Etal ñan katak ko ilo bok in

Etal ñan laajrak in katak ko

Oktak ko Kõmar Kõm̦m̦ani Rar Kajeraam̦m̦an Kõm

Oktak ko Kõmar Kõm̦m̦ani Rar Kajeraam̦m̦an Kõm

Oktak ko Kõmar Kõm̦m̦ani Rar Kajeraam̦m̦an Kõm

Ekkar Ñan James A. Thompson

Iar l̦otak ilo iiõ eo 1928 ilo juon jikin ej pãd turõk ilo Amedka. Ilo kar tõre in, rar kõm̦m̦an kakien ko ñan kõjenolo̦k ri kilmeej ro jãn ri pãlle ro. Jabdewõt eo im ear rupe kakien kein, renaaj kalbuuji ak kajeiki ilo wãween ko rekanooj nana.

ILO iien in ilo jet jikin ko ilo Amedka, ri kilmeej ro im ri pãlle ro me rej Ri Kõnnaan ro an Jeova rar aikuj jenolo̦k jãn doon. Ear oktak congregation ko aer. Bareinwõt ear wõr makel̦o̦k an ri kilmeej ro kweilo̦k el̦ap jãn ri pãlle ro. Ilo 1937, jema ear erom juon eo ej loloorjake jerbal ko an elder ro ilo congregation eo an ri kilmeej ro ilo bukwõn in Chattanooga, ilo Tennessee. Henry Nichols ej eo im ear loloorjake jerbal ko an elder ro ilo congregation eo an ri pãlle ro.

Elõñ men ko rem̦m̦an ij keememeji ke iar dik. Ikõn jijet inabõjin m̦weo im̦õmim ilo boñ ippãn jema im Henry im roñjake aerro bwebwenato. Meñe iar jab lukkuun mel̦el̦e kõn aolep men ko erro kar kõnnaan kaki, ak iar itoklimo in pãd ippãn jema im roñjake aerro bwebwenato kõn wãween eo em̦m̦antata ñan kwal̦o̦k naan ilo tõre ko.

Ilo jet iiõ ko m̦oktal̦o̦k, ilo 1930 eo, juon men enana ear wal̦o̦k. Jinõ ear mej im ear 20 wõt an kar iiõ. Innem jema ear aikuj in lale kõmro leddik eo jeiõ etan Doris. Ilo iien in, Doris ear emãn an iiõ im ear ruo wõt aõ iiõ. Meñe eto an kar jema jab peptaij, ak ear kõm̦m̦an wõnm̦aanl̦o̦k ko ilo m̦ool eo.

Joñak ko Rem̦m̦an ñan Ña

Ilo 1933 eo, jema ear iioon juon sister ekanooj em̦m̦an etan Lillie Mae Gwendolyn Thomas im erro ar m̦are. Erro jim̦or rar tiljek ilo aerro karejar ñan Jeova im ear em̦m̦an joñak ko aerro ñan kõmro Doris.

Ilo 1938 eo, doulul eo an Ri Kõnnaan ro an Jeova ear kõm̦m̦an juon oktak. Oktak in ej bwe ejako an congregation ko bõk eddo eo ñan kããlõt juon bwe en elder ak ra eo el̦ap ilo Brooklyn New York ej kiiõ kõm̦m̦ane men in. Kar kajjitõk ippãn aolep congregation ko bwe ren rejetake pepe in. Jet iaan ro jeid im jatid ilo Chattanooga rar jab m̦õkaj im rejetake karõk in eoktak, ak jema ear kanooj rejetake. An tiljek im an kõrã eo jinõ rejetake ear lukkuun jipañ eõ. Joñak in aerro ear jipañ eõ ñan rainin.

Peptaij im Jerbal in Kwal̦o̦k Naan Full-Time

Ilo 1940 eo, jet iaan ro jeid im jatid ilo congregation eo amim rar rente juon baj im ettõr ñan juon kweilo̦k el̦ap me ear wal̦o̦k ilo bukwõn in Detroit, ilo Michigan. Jet iaan ro im rar uwe ippemim ilo baj eo rar peptaij ilo ijo. Jãn ke ear l̦alem aõ iiõ iar kwal̦o̦k naan aolep iien, innem ro jet rar kõn̦aan jel̦ã etke ijjab peptaij.

