Men ko Kwõmaroñ Kõm̦m̦ani ñan Kõjparok Ajri ro Nejũm̦

Ejjab aolep armej rekõn̦aan kõnnaan kõn jorrããn ko me rej wal̦o̦k ñan ajri ro jãn an ro jet ko̦kkure er im kõm̦m̦ani m̦anit ko rejekkar ñan er. El̦ap an ro jemãn im jinen ajri ro abn̦õn̦õ ñe armej rej kõnnaan kõn men in! Bõtab, jorrããn kein me rej wal̦o̦k ñan ajri ro rej m̦õttan men ko renana me rej wal̦o̦k ilo lal̦ in rainin. Bareinwõt, apañ in me ej wal̦o̦k ñan ajri ro emaroñ lukkuun to an jelõt mour ko aer. Eñin unin elukkuun aorõk bwe jen etale ta ko jemaroñ kõm̦m̦ani ñan kõjparok ajri ro nejid. Men in enaaj jipañ kõj bwe jen jel̦ã ta ko jej aikuj kõm̦m̦ani ñan bõbrae an wal̦o̦k jorrããn ko ñan ajri ro nejid.

Jab kõtl̦o̦k bwe jorrããn in me ej wal̦o̦k ñan ajri ro en kõm̦m̦an men in am̦ pikõt im mijak in kõjparok ajri ro nejũm̦. Ajri ro nejũm̦ rejjab kajoor im peran in wõt kwe. El̦apl̦o̦k am̦ mãlõtlõt, kapeel, im imminene ilo mour in jãn er. Kwõn kõjerbali men kein ñan kõjparok ajri eo nejũm̦. Jenaaj etale jilu men ko me aolep ro ewõr nejier rej aikuj kõm̦m̦ani. Kein kajuon, en kwe eo m̦oktata im kwõj kõjparoke ajri eo nejũm̦ jãn jabdewõt jorrããn ko me remaroñ wal̦o̦k. Kein karuo, kwõj aikuj bõk iien im katakin ajri eo nejũm̦ kõn m̦õttan ko ilo ãnbwinnin im bareinwõt kõn an ruo rippãlele babu ak pãd ippãn doon. Im kein kajilu, kwõj aikuj kõpooje ajri eo nejũm̦ bwe en jel̦ã kilen kõjparok e make.

Kwe eo M̦oktata Kwõj Aikuj Kõjparoke Ajri eo Nejũm̦

An wõn eddo eo ñan kõjparok ajri ro? Ej an jemãer im jineer, im ejjab an ajri ro make. Kõn men in, m̦okta jãn an rũtto ro katakin ajri ro nejier, er make rej aikuj katak kõn ta ko remaroñ kõm̦m̦ani ñan kõjparok ro nejier. Rũtto ro rej aikuj jel̦ã kõn kain armej rot ro me rej ko̦kkure ajri ro im wãween aer ko̦kkure er. Ekkã an rũtto ro l̦õmn̦ak bwe ro wõt me rej ko̦kkure ajri ro ej armej ro me rejaje kajjier im ekkã aer kammirorouk ajri ro im ko̦o̦te er ñan aer ko̦kkure er. Ilo m̦ool, ewõr kain armej rot in bõtab ejeja. Ekkã ad riit im alwõj ilo nuuj ko kõn armej rein. Bõtab, em̦õj etale im loe bwe enañin 90 bõjjããn in armej ro me rej ko̦kkure ajri ro ej ro me ajri ro rej lõke er im rejel̦ã kajjier.

