“Jitõb kab Lio Rej Ba, Kwon Itok!”
“Jitõb kab Lio Rej Ba, Kwon Itok!”
“Jitõb kab lio rej ba, Kwon itok. . . . Im eo ej maro, en itok: eo e kõnan, en bõk dren in mour ejij wõnan.”—REV. 22:17.
1, 2. En ewi aurõkin men ko an Ailiñ eo ilo mour ko ar, im etke?
EN EWI aurõkin men ko an Ailiñ eo ilo mour ko ar? Jisõs ear rejañ dri kalor ro an ñõn “bukot mokta ailiñ in Anij,” inem ear kalimur bwe elañe renaj kõmõne men in, Anij enaj kabwe aikwij ko air. (Matu 6:25-33) Ear keiri Ailiñ eo an Anij ñõn juõn bõr eaurõk. Joñõn an lukkun aurõk bõr eo, ke juõn dri wia ear loe, ear “ilok im wiakaki men ko otemjej an im wiaik e.” (Matu 13:45, 46) Eindrein, jerbal in kwalok nan im kõmõn dri kalor ro rej aikwij men ko raurõktata ilo mour eo ar.
2 Einwõt ar kar lo ilo katak ko ruo moktalok, ñe jej konono ilo beran im ekabel wãwen ar kajerbal Nan eo an Anij ilo ar jerbal in kwalok nan, jej kwalok bwe jitõb eo an Anij ej tel kij. Bareinwõt, elap kwonan jitõb kwojarjar eo ilo an jibõñ kij keini ar bõk kwonad ilo jerbal in kwalok nan kin Ailiñ eo. Jen lale ewi wãwen.
Juõn Nan in Kir Ebellok ñõn Aolep!
3. Kain dren rõt eo ebellok ñõn an aolep “itok” im irak jene?
3 Eor juõn nan in kir ebellok ñõn aolep armij ro, me ear maroñ jededlok ikijen jibõñ eo jen jitõb kwojarjar eo. (Riit Reveles̃õn 22:17.) Nan in kir eo ej ñõn “itok” im irak juõn kain dren ejejuan bwe en joko am maro. Dren in eoktõk jen dren eo ekkã ar irak aolep ran. Meñe dren elukkun aurõk ñõn kemourur men ko remour ion lõl, Jisõs ear lemnok kin bar juõn kain dren ke ear ba ñõn kõra in Sameria eo iturin aibijlõl eo: “A jabrewõt eo ej irak dren eo I naj lelok ñõn e, e jamin bar maro in drio: a dren eo I naj lelok ñõn e, e naj aibij ilo e im naj tortok ñõn mour in drio.” (Jon 4:14) Dren eo ejejuan me ej bellok ñõn an aolep armij irak jene ej letok mour indrio.
4. Etke dren in mour eo ear erom juõn menin aikwij, im ta eo dren in ej jutõk kake?
4 Aikwij eo kin dren in mour ear jino walok ke armij eo mokta, Adam, ear lor lio belen, Iv, ñõn jab bokake eo ear kõmõnmõn ir, Jeova Anij. (Jen. 2:16, 17; 3:1-6) Kar kadrioij dri belele ro mokta jen jikin kallip eo rar jokwe ie bwe ‘[Adam] en jab kõtellok pein, im bareinwõt bõk jen wijiki in mour, im moñã, im mour in drio.’ (Jen. 3:22) Kinke armij otemjej rej itok jen Adam, ear kõmõn bwe aolep armij ren jolit mij. (Rom 5:12) Dren in mour eo ej jutõk kin aolep menin letok ko jen Anij ñõn lomoren armij ro rej bokake jen jerawiwi im mij, im ñõn lelok ñõn ir mour wãppen ilo Paredais ion lõl ñõn indrio. Katok in binmour eo an Jisõs Kraist ear kõmõn bwe aolep menin letok kein ren walok.—Matu 20:28; Jon 3:16; 1 Jon 4:9, 10.