Ke rar kajjitõk ippa kõn men in, iar uwaak im ba: “Ijjab lukkuun mel̦el̦e aolep men ko ij aikuj jel̦ã kõn peptaij.” Jema ear ilbõk ke ear roñ aõ ba men in. Jãn iien in ear kajjioñ in kal̦apl̦o̦k an kate e ñan jipañ eõ mel̦el̦e kõn ta ko ij aikuj kõm̦m̦ani bwe in peptaij im etke men in ekanooj aorõk. Emãn allõñ tokãlik ilo Oktoba 1, 1940, iar peptaij ilo l̦we eo ej pãd iturin Chattanooga. Ear juon raan ekanooj m̦õl̦o im kappio̦eo.

Ke ear 14 aõ iiõ, iar jino pioneer ilo iien kakkije ko jãn jikuul̦ ilo jem̦ar. Iar kwal̦o̦k naan ilo bukwõn ko reddik ilo Tennessee im ilo Georgia, juon jikin epaak. Ikõn ruj in jibboñtata im kapojak kijõ m̦õñã in raelep bwe in bũki ippa. Innem ikõn uwe ilo juon tũrein ak juon baj ilo 6 awa jimmarok bwe in etal ñan bukwõn eo inaaj kwal̦o̦k naan ie. Iar ro̦o̦l ñan m̦weo epaak ñan 6 awa jota. Ekkã aõ kamaati m̦õñã ko kijõ m̦okta jãn an raelep im iar bar kõn̦aan wia kijõ. Meñe ekar wõr aõ jããn, ak iar jab maroñ del̦o̦ñ ilo m̦õn wia ko ijo kõnke iar juon ri kilmeej. Juon iien, iar del̦o̦ñ lowaan juon m̦õn wia bwe in wia kijõ ice cream im rar ba bwe in diwõj. Bõtab juon kõrã in pãlle ear lukkuun jouj im ear bõktok kijõ ice cream.

Ke iar jino high school, armej ro ilo jikin ko turõk ilo Amedka ear l̦apl̦o̦k aer kate er ñan bait kõn maroñ ko an armej bwe en joñan wõt juon. Jet kumi ãinwõt NAACP (kumi in ej bait kõn maroñ eo an ri kilmeej ro) rar rõjañ ri jikuul̦ ro bwe ren bar bõk kun̦aaer ilo men in. Jet jikuul̦ ko an ri kilmeej ro rar kõn̦aan bwe aolep ri jikuul̦ ro ren kobal̦o̦k ippãn kumi jab kein. Ro ilo jikuul̦ eo aõ rar jiped eõ ñan kõm̦m̦ane men in im rar ba bwe ij aikuj “rejetak kil eo kilim.” Bõtab iar m̦akoko in kõm̦m̦ane men in. Iar kõmel̦el̦eik er bwe Anij ejjab kalijekl̦o̦k im ejjab kaorõk juon aelõñ el̦ap jãn aelõñ ko jet. Im iar bareinwõt ba bwe el̦ap aõ lõke bwe Anij enaaj jol̦o̦k kalijekl̦o̦k im aolep kõm̦m̦an ko rejjab jim̦we.​—Jon 17:14; Jerbal 10:​34, 35.

Ejjabto ãlikin aõ kar kadiwõjl̦o̦k jãn high school, iar pepe in em̦m̦akũtl̦o̦k ñan New York City. Ilo ial̦ eo aõ l̦o̦k ñan ijin, iar bõjrak ilo bukwõn eo etan Philadelphia ilo Pennsylvania, im iar pãd ippãn jet iaan ro m̦õtta me iar iioon er ilo kar juon kweilo̦k el̦ap. Congregation eo ijo kar congregation eo m̦oktata iar pãd ie me ri pãlle ro im ri kilmeej ro rej kweilo̦k ippãn doon. Ear iien lotok eo an congregation in im brother eo ear lol̦o̦k er ear jiroñtok eõ bwe enaaj letok juon kun̦aaõ ilo kweilo̦k eo tok juon. Men in ear kõm̦m̦an bwe in pepe in pãdwõto̦t ijin.

