“Komin Jadõr” Ilo Men Otemjej

“Dri bwebwe eo, ej tõmak nan otemjej; a armij dri jelalokjen, ej kanuij lale an etetal.”​—JABÕN KENNAN KO 14:15.

1, 2. (a) Ta eo jemaroñ katak jen men eo Lot ear iione ilo Sodom? (b) Ta melelen “komin jadõr”?

 KE ABRAHAM ear kõtlok bwe Lot en kãlet mokta jikin eo emõn ibben, mejen Lot ear kalimjek jikin eo ewõr den in kemourur ijoko otemjej me ear “einwõt jikin kallip an Jeova.” Bõlen ear lemnak bwe ej jikin eo emõntata ñan family eo an, kinke “Lot e ar kãlet aolepen ijo biken wõt juõn iturin Jordan” im ear kajutak imõn kabbed eo an na iturin Sodom. Bõtab, wãwen ko mejen ej loi rar men in mon, kinke ilo juõn jikin ebak “dri Sodom [ro me] rar nana, im dri jerawiwi elap iman mejen Jeova” rar jokwe ie. (Jenesis 13:7-13) Ke men ko rar wõnmanlok im walok, Lot im family eo an rar iion jorrãn ko relap. Eliktata, e im limaro nejin rar aikwij jokwe ilo juõn roñ. (Jenesis 19:17, 23-26, 30) Men eo ear einwõt emõn ibben ilo jinoin ear oktak im lukkun nana.

² Bwebwenato eo an Lot im men ko rar walok ñan e ej juõn menin katak ñan ri karejar ro an Anij rainin. Ñe jej kõmman bebe ko, jej aikwij ekkõl kin men in kauwatata ko me remaroñ walok im lale bwe lemnak ko ad moktata ren jab mone kij. Inem, ejejjet an Nan in Anij rejañ kij: “Komin jadõr” ilo men otemjej. (1 Piter 1:13) Nan in Greek eo rej ukõte ijin “komin jadõr” ej melelen ‘kwalok jelãlokjen.’ Ekkar ñan ri meletlet eo kin Bible R.C.H. Lenski, jelãlokjen in ej “juõn wãwen lemnak eainemõn im jokkin wõt juõn me ej etale im joñe men ko ilo jimwe im kin men in emaroñ kõmman bebe eo ejimwe.” Jen lale jet wãwen ko me rej aikwij ad kwalok jatõr ak jelãlokjen.

Watwat juõn Kõtõbar in Business

3. Etke jej aikwij ekkõl elañe juõn armij ej kebak kij im tilmake juõn kõtõbar in business?

³ Ta elañe juõn armij kwoj kautieje, bõlen juõn mõttam ri kabuñ an Jehovah, ej tilmake juõn kõtõbar in business. Ej kijerjer kin kejatdikdik ko ñan lo tõbrak im ej rejañ yuk bwe kwon emmakit ilo mõkaj bwe kwon jab rumij im lo leen jen juõn kõtõbar in business emõn. Kwomaroñ jino lemnak kin juõn wãwen mour emõnlok ñan kwe im family eo am, im bõlen lemnak bwe men in enaj kamaroñ yuk ñan kalaplok ien ko ñan am jibadõk men ko lor jitõb. Bõtab, Jabõn Kennan Ko 14:15 ej kakkõl: “Dri bwebwe eo, ej tõmak nan otemjej; a armij dri jelalokjen, ej kanuij lale an etetal.” Kin air elloetak ñe rej kajutak juõn business ekãl, ekkã air jab lemnak kin kauwatata ko im jorrãn ko me remaroñ walok. (Jemes 4:13, 14) Ilo juõn wãwen einwõt in, ej juõn men in aikwij elap bwe kwon jatõr ilo men otemjej!

4. Ewi wãwen jemaroñ ‘lale ad etetal’ ñe jej etale juõn karõk in business?

⁴ Juõn armij emeletlet enaj lukkun etale juõn karõk ñan kajutak juõn business mokta jen an kõmman juõn bebe. (Jabõn Kennan Ko 21:5) Juõn etale rot in ekkã an naj kwalok kin men in kauwatata ko me rar jab alikar mokta. Lemnak kin wanjoñok in me emaroñ walok: Juõn armij ekõnan muri jet money ko kinke ekõnan kajutak juõn business im ej kallimur bwe enaj lewõj orlok in jããn eo elap elañe kwoj lelok money ko ñan e. Nan in kallimur in elap an kareelel, ak ta jet ian men in kauwatata ko? Armij eo ekõnan kõmman muri eo ej errã ke ñan karol jããn ko jekdon elañe ewõr  tõbrak in business eo ak jab, ak ej wawa ion tõbrak in business eo? Ilo bar juõn wãwen ba, kwoj bojak ke in luji money ko am elañe business eo ejjab lo tõbrak? Kwomaroñ bareinwõt kajitõk: “Etke ej kajitõk money jen armij ro? Bank ko rej watõk ke bwe business eo ekauwatata?” Elañe kwoj bõk ien ñan am etale men in kauwatata ko, men in enaj jibañ yuk ñan etale karõk eo ilo jimwe.​—Jabõn Kennan Ko 13:16; 22:3.

