Wãwen eo Nan ko an Jisõs Rej Bõktok Mõnõnõ

“[Jisõs] Ej wõnliñlok ñõn tol; im . . . dri kaloran rej itok ñõn iben; Im Ej . . . katakin ir.”​—MAT. 5:1, 2.

1, 2. (a) Ta wãwen ko rar walok ilo ien eo Jisõs ear kwalok Katak eo an ion Tol eo? (b) Ewi wãwen Jisõs ear jino katak eo an?

 EJ YIÕ eo 31. Jisõs ej kabwijrõk an kwalok nan ilo Galili iomin jidrik ien bwe en etal ñõn Jerusalem ñõn kememe Kwojkwoj in Kijone eo. (Jon 5:1) Ke ej jeblak ñõn Galili, ej jar aolepen boñin eo bwe Anij en tel E ñe enaj kalet dri jilik ro 12. Ran eo tok juõn, juõn jar in armij ej itok ke ej kemour ro renañinmij. Ej jijõt ion tol eo im katakin dri kalor ro an im ro otemjej rej ber.​—Mat. 4:23–5:2; Luk 6:12-19.

² Jisõs ej jino Katak eo an ion Tol eo ikijen an kwalok bwe mõnõnõ ej walok ñe ej or iber juõn kõtan emõn iben Anij. (Riit Matu 5:1-12.) Mõnõnõ ej kitibuj ‘eñjake ko jen juburu ñõn lõñliñ elap.’ Mõnõnõ ko druatimjuõn Jisõs ear konono kaki rar kalikar kin unin dri Kristian ro rej mõnõnõ, im nan kein ej or wõt tokjeir ranin einwõt ear or tokjeir enañin 2,000 yiõ ko remotlok. Kiõ jen etale kajuju iair.

“Ro Rejelã ke Rej Aikwiji Men ko an Jitõb”

3. Ta melelen ñõn jela aikwij ko ar ilo jitõb?

³ “Emõnõnõ ro rejelã ke rej aikwiji men ko an Jitõb; bwe air Ailiñ in lõñ!” (Mat. 5:3, UBS) “Ro rejelã ke rej aikwiji men ko an Jitõb” rej kile bwe rej aikwiji tel eo an Anij im tiriamo eo an.

4, 5. (a) Etke ro rej kile aikwij ko air ilo jitõb rej mõnõnõ? (b) Ewi wãwen jemaroñ kabwe aikwij ko ar ilo jitõb?

⁴ Ro rej jela aikwij ko air ilo jitõb rej mõnõnõ, “bwe air Ailiñ in lõñ!” Ke dri kalor ro jinoin an Jisõs rar tõmak bwe E ej Messaia eo, ear bellok ñõn ir maroñ eo ñõn air iroij iben ilo Ailiñ in Anij ilõñ. (Luk 22:28-30) Meñe kejatrikrik eo ar ej ñõn erom iroij ro mõtõn Kraist ilõñ ak reimanlok ñõn mour in drio ilo paredais eo ion lõl iomin Ailiñ eo, jemaroñ mõnõnõ elañe jej kile aikwij ko ar ilo jitõb.

⁵ Ejjab aolep rej kile bwe rej aikwij bõk tel jen Anij im tiriamo eo an, kinke erik tõmak eo an elõñ im ejelok air kamolol kin men ko rekwojarjar. (2 Tes. 3:1, 2; Hib. 12:16) Wãwen ko ñõn kabwe aikwij ko ar ilo jitõb ekitibuj ar tiljek in katak Baibel, kijejeto ilo jerbal in kõmõn dri kalor ro, im keini in ber ilo kwelok ko an Kristian.​—Mat. 28:19, 20; Hib. 10:23-25.

