid im jatid kõrã me ejjel̦o̦k pãleen?

¹³ Juon bar jeid im jatid kõrã ejjel̦o̦k pãleen me ej jerbal ilo Betel̦, ej ba: “Ijel̦ã kajjien bainier ro me ium̦win elõñ iiõ in an ejjel̦o̦k rejetaer im rein epel̦an wãween aer l̦õmn̦ak, el̦ap aer l̦õmn̦ak kõn mejãnkajjik ko aer, rem̦õn̦õn̦õ in kaarmejjeteik er make, im ejubũrueer kõn jerbal ko aer ñan Jeova im el̦ap ijo kun̦aaer ilo eklejia eo. Epel̦an wãween aer l̦õmn̦ak kõn an ejjel̦o̦k rejetaer, im rejjab l̦õmn̦ak bwe rem̦m̦anl̦o̦k jãn ro jet kõnke rar jab m̦are ak rejjab l̦õmn̦ak bwe rejjab m̦õn̦õn̦õ kõnke ejjel̦o̦k pãleer ak aer baam̦le.” Eñin ej em̦m̦an in juon eklejia ñe kwõj eñjake an ro jet kautiej im kaorõk eok. Kwõjjab bõk l̦õmn̦ak eo bwe ro jet rebũrom̦õj kake eok ak rebbanbane eok, im kwõjjab l̦õmn̦ak bwe ro jet rejjab el̦waj ak bwe el̦e jãn joñan aer nõbar eok. Ijoke, kwõjel̦ã bwe rej yokwe eok.

14. Ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k bwe jej kautiej ro me ejjel̦o̦k pãleer?

¹⁴ Ro jeid im jatid me ejjel̦o̦k pãleer renaaj lukkuun kam̦m̦oolol ñe jej kwal̦o̦k ad kaorõk er kõn wõt kadkad ko rem̦m̦an kadkadier im  ejjab kõnke rej juon eo me em̦õj an m̦are ak jaab. Ijello̦kun ad bũrom̦õj kake rein, jej m̦õn̦õn̦õ kõn aer dãpij wõt aer tiljek. Tokjãn ad ãindein, rein jeid im jatid rejjãmin bõk l̦õmn̦ak eo bwe jej ba ñan er: “Ijjab aikuji eok.” (1 Kor. 12:21) Ijoke, renaaj kile bwe jej kautiej er im jej kaorõk jerbal ko aer ilo eklejia eo.

15. Ta oktak ko me em̦õj an jet kõm̦m̦ani bwe ren maroñ kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aaer ilo jerbalin kwal̦o̦k naan?

¹⁵ Ilo iiõ ko rej kab mootl̦o̦k, elõñ iaan ro jeid im jatid em̦õj aer kõm̦m̦an aer mejãnkajjik ñan katak bar juon kajin bwe ren maroñ kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aaer ilo jerbalin kwal̦o̦k naan. Bwe ren maroñ kõm̦m̦ane men in, rar aikuj kõm̦m̦an jet oktak ko. Rein jeid im jatid rar em̦m̦akũt jãn eklejia eo me rej kõnono ilo kajin eo aer ñan bar juon eklejia me rej kõnono ilo bar juon kajin me el̦apl̦o̦k aer aikuj ri-kwal̦o̦k naan ie. (Jrb. 16:9) Rein rar kõm̦m̦an aer make jokãlõt ñan jipañ eklejia kein bwe ren maroñ jipañ kowõnm̦aanl̦o̦k jerbal eo an Aelõñ eo. Meñe emaroñ bõk elõñ iiõ ñan aer lukkuun jel̦ã kajin eo rej katak, ak el̦ap tokjãn jipañ ko aer. Kadkad ko rem̦m̦an kadkadier ekoba jel̦ã im imminene ko aer remaroñ kõkajoor im kõketak eklejia eo. El̦ap ad kaorõk rein jeid im jatid me rem̦õn̦õn̦õ in kaarmejjeteik er make!

16. Ewi wãween an em̦m̦aan ro rej lale eklejia kããlõt ro renaaj erom juon eo ej lale eklejia ak rijjipañ?

¹⁶ Kumi in em̦m̦aan ro rej lale eklejia reban jenliklik in kããlõt juon jeid im jatid em̦m̦aan bwe en erom juon eo ej lale eklejia ak juon rijjipañ kõn wõt an jab lukkuun jel̦ã kajin eo ilo eklejia eo. Kumi in em̦m̦aan rein renaaj etale eo jeid im jatid ekkar ñan ta eo Baibõl̦ ej ba kõn ro me ej tõllo̦kier ñan erom juon eo ej lale eklejia im juon rijjipañ, ejjab kõn ewi joñan an jel̦ã kajin eo ilo eklejia eo.​—1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tai. 1:5-9.