5. (a) Ta buñten nee eo emeletlet Jeremiah ear kõmmane ke ear wiaik juõn melaj? (b) Etke ewõr tokjen ñan kõmman peba in kamol kin aolep karõk in business ko?

⁵ Ke ri kanan Jeremiah ear wiaik juõn melaj jen juõn nukin, eo ear mõttan im ri kabuñ an Jehovah, ear kõmman juõn peba in kamol iman ri kamol ro. (Jeremiah 32:9-12) Juõn armij emeletlet rainin enaj kõmman bwe aolep karõk in business ko ej kõmmani, ekoba ko ibben ro nukin im ri tõmak ro mõttan, en wõr peba in kamol ko. * Ñe ewõr juõn kwon ealikar kar likit ilo jeje, men in enaj jibañ bwe en ejelok bwid in lemnak ko im enaj kejbãrok burukuk eo. Ijo turãjet, ñe ejelok peba in kamol ekkã an walok abañ ko kin business eo ikõtan ri karejar ro an Jehovah. Ekaburomõjmõj bwe, abañ kein remaroñ kõmman bwe en rup burueir, kijirãte don, im oktak im mõjno ilo tõmak.

6. Etke jej aikwij kejbãrok kij nae jitõb in kibbon?

⁶ Jej aikwij bareinwõt kejbãrok kij nae jitõb in kibbon. (Luk 12:15) Kallimur eo kin orlok in jããn ko relap emaroñ kabilo juõn armij kin kauwatata ko kin juõn karõk in business ejjab emõn. Ro rar bõk jerbal ko raorõk ilo dolul eo an Jehovah rar bareinwõt lorak ilo aujid in. Nan in Anij ej kakkõl kij: “Komin jab arõk dala; komin jokõne kin men ko ami.” (Dri Hibru 13:5) Ñe ej lemnak kin juõn kõtõbar in business, juõn Ri Christian ej aikwij lemnak, ‘Ej lukkun ke juõn men in aikwij bwe in bõk kunaõ ilo business in?’ Juõn wãwen mour elamwan me ej keolaplape kabuñ eo ad ñan Jehovah enaj kejbãrok kij jen “nana otemjej.”​—1 Timote 6:6-10.

Aitwerõk ko Ri Christian Ro Rej Make Iair Rej Jelmaiki

7. (a) Ta aitwerõk ko elõñ Ri Christian ro rej make iair rej jelmaiki? (b) Ewi wãwen jokãlet eo ad kin wõn eo jej mareiki ej kalikar ad tiljek ñan Anij?

⁷ Elõñ ri karejar ro an Jehovah rekõnan mare ak rejañin lo juõn mõttair emõn. Ilo jet ene ko, rej jelmae ijjibed ko relap ñan air mare. Ak, ro remaroñ mare ibwiljin ri tõmak ro mõttair reiet. (Jabõn Kennan Ko 13:12) Bõtab, Ri Christian ro rej kile bwe air bokake kien eo ilo Bible ñan mare “ilo Iroij wõt” ej kalikar air tiljek ñan Jehovah. (1 Dri Korint 7:39) Ñan jutak bin nae ijjibed im men in kabo kein rej jelmaiki, Ri Christian ro rej make iair rej aikwij kwalok air meanwõd ilo men otemjej.

8. Ijjibed et eo jiroñ in Shulem eo ear jelmaiki, im ewi wãwen juõn Christian kõrã rainin emaroñ jelmae ejja aitwerõk in wõt?

