Etal ñan katak ko ilo bok in

Etal ñan laajrak in katak ko

“Karõk Ko An Iroij Rejimwe”

“Karõk Ko An Iroij Rejimwe”

“Karõk Ko An Iroij Rejimwe”

“Karõk ko an Iroij rejimwe im ro rewãnik rej mour kaki.”​—HOSEA 14:9.

1, 2. Jehovah ear lelok ñan Ri Israel ro kain ijjino rot eo, ak ta ear walok ñan ir?

 JEHOVAH ear lelok ñan Ri Israel ro juõn ijjino emõn ilo ran ko an ri kanan Moses. Bõtab, ilo tujinoin ebeben eo kein karalitõk B.C.E., wãwen mour eo air ear oktak im lukkun nana im Anij ear ekajete ir. Hosea chapter 10 ñan 14 ear kalikar men in.

2 Buruen Israel ear jelã mon. Armij ro ilo bwij ko joñoul an ailiñ eo rar “jeor inen jerawiwi” im madmõd jab wãnik. (Hosea 10:1, 13) Jehovah ear ba, “Iar yokwe Israel ilo ien eo ke ear ajiri; Jen ien eo ear emmakit jen Egypt iar watõke nejũ.” (Hosea 11:1) Meñe Anij ear kanemkwoj Ri Israel ro jen air kamakoko ñan Egypt, rar nawõnãn kin riap im mon. (Hosea 11:12) Inem Jehovah ear lelok nan in kakabilek in ñan ir: “Komin liki ami Anij im jeblak ñõn ibben. Komin tiljek im jimwe.”​—Hosea 12:6.

3. Ta eo ear walok ñan Samaria eo ej jumae, ak ewi wãwen Ri Israel ro rar maroñ bõk tiriamo?

3 Samaria eo ej jumae im king eo an renaj jorrãn ilo jemlokin. (Hosea 13:11, 16) Ak chapter eo eliktata ilo kanan eo an Hosea ej kabellok kin juõn nan in akwelap: “Kom armij in Israel, komin jeblak ñõn Iroij ami Anij.” Elañe Ri Israel ro rar ukwelok ilo mol im kajitõk ibben Anij bwe en jolok bwid eo air, Anij enaj kar tiriamokake ir. Emol bwe, rar aikwij kile bwe “Karõk ko an Iroij rejimwe” inem jerbali ilo mour eo air.​—Hosea 14:1-6, 9.

4. Nan in kakabilek et ko jenaj etali jen kanan eo an Hosea?

4 Mõttan in ilo kanan eo an Hosea ewõr nan in kakabilek ko me remaroñ jibañ kij ñan etetal ibben Anij. Jenaj katak kin men kein: (1) Jehovah ekõnan bwe jen kabuñ ñan e ilo mol, (2) Anij ej tiljek ilo an kwalok yokwe ñan armij ro an, (3) jej aikwij kejatdikdik wõt ilo Jehovah, (4) karõk ko an Jehovah rejimwe, im (5) ro rej jerawiwi remaroñ jeblak ñan Jehovah.

Jehovah Ekõnan Bwe Jen Kabuñ Ñan E Ilo Mol

5. Kain jerbal rot eo Anij ekõnan bwe jen kõmmane?

5 Jehovah ekõnan bwe jen jerbal ñan e ilo juõn wãwen ekwojarjar, erreo, im mol. Bõtab, Israel ear erom “juõn wijki grape [‘emõjnolok wõt,’ NW] eo elõñ leen” ko renana. Ri Israel ro rar ‘kalõñlok lokatok ko’ ñan air kajerbali ilo kabuñ wan. Ri jumae rein rar kajutak joor ko—bõlen rar kajerbali ilo kabuñ eo air etton. Jehovah enaj kar kabedakilkili lokatok kein im kokkure joor ko.​—Hosea 10:1, 2.

6. Ñan etetal ibben Anij, jejjab kõnan kwalok kadkad et eo?

6 Jelã mon ejjab melim ibwiljin ri karejar ro an Jehovah. Ak, ta eo ear walok ñan Ri Israel ro? Ilo bwilõñ, ‘burueir ear jelã mon’! Meñe rar kõmman juõn bujen ibben Jehovah einwõt juõn jar in armij ro emwij air ajelok ir ñan e, ear narueir kin air jelã mon. Ta eo jemaroñ katak jen men in? Elañe jaar ajelok mour eo ad ñan Anij, jen jab ri jelã mon. Jabõn Kennan Ko 3:32 ej kakkõl: “Bwe eo dri bõt ej men in jõjõik ñõn Jeova; a Ej jeraik eo dru wãnik.” Elañe jekõnan etetal ibben Anij, jej aikwij kwalok yokwe “jen buru erreo, im bõklikõt emõn, im tõmak emol.”​—1 Timote 1:5.