Juon iaan ro m̦õtta ilo Philadelphia kar juon jeid im jatid jiroñ etan Geraldine White. Ak il̦ak kũri ij ba Gerri. Gerri ear lukkuun jel̦ã kobban Baibõl̦ eo im ear jel̦ã kilen kõnono ippãn armej ilo jerbal in kwal̦o̦k naan. Iar lukkuun m̦õn̦õn̦õ kõnke Gerri ear bar kõn̦aan pioneer ãinwõt ña. Innem kõmro ar m̦are ilo Eprõl̦ 23, 1949.

Rar Kũr Kõmro ñan Jikuul̦ in Mejinede

Kar mejãnkajjik eo amro ej ñan pãd ilo Jikuul̦ in Mejinede eo im etal im mejinede ilo bar juon aelõñ. Innem ilo kõtaan in, kõmro ar kwal̦o̦k amro m̦õn̦õn̦õ in kwal̦o̦k naan ilo jabdewõt jikin el̦ap aikuj ie me enaaj kar kõpooj kõmro ñan Jikuul̦ in Mejinede eo. Ejjabto rar kajjitõk bwe kõmro en em̦m̦akũtl̦o̦k ñan Lawnside ilo New Jersey ñan jerbal ie innem ñan Chester ilo Pennsylvania. Ãliktata rar ba kõmro en etal im jerbal ilo Atlantic City ilo New Jersey. Ke kõmro ar pãd ijo, kõmro ar kanne amro peba ñan maroñ del̦o̦ñ ilo Jikuul̦ in Mejinede eo kõnke ruo iiõ kadede in amro kar m̦are. Bõtab ear wal̦o̦k juon apañ.

Ilo iiõ ko jinoin ilo 1950 jim̦a ko, kar kakien bwe aolep likao ro ren etal ñan jikin tarin̦ae kõnke ear wõr juon bata ear wal̦o̦k ilo Korea. Kumi eo me ej loloorjake kakien in ilo Philadelphia ear pen ippãer bwe ij aikuj etal wõt ñan tarin̦ae. Bõlen rar dike Ri Kõnnaan ro an Jeova kõn ad jab bõk kun̦aad ilo tarin̦ae. Bõtab tokãlik, juon ri ekajet ear jiroñ eõ bwe em̦õj an FBI ro etale eõ im rar lo bwe em̦ool naan ko aõ ke iar ba bwe ijjab tõmak ilo tarin̦ae. Innem ilo Jãnwõde 11, 1952, rar ba bwe ijjab aikuj etal ñan tarin̦ae kõnke ña juon ri kwal̦o̦k naan in kabuñ.

Ilo Okõj eo ilowaan ejja iiõ in wõt, rar kũr kõmro Gerri ñan Jikuul̦ in Mejinede eo kein ka 20. Jikuul̦ in ear jino ilo kar allõñ in Jeptõmba. Kõmro ar kõjatdikdik bwe renaaj jilkinl̦o̦k kõmro ñan bar juon aelõñ ijello̦kun Amedka. Doris, lio jeiõ, ear pãd ilo Jikuul̦ in Mejinede eo kein ka 13 im rar jilkinl̦o̦k e ñan Brazil. Bõtab kõmro Gerri ar lukkuun ilbõk ke rar jilkinl̦o̦k kõmro ñan Alabama me ej pãd turõk ilo Amedka. Rar jilkinl̦o̦k kõmro ñan ijin bwe kõmro en jerbal ilo jikin ko an ri kilmeej ro im lol̦o̦k congregation ko aer. Bõtab, kõmro ar jaadin bũrom̦õj jidik kõnke kõmro ar lukkuun kõn̦aan jerbal ilo bar juon aelõñ.

Congregation eo m̦oktata kõmro ar lol̦o̦ke ear pãd ilo Huntsville, ijo kõmro ar jokwe ie ilo m̦weo im̦õn juon sister. Ke kõmro ar kadel̦o̦ñe kõbañ ko amro ñan lowaan m̦weo im̦õn, kõmro ar roñ an ba ilo telephone eo, “Ajri ro rã.” Kar 24 wõt amro iiõ ilo tõre in im bareinwõt kõmro ar lukkuun mejen ajri. Ke kõmro ar jerbal im lol̦o̦k jikin kein, rõl̦ak ãñinñin kõmro rej ba Ajri Ran̦.

