1, 2. (1) Ta eo kwõj reim̦aanl̦o̦k ñane ñe kwõnaaj mour ilo Pedetaij? (Lale pija eo itulõñ.) (2) Ta eo enaaj kõm̦m̦an bwe en l̦aptata ad lañlõñ ilo jukjukun pãd eo ekããl?

 JEJ lukkuun reim̦aanl̦o̦k ñan iien eo me jenaaj “mour indeeo.” Rijjilõk Paul ear ba bwe eñin ej “mour eo em̦ool.” (Riit 1 Timote 6:12, 19.) Enañin kõj aolep, ñe jej roñ men in, jej l̦õmn̦ak kõn kõjatdikdik eo ad ñan mour indeeo ilo Pedetaij eo ijin ioon lal̦. Jekõn̦aan jel̦ã enaaj ewi wãween mour ñe jej rujtok aolep jibboñ im eñjake an em̦m̦an ãjmour ko ad, im ad m̦õn̦õn̦õ kab jubũruod. (Aiseia 35:5, 6, UBS) L̦õmn̦ak m̦õk kõn joñan an naaj em̦m̦an ñe kwõnaaj jol̦o̦k iien ippãn baam̦le eo am̦ im ro m̦õttam̦, ekoba ro renaaj jerkak im mour. (Jon 5:28, 29, UBS; Jerbal 24:15, UBS) Enaaj wõr iien ñan am̦ katak men ko rekããl im kal̦apl̦o̦k am̦ jel̦ã kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an ippam̦. Ñan waanjoñak, kwõmaroñ kal̦apl̦o̦k am̦ jel̦ã kõn menin kõm̦anm̦an ko. Ñe eaab, kwõmaroñ katak kilen kõjañjañ ak kilen kalõk juon im̦õm̦ em̦ me em̦m̦an ippam̦.

² Meñe jej reim̦aanl̦o̦k im kijoororetok men kein rem̦m̦an, ak  men eo el̦aptata an naaj kõm̦m̦an bwe jen lañlõñ ej ad kabuñ ñan Jeova. L̦õmn̦ak m̦õk kõn wãween naaj mour ñe aolep armej renaaj kokkwõjarjar etan Jeova im watõke bwe ej Rũtõl eo aer. (Matu 6:9, 10) Jenaaj m̦õn̦õn̦õ in lo an lal̦ in obrak kõn armej ro reweeppãn, ãinwõt an kar Anij kõn̦aan jãn kar jinoin. Im l̦õmn̦ak m̦õk kõn wãween an naaj lukkuun pidodo ñan epaakel̦o̦k wõt Jeova ilo ad jidik kõn jidik oktak im weeppãn!​—Sam 73:28; Jemes 4:8.

3. Ta eo jej aikuj kõppojak ñane kiiõ?

³ Jej tõmak bwe Jeova enaaj kõm̦m̦ani aolep men kein rem̦m̦an kõnke “Anij emaroñe men otemjej.” (Matu 19:25, 26, UBS) El̦aññe jekõn̦aan mour ñan indeeo ilo jukjukun pãd eo ekããl, ej iien kiiõ ñan “bõk mour eo em̦ool.” Jejel̦ã bwe epaaktok jem̦l̦o̦kin jukjukun pãd in. Kõn men in, jej aikuj mour ilo juon wãween me ej kaalikkar bwe jej kõttar im pojak wõt ñan an itok jem̦l̦o̦kin. Jej aikuj kõm̦m̦ani aolep men ko jej aikuj kõm̦m̦ani kiiõ bwe jen maroñ kõppojak ñan mour ilo jukjukun pãd eo ekããl. Ewi wãween ad kõppojak? Jen lale.

4. Ewi wãween ad kõppojak kiiõ ñan mour ilo jukjukun pãd eo ekããl? Jouj im kwal̦o̦k juon waanjoñak.

⁴ Ewi wãween ad kõppojak kiiõ ñan mour ilo jukjukun pãd eo ekããl? Ñe jen kar pepe in etal im mour ilo bar juon aelõñ, ewõr men ko jenaaj kar kõm̦m̦ani bwe jen pojak in mour ilo aelõñ in. Ñan waanjoñak, jemaroñ jino katak kajin eo me armej in aelõñ in rej kõjerbale im m̦anit ko aer. Jemaroñ bareinwõt edjoñi m̦õñã ko kijeer. Ejja ãindeinl̦o̦k wõt ñe jej kõppojak in mour ilo jukjukun pãd eo ekããl. Jej kõppojak ilo ad kate kõj kiiõ ñan kõm̦m̦ani men ko jenaaj kõm̦m̦ani ñe jenaaj mour ilo tõre en̦. Jen lale jet iaan men ko jemaroñ kõm̦m̦ani.

