Kate Eok bwe Kwõn Jeraam̦m̦an Im̦aan Mejãn Anij
Kate Eok bwe Kwõn Jeraam̦m̦an Im̦aan Mejãn Anij
“Kwõnaaj kõm̦m̦an bwe en em̦m̦an ial̦ eo am̦, im kwõnaaj jeraam̦m̦an.”—JOSHUA 1:8.
JOUJ IM UWAAK:
Ta jeraam̦m̦an ko Solomon ear iiooni?
Etke jemaroñ ba bwe Paul ear lukkuun jeraam̦m̦an?
Ta ko kwõmaroñ kõm̦m̦ani bwe kwõn lukkuun jeraam̦m̦an ilo mour eo am̦?
1, 2. (1) Ta ko elõñ armej rej l̦õmn̦ak bwe ej kõm̦m̦an an juon jeraam̦m̦an? (2) Ta eo kwõmaroñ kõm̦m̦ane ñan jel̦ã ta eo ej kõm̦m̦an an juon jeraam̦m̦an?
TA MEL̦EL̦EIN ñe juon ej lo jeraam̦m̦an ilo mour eo an? Ñe kwaar kajjitõk kake men in ippãn armej ro, enaaj kar lõñ kain uwaak ko rej lewõj. Ñan waanjoñak, elõñ rej l̦õmn̦ak bwe el̦aññe ebwijjin an juon armej jããn, el̦ap on̦ean jerbal eo an, im el̦ap an mãlõtlõt, eokwe elukkuun jeraam̦m̦an mour eo an. Ro jet rej ba bwe ñan an jeraam̦m̦an mour eo an juon armej, eokwe ej aikuj em̦m̦an kõtaan eo an ippãn baam̦le eo an, ro m̦õttan, im ro ilo jikin jerbal eo an. Bareinwõt, jet ri karejar ro an Anij remaroñ l̦õmn̦ak bwe juon eo me ejeraam̦m̦an mour eo an ej ñe ewõr an eddo ak jerbal ilo eklejia eo. Remaroñ bar l̦õmn̦ak bwe ñe juon ej lo el̦ap tõprak ilo jerbal in kwal̦o̦k naan, eokwe ejeraam̦m̦an.
2 Ak ñan baj kwe, wõn ro rejeraam̦m̦an ilo mour ko aer? Juon wãween kwõmaroñ jel̦ã uwaak eo am̦ ñan kajjitõk in ej ilo am̦ je etan armej ro me kwõj l̦õmn̦ak bwe rejeraam̦m̦an im kokõn̦aan ãinwõt er. Kain rot armej ro kwõnaaj je etaer? Ro rem̦weiie ke ak rebuñbuñ ak ro reutiej? Eokwe, uwaak ko am̦ renaaj kaalikkar ta eo ej pãd ilo bũruom̦. Men ko el̦ap am̦ kaorõki emaroñ l̦ap aer jelõt pepe ko am̦ im mejãnkajjik ko kwõj jibadeki.—Luk 6:45, UBS.
3. (1) Ta ko Joshua ear aikuj kõm̦m̦ani bwe en maroñ jeraam̦m̦an? (2) Ta eo jenaaj etale kiiõ ilo katak in?
3 Men eo el̦aptata an aorõk ñan kõj ej bwe jen jeraam̦m̦an im̦aan mejãn Anij. El̦aññe jej jeraam̦m̦an im̦aan mejãn Jeova, eñin ej wãween eo wõt jenaaj jolõt mour indeeo. Ke Jeova ear lel̦o̦k an Joshua eddo bwe en tõl Ri Israel ro ñan Ãne in Kallim̦ur eo, ear jiroñ e bwe en riiti Kien eo “raan im boñ” im kate e ñan pokake. Innem, Anij ear kallim̦uri im ba: “Kwõnaaj kõm̦m̦an bwe en em̦m̦an ial̦ eo am̦, im kwõnaaj jeraam̦m̦an.” (Joshua 1:7, 8) Jejel̦ã bwe Joshua ear lukkuun jeraam̦m̦an. Ak ta kõn kõj? Ewi wãween jemaroñ jel̦ã el̦aññe l̦õmn̦ak ko ad rej ãinwõt l̦õmn̦ak eo an Anij kõn ta eo ej kõm̦m̦an an juon jeraam̦m̦an? Bwe jen lo uwaak in kajjitõk in, jen etale bwebwenatoun ruo em̦m̦aan ro ilo Baibõl̦.
