Mark Juõn Eo Elap An kar “Jibõñ”

CONGREGATION eo ilo Antiok ear iion jet abañ ko, ak abañ eo me ear walok ikõtan Paul im Barnebas ear oktõk. Irro ar kõmõn bebe ko ikijen jerbal in mejinede eo airro ñõn itoitak, bõtab ke rar bebe kin wõn eo emaroñ etal ibeirro, ear ‘lap airro akwaile dron.’ (Jerb. 15:39) Kin men in, irro rar jibel jen dron im ilok ilo ial ko air lok. Akwail eo airro ear kin mejinede eo juõn etan Mark.

Wõn in Mark? Ta eo ear kõmõn bwe dri jilik rein ruo ren akwail kake e? Etke ear lukkun oktõk lemnok ko airro jen dron? Rar ke oktõk im bar errã iben dron? Im ta eo kwomaroñ katak jen bwebwenato eo an Mark?

Kabijuknen eo An ilo Jerusalem

Mark ear itok jen juõn baamle in dri Ju emweie, im ear ridtolok ilo Jerusalem. Men eo moktata jej katak kin e ej ekkejellok iben bwebwenato eo an congregation in Kristian eo jinoin. Ilo yiõ eo 44, elikin an kar enjel eo an Jeova kanemkwoj dri jilik Piter ilo kabwilõñlõñ jen jikin kalbuj eo an Herõd Agrippa I, Piter ear etal  “ñõn mweo imõn Meri jinen Jon ãt eo juõn Mark; ijo elõñ rej kwelok ie im jar.”​—Jerb. 12:​1-​12. *

Inem, congregation eo ilo Jerusalem emaroñ kar kajerbal mweo imõn jinen Mark ñõn air kwelok ie. Kinke “elõñ” rar kwelok ie, emaroñ melelen men in bwe ear kilep mweo. Emaroñ alikar bwe Meri ear juõn kõra emweie kinke ear or juõn an dri jerbal, etan Roda, eo ear uak ke Piter ear kalõllõl “ilo aur eo erik.” Bareinwõt, kinke kar ba bwe mweo ej imõn Meri im jab leo belen, men in emaroñ kar kalikar bwe emij leo belen im Mark ear juõn ajiri wõt.​—Jerb. 12:13.

Mark emaroñ kar ber ibwiljin aolep ro im rar kobalok iben dron ñõn air kwelok im jar. Bwelen ear lukkun jela kajen dri jilik ro an Jisõs im ro me rar ber ilo ien ko Jisõs ear kwalok nan. Ilo mol, ilo ien eo ke kar kalbuji Jisõs, Mark emaroñ kar likao eo me ear kajeoñ in lor Jisõs im ear ko ke rar kajeoñ in jibwe.​—Mark 14:51, 52.

Jerammõn ko ilo Congregation Eo

Ejelok berre, an kar Mark kõmao iben ro reridto ilo tõmak ear jelet e ilo juõn wãwen emõn. Ear ridtolok ilo tõmak im man ro rej tel ilo congregation eo rar kile wõnmanlok ko an. Ilo yiõ eo 46, ke Paul im Barnebas rar jilkinlok “men in jibõñ” ko jen Antiok ñõn Jerusalem ñõn jibõñ ro jeir im jãtir me ñitta eo ear jelet ir, rar kwalok air itoklimo in kajerbale Mark. Ke Paul im Barnebas rar jeblak jen Antiok, rar ãñin Mark ibeir.​—Jerb. 11:27-​30; 12:25.

Juõn eo ej baj riiti bwebwenato in emaroñ lemnok bwe unin lõmarein rej ebake dron ej kinke rej jimjãn jimjãtin ilo tõmak, im bwe Paul im Barnebas rar kajerbale Mark kinke ear or kabel ko iben. Bõtab juõn ian letter ko an Paul ear kwalok bwe Mark im Barnebas rar nukin dron. (Kol. 4:​10) Men in emaroñ jibõñ kij ñõn ar melele kin ta ko rar walok tokelik me rej kitibuj Mark.

Juõn im jima yiõ ko tokelik, jitõb kwojarjar eo ear tel Paul im Barnebas ñõn air kõmõne juõn jerbal in mejinede. Ke rar jerak jen Antiok ñõn Saiprõs, Jon ãt eo juõn Mark ear etal ibeirro einwõt “dri jerbal ñõn ir.” (Jerb. 13:​2-5) Bwelen Mark ear lolorjake aikwij ko air ñe rej itoitak bwe Paul im Barnebas ren maroñ kõmõne jerbal in mejinede eo air.