5. Nan in kir eo ñõn itok im “bõk dren in mour ejij wõnan” ear itok jen wõn? Kemelele.
5 Nan in kir eo ñõn itok im “bõk dren in mour ejij wõnan” ej itok jen wõn? Aolep menin letok ko kin mour Jisõs ej litoki me armij renaj lukkun bõk tokjen jeni ilo ien Iroij eo an iomin juõn tausan yiõ, kar pijaiki einwõt “river in dren in mour, ejatõltil einwõt kristal.” Rej lo bwe river in ej “torlok jen tron an Anij im Lam iolapin ial eo an.” (Rev. 22:1) Kin men in, Jeova, eo ej dri Letok Mour, ej Unjen dren in mour eo. (Sam 36:9) E eo Ej kõmõn bwe dren in en bellok ñõn aolep ikijen “Lam” eo, Jisõs Kraist. (Jon 1:29) River in kõkkar in ej men eo Jeova enaj kajerbale ñõn jolok aolep men ko renana me jab bokake eo an Adam ear bõktok ion armij otemjej. Aet, nan in kir eo ñõn “itok” ej jen Jeova Anij.
6. Ñãt eo “river in dren in mour” eo ear jino toor?
6 Meñe “river in dren in mour” eo enaj lukkun toor ilo ien Iroij eo an Kraist iomin Juõn Tausan Yiõ, ear jino toor ilo “ran in Iroij,” ilo ien eo “Lam” eo ear jino iroij ilõñ ilo yiõ eo 1914. (Rev. 1:10) Kin men in, jet ian menin letok ko kin mour rar jino bellok ñõn armij elikin ien in. Rej kitibuj ennan eo ilo Baibel, kinke kar konono kake einwõt “dren” eo. (Ep. 5:26) Aolep armij ro remaroñ bõk nan in kir eo ñõn “bõk dren in mour” ilo air eoroñ im emakõt ñõn nuuj eo emõn kin Ailiñ eo. Bõtab wõn eo ej lukkun kwalok nan in kir eo ilo ran eo an Iroij?
“Lio” Ej Ba, “Kwon Itok!”
7. Wõn ro moktata rar kwalok nan in kir eo ñõn “itok” ilo “ran in Iroij,” im ñõn wõn?
7 Ro uan kumi in lio belele ak Kristian dri kabit ro, rej ro moktata ñõn kwalok nan in kir eo ñõn “itok.” Ñõn wõn kar kwalok nan in kir in? Alikar, lio belele ejjab ba ñõn e mõke, “Kwon Itok!” Nan kein an rej ñõn ro im rej kejatrikrik in bõk mour indrio ion lõl elikin an walok “tõrinae in ran elap, ran in Anij ekajur otem kajur.”—Riit Reveles̃õn 16:14, 16.
8. Ta eo ej kwalok bwe Kristian dri kabit ro rar kajededlok nan in kir eo an Jeova jen yiõ eo 1918?
8 Dri kabit dri kalor ro an Kraist rar kwalok nan in kir eo jen yiõ eo 1918. Ilo yiõ in, katak eo etan “Million Ro Rej Mour Kiõ Rejamin Mij” ear kwalok kin kejatrikrik eo bwe elõñ renaj mour ilo paredais eo ion lõl elikin tõrinae eo etan Armagedõn. Juõn katak me ear walok ilo kwelok eo elap an Dri Kennan ro an Jeova ilo jikin eo etan Cedar Point, Ohio, ilo Amerika, ilo yiõ eo 1922 kar rejañ ro rar ber ilo kwelok eo ñõn ‘kajela kin Kiñ eo im ailiñ eo an.’ Nan in rejañ in ear jibõñ bween kumi in lio belele ñõn jibarek elõñlok armij ro kin nan in kir eo. Ilo The Watchtower eo an March 15, 1929, ear kwalok juõn katak etan “Nan in Kir eo ej Kwalok Joij,” eo me unin tel in katak eo ear berber ion Reveles̃õn 22:17. Ilo juõn mõtõn ilo katak eo ear ba: “Bween kumi in dri kabit ro retiljek rar kobalok iben [eo Eutiejtata] ilo air kirtok armij ro im ba ‘Itok.’ Kar aikwij keañ kin ennan in ñõn ro eor air kõnan kin men ko rewãnik im mol, im rar aikwij kõmõne kiõ wõt.” Ñõn ranin, kumi in lio belele ej wõnmanlok wõt im kajededlok nan in kir in.
“Im Eo Ej Roñjake, En Ba, Kwon Itok!”
9, 10. Ewi wãwen ro rej roñ nan in kir eo rej bõk rejañ ñõn ba ‘Itok’?