Ro Reburomõj me Rej “Mõnõnõ”

6. Wõn ro rej “buromõj,” im etke rej “mõnõnõ”?

⁶ “Emõnõnõ ro rej buromõj: bwe naj kainemõn ir.” (Mat. 5:4) “Ro rej buromõj” rej einlok wõt armij ro “rejelã ke rej aikwiji men ko an Jitõb.” Rejjab buromõj ilo wãwen eo me ej einwõt ñe rej aol kin men ko rej iioni ilo mour ko air. Ak rej buromõj kin jerawiwi eo rej jolite im wãwen ko renana rej walok kin jab wãppen eo air. Etke rein reburomõj rej “mõnõnõ”? Kinke rein rej jerbale air tõmak ilo Anij im Kraist im rej mõnõnõ bwe eor ibeir juõn kõtan emõn iben Jeova.​—Jon 3:36.

7. En kar ewi eñjake eo ar kin lõl in an Setan?

⁷ Kij kajuju jej ke buromõj kinke jab wãnik im nana ilo lõl eo an Setan ej jededlok wõt? Ewi eñjake eo ar kin men ko remõn im aibujuij  ilo lõl in? Dri jilik Jon ear je: “Bwe men ko otemjej ilo lõl, mõm an kõniek, mõm an mej ko, im wuj wan an mour in, re jab an Jemer.” (1 Jon 2:16) Ak ta elañe jej kile bwe jidrik kin jidrik “jitõb an lõl” in, eo me ej kajur eo elap ej jerbal ilo jukjuk im ber eo an armij ro me rejenolok jen Anij, ej jelet wãwen kabuñ eo ar ñõn Jeova? Inem jen niknik im jar, katak Nan in Anij, im bukot jibõñ jen elder ro. Ilo ar druaklok ñõn Jeova, jenaj bõk “kainemõn”, jekron ta eo ej kainebataik kij.​—1 Kor. 2:12; Sam 119:52; Jem. 5:14, 15.

Elap an “Ro Etã Burueir” Mõnõnõ!

8, 9. Ta melelen ñe armij rej kwalok etã buru, im etke ro etã burueir rej mõnõnõ?

⁸ “Emõnõnõ ro etã burueir; bwe re naj jolit lõl.” (Mat. 5:5) ‘Etã buru,’ ak inemõn, ejjab juõn kakõlõn mõjino ak joij etao. (1 Tim. 6:11) Elañe etã buruer, jenaj kwalok inemõn ilo ar kõmõnmõn ankil an Jeova im kõtlok bwe en tel kij. Etã buru enaj bareinwõt alikar ilo wãwen eo jej jerbal iben dri tõmak ro mõtar im ro jet. Inemõn rot in ej errã iben nan in kakabilek eo an dri jilik Paul.​—Riit Dri Rom 12:17-19.

⁹ Etke ro etã burueir rej mõnõnõ? Kinke Jisõs ear ba, “re naj jolit lõl.” Jisõs ej Dri Jolit eo elap an lõl. (Sam 2:8; Mat. 11:29; Hib. 2:8, 9) Bõtab, ‘dri jolit ro iben Kraist’ me rej kwalok air etã buru renaj bareinwõt jolit lõl. (Rom. 8:16, 17) Iomin Ailiñ eo Jisõs enaj Iroij ie, ro jet etã burueir ion lõl renaj lõñliñ kin mour in drio.​—Sam 37:10, 11.

10. Ñe jejjab kwalok etã buru, ewi wãwen men in emaroñ jelet jerammõn ko ar ilo congregation eo im kõtan eo ar iben ro jet?

¹⁰ Einwõt Jisõs, jej aikwij kwalok etã buru. Ak ta eo emaroñ walok elañe ekkã ar lej im kõnan akwail? Ñe jej kwalok karkar rot kein emaroñ kõmõn bwe armij ro ren bõprae air kebake kij. Elañe jej man ro ilo congregation eo im jekõnan bõk erro ko, karkar rot kein renaj kõmõn bwe jen jab tellokin bõk jerammõn kein. (1 Tim. 3:1, 3) Paul ear jiroñ Taitõs ñõn kakememej dri Kristian ro ilo Krit bwe “ren jab konono nana kin jabrewõt armij, im jab dri akwail, a ren joij wõt, im kwalok inemõn otemjej ñõn armij otemjej.” (Tait. 3:1, 2) Inemõn rot in ej juõn jerammõn elap ñõn ro jet!