⁸ Ilo Bible eo ilo book in Al eo an Solomon, king eo ej reel ibben juõn jiroñ ettã Ri Shulem. Ej kareel e ilo an kwalok an mweie, utiej, im joij, meñe lio emwij an bar yokwe juõn likao. (Al eo an Solomon 1:9-11; 3:7-10; 6:8-10, 13) Elañe kwoj juõn Christian kõrã, kwomaroñ  bareinwõt iion wãwen in ñe juõn armij ej kwalok an yokwe yuk ak kwojjab kõnan e. Juõn armij ilo jikin jerbal eo am, bõlen juõn eo eutiej, emaroñ kwalok nan in nebar ko ñan yuk, kõmman jerbal ko rejoij, im bukõt ien ko remõn ñan an bed ibbam. Kwon ekkõl im jab rel kin wãwen kein. Meñe ejjab aolep ien armij eo ewõr an lemnak in yokwe yuk ak etton lemnak eo an, ekkã an eindein. Einwõt jiroñ in Ri Shulem eo, kwon einwõt “juõn worwor.” (Al eo an Solomon 8:4, 10) Ilo alikar, kwon kwalok am jab kõnan e. Ilo jinoin, kalikar ñan ri jerbal ro mõttam bwe kwoj juõn ian Ri Kennan ro an Jehovah im kwon kortokjen jabdewõt ien ko remõn ñan am kwalok nan ñan ir. Men in enaj jerbal einwõt juõn kein kejbãrok yuk.

9. Ta jet ian men in kauwatata ko rej walok ñe kwoj kaddek juõn jimjera ibben juõn ruwamaejet ilo Internet eo? (Lale bareinwõt box eo ilo page 21.)

⁹ Internet Web site ko me kar karõki ñan jibañ ro rej make iair ñan air kabuk beleir rej buñbuñ ilo ran kein. Jet rej watõk men kein einwõt juõn ial ñan air jelã kajjen ro me reban kar iion ir. Bõtab, elukkun kauwatata ñan am ejaak juõn jimjera ibben juõn armij ruwamaejet kwo jaje kajjen. Ilo Internet eo, ebin jelã ta eo emol im ta eo ej riap. (Sam Ko 26:4) Ejjab aolep ro rej ba bwe rej juõn ri karejaran Jehovah, rej eierwõt. Bareinwõt, ñe rej kajerbal computer eo ñan bwebwenato ibben juõn armij, juõn eñjake in yokwe ekajur emaroñ mõkaj an eddeklok, im men in emaroñ kokkure lemnak emõn eo an juõn armij. (Jabõn Kennan Ko 28:26) Meñe kwoj kajerbal Internet eo ak wãwen ko jet, ejjab juõn men in meletlet ñan kaddek juõn jimjera ibben juõn armij kwojjab lukkun jelã kajjen.​—1 Dri Korint 15:33.

10. Ewi wãwen ri Christian ro remaroñ kõketak ri tõmak ro mõttair rej make iair?

¹⁰ Jehovah “e kanuij joij” ñan ri karejar ro an. (Jemes 5:11) Ej jelã bwe aitwerõk ko me Ri Christian ro rej make iair rej jelmaiki, jet ien emaroñ kabwerer, ak ej kaorõk wõt air tiljek. Ewi wãwen ad maroñ kõketak ir? Ej aikwij ikutkut ad nebar ir kin air bokake im kwalok jitõb in karmijete kõnan ko air. (Dri Ekajet Ro 11:39, 40) Jemaroñ bareinwõt kobaik ir ilo karõk ko ad kin kamao ko rekõketak. Kwar ke kõmmane men in ilo ran kein? Bareinwõt, jemaroñ jar kake ir, im kajitõk ibben Jehovah bwe en jibañ ir kejbãrok jokkin wõt juõn eo air ilo jitõb im lo lañliñ ilo air karejar ñan e. Ikijen itoklimo eo ad emol, jen kwalok bwe jej kaorõk rein retiljek einwõt Jehovah ej kõmmane.​—Sam Ko 37:28.

 Jerbale Abañ ko kin Ejmour

11. Ta aitwerõk ko rej walok ñe juõn ej jelmae abañ ko relap kin ejmour?

¹¹ Elap an kaburomõjmõj ñe kij ak juõn eo ejitenburu ibbed ej jelmaik abañ ko kin ejmour! (Aiseia 38:1-3) Meñe jej bukõt kein kamadmõd ko remõn, elukkun aorõk bwe jen lor wõt nan in kakabilek ko ilo Bible. Ñan wanjoñok, Ri Christian ro rej kate ir ñan bokake kien eo ilo Bible ñan kejbãrok ir jen bõtõktõk, im rej bõprae jabdewõt kilen kakõlkõl ak kejmour me ej kitibuj jerbal in anijnij. (Jerbal 15:28, 29; Dri Galetia 5:19-21) Bõtab, ñan ro rar jab katak kin kilen doctor, air aikwij in etale kin kein kamadmõd ko jet emaroñ kabwok ak kamijak ir. Ta eo emaroñ jibañ kij ñan kwalok jatõr ilo men otemjej?