Enañin aolep armej in jikin ko iturõk ilo Amedka rar kanooj kautiej Baibõl̦ eo. Eñin unin rar n̦aetan jikin kein ilo Amedka, Jikin Baibõl̦ eo. Innem ke kõmar kwal̦o̦k naan, ewõr jilu men ko ekkã wõt amim kar bwebwenato ippãn armej ro kaki:

(1) Apañ ko rej wal̦o̦k ilo lal̦ in.

(2) Kõjatdikdik eo me Baibõl̦ eo ej kwal̦o̦k kake.

(3) Ta eo Baibõl̦ ej ba bwe jej aikuj kõm̦m̦ane.

Ãlikin am kwal̦o̦k naan ippãn juon armej kõn men kein, kõm ar lel̦o̦k juon bok ñan e me enaaj jipañ kal̦apl̦o̦k an jel̦ã kobban Baibõl̦ eo. Iar lo el̦ap tõprak ilo aõ kar kõm̦m̦ane men in. Kõn men in, rar kajjitõk bwe in kwal̦o̦k kilen aõ kar kõm̦m̦ane men in ilo juon kweilo̦k el̦ap n̦aetan Lal̦ eo Ekããl. Kweilo̦k in ear wal̦o̦k ilo New York ilo iiõ eo 1953.

Ilo jem̦ar eo ilo iiõ eo 1953, rar kajjitõk bwe in lol̦o̦k kumi in congregation ko ilo turõk. Jikin kein ear jino jãn Virginia l̦o̦k ñan Florida im turilik l̦o̦k ñan Alabama im Tennessee. Brother ro rej itoitak im lol̦o̦k congregation ko rar aikuj in jel̦ã ukoktak kõnke eoktak wãween mour ilo jikin kein. Ñan waanjoñak, ekkã am jokwe ilo m̦oko me ear ejjel̦o̦k jikin m̦õn kapojak ilowaaer im kõmar tutu ilo juon tab kõm̦m̦an jãn tin me ej pãd jablikin jitoob eo. Kõmar lukkuun m̦õn̦õn̦õ kõnke jikin eo in emãnãntata ilowaan m̦weo.

Apañ ko kõn an Armej Kalijekl̦o̦k

Ke kõmro ar jerbal ippãn congregation ko ilo turõk, kõmar aikuj lol̦o̦kjen̦ im jel̦ã kilen kõttõbalbal ñe kõmij kõm̦m̦ani jet men. Rar kamo an ri kilmeej ro etal im kwal̦kol̦ ilo im̦õn kwal̦kol̦ ko. Eñin unin Gerri ear kõjerbal last name eo amro im ba bwe nuknuk ko ej kwal̦i rej an “Mrs. Thompson.” Elõñ remaroñ kar l̦õmn̦ak bwe Gerri ear ri kam̦akoko ñan juon kõrã etan Mrs. Thompson. Ilo tõre in, brother ro rej lol̦o̦k congregation ko rar kwal̦o̦k juon pija etan The New World Society in Action ilo kein alwõj ko rekilep. Ke iar aikuji juon kein alwõj rot in, ikõn calle m̦õn wia eo im kajjitõk bwe ren kakon̦e juon ñan “Mr. Thompson.” Tokãlik, iar etal ñan m̦õn wia eo im bõke kein alwõj eo. Iien otemjej kõmar kwal̦o̦k jouj, im ekkã am jab iioon apañ ko ilo jerbal in kwal̦o̦k naan.