5, 6. Ñe jej katak ñan pokake im kõttãik kõj ñan tõl eo an doulul in an Jeova, etke men in enaaj jipañ kõj bwe jen pojak in mour ilo jukjukun pãd eo ekããl?

⁵ Ilo lal̦ in rainin, Setan ekõn̦aan bwe armej ro ren l̦õmn̦ak bwe remaroñ kõm̦m̦ani kõn̦aan ko aer make. Elõñ rej l̦õmn̦ak bwe eaorõk ñan aer peek mour ko aer make im bwe rejjab aikuj pokake Anij. L̦õmn̦ak kein aer rar kõm̦m̦an bwe en wal̦o̦k eñtaan im elõñ men ko rekabũrom̦õjm̦õj. (Jeremaia 10:23) Bõtab, Jeova ej juon Rũtõl me el̦ap yokwe ippãn. Elukkuun naaj em̦m̦an mour ilo jukjukun pãd eo ekããl ñe aolep armej renaaj pokake e!

⁶ Ilo jukjukun pãd eo ekããl, jenaaj m̦õn̦õn̦õ in l̦oore naanin tõl ko jãn doulul in an Jeova ñan kõm̦m̦an bwe lal̦ in en oktak im juon pedetaij im ñan katakin ro renaaj jerkakpeje. Jeova enaaj letok elõñ jerbal ko ñan kõj. Ak ta el̦aññe ro renaaj tõl kõj rej kajjitõk ippãd bwe jen kõm̦m̦ane juon jerbal me jejjab lukkuun itoklimo in kõm̦m̦ane? Jenaaj ke pokake? Jenaaj ke kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan m̦õn̦õn̦õ wõt kõn jerbal eo kar letok ñan kõj im kate kõj ñan kõm̦m̦ane? Bwe jen maroñ pojak in mour ñan indeeo ilo jukjukun pãd eo ekããl, jej aikuj pokake im kõttãik kõj ñan tõl eo an doulul in an Jeova kiiõ.

7, 8. (1) Etke jej aikuj karejar im jerbal ippãn ro rej tõl kõj? (2) Ta oktak ko jet iaan Kũrjin ro jeid im jatid rar iiooni? (3) Enaaj ta eñjake eo ad ñe jenaaj mour ilo jukjukun pãd eo ekããl?

⁷ Bwe jen maroñ kõppojak ñan mour ilo jukjukun pãd eo ekããl, elõñl̦o̦k men ko jej aikuj kõm̦m̦ani ijello̦kun ad pokake im kõttãik kõj ñan tõl eo an doulul in an Jeova. Jej aikuj bar katak ñan m̦õn̦õn̦õ in jerbal ippãn doon im jokwane wõt. Ñan waanjoñak, ñe rej letok juon jerbal ekããl ilo doulul in, jej m̦õn̦õn̦õ kõn jerbal eo im m̦õn̦õn̦õ in pokake. Ñe jej katak ñan jel̦ã karejar im jerbal ippãn ro rej tõl kõj kiiõ, enaaj pidodo ad karejar  im jerbal ippãn doon ilo jukjukun pãd eo ekããl. (Riit Hibru 13:17.) Ke RiIsrael ro rar del̦o̦ñel̦o̦k Ãneen Kallim̦ur eo, kar kwal̦o̦kl̦o̦k ia ko armej ro ren jokwe ie. (Bõnbõn 26:52-56; Joshua 14:1, 2) Jejaje ia ko naaj jiroñ kõj kajjojo bwe jen jokwe ie ilo jukjukun pãd eo ekããl. Bõtab, ñe jenaaj jel̦ã karejar im jerbal ippãn doon, jenaaj m̦õn̦õn̦õ in kõm̦anm̦an ankilaan Jeova jekdo̦o̦n ia eo jenaaj jokwe ie ilo naaj tõre en̦.