12. Ewi wãwen juõn Ri Christian emaroñ kejbãrok jokkin wõt juõn eo an ñe ej lemnak kin kein kamadmõd in doctor ko jet?

¹² “Armij dri jelalokjen, ej kanuij lale an etetal” ilo an kõmman etale ko ilo Bible im book ko jet an Christian. (Jabõn Kennan Ko 14:15) Ilo mõttan ko ilo lal in ijo eiet doctor ro im hospital ko ie, remaroñ kajerbal uno ko rej kõmmani jen men in eddek ko. Elañe jenaj kajerbal kein kamadmõd kein, jemaroñ lo jet melele ko rekeie ilo April 15, 1987, magazine in The Watchtower, page 26-9. Ej kakkõl kij kin men in kauwatata ko. Ñan wanjoñok, jej aikwij jelã: Eo ej kõmman uno ekkã ke an kõmman jerbal in anijnij? Kamadmõd eo ej wawa ke ion tõmak eo bwe nañinmij ak mij eo ear walok kin an kar lõkatipi anij ko (ak jitõb ro an ro jimmad) ak jen ri kijirãt ro me rar kõmman anijnij? Rej ke kõmman men in katok ko, allõk, ak kajerbal manit ko jet ñe rej keboj ak kajerbal uno eo? (Duteronomi 18:10-12) Etale rot kein remaroñ jibañ kij bokake nan in kakabilek in ekakõrmol an Anij: “Komin melejoñ men ko otemjej; kejbãrok wõt men ko remõn.” * (1 Dri Tessalonika 5:21) Enaj jibañ kij kejbãrok jokkin wõt juõn eo ad.

13, 14. (a) Ewi wãwen jemaroñ kwalok kõmmanwa ñe jej kejbãrok ejmour eo ad? (b) Etke jej aikwij kwalok kõmmanwa ñe jej bwebwenato ibben ro jet kin ejmour im kamadmõd in doctor ko?

¹³ Jej aikwij kwalok kõmmanwa ilo wãwen ko otemjej ilo mour, ekoba kejbãrok ejmour eo ad. (Dri Pilippai 4:5) Ñe jej kwalok jokkin wõt juõn ilo kejbãrok ejmour eo ad, men in ej kwalok ad kamolol kin men in letok in eaorõk kin mour. Ñe jej jelmae abañ ko kin ejmour, men kein rej tellokin ad lukkun lali. Bõtab, jeban tõbar ejmour ewãppen mae ien ej itok ien eo Anij ear karõke ñan “kemour ro dri ailiñ ko.” (Reveles̃õn 22:1, 2) Jej aikwij kejbãrok bwe en jab le jen joñan ad mad kin ejmour eo ad im jej kajekdon aikwij eo eaorõklok kin men ko lor jitõb.​—Matu 5:3; Dri Pilippai 1:10.

¹⁴ Jej aikwij bareinwõt kwalok jokkin wõt juõn im kõmmanwa ñe jej bwebwenato ibben ro jet kin ejmour im kamadmõd in doctor ko. En jab lap ad bwebwenato kin men kein ñe jej kamao ibben don ilo kwelok ko an Christian im assembly ko. Bareinwõt, bebe ko kin doctor ekkã air kitibuj nan in kakabilek ko ilo Bible, bõklikit an juõn armij, im kõtan eo an ibben Jehovah. Kin men in, ejamin juõn men in yokwe elañe jej jibed ri tõmak eo mõttad bwe en lor lemnak ko ad ak bwe en kajekdon bõklikit eo an. Meñe jemaroñ kebak ro reritto ilo congregation eo ñan bõk jibañ, kajjojo Ri  Christian ej aikwij “mõke inek kwonan” ñan kõmman bebe ko, im “jabrewõt iar e naj lelok nan kin e mõke ñõn Anij.”—Dri Galetia 6:5; Dri Rom 14:12, 22, 23.