17. Ta jet iaan kajjitõk ko me baam̦le ko em̦õj aer em̦m̦akũt ñan bar juon aelõñ rej aikuj l̦õmn̦ak kaki?

¹⁷ Jet baam̦le me rej Kũrjin rar em̦m̦akũt ñan bar juon aelõñ ñan kappok jikin kone ak ñan kappok aer jerbal. Kõn wõt men in, ajri ro nejier remaroñ aikuj jikuul̦ im katak ilo kajin eo ilo aelõñ eo. Ro jemãn im jinen remaroñ bar aikuj katak kajin eo bwe ren maroñ kappok aer jerbal. Ta el̦aññe ewõr juon eklejia ak juon kumi me rej kõnono ilo kajin eo aer ilo aelõñ eo rej pãd ie? Eklejia ta eo baam̦le in enaaj etal ñane? Ren ke etal ñan eklejia eo ilo kajin eo an aelõñ eo rej pãd ie ak eklejia eo me rej kõnono kajin eo aer?

18. Ekkejell̦o̦k ippãn Galetia 6:5, ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k ad kautiej pepe eo an juon bõran baam̦le?

¹⁸ Bõran baam̦le eo ej aikuj in kããlõt eklejia ta eo baam̦le eo enaaj pãd ie. Kõnke e eo ej kõm̦m̦an pepe, ej aikuj l̦õmn̦ak kõn eklejia ta eo ekkar ñan baam̦le eo an. (Riit Galetia 6:5.) Jej aikuj kautiej pepe eo an bõran baam̦le eo. Jekdo̦o̦n ta pepe eo ej kããlõte, jen kautiej  pepe eo an im karwaineneik baam̦le eo im kwal̦o̦k yokwe ñan er.​—Rom 15:7.

19. Ta eo bõran baam̦le eo ej aikuj in jar im l̦õmn̦ak kake?

¹⁹ Ewõr baam̦le ko jet me remaroñ pãd ilo juon eklejia me ej ilo kajin eo an jemãn im jinen baam̦le eo, bõtab ajri ro nejier rejjab lukkuun jel̦ã kajin eo. El̦aññe eklejia in ej pãd ilo juon jikin me rej kõnono ilo kajin eo an aelõñ eo rej pãd ie, emaroñ pen ñan an ajri ro mel̦el̦e ta ko rej ba ilo iien kweilo̦k ko im remaroñ jab kõm̦m̦an wõnm̦aanl̦o̦k. Etke? Kõnke ajri ro remaroñ pãd ilo juon jikuul̦ me ej kõjerbale kajin eo an aelõñ eo rej pãd ie im jab kajin eo an jemãer in jineer. Ñe men in ej wal̦o̦k, bõran baam̦le ko rej aikuj jar im l̦õmn̦ak kõn ta ko rej aikuj in kõm̦m̦ani bwe ren maroñ jipañ ajri ro nejier ñan ruwaakl̦o̦k ñan Jeova im armej ro an. Rej aikuj l̦õmn̦ak el̦aññe renaaj jipañ ajri ro nejier ñan jel̦ã kajin eo aer ak em̦m̦akũt ñan juon eklejia me ej kõjerbale kajin eo me el̦apl̦o̦k an ajri ro mel̦el̦e kake. Jekdo̦o̦n ta pepe eo bõran baam̦le eo ej kõm̦m̦ane, ak ro jeid im jatid ilo eklejia eo me ear kããlõt bwe ren pãd ie, rej aikuj in kwal̦o̦k aer kautiej im kaorõk e im baam̦le eo an.

20. Ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k bwe jej kautieje ro jeid im jatid me rej katak bar juon kajin?

²⁰ Ikijjeen aolep un ko em̦õj ad etali, ilo elõñ iaan eklejia ko, enaaj wõr ro jeid im jatid me rej lukkuun kate er ñan katak bar juon kajin. Kõn men in, emaroñ pen ñan an rein kwal̦o̦k l̦õmn̦ak ko aer. Bõtab, ñe jejjab l̦õmn̦ak wõt kõn wãween aer kõnono kajin eo ad, jenaaj maroñ lo yokwe eo aer ñan Jeova im aer kõn̦aan karejar ñan e. Ñe jenaaj lo kadkad kein raiboojoj ippãer, jenaaj lukkuun kaorõk im kautiej rein jeid im jatid. Jeban ba “Ijjab aikuji eok” kõn wõt aer jab lukkuun jel̦ã kajin eo ad.

21-22. Ta jeraam̦m̦an eo ewõr ippãd?

²¹ Em̦õj an Jeova letok ñan kõj jeraam̦m̦an eo bwe en wõr ijo kun̦aad ilo eklejia eo an. Meñe kõj em̦m̦aan ak kõrã, em̦õj ad m̦are ak jaab, jedik ak jerũtto, ak jelukkuun jel̦ã kõnono ilo juon kajin ak jaab, kõj aolep im aorõk ippãn Jeova im ippãn ro jeid im jatid.​—Rom 12:4, 5; Kol. 3:10, 11.

²² Jen wõnm̦aanl̦o̦k wõt im jerbali men ko rem̦m̦an jaar katak jãn waanjoñak eo Paul ear kwal̦o̦k kake ikijjeen ãnbwinnin armej. Men in enaaj jipañ kõj ñan kile ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani ñan kõkajoore ro jeid im jatid. Im enaaj bar jipañ kõj ñan kwal̦o̦k yokwe im kautiej ñan er aolep iien.