SOLOMON EAR KE JERAAM̦M̦AN?
4. Etke ear l̦ap an Solomon jeraam̦m̦an?
4 Solomon ear lukkuun jeraam̦m̦an. Etke? Kõnke ium̦win elõñ iiõ, Solomon ear mijak Jeova im ear kate ñan pokake E. Kõn men in, el̦ap an kar Jeova kajeraam̦m̦ane. Ke Jeova ear jiroñ Solomon bwe en kajjitõk kõn jabdewõt men ippãn, Solomon ear kajjitõk kõn mãlõtlõt bwe en maroñ tõl armej ro. Jeova ear uwaake jar eo an ilo an kar kõm̦m̦an bwe Solomon en mãlõtlõt im bareinwõt m̦weiie. (Riit 1 Kiiñ 3:10-14.) Solomon ear mãlõtlõtl̦o̦k jãn “ri mãlõtlõt ro jãn aelõñ ko ireaar kab ri mãlõtlõt ro ilo Ijipt.” Joñan, armej ro jãn “ãne ko otemjej ipel̦aakin” rar jel̦ã men in kõn Solomon. (1 Kiiñ 4:30, 31, UBS) Bareinwõt, Solomon ear lukkuun m̦weiie. Aolep iiõ armej ro rar lel̦o̦k elõñl̦o̦k jãn 25 tõn in gold ak 50,000 paun in gold ñan e! (2 Kronikel 9:13) Solomon ear kalõk elõñ men ko reaiboojoj. Ear bareinwõt jel̦ã kilen jerbal ippãn aelõñ ko jet im kõm̦m̦an peejnej ippãer. Toõn wõt an kar Solomon tiljek ñan Anij, ear lukkuun jeraam̦m̦an.—2 Kronikel 9:22-24.
5. Ta eo Solomon ear kile kõn ro me rej lukkuun jeraam̦m̦an?
5 Men ko Solomon ear je ilo bok in Ekklisiastis rej kwal̦o̦k bwe ear jel̦ã ta eo ej kõm̦m̦an bwe juon en lukkuun jeraam̦m̦an. Ear jab l̦õmn̦ak ñan jidik bwe ro wõt me rem̦weiie im reutiej el̦ap aer jeraam̦m̦an im m̦õn̦õn̦õ. Solomon ear je: “Ña I jel̦ã bwe ejjel̦o̦k men em̦m̦anl̦o̦k ñan er, jãn bwe ren m̦õn̦õn̦õ, im bwe ren kõm̦m̦an em̦m̦an toõn wõt aer mour. Im bareinwõt, bwe jabdewõt armej en m̦õñã im idaak im lañlõñ ilo tokjãn aolepen jerbal eo an, eñin menin lel̦o̦k jãn Anij.” (Ekklisiastis 3:12, 13) Solomon ear bar kile bwe juon armej enaaj kar lañlõñ kõn men kein rem̦m̦an el̦aññe ear epaake Anij. Solomon ear ba: “Eñin tokjãn men eo, em̦õj roñjake aolepen: kwõn mijak Anij, im pokake kien ko An; bwe eñin aolepen kõm̦m̦an em̦m̦an an armej ro.”—Ekklisiastis 12:13.
6. Ewi wãween joñak eo an Solomon ej jipañ kõj ñan kile ta eo ej kõm̦m̦an bwe juon en lukkuun jeraam̦m̦an?
6 Elõñ iiõ in an kar Solomon mijak Anij im kate e ñan pokake E. Baibõl̦ ej ba bwe Solomon ear “yokwe Jeova, im ear etetal ilo kien ko an Devid jemen.” (1 Kiiñ 3:3) Solomon ear jeraam̦m̦an ke ear yokwe im pokake Jeova. Ear kalõk juon tampel̦ eaiboojoj bwe armej ro ren kabuñ ie. Ear bareinwõt je jilu bok ko ilo Baibõl̦. Meñe jejjab maroñ in kõm̦m̦ani men kein, bõtab joñak eo an Solomon ke ear tiljek ñan Anij emaroñ jipañ kõj. Emaroñ jipañ kõj ñan kile ta eo ej kõm̦m̦an bwe juon en lukkuun jeraam̦m̦an im ta ko jej aikuj kõm̦m̦ani bwe jen iioone jeraam̦m̦an in. Ñan waanjoñak, Anij ear kõm̦akũt Solomon bwe en je im kwal̦o̦k kõn m̦weiie, mãlõtlõt, buñbuñ, im utiej. Elõñ armej rej l̦õmn̦ak bwe juon ej aikuji men kein bwe en jeraam̦m̦an. Bõtab, Solomon ear ba bwe armej ro im rej kate er ñan jibadek men kein ej ãinwõt ñe rej “kañ kõto.” Ta mel̦el̦ein men in? Eokwe, ej mel̦el̦ein bwe rej kajjioñ in jibadek juon men me eban kam̦õn̦õn̦õik er. Ro im rej yokwe jããn ejjab bõjrak aer kõn̦aan bwe en lõñl̦o̦k wõt aer jããn. Rej bar inepata ñe enaaj jako men kein ippãer. Bareinwõt, juon iien aolep jããn ko aer im men ko m̦weier renaaj baj etal wõt ñan ro jet.—Riit Ekklisiastis 2:8-11, 17; 5:10-12.