⁸ Elukkuun naaj em̦m̦an ñe jenaaj jerbal ñan Anij ilo jukjukun pãd eo ekããl ium̦win tõl eo an Aelõñ eo an! Eñin unin jem̦õn̦õn̦õ in jerbal ippãn doulul in an Jeova im kõm̦m̦ane jabdewõt men ko doulul in ej kajjitõk bwe jen kõm̦m̦ani. Bõtab jet iien, jerbal ko ad rej oktak. Ñan waanjoñak, jet rijerbal in Betel̦ eo ilo Amedka kar kajjitõk bwe ren bõjrak jãn aer jerbal ilo Betel̦ bwe ren bainier ak men ko ãierl̦o̦kwõt. Bareinwõt, jet ro im rar jerbalin lol̦o̦k eklejia ko kar kajjitõk bwe ren jipejel̦ bainier kõn aer lukkuun rũtto kiiõ ak kõn un ko jet. Rein rem̦õn̦õn̦õ kõn jerbal kein aer rekããl, im Jeova ej kajeraam̦m̦an er. Ñe jej jar bwe Jeova en jipañ kõj, kate kõj joñan wõt ad maroñ ñan jerbal ñane, im katak ñan m̦õn̦õn̦õ wõt kõn jabdewõt jerbal ko doulul in an ej litok ñan kõj, jenaaj m̦õn̦õn̦õ im Jeova enaaj kajeraam̦m̦an kõj. (Riit Jabõn Kõnnaan 10:22.) Ak ta el̦aññe ilo jukjukun pãd eo ekããl ewõr juon jikin jekõn̦aan jokwe ie, bõtab rej kajjitõk bwe jen etal ñan bar juon jikin im jokwe ie? Eokwe, ilo naaj tõre en̦, jekdo̦o̦n ia eo jenaaj jokwe ie im ta jerbal ko jenaaj kõm̦m̦ani, jejel̦ã bwe jenaaj lukkuun m̦õn̦õn̦õ im kam̦m̦oolol bwe jej mour ilo jukjukun pãd eo ekããl.​​—Nihimaia 8:10.

9, 10. (1) Etke jemaroñ naaj aikuj kwal̦o̦k kijenmej ilo jukjukun pãd eo ekããl? (2) Ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k kijenmej kiiõ?

⁹ Ilo jukjukun pãd eo ekããl, ewõr iien jemaroñ naaj aikuj kwal̦o̦k kijenmej. Ñan waanjoñak, jemaroñ roñ kõn an ro jet lukkuun m̦õn̦õn̦õ kõnke ro nukwier im m̦õttaer em̦õj aer jerkak im mour. Bõtab, jej kõttar wõt an ro rejitõnbõro ippãd jerkak im mour. Ñe enaaj wal̦o̦k men in, jenaaj ke m̦õn̦õn̦õ ippãn ro rej m̦õn̦õn̦õ im kwal̦o̦k wõt kijenmej? (Rom 12:15) El̦aññe jej katak kiiõ ñan kwal̦o̦k kijenmej im kõttar an Jeova kajejjet kallim̦ur ko an, men in enaaj jipañ kõj bwe jen jel̦ã kwal̦o̦k kijenmej ilo naaj tõre en̦.​—Ekklisiastis 7:8.

¹⁰ Bar juon wãween jemaroñ kõppojak ñan mour ilo jukjukun pãd eo ekããl ej ñe jej kwal̦o̦k kijenmej ñe ej wõr oktak ko kõn mel̦el̦e ko ad kõn eoon ko ilo Baibõl̦. Jej ke bõk iien im katak kõn mel̦el̦e kein rekããl, im jej ke kwal̦o̦k wõt kijenmej ñe jejjab mel̦el̦e kaki? Ñe jej katak ñan kwal̦o̦k kijenmej kiiõ, enaaj pidodo ad kwal̦o̦k kijenmej ñe Jeova enaaj kwal̦o̦k mel̦el̦e ko rekããl kõn ta ko ekõn̦aan bwe jen kõm̦m̦ani ilo jukjukun pãd eo ekããl.​—Jabõn Kõnnaan 4:18; Jon 16:12, UBS.

11. Etke jej aikuj katak kiiõ ñan jol̦o̦k an ro jet bõd, im ewi wãween an men in naaj jipañ kõj ilo jukjukun pãd eo ekããl?

¹¹ Jemaroñ bareinwõt kõppojak ñan mour ilo jukjukun pãd eo ekããl ñe jej katak ñan jol̦o̦k an ro jet bõd. Ñe Kũraij enaaj tõl ium̦win 1,000 iiõ, emaroñ naaj bõk iien bwe aolep ren weeppãn. (Jerbal 24:15, UBS) Jenaaj ke kwal̦o̦k wõt yokwe im m̦õn̦õn̦õ in jol̦o̦k an doon bõd ilo naaj tõre en̦? El̦aññe jej katak kiiõ ñan jol̦o̦k an ro jet bõd im kate kõj bwe en em̦m̦an wõt kõtaad ippãer, enaaj pidodo ad kõm̦m̦ane men in ilo jukjukun pãd eo ekããl.​—Riit Epesõs 4:2, 32.