Anij Ej Tiljek ilo an Kwalok Yokwe ñan Ro Don

7, 8. (a) Ilo wãwen et ko jemaroñ lañliñ ilo yokwe eo an Anij? (b) Ta eo jej aikwij kõmmane elañe jej kõmman juõn bwid elap?

7 Elañe jej kabuñ ñan Jehovah ilo juõn wãwen ejimwe im ejelok jelã mon, Anij enaj tiljek ilo an kwalok yokwe ñan kij. Kar jiroñ Ri Israel ro rejebwãbwe: “Komin rakij juõn jikin kallib ekãl im jeor inen wãnik, innem komin madmidi jerammõn ko renaj walok jen ami tiljek ñõn iõ. Ejejjet ien bwe komin oktaktok ñõn iõ, ami Iroij, im inaj iwõj im wujlebwõj jerammõn iomi!”​—Hosea 10:12.

8 Enaj kar emõnlok elañe Ri Israel ro rar ukwelok im bukõt Jehovah! Inem ilo mõnõnõ enaj kar lelok ‘jerammõn ioir’ ilo an katakin ir ilo wãnik. Elañe jaar kõmman juõn bwid elap, jej aikwij bukõt Jehovah, jar ñan e bwe en jeorlok bwid eo ad im bõk jibañ jen Christian elder ro. (Jemes 5:13-16) Bareinwõt jej aikwij bõk jibañ jen jitõb kwojarjar eo an Anij ñan tel kij “bwe eo ej jeor ñõn kõniekin, jen kõniekin e naj marmir wabõnbõn; a eo ej jeor ñõn Jitõb, jen Jitõb e naj marmir mour in drio.” (Dri Galetia 6:8) Elañe jej ‘jeor ñõn Jitõb,’ Anij enaj wõnmanlok im yokwe kij ilo tiljek.

9, 10. Ewi wãwen Hosea 11:1-4 ej jerbal ñan Israel?

9 Jemaroñ liki bwe Jehovah ej jerbal ibben armij ro an ilo yokwe ien otemjej. Hosea 11:1-4 ej kamol men in ilo an ba: “Iroij ej ba, ‘Iar yokwe Israel ilo ien eo ke ear ajiri; Jen ien eo ear emmakit jen Egypt iar watõke nejũ. . . . Armij ro droõ rar katok ñõn Baal; rar tili menin kakkaijurjur ko ñõn ekjab ko. Bõtab, ña eo iar katakin ri Israel etetal. Iar kwotak ir na ilo beiõ, Ak rar jab kile bwe ña eo iar kejbarok ir. Iar atbakwoj ir kin yokwe eo aõ elab, Iar kwotak ir im mejenmaik ir; Iar jillok im najidrik ir.’”

10 Ijin ej keidi Israel ñan juõn ajiri edik. Ilo yokwe Jehovah ear katakin Ri Israel ro ñan etetal, im ear erlokwe pein im atbokwõj ir. Im ear karuaktok ir ñan e im “mejenmaik ir.” Ej juõn pija emõn! Baj pijaiklok kwe einwõt juõn jemen ak jinen im kwoj jibañ ajiri eo edik nejõm bwe en bõk buñten nee ko an moktata. Kwoj erlokwe peiõm. Elañe kwar mour ilo Israel eo etto, bõlen kwonaj kar kõmmane einwõt elõñ jemen im jinen rar kõmmane ilo ien eo: kwonaj kar kajerbal to ko bwe ajiri eo edik nejõm en jibwe ñe ej etetal bwe en jab okjak. Ilo ejja wãwen dein, yokwe eo an Jehovah ñan kwe ejoij. Emõnõnõ in tel yuk ilo ‘yokwe.’