7, 8. Ta eo ear kõm̦m̦an bwe en jako an Solomon tiljek ñan Anij? Ta eo ear wal̦o̦k ñane?
7 Ke Solomon ear l̦al̦l̦ap, ear bõjrak jãn an pokake Jeova. Baibõl̦ ej ba: “Ke Solomon e l̦al̦l̦ap, lim̦aro pãleen rar kareel bũruon ñan anij ro jet; innem bũruon e jab weeppãn ippãn Jeova an Anij, ãinwõt bũruon Devid jemen.” Solomon ear jino ‘kõm̦m̦ani men ko renana im̦aan mejãn Jeova.’—1 Kiiñ 11:4-6.
8 Jeova ear jab m̦õn̦õn̦õ ippãn Solomon kõn an kar jab pokake e. Innem, Anij ear kwal̦o̦k ta eo enaaj wal̦o̦k ñane. Ear ba: “Inaaj kekõl am̦ aelõñ jãn kwe, im Inaaj lel̦o̦k ñan l̦eo karejeram.” (1 Kiiñ 11:11) Meñe ear l̦ap an kar Solomon jeraam̦m̦an ak tokãlik ear kabũrom̦õje Jeova. Solomon ear oktak im jako an jeraam̦m̦an kõnke ear jab wõnm̦aanl̦o̦k wõt im kõm̦m̦ane men eo me ej make wõt im aorõktata. Ta in? Ear jab tiljek wõt ñan Jeova. Innem, kõj kajjojo jen kajjitõk ippãd make, ‘Inaaj ke jerbale men eo ij katak jãn joñak eo an Solomon bwe in maroñ jeraam̦m̦an?’
PAUL EAR LUKKUUN JERAAM̦M̦AN
9. Elõñ armej ro rar ke l̦õmn̦ak bwe Paul ear jerata? Jouj im kõmel̦el̦e.
9 Mour eo an rijjelõk Paul ear lukkuun oktak jãn Kiiñ Solomon. Paul ear jab mour ilo m̦õn kiiñ ak m̦õñã im idaak ippãn kiiñ ro. Ewõr iien ear ejjel̦o̦k an Paul nuknuk, kijen kab limen. (2 Korint 11:24-27, UBS) Ãlikin an kar Paul oktak im tõmak bwe Jijej ej Messaia eo, elõñ ro ilo kabuñ eo an Ri Ju rar kõjekdo̦o̦ne. Ri tõl ro ie rar dike im matõrtõre. Kar kalbuuji Paul, deñl̦o̦ke kõn to im al̦al̦ im kade kõn dekã. Paul ear ba bwe armej ro rar kajjirere, ruruwe, im kõm̦m̦ani men ko renana ñan e im ri tõmak ro jet m̦õttan. Ear bar ba: “Rej kõm̦m̦an kõm ãinwõt meno̦kno̦k in lal̦, im kwõpej in men otemjej, aet ñan iien in.”—1 Korint 4:11-13.