12. Etke jej aikuj kõppojak kiiõ ñan mour ilo jukjukun pãd eo ekããl?

¹² Ñe jenaaj mour ilo jukjukun pãd eo ekããl, emaroñ wõr jet iien ko ejjab tõprak kõn̦aan ko ad ilo iien ko jekõn̦aan. Bõtab, jenaaj aikuj kwal̦o̦k wõt kam̦m̦oolol im jokwane kõn men ko ewõr ippãd. Ilo m̦ool, Jeova  ej katakin kõj kiiõ bwe jen jel̦ã jerbal ippãn doon, kijenmej, jol̦o̦k an doon bõd, im men ko ãierl̦o̦kwõt. Jenaaj aikuji aolep men kein ilo jukjukun pãd eo ekããl. Kõn men in, el̦aññe jej katak ñan kwal̦o̦ki men kein kiiõ, jej kaalikkar bwe jej kõttaretok jukjukun pãd eo ekããl im bwe jej kõppojak bwe jen mour ñan indeeo. (Hibru 2:5; 11:1) Jej bareinwõt kaalikkar bwe jelukkuun kõn̦aan mour ilo juon lal̦ me aolep armej rej pokake Jeova.

13. Ta eo jenaaj likũti m̦oktata ilo mour ko ad ilo jukjukun pãd eo ekããl?

¹³ Ilo jukjukun pãd eo ekããl, enaaj lõñ aolep men ko jenaaj aikuji bwe jen m̦õn̦õn̦õ kõn mour. Bõtab, men eo el̦aptata an naaj kõm̦m̦an bwe jen lañlõñ ej jem̦jerã eo ad epaak ippãn Jeova. (Luk 11:28) Jenaaj poub ilo ad jerbal ñan Jeova, im jenaaj m̦õn̦õn̦õ ilo ad jerbal ñane. (Sam 37:4) Kõn men in, ñe jej likũt Jeova m̦oktata ilo mour ko ad kiiõ, jej kõppojak ñan mour ilo jukjukun pãd eo ekããl.​—Riit Matu 6:19-21.

14. Ta mejãnkajjik ko ilo doulul in an Jeova me jo̦dikdik ro remaroñ kõttõpari?

¹⁴ Ewi wãween bwe en l̦apl̦o̦k wõt ad lañlõñ ilo ad jerbal ñan Jeova? Juon wãween ej ilo ad kõm̦m̦an ad mejãnkajjik. Ñe kwõj juon jo̦dikdik, lukkuun kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn wãween am̦ maroñ kõjerbal mour eo am̦ ñan jerbal ñan Jeova. Kwõmaroñ kappok mel̦el̦e ko ilo bok ko ad kõn jerbal ko ilo doulul in me kwõmaroñ kal̦apl̦o̦k kun̦aam̦ ie. Innem, kõm̦m̦an am̦ mejãnkajjik ñan tõpar juon iaaer. * (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) Kwõmaroñ bareinwõt bwebwenato ippãn ro jet me elõñ iiõ in aer kõm̦m̦ani jerbal ko ilo doulul in an Jeova. El̦aññe kwõj kõjerbal mour eo am̦ ñan jerbal ñan Jeova, elõñ men ko rem̦m̦an kwõnaaj katak im bõk kamminene kaki. Men in enaaj jipañ eok bwe kwõn karejar ñan Jeova ilo jukjukun pãd eo ekããl.

15. Ta mejãnkajjik ko jet jemaroñ kõm̦m̦ani ilo ad jerbal ñan Jeova?

¹⁵ Elõñ mejãnkajjik ko jemaroñ kõm̦m̦ani ilo ad jerbal ñan Jeova. Ñan waanjoñak, jemaroñ kõm̦m̦an bwe en juon ad mejãnkajjik ñan jel̦ã juon iaan kõl ko me jej kõm̦m̦ani ilo jerbalin kwal̦o̦k naan. Ñe eaab, jemaroñ kõm̦m̦an bwe en juon ad mejãnkajjik ñan kal̦apl̦o̦k ad mel̦el̦e kõn naanin kakapilõk ko ilo Baibõl̦ im katak ñan l̦oori ilo mour ko ad. Jemaroñ bareinwõt kakõm̦anm̦anl̦o̦k wãween ad riit, kõm̦m̦an katak, im uwaak ilo kweilo̦k ko. Men eo eaorõk in ej bwe kwõn kõm̦m̦an am̦ mejãnkajjik ilo am̦ jerbal ñan Jeova. Etke? Kõnke men in enaaj  jipañ eok bwe en l̦apl̦o̦k am̦ kijejeto im bwe kwõn pojak in mour ilo jukjukun pãd eo ekããl.