Rej Kwuli kin “Kwojarjar”

11-13. (a) Ta melelen ñõn kwuli im maro kin kwojarjar? (b) Ewi wãwen ro rej kwuli im maro kin kwojarjar renaj “mat”?

¹¹ “Emõnõnõ ro rej kwuli im maro kin kwojarjar; bwe re naj mat.” (Mat. 5:6) “Kwojarjar” eo me Jisõs ear konono kake ej karkar eo ñõn kõmõni men ko rejime ilo ar mour ekkar ñõn ankil an Anij im kien ko an. Dri jeje sam ear ba bwe, “e rup aõ kin an oñkake” ekajet ko rewãnik an Anij. (Sam 119:20) Jej ke lukkun kaurõk kwojarjar einwõt ñe jej kwuli im maro kake?

¹² Jisõs ear ba bwe ro rej kwuli im maro  kin kwojarjar renaj mõnõnõ kinke renaj “mat.” Men in ear walok elikin Pentekost eo ilo yiõ eo 33, kinke ilo ien eo jitõb kwojarjar eo an Jeova ear jino “kalikkar ñõn ri lõl . . . kin wãnik.” (Jon 16:8, UBS) Ikijen jitõb kwojarjar eo, Anij ear kakõrmol armij ro ñõn air aini im kakobaik Jeje ko ilo kajin Grik, me eor tokjeir ñõn “kajelaik armij ilo kwojarjar.” (2 Tim. 3:16) Jitõb eo an Anij ej bareinwõt kamaroñ kij ñõn “kõnõk armij ekãl, eo ekar ñõn Anij emwij kõmõne ekãl ilo wãnik.” (Ep. 4:24) Inem ej juõn menin kainemõn ñõn jela bwe ro rej ukwelok im bukot bwe Anij en jeorlok jerawiwi ko air ion berberin katok in binmour eo an Jisõs, renaj maroñ bõk juõn jutõk ewãnik iman Anij.​—Riit Dri Rom 3:23, 24.

¹³ Elañe eor iber kejatrikrik eo ñon mour in drio ion lõl, ien eo me enaj joko ar kwuli im maro kin kwojarjar ej ñe jenaj bõk mour in drio iomin wãwen ko rewãnik ion lõl in. Mae ien eo enaj walok men in, jen beek ilo buruer ñõn mour ekkar ñõn kien ko an Jeova. Jisõs ear ba: “A komin bukot mokta ailiñ in Anij, im kwojarjar eo An.” (Mat. 6:33) Ilo ar kõmõne men in, enaj letok elõñ jerbal ko me rej ekkejellok ñõn kabuñ eo ar ñõn Anij im enaj kamõnõnõik kij.​—1 Kor. 15:58.

Unin “Ro Rej Tiriamo” Rej Mõnõnõ

14, 15. Ewi wãwen jemaroñ kwalok tiriamo, im etke “ro rej tiriamo” rej mõnõnõ?

¹⁴ “Emõnõnõ ro rej tiriamo; bwe naj tiriamokake ir.” (Mat. 5:7) “Ro rej tiriamo” rej emmakit kin air buromõj kin ro jet. Ilo kabwilõñlõñ Jisõs ear kemour ro rar iñtan kin an kar tiriamokake ir. (Mat. 14:14) Armij rej kwalok tiriamo ñe rej jolok bwir ko ro jet rej kõmõni ñõn ir, einwõt Jeova ej kwalok tiriamo ñe ej jeorlok bwir ko an ro rej ukwelok. (Ex. 34:6, 7; Sam 103:10) Jemaroñ kwalok tiriamo ilo wãwen in im ikijen nan im kõmõn ko ar rejoij me rej kainemõn ro rej ber ilo aikwij. Juõn wãwen emõn ñõn kwalok tiriamo ej ilo ar kwalok katak ko remol jen Baibel eo ñõn ro jet. Kin an tiriamokake jar eo, Jisõs ear “jino An katakin ir men ko relõñ.”​—Mark 6:34.