10. Etke armej ro remaroñ kar l̦õmn̦ak bwe Paul ear kajejtokjãn jeraam̦m̦an ko an?
10 Ke Paul ear juon likao, elõñ rar jel̦ã kajjien kõn ãt in Saul. Ilo iien in, elõñ remaroñ kar l̦õmn̦ak bwe enaaj lukkuun jeraam̦m̦an. Etke? Kõnke ear itok jãn juon baam̦le ebuñbuñ. Bareinwõt, rũkaki eo etan Gamaliel ear katakini Paul. Rũkaki in ear aorõk ippãn armej ro im el̦ap aer kautieje. Juon iien tokãlik, Paul ear ba: “Iar wõnm̦aanl̦o̦k ilo kabuñ an Ri Ju jãn elõñ ro dettaõ wõt.” (Galetia 1:14) Paul ear bar jel̦ã kajin Hibru im Grik. Bareinwõt, ear citizen in Rom im kõn men in elõñ kar jeraam̦m̦an im maroñ ko ear wõr ippãn. El̦aññe Paul ear kate bwe en wõnm̦aanl̦o̦k wõt kõn jeraam̦m̦an kein, bõlen enaaj kar l̦apl̦o̦k an m̦weiie im buñbuñ. Bõtab, Paul ear jab kããlõt ñan jibadeke men kein. Armej ro ekoba baam̦le eo an remaroñ kar l̦õmn̦ak bwe Paul elukkuun bwebwe kõn an kar kõjekdo̦o̦n jeraam̦m̦an kein. Ak etke Paul ear peek bwe en kõjekdo̦o̦n jeraam̦m̦an kein?
11. Ta ko Paul ear kaorõki im ta eo ear kate e ñan kõm̦m̦ane? Etke?
11 Ear l̦apl̦o̦k an Paul yokwe Jeova im kõn̦aan kabuñbũruon jãn an kõn̦aan bwe en m̦weiie im buñbuñ. Ke Paul ear katak im jel̦ã m̦ool eo, ear jino kaorõki men ko me enañin aolep armej ilo lal̦ in rejaje kaki im rejjab kaorõki. Jet iaan men kein ej katok in mour eo an Jijej, jerbal in kwal̦o̦k naan im kõjatdikdik eo an ñan mour ilañ. Bareinwõt, Paul ear jel̦ã men eo Setan ear ba kõn armej. Setan ear ba bwe emaroñ kõm̦m̦an bwe jabdewõt armej ren bõjrak jãn aer karejar ñan Anij. Innem, Paul ear kile im lo bwe emaroñ bõk kun̦aan ñan kariabe Setan. (Job 1:9-11; 2:3-5) Kõn men in, Paul ear kate e bwe en tiljek wõt ñan Anij jekdo̦o̦n ta apañ ko enaaj iiooni. Enañin aolep armej in lal̦ in me rekõn̦aan bwe ren jeraam̦m̦an rejjab l̦õmn̦ak kõn men in.
12. Etke kwõj aikuj lõke Anij?
12 Kwõj ke kate eok ñan kõm̦m̦ane ejja men eo Paul ear kõm̦m̦ane? Em̦ool bwe ejjab aolep iien epidodo ñan tiljek. Bõtab, el̦aññe jej tiljek wõt ñan Jeova, enaaj buñbũruon ippãd im enaaj kajeraam̦m̦an kõj. Eñin men eo ej kõm̦m̦an ad lukkuun jeraam̦m̦an. (Jabõn Kõnnaan 10:22) Jenaaj lukkuun jeraam̦m̦an kiiõ im enaaj l̦apl̦o̦k wõt ad jeraam̦m̦an ilju im jekl̦aj. (Riit Mark 10:29, 30.) Innem, jen jab lõke “m̦weiuk ko me re maroñ m̦õkaj in jako” kõnke reban jipañ kõj. Ak jen lõke wõt Anij kõnke “Ej wũjleptok ñan kõj men ko otemjej bwe jen m̦õn̦õn̦õ kaki.” El̦aññe jej kõm̦m̦ane men in, jenaaj bõk “mour eo em̦ool” me Anij ej kallim̦ur kake ñan kõj. (1 Timote 6:17-19) Aet, ñe emootl̦o̦k jibuki ak elõñl̦o̦k jãn to̦ujin iiõ jãn kiiõ, jenaaj maroñ reilikl̦o̦k im ba, “Iar lukkuun jeraam̦m̦an!”
TA EO EAORÕK IPPAM̦?
13. Ta eo Jijej ear ba kõn koorl̦o̦k m̦weiuk?
13 Jijej ear kõnono kõn m̦weiuk ak men ko reaorõk ippãn armej. Ear ba: “Kom̦win jab koorl̦o̦k m̦weiuk ñan kom̦ ioon lal̦, ijo dile im jo rej kañi, im ijo ro ri ko̦o̦t rej rupe im ko̦o̦te, ak kom̦win koorl̦o̦k m̦weiuk ñan kom̦ ilañ, ijo dile im jo re jab kañi, im ijo ro ri ko̦o̦t re jab rupe im ko̦o̦te. Bwe ijo m̦weiõm̦ ej pãd, bareinwõt bũruom̦ enaaj pãd ie.”—Matu 6:19-21.