Paul, Barnebas im Mark rar kwalok nan ke rej kijone Saiprõs, inem rar etal ñõn Esia Minor. Ke rar ber ijo, Mark ear kõmõn juõn bebe me ear kainebataik Paul. Bwebwenato eo ej ba bwe ke irjil ar tõbar Perga, “Jon ej ilok jen ir im jeblaklok ñõn Jerusalem.” (Jerb. 13:13) Baibel eo ejjab kwalok kin unin an kar kõmõne men in.

Ruo yiõ ko tokelik, Paul, Barnebas, im Mark rar ber ilo Antiok. Dri jilik ro ruo rar kõnan jeblaklok ñõn kakajurlok congregation ko irro ar kajutõki ilo ien jerbal in mejinede eo air kar mokta. Barnebas ear bar kõnan ãñin Mark ibeirro, ak Paul ear jab kõnan kinke Mark ear  ilok jen irro ilo ien eo mokta. Eñin unin airro kar akwail einwõt an kar jinoin katak in kwalok kake. Barnebas ear ãñin Mark iben ñõn jerbal ilo Saiprõs, im Paul ear etal ñõn Siria. (Jerb. 15:36-​41) Alikar, ear oktõk wãwen airro kar lemnok kin bebe eo an Mark.

Ear Bar Emõn Kõttair

Ejelok berre bwe Mark ear lukkun buromõj kin wãwen in me ear walok. Meñe eindrein, ear wõnmanlok wõt einwõt juõn dri korijer etiljek. Enañin 11 ak 12 yiõ ko elikin an kar walok men in, etan Mark ear bar walok ilo bwebwenato eo an dri Kristian ro jinoin. Bwebwenato eo ej kwalok bwe ear ber iben Paul, armij eo me kwojjab kõtõmene bwe enaj kar ber iben!

Ilo yiõ ko 60-​61, ke Paul ear ber ilo jikin kalbuj eo ilo Rom, ear jilkinlok elõñ letter ko me rej kiõ mõtõn jeje ko ilo Baibel eo. Ilo letter eo an ñõn dri Kolosse ro, ear je: “Aristarkõs, dri prisõn iba, ej yokyokwe kom, im Mark, [nukin, NW] Barnebas (kin eo kom ar bõk kien ko; elañe ej iwij ñõn kom, komin bõk e) . . . irjil wõt dri jerbal iba ñõn ailiñ in Anij, im r’ar kainemõne iõ.”​—Kol. 4:​10, 11.

Ej juõn oktõk elukkun lap! Jen an juõn eo me Paul ear lukkun jab mõnõnõ iben, Mark ear oktõk im juõn dri jerbal mõtõn Paul me ear lap an kaurõke. Alikar, Paul ear kajelaik dri Kolosse ro bwe Mark emaroñ kar lolok ir. Elañe men in ear walok, Mark enaj kar etal ikijen Paul.

Ilo yiõ ko remotlok, ear ke le jen joñõn an Paul kõrraate Mark? Mark ear ke bõk tokjen jen kowe eo ear aikwiji? Ak emaroñ ke mol bwe ear le jen joñõn an Paul kõrraat ak bwe Mark ear aikwij bõk kowe? Jekron ta eo ear walok, ak ilo an bar emõn kõtan Paul im Mark, men in ej kalikar joñõn airro ridto ilo tõmak. Rar jab kõtlok bwe abañ ko rar walok ikõtairro ilo ien ko mokta ren jelet airro jerbal iben dron. Ej juõn joñok elukkun emõn ñõn dri Kristian ro ñe ej eoktõk lemnok ko air jen dron!

Mark Juõn Dri Itoitak

Ñe kwoj riit kin jikin ko relõñ me Mark ear etal ñõni, kwoj kile bwe ear lap an kar itoitak. Ear itok jen Jerusalem, emakõtlok ñõn Antiok, im jen ijo ear jeraklok ñõn Saiprõs im Perga. Inem tokelik ear etal ñõn Rom, im jen ijo, Paul ear kõnan jilkinlok e ñõn Kolosse. Im ebar lõñ jikin ko jet ear etal ñõni!

Dri jilik Piter ear je letter eo an ken kajuõn ikõtan yiõ ko 62-64. Ear je: “Lio, eo i Babilõn, . . . ej yokyokwe kom: bareinwõt Mark, nejiõ.” (1 Pit. 5:​13) Inem ealikar bwe Mark ear emakõt ñõn Babilõn ñõn jerbal iben dri jilik eo me elõñ yiõ ko mokta ear ber ilo kwelok ko ilo mweo imõn jinen Mark.

Ilo ien eo ken karuo in an Paul ber ilo jikin kalbuj eo ilo Rom, ilo yiõ eo 65, ear jejelok juõn letter ñõn Timote ñõn kirtok e jen Epesõs, im ear bareinwõt ba: “Kwon añintok Mark ibõm, bwe ej kakajuror iõ kin an jibõñ.” (2 Tim. 4:​11) Men in ej kalikar bwe Mark ear ber ilo Epesõs ilo ien eo. Ejelok berre bwe ear mõnõnõ in jeblak ñõn Rom iben Timote, einwõt an kar Paul kajitõk. Ilo ien ko etto, ear bin ñõn air itoitak ñõn jikin ko, bõtab Mark ear mõnõnõ in kõmõne men in.