9 Ta kin ro me rej roñjake nan in kir in ñõn “itok”? Ir bareinwõt rej bõk rejañ ñõn ba, “Itok!” Ñõn wanjoñok, ilo The Watchtower eo an August 1, 1932, ilo peij 232, ear ba: “Aolep ro me rekõnan bwe en or kwonair, rej bõk rejañ jen dri kabit ro ñõn kwalok kin nuuj eo emõn kin ailiñ eo. Rejjab aikwij uan dri kabit ro ñõn air keañ kin ennan eo an Iroij. Ej juõn men in kainemõn elap ñõn Dri kennan ro an Jeova ilo air jela bwe kiõ eor air melim ñõn bõklok dren in mour eo ñõn kumi in armij ro me remaroñ elã jen Armagedõn im ñõn bõk mour indrio ion lõl.”
10 Ñõn kwalok erro eo an ro rej roñjake nan in kir eo ñõn ba “Itok!” The Watchtower eo an August 15, 1934, ilo peij 249, ear ba: “Ro uan kumi in Jonedab rej aikwij kobalok iben kumi eo an Jihu, me ej kõkkar kin dri kabit ro, im keañ kin ennan eo an ailiñ eo meñe rejjab uan dri kabit ro an Jeova.” Ilo yiõ eo 1935, kar kalikar kin wõn ‘jar eo elap’ me Reveles̃õn 7:9-17 ear konono kake. Men in ear lukkun kamõkajlok jerbal eo ñõn kajededlok nan in kir eo an Anij. Jen ien in, oran jar eo elap in dri kabuñ ro remol me rar emakõt ñõn nan in kir in ear laplok, im kiõ elõñlok jen jiljilimjuõn million armij ro. Ilo kamolol, ke rar roñ kin ennan eo, rar wujleplok ir mõke ñõn Anij, baptais iomin dren, im kobalok iben kumi in lio belele ilo air kijejeto in bõk kwonair ñõn kir ro jet ñõn ‘itok im bõk dren in mour ejij wõnan.’
“Jitõb” eo Ej Ba, “Kwon Itok!”
11. Ilo ien ko an dri Kristian ro mokta, ewi wãwen an kar or kwonan jitõb kwojarjar eo ilo jerbal in kwalok nan?
11 Ke Jisõs ear kwalok nan iloan imõn kwelok eo ilo Nazeret, ear kebellok buk limlim eo an dri kanan Aiseia im ear riit: “Jitõb õn Iroij ej Ioõ, bwe E ar kabit Iõ bwe In kwalok gospel ñõn ro dri jeramel; E ar jilkintok Iõ bwe In kwalok kõtlok ñõn matõn iri, im lolokjen ñõn ro rebilo, bwe In kõtlok ro ar kokkure ir, bwe In kwalok yiõ eo emõn an Iroij.” Inem Jisõs ear jerbale nan kein ñõn e mõke, ilo an ba: “Ranin nan ilo Jeje in ejejit ilo lojiliñemi.” (Luk 4:17-21) Mokta jen an kar wõnliñlok ñõn lõñ, Jisõs ear jiroñ dri kalor ro an: “A kom naj bõk maroñ ñe emwij an Jitõb Kwojarjar itok iomi: im kom naj Aõ dri kennan . . . ñõn eneo etolok tata i lõl.” (Jerb. 1:8) Ilo ien ko an dri Kristian ro mokta, ear lap kwonan jitõb kwojarjar eo ilo jerbal in kwalok nan eo.
12. Ta ijo kwonan jitõb eo an Anij ñõn kajededlok nan in kir eo ilo ran kein ar?
12 Ta ijo kwonan jitõb kwojarjar eo an Anij ñõn kajededlok nan in kir eo ñõn armij ro ilo ran kein ar? Jeova ej Unjen jitõb kwojarjar eo. Ej kajerbal jitõb eo ñõn kebellok buruen im lemnok ko an kumi in lio belele ñõn air melele Nan eo an, Baibel eo. Jitõb eo ej kamakõt ir ñõn kajededlok nan in kir eo im kwalok kin mol ko ilo Baibel eo ñõn ro rej bõk kejatrikrik eo ñõn mour indrio ilo Paredais eo ion lõl. Ak ta kin ro rej mõnõnõ in bõk nan in kir eo, erom dri kalor ro an Jisõs Kraist, im kajededlok nan in kir eo ñõn ro jet? Jitõb eo ej bareinwõt ber ibeir. Kinke kar baptais ir ‘ilo etan Jitõb Kwojarjar,’ rej emakõt ekkar ñõn tel eo an jitõb kwojarjar eo im rej atartar ion kin jibõñ. (Matu 28:19) Jemaroñ bareinwõt lemnok kin ennan eo me dri kabit ro im jar eo elap, me rej orlok wõt, rej kwalok kake. Ennan in ej itok jen Baibel eo, eo me kar je iomin tel eo an jitõbõn Anij. Kin men in, nan in kir eo ej jededlok ikijen jitõb kwojarjar eo. Ilo mol, jitõb in ej tel kij. Ewi wãwen men in en kar jelet joñõn auõ ko jej kajerbali ñõn kir ro jet?