Ilo jikin ko ilo turõk, ewõr bar juon men me armej ro ie rar kalijekl̦o̦k kake. Elõñ rar dike armej ro me rar itok jãn jikin ko ilo tueañ ilo Amedka. Juon iien, juon nuujpeba ear kõjjel̦ã bwe James A. Thompson, Jr., jãn Watchtower Bible im Tract Society an New York enaaj kõnono im̦aan ilo juon kweilo̦k el̦ap. Jet rar l̦õmn̦ak bwe iar itok jãn New York me ej pãd itueañ. Kõmar kõm̦m̦an kon̦ ippãn ri utiej ro an juon m̦õn jikuul̦ bwe kõmin kõjerbale m̦weo ñan kõm̦m̦ane kweilo̦k el̦ap eo ie. Bõtab kõn an kar bõd an armej ro l̦õmn̦ak, ri utiej rein rar jab kõtl̦o̦k am kõjerbal m̦wiin. Iar etal im kõmel̦el̦eik er bwe iar jikuul̦ ilo Chattanooga ilo turõk. Kõn men in, rar kamãlim am kõjerbal m̦õn jikuul̦ eo ñan kweilo̦k eo el̦ap.

Ilo iiõ ko ilo 1950 jim̦a ko, elõñl̦o̦k apañ ko rar wal̦o̦k kõn an armej kalijekl̦o̦k im dike doon im jet iien armej ro rar kanooj lãj. Ilo jet kweilo̦k ko rel̦l̦ap ilo 1954 eo, jet Ri Kõnnaan ro an Jeova rar l̦õkatip kõnke ejjel̦o̦k juon ri kilmeej ear kõm̦m̦an katak im̦aan. Kõmar rõjañ ri kilmeej ro jeim im jatim bwe ren kijenmej im kõttar wõt. Ilo jem̦ar eo tok juon, rar jitõñ eõ bwe in kõnono im̦aan. Ãlikin iiõ in, elõñl̦o̦k ri kilmeej ro jeid im jatid ilo turõk rar jitõñ er bwe ren kõm̦m̦an katak ko ilo kweilo̦k ko rel̦l̦ap.

Tokãlik, ear dikl̦o̦k an armej ro kalijekl̦o̦k im kõjdate doon ilo jikin ko ilo turõk. Ri pãlle ro kab ri kilmeej ro jeid im jatid rar jino kweilo̦k ippãn doon. Kõn men in, kar kajjitõk ippãn jet ri kwal̦o̦k ro bwe ren em̦m̦akũt ñan congregation ko jet im kar aikuj kõm̦m̦an oktak ko kõn jikin ko congregation ko rar kwal̦o̦k naan ie. Bareinwõt, l̦õm̦aro im rej lale congregation ko rar aikuj ineek eddo ko rekããl. Jet iaan ri pãlle ro im ri kilmeej ro jeid im jatid rar jab m̦õn̦õn̦õ kõn oktak in ekããl. Bõtab enañin aolep ro jeid im jatid rar anõke Jeova im jab kalijekl̦o̦k. Elõñ rar epaake ro me ear oktak kil ko kilier jãn er. Iar lo men in ilo baam̦le eo aõ ke iar rũtto m̦aantak jãn iiõ ko 1930 im 1940 jim̦a ko.

Juon Jerbal Ekããl

Ilo Jãnwõde ilo 1969, rar kũr kõmro Gerri bwe kõmro en etal ñan juon jikin etan Guyana ilo South America. Kõmro ar m̦õn̦õn̦õ in etal ñan jikin in. M̦okta kõmro ar etal ñan Brooklyn ilo New York im rar katakin eõ kilen loloorjake jerbal in kwal̦o̦k naan eo ilo Guyana. Ilo Jul̦ae 1969 eo, kõmro ar em̦m̦akũtl̦o̦k ñan jikin in. Kõnke 16 iiõ in amro kar itoitak im lol̦o̦k congregation ko, ekar juon oktak el̦ap ñan kõmro ñan jukjuk im amn̦ak ilo juon jikin. Enañin aolep raan Gerri ear kwal̦o̦k naan ãinwõt juon mejinede, im iar jerbal ilo ra eo.