¹⁵ Eor unin ar errã iben nan kein an Jisõs: “Emõnõnõ ro rej tiriamo; bwe naj tiriamokake ir.” Elañe jenaj tiriamokake ro jet, enaj eindrein wãwen air jerbal ñõn kij. Im ñe Anij enaj aikwij ekajete kij, enaj kwalok an tiriamokake kij elañe jar kwalok tiriamo ñõn ro jet. (Jem. 2:13) Ro wõt im rej kwalok tiriamokake naj bõk jeorlok bwir im mour in drio.​—Mat. 6:15.

 Unin “Ro Erreo Burueir” Rej Mõnõnõ

16. Ta melelen ñõn ‘erreo ilo buru,’ im ewi wãwen ro eor karkar in ibeir rej “lo Anij”?

¹⁶ “Emõnõnõ ro erreo burueir; bwe re naj lo Anij.” (Mat. 5:8) Elañe ‘erreo buruer,’ enaj alikar ilo kõtan eo ar iben ro jet, kõnan ko ar, im unin jej kõmõni men ko. Jenaj kwalok “yokwe jen buru erreo.” (1 Tim. 1:5) Ñe erreo buruer, jenaj “lo Anij.” Ejjab melelen men in bwe jenaj loe kin mejer, kinke “armij re ban lo [Anij] im mour.” (Ex. 33:20) Bõtab, kin an kar ejelok likjõp ilo wãwen an Jisõs kwalok karkar ko karkarin Anij, ear maroñ ba: “Eo e ar lo Ña, e ar lo Jema.” (Jon 14:7-9) Einwõt dri kabuñ ro an Jeova ion lõl, jemaroñ “lo Anij” ikijen jerbal ko ej kõmõni ñõn kij. (Job 42:5) Ñõn Kristian dri kabit ro, renaj lukkun lo Anij ñe renaj jerkakbiji einwõt jitõb ro im lo Jemeir ilõñ.​—1 Jon 3:2.

17. Juõn buru erreo enaj jelet kij ilo wãwen it?

¹⁷ Kinke juõn armij erreo buruen ej kwalok mwil emõn im ej kate bwe en erreo iman mejen Jeova, ejamin lemnok kin men ko retton. (1 Kron. 28:9; Ais. 52:11) Elañe erreo buruer, men ko jej ba im kõmõni renaj erreo, im enaj mol jerbal eo ar ñõn Jeova.

“Ro Dri Kilajrõk” Rej Erom Nejin Anij

18, 19. Ewi wãwen “dri kilajrõk” ak ro rej kõmõn ainemõn rej emmakit?

¹⁸ “Emõnõnõ ro dri kilajrõk; bwe naj naetair ro nejin Anij.” (Mat. 5:9) Jemaroñ kile “dri kilajrõk” ro ikijen men ko rej kõmõni im ko rejjab kõmõni. Elañe jej kain armij rot eo me Jisõs ear konono kake, jenaj kõmõn ainemõn im jab “nawõnan nana kin nana ñõn jabrewõt armij.” Jen an eindrein, ‘ien otemjej jenaj lor men ko remõn ñõn dron.’​—1 Tes. 5:15.

¹⁹ Nan in Grik eo rar ukote “dri kilajrõk” ilo Matu 5:9 ej lukkun melelen “ro rej kõmõn ainemõn.” Bwe jen uan rein, jej aikwij kate kij ñõn kõmõn ainemõn ien otemjej. Rein rejjab kõmõni men ko me enaj “kijbil ro rej jimjeran.” (Ken. 16:28) Einwõt ro rej kõmõn ainemõn jej bõk buñten ne ko ñõn kõmõn “ainemõn ñõn armij otemjej.”​—Hib. 12:14.