11. Ilo wãwen et eo Anij ear einwõt eo ej jolok ak kamakit ine eo?

11 Ñan Ri Israel ro, Jehovah ear “kwotak ir im mejenmaik ir; [Ear] jillok im najidrik ir.” Anij ear jerbal einwõt eo ear kwotak ir ilo an jolok ak kamakit ine eo rej ineke bwe ren mõñã ilo ainemõn. Ilo ien eo Ri Israel ro rar jab kõttãik ir ñan Jehovah, ri kijirãt ro air rar kajibokweik ir. (Duteronomi 28:45, 48; Jeremiah 28:14) Jen jab bo ibben ri kijirãt eo elap, Satan, im bõk eñtan jen ine eo an elej. Jen men in, jen etetal manlok ilo tiljek ibben Anij eo ad ej yokwe kij.

Ien Otemjej Kwon Kejatdikdik ilo Jehovah

12. Ekkar ñan Hosea 12:6, ta eo jej aikwiji ñan etetal ibben Anij?

12 Ñan etetal manlok ibben Anij, ien otemjej jej aikwij kejatdikdik ilo e. Kar jiroñ Ri Israel ro: “Innem kiõ, kom ro inen Jacob, komin liki ami Anij im jeblak ñõn ibben. Komin tiljek im jimwe. Komin kijenmij im kõttar mae ien eo ami Anij ej kammakit.” (Hosea 12:6) Ri Israel ro rar maroñ kamol air ukwelok im jeblak ñan Jehovah ilo air kwalok yokwe, jerbale wãnik, im ilo air ‘kijenmij im kõttar’ im ien otemjej rej kejatdikdik ilo Anij. Jekdon ewi toan ad etetal ibben Anij, jej aikwij beek ilo buruõd bwe jen tiljek wõt ilo ad kwalok yokwe eo emol, jerbale ekajet jimwe, im ien otemjej jej aikwij kejatdikdik ilo Anij.—Sam Ko 27:14.

13, 14. Ewi wãwen Paul ej jerbale Hosea 13:14, im ej letok ta un eo unin ad kejatdikdik ilo Jehovah?

13 Kanan eo an Hosea ikijen Ri Israel ro ej letok juõn un ejejuan ñan kejatdikdik ilo Anij. “[Inaj, NW] lomoren armij rein jen lõl eo an ri mij,” Jehovah ear ba. “Lomoren ir jen kajur in mij. O mij, kwon bõktok menin kaiñtan ko am! O lõl an ri mij, kwon bõktok menin kokkure ko am!” (Hosea 13:14) Jehovah ejamin kar lomoren Ri Israel ro jen mij ilo ien eo, ak tokelik enaj kar warõñlok mij ñan indio.

14 Ke ear konono ibben Christian ri kabit ro, Paul ear eliji nan ko jen kanan eo an Hosea im jei: “A ñe emwij an wabõnbõn in kõnõk jabwabõnbõn, im emwij an men in men in mij kõnõk banmij, inem e naj jejit nan eo emwij je, Mij e jo ilo anjo. O mij, ewi am anjo? O mij, ewi am ken iri? A ken iri an mij jerawiwi, im kajur an jerawiwi kien eo: A kamolol Anij, eo Ej letok ñõn kij anjo kin ar Iroij Jisõs Kraist.” (1 Dri Korint 15:54-57) Jehovah ear kajerkakbijeik Jesus jen mij, im men in ej kamol bwe Anij enaj kajerkakbijeik armij ro rej bed ilo ememej eo an. (Jon 5:28, 29) Ej juõn un emõn ñan kejatdikdik ilo Jehovah! Ak, ijellokin kejatdikdik in jerkakbiji eo ewõr bar juõn men ej kamakit kij ñan ad etetal ibben Anij.

Karõk ko an Jehovah Rejimwe

15, 16. Ta eo kar kanan kake kin Samaria, im ewi wãwen an kar jejjet kitien?

15 Tõmak eo ad bwe “karõk ko an Iroij rejimwe” ej jibañ kij ñan etetal ibben Anij. Ri Samaria ro rar jab etetal ekkar ñan karõk ko rejimwe an Anij. Kin men in, rej aikwij kõllã kin jerawiwi eo air im kin air jab tõmak ilo Jehovah. Emwij an kanan kake bwe: “Samaria ej aikwij in bõk kaje, kinke ear jumae iõ. Armij ro ie renaj mij ilo tarinae; naj kadlõl kin niñniñ ro nejier, im naj ebjak lojen kõrã ro rebõroru.” (Hosea 13:16) Bwebwenato ko an lal rej kwalok bwe Ri Assyria ro, me rar bõk anjo ion Samaria, kar wõr air maroñ ñan kõmman elõñ jorrãn ko relukkun nana.