14. Etke ejjab juon men em̦m̦an ñan koorl̦o̦k m̦weiuk ioon lal̦?
14 M̦weiuk ko ioon lal̦ me armej ro rej koorl̦o̦k ej ke jitõñl̦o̦k wõt ñan jããn? Ejjab, emaroñ bar jitõñl̦o̦k ñan men ko me Solomon ear jeje kaki me el̦ap an armej kaorõki, ãinwõt buñbuñ im utiej. Men eo Jijej ear ba ej ãinl̦o̦k wõt men ko Solomon ear ba ilo bok in Ekklisiastis. Men kein me el̦ap an armej kaorõki rej an jidik wõt iien im remaroñ bar jorrããn im jako. Juon rũkaki ilo college etan Dale Bruner ear kwal̦o̦k l̦õmn̦ak eo an kõn men eo Jijej ear ba kõn men kein me armej rej kaorõki. L̦ein ear je im ba bwe buñbuñ ej ñan jidik wõt iien. Etke? Kõnke juon eo ebuñbuñ rainin, tokãlik armej remaroñ mel̦o̦kl̦o̦ke. Juon eo ej kõm̦m̦an elõñ jããn ilo juon iiõ emaroñ luuji aoleper ilo iiõ eo tok juon. L̦ein ej bareinwõt ba bwe joñan an Jijej yokwe armej, ej kakkõl er bwe ren jab jibadek buñbuñ kõnke emaroñ m̦õkaj an jako innem renaaj lukkuun bũrom̦õj. Aolep raan armej ro me rej kaorõk jããn im kõn̦aan bwe ren buñbuñ rej inepata im bũrom̦õj. Jijej ejjab kõn̦aan bwe rũkal̦oor ro an ren iioon wãween in. Ejjel̦o̦k pere bwe enañin aolep armej remaroñ errã ilo naan kein an l̦ein. Bõtab, rej ke jerbale naan ko an Jijej ilo mour ko aer? Ak ta kõn kwe? Kwõnaaj ke jerbale naan ko an Jijej ilo mour eo am̦?
15. Kain jeraam̦m̦an rot eo jej aikuj kate kõj ñan jibadeke?
15 Jet ri tõl ro an kabuñ rej ba bwe enana ñan an juon kate e bwe en jeraam̦m̦an. Bõtab, Jijej ear jab ba men in. Ear ba bwe jej aikuj kate kõj ñan kõm̦m̦an bwe jen jeraam̦m̦an ilo wãween eo ejejjet ñan l̦õmn̦ak eo an Anij. Jijej ear rõjañ kõj bwe jen koorl̦o̦k ‘m̦weiuk ko ilañ’ me rej ñan indeeo. Men eo en l̦aptata ad kõn̦aan ej bwe Jeova en buñbũruon ippãd kõn jeraam̦m̦an ko jej jibadeki ilo mour eo ad. Naan ko an Jijej rej kakeememej kõj bwe kajjojo armej ewõr aer maroñ ñan kããlõt ta ko renaaj kate er ñan jibadeki. Men ko me jekõn̦aan ilo bũruod ak rekanooj aorõk ippãd ej men ko me ekkã ad naaj kate kõj ñan jibadeki ak katõpraki.
16. Ta eo jen lõke bwe Jeova enaaj kõm̦m̦ane?
16 El̦aññe jej kate kõj ñan kabuñbũruon Jeova, eokwe jen lõke bwe enaaj letok men ko jej aikuji. Jet iien emaroñ ejjel̦o̦k kijed im limed ãinwõt kar rijjelõk Paul. (1 Korint 4:11) Jekdo̦o̦n ak jen kate kõj ñan l̦oore naan ko an Jijej. Ear ba: “Kom̦win jab inepata bũruomi im ba ‘Ta jenaaj m̦õñã?’ ak ‘ta jenaaj idaak?’ Ak ‘ta eo jenaaj kõn̦ake?’ Bwe ro ri aelõñ ko rej pukot men kein otemjej; bwe Jememwõj ilañ Ejel̦ã ami aikuj men kein otemjej. A kom̦win pukot m̦okta Aelõñ in Anij, im kwõjarjar eo An; im naaj koorl̦o̦k men kein otemjej ñan kom̦.”—Matu 6:31-33.
