Heran​—Juõn Jikin Eobrõk kin Makõtkit ko ilo Ien ko Etto

ÑÕN ro rejela Jeje ko, ñe rej roñ ãt in Heran, emõkõj air lemnok kin eman eo etiljek etan Ebream. Ke ear ilok jen Ur ñõn enen Kenean, e im Sera, lio belen, bareinwõt Tira, jemen im Lot, leo mañden rar bwijrõklok ilo Heran. Ilo ijin, ear orlok men ko mweien Ebream. Elikin an kar jemen mij, Ebream ear wõnmanlok im ilok ñõn ene eo Anij eo emol ear kalimuri kake. (Jen. 11:31, 32; 12:​4, 5; Jerb. 7:​2-4) Tokelik, Ebream ear jilkinlok leo korijeran eridtotata ñõn Heran ak juõn bukwon ebak ñõn bukot juõn belen Aisak. Jekõb, leo jibwin Ebream, ear bar jokwe ijo iomin elõñ yiõ ko.​—Jen. 24:​1-4, 10; 27:42-​45; 28:​1, 2, 10.

Ke Kiñ in Assiria eo etan Senakerib ear kamijõk Kiñ Hezekaia in Juda, ear kwalok bwe Heran ear juõn ian “ailiñ ko” im kiñ ro an Assiria rar anjo ion. Jikin eo “Heran” ejjab baj jitõñlok wõt ñõn jikin kwelok eo, ak ej bareinwõt kitibuj bukwon ko iturin. (2 Kiñ. 19:11, 12) Kanan eo an Ezekiel ear kwalok bwe Heran im ailiñ in Tair rar wiakake mweiuk ko ñõn dron, im men in ear kamol bwe Heran ear juõn jikin business elap.​—Ezek. 27:​1, 2, 23, UBS.

Ranin, Heran ej juõn bukwon edrik ej ber iturin Şanlıurfa, ijo iturear ilo ailiñ in Turkey. Bõtab ilo ien ko etto, Heran ear juõn jikin kwelok eobrõk kin makõtkit ko. Heran ej juõn ian jikin kwelok ko jen etto me ñõn ranin rej kajerbal ãt eo jen Baibel. Ilo kajin Assiria, rej naetan ijin Harranu, im emaroñ melelen “Ial” ak “Ial eo an dri Itoitak,” im men in ej kalikar bwe Heran ear ber ikijen ial in wiakake ko ikõtan jikin kwelok ko relap. Ke rar kũb rar lo jet men ilo Heran, rar lo jeje ko me rar kwalok bwe jinen Kiñ in Babilõn eo Nabonidus, ear pris eo elap ilo tempel eo an Sin me ej anij in aliñ eo an dri Heran. Jet rar ba bwe Nabonidus ear kõkãle tempel in. Tokelik, elõñ ailiñ ko relap rar jutõk im buñ ak Heran ear berwõt.

Ranin, elap an oktõk Heran jen kar mokta. Ilo ien ko etto, Heran ear juõn jikin kwelok eaurõk im elap wõnmanlok ko ie. Im ear eindrein elaptata iomin jet tõre ko. Bõtab, ranin Heran ej juõn jikin me elõñ moko erolul bõrwojiir ie. Jikin kwelok eo ear jorran jen etto ej ber ibelakin jikin in. Ilo lõl eo ekãl me Anij enaj kõmõnmõne, elõñ armij ro me rar jokwe ilo Heran ekoba Ebream, Sera, im Lot renaj jerkakbiji. Emaroñ lap air bwebwenato ñõn kij kin Heran, kar juõn jikin eobrõk kin makõtkit ko ilo ien ko etto.

[Pija ilo peij 20]

Jorran eo an Heran

[Pija ilo peij 20]

Moko me erolul bõrwojiir

[Pija ilo peij 20]

Pijain aolepen Heran ranin