Elõñ kain jerbal ko iar kõm̦m̦ani ilo ra eo. Iar rakij ujooj ko, jilkinl̦o̦k bok ko me congregation ko 28 rar kajjitõk kaki, im iar kõnono ippãn ra eo el̦ap ilo Brooklyn ikijjeen aõ kar jeje lõta. Kajjojo raan iar jerbal ium̦win 14 ñan 15 awa. Meñe ekar pen ñan kõmro ak kõmro ar lañlõñ wõt ilo amro jerbal ilo Guyana. Ekar wõr 950 ri kwal̦o̦k ro jinoin amro kar pãd ilo jikin in. Rainin elõñl̦o̦k jãn 2,500 oraer.

Ear kanooj em̦m̦an mejatoto ilo Guyana im elõñ leen wõjke im m̦õñã ko jet rej eddek ie me renno̦ ippemro. Bõtab men eo el̦ap an em̦m̦an ippemro kake ej bwe armej ro rettã bũrueer im rar kõn̦aan katak kõn ta eo Baibõl̦ eo ej katakin kake kõn Aelõñ eo an Anij. Ekkã an kar Gerri katak Baibõl̦ ippãn 20 armej kajjojo wiik. Elõñ iaan rein rar peptaij, im jet iaaer rar erom pioneer ro im elder ro. Im bareinwõt jet rar etal ñan Jikuul̦ in Mejinede eo im tokãlik mejinede.

Utam̦we ko im Nañinmej

Ilo 1983 eo, rũtto ro jema im jinõ ilo Amedka rar aikuj jipañ. Kõmjel Gerri im Doris kõmar koba ippãn doon ñan kõnono kõn ta eo kõm naaj kõm̦m̦ane. Doris ear mejinede ium̦win 35 iiõ ilo Brazil im ear pepe bwe enaaj jepl̦aak im lale rũtto ro jemem im jinem. Ear kõmel̦el̦e im ba bwe el̦aññe e eo enaaj jepl̦aak innem juon wõt mejinede enaaj etal jãn jerbal eo an ijello̦kun ruo mejinede. Ke ear jako rũtto ro jemem im jinem, Doris ear pãdwõto̦t ilo Chattanooga im jerbal ie ãinwõt juon special pioneer.

Ilo 1995 eo, iar bõk juon nañinmej in cancer an em̦m̦aan im iar aikuj ro̦o̦l ñan Amedka. Kõmro ar etal im jokwe ilo Goldsboro ilo North Carolina. Jikin in ear pãd ikõtaan ijo baam̦le eo aõ ej jokwe ie ilo Tennessee im ijo baam̦le eo an Gerri ej jokwe ie ilo Pennsylvania. Nañinmej in cancer eo aõ ejjab lukkuun jelõt eõ kiiõ. Kõmro Gerri ej kiiõ pãd ilo juon iaan congregation ko ilo Goldsboro. Kõmro jerbal ãinwõt special pioneer ro ewõr joñan aer maroñ kõn am nañinmej.

Iar kõjerbal enañin aolepen iien ko aõ ilo jerbal eo an Jeova ium̦win elõñl̦o̦k jãn 65 iiõ ko. El̦ap aõ kam̦m̦oolol Jeova kõn an kajeraam̦m̦an kõmro Gerri kõn amro m̦õn̦õn̦õ in kõm̦m̦an oktak ko bwe kõmro en maroñ jerbal ñan e. Kõmro ar lo an m̦ool naan ko an Devid ilo mour eo amro. Devid ear ba kõn Jeova: “Kwo tiljek ñan ro retiljek.”​—2 Samuel 22:​26, UBS.

[Pija ilo peij 3]

Jema im Henry Nichols rar kõm̦m̦an juon joñak em̦m̦an ñan eõ

[Pija ilo peij 4]

Ke kõmro Gerri ej pojak in pãd ilo Jikuul̦ in Mejinede ilo 1952 eo

[Pija ilo peij 5]

Ãlikin Jikuul̦ in Mejinede, rar jilkinl̦o̦k kõmro ñan lol̦o̦k congregation ko ilo jikin ko iturõk

[Pija ilo peij 6]

Ro rar lol̦o̦k congregation ko im lim̦aro pãleer m̦okta jãn kweilo̦k el̦ap eo ñan ri kilmeej im ri pãlle ro jim̦or ilo 1966

[Pija ilo peij 7]

Jerbal in mejinede ilo Guyana ear kalañlõñ kõmro