16. Etke ad karejar ñan Jeova ej wãween mour eo em̦m̦antata?

¹⁶ Ñe jej kõjerbal iien ko ad ñan kõppojak ñan jukjukun pãd eo ekããl an Anij, mel̦el̦ein ke bwe jej m̦ad jãn ad pukot juon wãween mour em̦m̦anl̦o̦k ilo raan kein? Ejjab! Ad karejar ñan Jeova ej wãween mour eo em̦m̦antata. Jejjab karejar ñane kõnke juon armej ear iuun kõj ak kõnke jekõn̦aan wõt el̦l̦ã im mour jãn eñtaan eo el̦ap. Ñe em̦m̦an jem̦jerã eo ad ippãn Jeova, enaaj em̦m̦anl̦o̦k wãween ad mour im jenaaj m̦õn̦õn̦õl̦o̦k. Eñin kar baj kõn̦aan eo wõt an Jeova ke ear kõm̦anm̦an kõj. Ejjel̦o̦k bar juon men em̦m̦anl̦o̦k jãn ñe jej kile an Jeova yokwe kõj im tõl kõj ilo mour ko ad. (Riit Sam 63:1-3, UBS.) Jej aolep kile ad m̦õn̦õn̦õ im lañlõñ itok jãn ad kabuñ ñan Jeova kõn aolepen bũruod. Jet iaan ro im eto aer karejar ñane ium̦win elõñ iiõ rej lukkuun kile bwe eñin wãween mour eo em̦m̦antata.​—Sam 1:1-3; Aiseia 58:13, 14, UBS.

17. Ilo Pedetaij, enaaj ke aorõk bwe jen limo im kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an ippãd? Jouj im kõmel̦el̦e.

¹⁷ Ilo Pedetaij, enaaj wõr iien ñan ad limo im kõm̦m̦ani men ko rem̦m̦an ippãd. Jejel̦ã men in kõnke Jeova ear kõm̦anm̦an kõj im letok juon kõn̦aan ippãd ñan limo im m̦õn̦õn̦õ kõn men ko jej kõm̦m̦ani. Im ej kallim̦ur bwe enaaj litok aolep “kõn̦aan” ko ad. (Sam 145:16; Ekklisiastis 2:24) Jej aikuj iien ñan iukkure ak limo im jej aikuj iien ñan kakkije. Bõtab, el̦apl̦o̦k ad m̦õn̦õn̦õ kõn men kein ñe jej likũt Jeova m̦oktata ilo mour ko ad. Enaaj bar ãindein ilo jukjukun pãd eo ekããl. Eñin unin ej juon menin mãlõtlõt ñan “pukot m̦okta aelõñ in Anij” im l̦õmn̦ak wõt kõn jeraam̦m̦an ko jej bũki jãn ad jerbal ñan Jeova.​—Matu 6:33.

18. Ewi wãween ad maroñ kwal̦o̦k bwe jej kõppojak ñan mour ñan indeeo ilo Pedetaij?

¹⁸ Ilo jukjukun pãd eo ekããl, jenaaj lukkuun m̦õn̦õn̦õ im em̦m̦an ad mour. Jemaroñ kaalikkar joñan ad kõn̦aan mour ilo tõre en̦ ñe jej kõppojak kiiõ ñan “mour eo em̦ool.” Jen kwal̦o̦ki men ko rem̦m̦an kõn Jeova me ej katakin kõj ñan kwal̦o̦ki im kijejeto ilo jerbalin kwal̦o̦k naan kõn ennaan eo em̦m̦an. Jen m̦õn̦õn̦õ im lañlõñ ñe jej likũt Jeova m̦oktata ilo mour ko ad. Jej lukkuun tõmak im lõke bwe ilo jukjukun pãd eo ekããl, Jeova enaaj kajejjet aolep kallim̦ur ko an. Kõn men in, wãween ad mour kiiõ en ãinwõt ñe jej mour kadede ilo tõre en̦!