Rej Wõnmanlok im Ba: “Kwon Itok!”
13. Ta melelen ñe ej ba “Jitõb kab lio rej wõnmanlok im ba: Kwon itok”?
13 Ilo kajin eo me kar je eon in, ej kwalok bwe “jitõb kab lio,” rejjab baj ba wõt, “kwon itok,” ak nan ko rar kajerbali ej kalikar bwe ej juõn men rej wõnmanlok wõt im ba ak kõmõne. Ilo air lemnok kin men in, ukok in Baibel eo an Dri Kennan ro an Jeova * ej ba: “Jitõb kab lio rej wõnmanlok im ba: Kwon itok!” Men in ej kalikar bwe rej keini air kajededlok nan in kir eo an Anij. Ak ta kin ro rej roñ im mõnõnõ in emakõt ñõn nan in kir eo? Ir bareinwõt rej ba, “Kwon Itok!” Kar konono kin jar eo elap in dri kabuñ ro remol einwõt ro ‘rej korijer ran im boñ ilo tempel eo an Jeova.’ (Rev. 7:9, 15) Ilo wãwen it eo ‘rej korijer ran im boñ’? (Riit Luk 2:36, 37; Jerbal 20:31; 2 Dri Tessalonika 3:8.) Joñok ko an dri kanan kõra eo Anna im dri jilik Paul rej kwalok bwe ‘korijer ran im boñ’ ej melelen an juõn ekkeini im kate e ilo jerbal in kwalok nan.
14, 15. Ewi wãwen an kar Daniel kwalok kin aurõkin ar keini ar kabuñ ñõn Anij?
14 Dri kanan Daniel ear bareinwõt kwalok kin aurõkin ar keini ar kabuñ ñõn Anij. (Riit Daniel 6:4-10, 16, UBS.) Meñe ear jela bwe renaj kar jolok e ilo roñ in laiõn eo, ak ear jab ukot mõnit in kabuñ eo an me ear kitibuj an jar ñõn Anij “jilu alen ilo juõn ran einwõt ekin kõmmõn ien otemjej,” meñe kar kamo an armij ro kõmõne men in iomin juõn aliñ. Makõtkit ko an rar kalikar ñõn armij ro bwe keini in kabuñ ñõn Jeova ej men eo eaurõktata!—Matu 5:16.
15 Elikin an Daniel ber iloan roñ in laiõn eo iomin juõn boñ, kiñ eo ear etal ñõn roñ eo im ikirlok im ba: “Daniel, ri karejaran Anij emour! Anij eo kwoj tiljek ñõne, ear maroñ ke lomoren yuk jen lion kane?” Im Daniel ear mõkõj im uak e: “O king, ejjelok ijellokum! Anij ear jilkintok enjel eo an im kili loñier bwe ren jab mõn iõ. Unin an kõmmõn eindrein kinke ejelã ke ejjelok ruõ, im ejjelok bwid en iar kõmmõne ñõn yuk.” Jeova ear kejerammõn Daniel kin an korijer ñõn e ilo “tiljek” ak ilo juõn wãwen me ear keini in kõmõne.—Dan. 6:19-22, UBS.
16. Joñok eo an Daniel en kar kamakõt kij ñõn kajitõkin kij mõke kin ta ikijen ijo kwonad ilo jerbal in kwalok nan?
16 Daniel ear mõnõnõ in mij jen an jolok an keini in kabuñ ñõn Jeova. Ak ta kin kij? Ta men ko jej karmijeti kiõ ak jenaj mõnõnõ in karmijeti ñõn ar maroñ keini ar kwalok kin nuuj eo emõn kin Ailiñ eo an Anij? Jen jab kõtlok bwe en elã juõn aliñ im jej kap bar konono kin Jeova ñõn ro jet! Elañe jemaroñ, jen kate kij ñõn bõk kwonad ilo jerbal in kwalok nan kajjojo wik. Meñe eor ar nañinmij ilo enbwin im jemaroñ kwalok nan iomin 15 wõt minit ilo aliñ eo, jej aikwij je ilo report eo ar. Etke? Kinke jekõnan wõnmanlok wõt im jerbal iben jitõb eo im lio belele ilo ar ba, “Kwon Itok!” Aet, jekõnan kõmõn joñõn wõt ar maroñ ñõn ar keini in kwalok kin Ailiñ eo.