Ñe Jej Iion Wãwen ko Rebin

15. Ilo wãwen et eo wãwen ko rebin remaroñ juõn aitwerõk elap?

¹⁵ Wãwen ko rebin remaroñ kõmman bwe juõn ri karejar etiljek an Jehovah en konono ak jerbal ilo juõn wãwen ebwebwe. (Ekklisiastis 7:7) Ke ear iion juõn melejoñ elap, Job ear jab kwalok an jokkin wõt juõn im rar aikwij kajimwe lemnak eo an. (Job 35:2, 3; 40:6-8) Meñe “Moses, e kanuij inemõn, jen armij otemjej rej ber ion mejen lõl,” juõn ien ear illu im konono ilo an jab lemnak. (Bwinbwin 12:3; 20:7-12; Sam Ko 106:32, 33) David ear kwalok an jatõr ke ear jab mõn King Saul, ak ke Nabal ear konono nae e im lamõj im kwalok nan ko renana ñan ri karejar ro an, David ear illu im luji jokkin wõt juõn eo an. Ilo ien eo wõt ke Abigail ear kebak e, kar ien eo ear bar kwalok lolokjen, im ear kejbãrok e jen an kõmman juõn bwid elap.​—1 Samuel 24:2-7; 25:9-13, 32, 33.

16. Ta eo emaroñ jibañ kij bwe jen jab emmakit ilo ad jab lemnak mokta?

¹⁶ Kij bareinwõt jemaroñ jelmae wãwen ko rebin me remaroñ kõmman bwe jen emmakit ilo wãwen eo ejjab jimwe. Ilo ad etale lemnak ko an ro jet, einwõt David ear kõmmane, men in emaroñ jibañ kij bõprae ad emmakit ilo ad jab lemnak mokta im mõkaj in jerawiwi. (Jabõn Kennan Ko 19:2) Bareinwõt, Nan in Anij ej rejañ kij: “Komin wurirrir im jab jerawiwi; komin konono ilo buruemi ion kiniemi im kejeklokjen.” (Sam Ko 4:4) Ñe emaroñ, ej men in meletlet ñan ad kõttar mae ien jej ainemõn mokta jen ad emmakit ak kõmman bebe ko. (Jabõn Kennan Ko 14:17, 29) Jemaroñ jar ñan Jehovah, “im ainemõn jen Anij, eo ej elã jen jela otemjej, e naj kejbãrok buruemi im lemnok ko ami ilo Kraist Jisõs.” (Dri Pilippai 4:6, 7) Ainemõn in letok jen Anij enaj kõmman bwe jen jokkin wõt juõn im jibañ kij bwe jen jatõr ilo men otemjej.

17. Etke jej aikwij atartar ion Jehovah ñan kwalok ad jatõr ilo men otemjej?

¹⁷ Meñe jej kate kij ñan bõprae men in kauwatata ko im ñan emmakit ilo meletlet, kij aolep jej kõmman bwid ko. (Jemes 3:2) Jemaroñ kõmman juõn bwid im jab jela kake. (Sam Ko 19:12, 13) Bareinwõt, einwõt juõn armij, ejelok ad maroñ ak jimwe ñan beek buñten nee ko need make im jebel jen Jehovah. (Jeremiah 10:23) Elap ad kamolol bwe ej kallimur: “I naj kajelaik yuk im katakin yuk ilo ial eo kwo naj etal ie: I naj bebeik yuk ke meja ej lo yuk.” (Sam Ko 32:8) Aet, kin jibañ jen Jehovah, jemaroñ kwalok jatõr ilo men otemjej.

[Kamelele ko itulal]

Ewi Wãwen Kwonaj Uak?

Ewi wãwen jemaroñ jatõr

• elañe kar tilmake juõn kõtõbar in business?

• ñe jej bukõt juõn beled?

• ñe jej jelmaik abañ ko kin ejmour?

• ñe jej jelmae wãwen ko rebin?

[Kajitõk ko ñan katak]

[Bo̦o̦k eo ilo peij 21]

Kwomaroñ ke Liki Men In?

Nan kein rar walok ilo Web site ko ñan ro rej make iair im rej kabuk mõttair ñan mareiki:

“Meñe kim ar kate kim, ejelok kein kamol bwe melele ko kin kadkadin armij eo remol.”

“Kimij jab kamol bwe jabdewõt melele ko ilo jikin kejelã in rejimwe, reyu, im ewõr tokjeir.”

“Lemnak ko, nan in kakabilek ko, nan in tilmak ko, ak melele ko jet rej walok ilo kejelã in rej an ro rar jeje kaki . . . im ejjab melelen bwe jej aikwij liki kaki.”

[Pija eo ilo peij 19]

“Armij dri jelalokjen, ej kanuij lale an etetal”

[Pija ko ilo peij 20, 21]

Ewi wãwen Christian kõrã ro remaroñ kajeoñe jiroñ in Ri Shulem eo?

[Pija eo ilo peij 22]

“Komin melejoñ men ko otemjej; kejbãrok wõt men ko remõn”