 Bar Juõn Jerammõn Elap

Bar juõn jerammõn elap me Mark ear lõñliñ kake ej kin an kar Jeova kakõrmol e ñõn an je juõn ian Gospel ko. Meñe kar jab kwalok kin wõn eo ear je gospel eo ken karuo, tõmak ko eto rej kalikar bwe dri jeje eo ej Mark im bwe ear bõk melele ko an jen Piter. Ilo mol, Piter ear lo enañin aolep men ko me Mark ear jeje kaki.

Ro rar etale Gospel eo an Mark rej tõmak bwe ear je Gospel eo an ilo an lemnok kin dri Gentile ro me rej riiti, im ear jeje kin kemelele ko kin mõnit ko an dri Ju ro. (Mark 7:3; 14:12; 15:42) Mark ear ukoti nan ko jen kajin Aramaic me ro im rejjab dri Ju remaroñ kar jab melele kaki. (Mark 3:​17; 5:​41; 7:​11, 34; 15:22, 34) Ear kajerbal elõñ nan ko ilo kajin Latin im bareinwõt kemeleleik nan in Grik ko ekkã an armij ro kajerbali ikijen an kajerbal kajin Latin. Ear kwalok kin joñõn mõnni ko an dri Ju ro ikijen an kajerbal mõnni ko an dri Rom. (Mark 12:42) Aolep men kein rej errã iben tõmak eo eto an ber bwe Mark ear je Gospel eo an ke ear ber ilo Rom.

“Ej Kakajuror Iõ kin An Jibõñ”

Mark ear je Gospel eo an ilo Rom, bõtab ejjab men eo drein ear kõmõne ke ear ber ijo. Kememej ta Paul ear ba ñõn Timote: “Kwon añintok Mark ibõm.” Ta unin an kar Paul ba men in? “Bwe ej kakajuror iõ kin an jibõñ.”​—2 Tim. 4:​11.

Ekkar ñõn lajrõk in men ko rar walok me ear jelet mour eo an Mark, eñin ien eo eliktata Baibel eo ear konono kake e, ak nan kein rej kwalok elõñ men ko kin e. Ikijen jerbal ko an Mark iben congregation eo, ejelok kemelele ko ilo Baibel ej kwalok bwe ear jerbal einwõt juõn dri jilik, juõn dri tel, ak juõn dri kanan. Ear juõn dri korijer, ak juõn eo me ear jerbal ñõn ro jet. Mokta lok wõt jidrik jen an kar dri jilik Paul mij, emaroñ kar lap an bõk tokjen jen jibõñ eo an Mark.

Ñe jej kobaik aolep tibrikin kemelele ko kin Mark, men kein rej kalikar bwe ear juõn armij elukkun kijejeto ilo an kajededlok nuuj eo emõn ilo elõñ jikin ko ibelakin lõl, im ear mõnõnõ in jerbal ñõn ro jet. Emol, Mark ear lõñliñ kin elõñ jerammõn ko relap kinke ear jab ebwer!

Ranin, einwõt dri korijer ro an Anij, jej kwalok ejja lemnok eo wõt an Mark ilo ar kate kij ñõn kwalok kin nuuj eo emõn kin Ailiñ eo. Einwõt Mark, jet iar jemaroñ emakõt ñõn jikin ak ailiñ ko jet, ñõn kajededlok nuuj eo emõn. Meñe elõñ iar jejjab maroñ kõmõne men in, ak kij aolep jemaroñ kajeoñwe Mark ilo bar juõn wãwen eaurõk. Einwõt an kar kate e ñõn jibõñ dri Kristian ro jein im jãtin, kij bareinwõt jej mõnõnõ in kate kij joñõn wõt ar maroñ ñõn jibõñ dri tõmak ro mõtar ilo wãwen ko me renaj jibõñ ir wõnmanlok ilo jerbal eo air ñõn Anij. Ke jej kõmõne men in, jemaroñ liki bwe jenaj wõnmanlok im bõk elõñ jerammõn ko jen Jeova.​—Ken. 3:​27; 10:22; Gal. 6:2.

[Kamelele eo itulal]

[Kamelele in juõn pija ilo peij 8, 9]

Mark Ear Lolok Jet Ian Jikin Kwelok Kein

Rom

Epesõs

Kolosse

Perga

Antiok (ilo Siria)

Saiprõs

LOMALO MEDITERRANEAN

Jerusalem

Babilõn