17. Ta ien ko rebellok jej aikwij kortokjeir ñõn ar kajededlok nan in kir eo an Jeova?
17 Jej aikwij bukot wãwen ko ñõn kajededlok nan in kir eo an Jeova ilo jabrewõt ien ebellok, im en jab ilo ien ko wõt me jar karõke ñõn ar kwalok nan ñõn armij ro. Ej juõn jerammõn elap ñõn kir ro remaro ñõn air ‘itok im bõk dren in mour ejij wõnan’ ilo ien ko jet, einwõt ilo ien jej kaikujkuj, itoitak, kakije, jerbal, im etal ñõn jikuul! Meñe dri utiej ro an kien renaj kemo ar kõmõne jerbal in kwalok nan eo, jej wõnmanlok wõt im kwalok ilo ittino, bwelen ilo ar kwalok nan ilo jejjo wõt im inem etal ñõn bar juõn bukwon ak ilo ar kalaplok ar kwalok nan ilo ien ko remõntok.
Wõnmanlok Wõt im Ba, “Kwon Itok!”
18, 19. Ewi wãwen kwoj kalikar am kaurõk jerammõn eo ñõn jerbal iben Anij?
18 Iomin elõñlok jen druatimjuõnñoul yiõ ko kiõ, jitõb eo im lio belele rar wõnmanlok wõt im ba, “Kwon Itok!” ñõn jabrewõt eo emaro kin drenin mour eo. Kwonañin ke kar roñ nan in kir in ekairujruj? Inem kimij rejañ yuk ñõn kajededlok nan in kir in ñõn ro jet.
19 Jejjab jela ewi toõn an naj wõnmanlok jerbal eo ñõn kajededlok nan in kir eo an Jeova me ej kwalok yokwe eo an, ak ar emakõt ñõn nan in kir in ilo ar ba, “Kwon itok!” ej kõmõn bwe jen dri jerbal ro iben Anij. (1 Kor. 3:6, 9) Men in ej juõn jerammõn elap! Inem jen kwalok ar kaurõk jerammõn in im “katok ñõn Anij kin wijtak ien otemjej” ilo ar keini in kõmõne jerbal in kwalok nan eo. (Hib. 13:15) Ro iar me eor iber kejatrikrik eo ñõn mour indrio ion lõl, jen kobalok iben kumi in lio belele ilo ar wõnmanlok wõt im ba, “Kwon itok!” Im kimij kejatrikrik bwe enaj lõñlok armij ro renaj mõnõnõ in ‘bõk dren in mour eo ejij wõnan’!
[Kamelele eo itulal]
^ New World Translation.
Ta eo Kwar Katak Kake?
• Kar lelok nan in kir eo, “kwon itok,” ñõn wõn ro?
• Etke jemaroñ ba bwe nan in kir eo, “kwon itok,” ej jen Jeova?
• Ta ijo kwonan jitõb kwojarjar eo ñõn kajededlok nan in kir eo ñõn “itok”?
• Etke jej aikwij kate kij ñõn ar keini in bõk kwonad ilo jerbal in kwalok nan?
[Kajitõk ko ñan katak]
[Kamelele in juõn pija ilo peij 16]
Wõnmanlok Wõt im Ba, “Kwon Itok!”
1914
5,100 dri kwalok ro
1918
Elõñ renaj bõk mour indrio ilo Paredais eo ion lõl
1922
“Kajela, kajela, kajela, kin Kiñ eo im ailiñ eo an”
1929
Bween dri kabit ro retiljek rej ba, “Kwon itok!”
1932
Nan in kir eo ñõn ba, “Itok!” ejjab ñõn dri kabit ro wõt ak ej kitibuj armij ro jet
1934
Kumi eo an Jonedab rej bõk rejañ ñõn kwalok nan
1935
Emwij kalikar wõn ro rej “jar eo elap”
2009
7,313,173 dri kwalok ro