16 Samaria ear jikin kwelok eo elap an bwij ko joñoul bwijin ailiñ in Israel. Bõtab, etan Samaria emaroñ jerbal ñan aolepen ene eo ilo ailiñ eo. (1 Kiñ Ro 21:1) Ri Assyria King Shalmaneser V ear nitbwili jikin kwelok eo Samaria ilo 742 B.C.E. Ke Samaria ear buñ ilo 740 B.C.E., elõñ ri utiej ro ijo kar kajibõkweik ir ñan Mesopotamia im Media. Ear jab alikar wõn ian iroij rein ruo Shalmaneser V ak Sargon II eo ear bõk jikin, ear kajibokweik jikin kwelok eo. (2 Kiñ Ro 17:1-6, 22, 23; 18:9-12) Mekarta, lokbook eo an Sargon ear jitõñlok ñan 27,290 Ri Israel ro me ear jilkinlok ñan ene ko itulõñin River Euphrates im Media.

17. Jen ad kajettokjen kien ko rewãnik an Anij, ta eo jej aikwij kõmmane?

17 Ri Samaria ro rar bed ilo juõn jorrãn elap kin air jab jerbale karõk ko rejimwe an Jehovah. Einwõt Ri Christian ro emwij air wujleplok im baptais, jenaj jorrãn bareinwõt elañe jej kõmman bwid ilo ad jelã kake, im kajettokjen kien ko rewãnik an Anij. Jen jab kõmman wãwen dein! Ak, jen jerbale nan in kakabilek eo an Peter: “A enjelok iami en iñtan kin an dr’urõt, ak dri kwot, ak dri kõmõn nana, ak dri wãlok ilo men ko an armij ro jet: A elañe armij ej iñtan kin an dri Kristian, en jab ãliklik, a en kaibujuij Anij ilo Ãt in.”​—1 Piter 4:15, 16.

18. Ewi wãwen ad maroñ wõnmanlok im “kaibujuij Anij”?

18 Jej aikwij wõnmanlok im “kaibujuij Anij” ilo ad etetal ekkar ñan karõk ko an im jab ekkar ñan kõnan ko ad make. Cain ear urõt jatin kinke ear kõmman ekkar ñan kõnan ko an make im ear jab bokake nan in kakkõl eo an Jehovah bwe jerawiwi enaj itok ion. (Jenesis 4:1-8) Balaam ear bõk wõnãn jen king eo an Moab bwe en kole Israel bwe en jorrãn ak ear jab lo tõbrak. (Bwinbwin 24:10) Im Anij ear mõn Korah Ri Livai eo im ro jet kin air jumae Moses im Aaron. (Bwinbwin 16:1-3, 31-33) Emol bwe jejjab kõnan “etetal ilo ial an Kein,” im “etõr ilo bwir an Beleõm,” ak “joko ilo matõrtõr an Kora.” (Jud 11) Bõtab, elañe jej kõmman bwid, kanan eo an Hosea emaroñ kainemõn kij.

Ro Rej Kõmman Bwid Remaroñ Jeblak ñan Jehovah

19, 20. Ri Israel ro rej ukwelok rar maroñ lelok kain katok rot ko?

19 Ro rar kõmman bwid ko relap remaroñ bareinwõt jeblak ñan Jehovah. Ilo Hosea 14:1, 2, jej lo nan in akwelap in: “Kom armij in Israel, komin jeblak ñõn Iroij ami Anij. Jerawiwi ko ami rar kõmmõn bwe komin tibñil im buñ. Komin jeblak ñõn Iroij, im nan in jar kein ren ami menin lelok ñõne. Eindrein komin jar im ba, ‘Jolok amuij jerawiwi, im kwon eoroñ am jar, im kim naj nebar yuk einwõt emwij am kar kallimur.’”

20 Ri Israel ro rej ukwelok rar wijtake Anij kin juõn buru emol. Paul ear jitõñlok ñan kanan in ke ear rejañ Ri Christian ro bwe ren “katok ñõn Anij kin wijtak ien otemjej, eñin leen tier ko rej kwalok ñõn etan.” (Dri Hibru 13:15) Ej juõn jerammõn elap ñan etetal ibben Anij im lelok katok rot kein ilo ran kein!

21, 22. Ta jerammõn eo Ri Israel ro rej ukwelok renaj loe?