JERAAM̦M̦AN IM̦AAN MEJÃN ANIJ
17, 18. (1) Ad jeraam̦m̦an im̦aan mejãn Anij ej itok jãn ta? (2) Im men in ejjab itok jãn ta?
17 Jen keememej bwe ad jeraam̦m̦an im̦aan mejãn Anij ejjab itok jãn tõprak ko jaar kõm̦m̦ani im ejjab itok jãn ad buñbuñ im utiej im̦aan mejãn armej ro. Bareinwõt ejjab itok jãn an lõñ eddo ko ad ilo eklejia eo. Unin an wõr ad eddo ilo eklejia eo ej kõnke jaar pokake Anij im tiljek ñane. Jeova ej ba: “Ewõr juon wõt menin aikuj ñan ri bõk eddo, eñin: bwe en tiljek.” (1 Korint 4:2, UBS) Ealikkar bwe jej aikuj kijenmej wõt im tiljek ñan Jeova. Jijej ear ba: “Eo ej kijenmej ñan jem̦l̦o̦kin naaj lo̦mo̦o̦ren e.” (Matu 10:22) Ñe ro retiljek rej bõk lo̦mo̦o̦r, enaaj alikkar bwe rar jeraam̦m̦an im̦aan mejãn Anij.
18 El̦aññe jej tiljek ñan Anij, eokwe jenaaj lukkuun jeraam̦m̦an. Im jekdo̦o̦n ta ko jej iiooni, kõj wõj kajjojo jemaroñ tiljek ñan Anij. Jemaroñ ãindein meñe jejjab buñbuñ, ejjab l̦ap ad jel̦ãl̦o̦kjen̦, im ejjab lõñ ad jããn. Ejjab aikuj l̦ap ad mãlõtlõt im kapeel ñan ad tiljek ñan Anij. Ilo raan ko an rijjelõk ro, jet iaan ro doon Anij rar m̦weiie ak ro jet rar jeram̦õl. Paul ear ba ñan Kũrjin ro me rar m̦weiie bwe rar aikuj bar ‘kõm̦m̦an em̦m̦an’ im bwe ren “m̦weiie kõn jerbal ko rem̦m̦an.” Ro rem̦weiie kab ro rejeram̦õl jim̦or rar maroñ “bõk mour eo em̦ool.” (1 Timote 6:17-19) Ejjel̦o̦k oktak ilo raan kein. Kõj wõj kajjojo jej aikuj tiljek wõt im “m̦weiie kõn jerbal ko rem̦m̦an.” El̦aññe jej kõm̦m̦ane men in, Ri Kõm̦anm̦an eo ad enaaj watõke kõj bwe jejeraam̦m̦an. Im jenaaj m̦õn̦õn̦õ kõnke jejel̦ã bwe jej kabuñbũruon.—Jabõn Kõnnaan 27:11.
19. Ta eo kwõnaaj kõm̦m̦ane bwe kwõn jeraam̦m̦an ilo mour eo am̦?
19 Bõlen jejjab maroñ ukote men ko me rej wal̦o̦k ñan kõj. Bõtab, jemaroñ make peek kõn ta ko jenaaj kõm̦m̦ani ñe jej iiooni apañ ko reppen. Jekdo̦o̦n ta ko kwõj iiooni, kwõnaaj jeraam̦m̦an el̦aññe kwõj kate eok bwe kwõn tiljek wõt ñan Jeova. Ñe kwõj kõm̦m̦ane men in, kwõnaaj lukkuun m̦õn̦õn̦õ. Jeova enaaj kajeraam̦m̦an eok kiiõ, im ñan indeeo. Jouj im jab mel̦o̦kl̦o̦k naan ko an Jijej ñan ri kapit ro. Ear ba: “Kwõn tiljek ñan mej, im Inaaj lewõj ñan kwe pãllin eo pãllin mour.” (Revelesõn 2:10) Ro im renaaj bõk mour indeeo ej ro im renaaj lukkuun jeraam̦m̦an!
[Kajitõk ko ñan katak]
[Kamelele in juõn pija ilo page 14]
Elõñ armej rar l̦õmn̦ak bwe Saul enaaj buñbuñ im m̦weiie
[Kamelele in juõn pija ilo page 15]
Paul ear lukkuun jeraam̦m̦an