20. Wõn ro kiõ rej “ro nejin Anij,” im bar wõn ro jet renaj erom nejin Anij?

²⁰ Ro rej kõmõn ainemõn rej mõnõnõ kinke renaj “naetair ro nejin Anij.” Jeova ear bõk Kristian dri kabit ro retiljek bwe ren “ro nejin.” Kinke rej jerbale tõmak ilo Kraist im kabuñ ñõn “Anij in yokwe im ainemõn” kin aolepen burueir, eor kadede ibeir juõn kõtan ebak iben Jeova einwõt ro nejin. (2 Kor. 13:11; Jon 1:12) Ak ta kin “s̃ip ro jet” an Jisõs im rej kwalok ainemõn? Jisõs enaj einwõt ‘Jemeir ien in drio’ iomin juõn tausan yiõ ko in an iroij, ak ñe ejemlok ien in enaj kõtãik e mõke im karollok maroñ eo ñõn Jeova, inem s̃ip rein renaj erom ro lukkun nejin Anij.​—Jon 10:16; Ais. 9:6; Rom. 8:21; 1 Kor. 15:27, 28.

21. Ewi wãwen jenaj emmakit elañe jej “mour kin jitõb”?

²¹ Elañe jej “mour kin jitõb,” ainemõn enaj juõn ian karkar ko me armij ro remaroñ loe iber. Jejamin “kaillu dron” ak ‘junmareik dron.’ (Gal. 5:22-26) Ijellokin ar eindrein, jej kate kij ñõn “ainemõn iben armij otemjej.”​—Rom. 12:18.

 Rej Mõnõnõ Wõt Meñe kar Matõrtõr Ir!

22-24. (a) Etke ro rej bõk matõrtõr kin air kwojarjar rej mõnõnõ? (b) Ta eo jenaj etale ilo katak ko ruo rej itok?

²² “Emõnõnõ ro emwij matõrtõr ir kin air kwojarjar; bwe air ailiñ in lõñ.” (Mat. 5:10) Ilo an kemeleleiklok men in, Jisõs ear ba:“Emõnõnõ kom ñe armij re naj kajirere kake kom, im matõrtõr kom, im naj ba nan ko renana otemjej nae kom, riõp wõt, kin Ña. Komin lõñliñ, im kanuij buñburuemi; bwe elap jinekjij ñõn kom i lõñ: bwe ein drein air matõrtõr dri kanan ro mokta jen kom.”​—Mat. 5:11, 12.

²³ Einwõt dri kanan ro in etto, dri Kristian ro rejela bwe renaj iion kajirere, matõrtõr, im riõp nae ir “kin air kwojarjar.” Bõtab ilo ar kijenmij iomin melejoñ ko, jej mõnõnõ kin ar maroñ kabuñburuen Jeova im koutiej E. (1 Pit. 2:19-21) Iñtan eo ar ejjab kadriklok ar mõnõnõ in korijer ñõn Jeova kiõ ak ilo ran ko renaj itok. Ejamin kadriklok mõnõnõ eo ar meñe ñõn iroij iben Kraist ilõñ ak ñõn bõk mour in drio ion lõl iomin iroij eo air. Jerammõn kein rej menin kamol kin buñburu im joij eo an Anij.

²⁴ Elõñlok men ko jemaroñ katak jen Katak eo an Jisõs ion Tol eo. Jenaj etale elõñ men ko jet ilo katak ko ruo rej itok. Jen lale ewi wãwen jemaroñ jerbale nan ko jet an Jisõs Kraist.

Ewi Wãwen Kwonaj Uak?

• Etke “ro rejelã ke rej aikwiji men ko an Jitõb” rej mõnõnõ?

• Etke “ro etã burueir” rej mõnõnõ?

• Etke dri Kristian rorej mõnõnõ wõt meñe rej bõk matõrtõr?

• Mõnõnõ ta eo Jisõs ear konono kake im emõn ibam?

[Kajitõk ko ñõn Katak]

[Pija eo ilo peij 7]

Mõnõnõ ko druatimjuõn me Jisõs ear konono kaki eor wõt tokjeir ranin einwõt kar mokta

[Pija eo ilo peij 8]

Juõn wãwen emõn ñõn kwalok tiriamo ej ilo ar kwalok katak ko remol jen Baibel eo ñõn ro jet