21 Ri Israel ro me rar bõjrak jen air etetal ilo ial eo air ejebwãbwe im jeblak ñan Anij rar wijtak e. Ilo wãwen in rar kõkãle mour eo air ilo jitõb ekkar ñan kallimur eo an Anij. Hosea 14:4-7 ej ba: “Inaj kejeblaktok armij ro droõ ñõn ibba. Inaj yokwe ir kin aoleben buruõ; ejako aõ illu ibbeir. Inaj kejerammõn ri Israel einwõt wut ilo ene jemadren. Renaj ebbõl einwõt wut ko; okarair renaj tõt im bin einwõt wijki ko ilo Lebanon. Renaj jul im wãmourur im naj aibuijuij einwõt wijki olive. Renaj bwin melu einwõt wijki cedar ko ilo Lebanon. Inaj bar kejbarok air mour. Enaj ein ir wõt juõn jikin kallib eo ewãmourur, im renaj kowa einwõt juõn bwelin grape.”

22 Ri Israel ro rej ukwelok renaj kar ejmour ilo jitõb im bar mõnõnõ kin yokwe eo an Anij. Jehovah enaj einwõt mõlawi ekaemololo ñan ir kinke enaj kajerammõn ir. Armij rein rej ukwelok renaj bõk kautiej “einwõt wijki olive,” im renaj etetal ilo ial ko an Anij. Kinke jej beek ilo buruõd ñan etetal ibben Jehovah Anij, ta eo jej aikwij kõmmane?

Jen Etetal Wõt ilo Karõk ko Rewãnik an Jehovah

23, 24. Ta kanan eo ekõketak jej loe ilo jemlokin book in Hosea, im ewi wãwen ej jelet kij?

23 Elañe jekõnan etetal wõt ibben Anij, jej aikwij jerbale “meletlet jen lõñ” im emmakit ekkar ñan karõk ko an rewãnik ien otemjej. (Jemes 3:17, 18) Eon eo eliktata ilo kanan eo an Hosea ej ba: “Ro remeletlet ren melele nan kein emwij jei im ren likit ilo burueir. Karõk ko an Iroij rejimwe im ro rewãnik rej mour kaki, ak ri jerawiwi ro rej tibñil im buñ kinke rejjab eoroñi.”​—Hosea 14:9.

24 Jen ad kõmman bwe meletlet im kien ko an lal ren tel kij, jen jek ilo buruõd ñan etetal ekkar ñan karõk ko rewãnik an Anij. (Duteronomi 32:4) Hosea ear kõmman men in elõñlok jen 59 yiõ ko. Ilo tiljek ear kwalok nan kin ennan ko rekwojarjar, kinke ear jelã bwe ro remeletlet im tiljek renaj melele ennan kein. Ta kin kij? Toan wõt an Jehovah kõtlok bwe jen kwalok nan, jenaj bukõt wõt ri meletlet ro rej bukõt joij eo an. Im jej mõnõnõ in kõmman men in ñan jibañ “dri korijer eo etiljek im meletlet.”​—Matu 24:45-47.

25. Ñe jej etale kanan eo an Hosea enaj jibañ kij kõmman ta?

25 Ñe jej etale kanan eo an Hosea enaj jibañ kij ñan etetal ibben Anij im reimanlok ñan bõk mour indio ilo lal eo an ekãl emwij an kallimur kake. (2 Piter 3:13; Jud 20, 21) Ej juõn kejatdikdik emõn! Kejatdikdik in enaj jejjet ñan kij elañe jej kamol ilo nan im kõmman ko ad bwe: “Karõk ko an Iroij rejimwe.”

Ewi Wãwen Kwonaj Uak?

• Elañe jej kabuñ ilo erreo ñan Anij, ewi wãwen enaj jerbal ibbed?

• Etke jej aikwij kejatdikdik ilo Jehovah ien otemjej?

• Etke kwoj tõmak bwe karõk ko an Jehovah rejimwe?

• Ewi wãwen ad maroñ wõnmanlok im etetal ilo karõk ko rejimwe an Jehovah?

[Kajitõk ko ñan katak]

[Pija eo ilo peij 18]

Bõk jibañ ilo jitõb jen Christian elder ro

[Pija eo ilo peij 19]

Kanan eo an Hosea ej letok ñan kij juõn unin kejatdikdik kin kallimur ko an Jehovah kin jerkakbiji

[Pija ko ilo peij 21]

Jen wõnmanlok im etetal ibben Anij im reimanlok ñan bõk mour indio