Epen ad tõmak bwe ro ri turid, ri kaki ro ilo jikin jikuul̦, ri jerbal ro ilo aujpitõl̦, coach ro, ak ro nukũd im ro ilo baam̦le ko ad remaroñ ko̦kkure ro nejid. Ilo m̦ool, enañin aolep armej rein reban ko̦kkure ajri ro nejid. Kõn men in, kwõn jab m̦õkaj im l̦õmn̦ak nanaiki armej otemjej im l̦õmn̦ak bwe renaaj ko̦kkure ajri ro nejũm̦. Bõtab, ñe kwõjel̦ã jel̦ã kain armej rot ro me remaroñ ko̦kkure ro nejũm̦, men in enaaj jipañ eok bwe kwõn jel̦ã wõn ro kwõj aikuj etali m̦akũtkũt im kõm̦m̦an ko aer ñan ro nejũm̦.​—Lale bo̦o̦k eo ilo peij 6.

Ñe kwõnaaj jel̦ã im mel̦el̦e kõn m̦akũtkũt im kõm̦m̦an ko an ro me rej ko̦kkure ajri ro, men in enaaj jipañ eok bwe kwõn jel̦ã kilen kõjparoke ajri eo nejũm̦. Ñan waanjoñak, bõlen kwõj kile bwe ewõr juon rũtto im eitoklimoen wõt ippãn ajri jãn rũtto ro, im aolep iien ej wia m̦weien ajri eo nejũm̦ im ekõn̦aan lale ajri eo nejũm̦ im bõke ñan ijoko me erro ej make iaaerro ie. Ta eo kwõnaaj  kõm̦m̦ane? Kwõj aikuj ke kajju l̦õmn̦ak bwe armej in ej itõn ko̦kkure ajri eo nejũm̦? Jaab. Jab m̦õkaj im l̦õmn̦ak bwe armej in ej juon rinana. Bõlen armej in ej juon armej em̦m̦an im ejjab l̦õmn̦ak in kõm̦m̦ani men ko renana. Bõtab, el̦aññe kwõj etale im jel̦ã kõn m̦akũtkũt ko an armej in ñan ajri eo nejũm̦, men in enaaj kõm̦m̦an bwe kwõn pojak in kõjparoke ajri eo nejũm̦. Baibõl̦ ej ba bwe ‘ri bwebwe ej tõmak naan otemjej, ak armej ri jel̦ãl̦o̦kjen̦, ej kanooj lale an etetal.’​—Jabõn Kõnnaan 14:15.

El̦aññe juon armej ekõn̦aan kõm̦m̦ane juon men em̦m̦an ñan ajri eo nejũm̦ im ewõr am̦ l̦õmn̦ak bwe emaroñ wal̦o̦k jorrããn, eokwe kwõn pojak in kõjparoke ajri eo nejũm̦. Kwõj aikuj lale im etale armej ro me rekõn̦aan kamakel̦o̦k iaaer ippãn ajri eo nejũm̦. Ñe kwõj kõtl̦o̦k bwe ajri eo en makel̦o̦k iaan ippãn armej eo, kwõn ba ñan armej eo bwe enaaj ikkutkut am̦ jããkel̦o̦k ajri eo nejũm̦. Ñan waanjoñak, Melissa im Brad rej lukkuun kõjparok ajri ro jilu nejierro ñe rej make iaaer ippãn rũtto ro. Ke juon rũkaki in kõjañjañ ear itok im katakini juon iaan l̦addik ro nejier kilen kõjañjañ, Melissa ear ba ñan rũkaki eo: “Enaaj ikkutkut aõ itok ñan ruum̦ in im lale ejet aolep men.” Armej remaroñ l̦õmn̦ak bwe elukkuun tarjen joñan an rũtto rein kõjparok ajri rein nejierro. Bõtab, unin aer kõm̦m̦ane men in ej kõnke rejjab kõn̦aan bwe jabdewõt men enana en wal̦o̦k ñan ajri rein nejier.

Kwõj aikuj jel̦ã kõn ta ko ajri ro nejũm̦ rej kõm̦m̦ani, wõn ro m̦õttaer, im men ko rej wal̦o̦k ilo jikin jikuul̦ ko aer. El̦aññe ajri eo nejũm̦ enaaj jako jãn iturum̦ kõnke ej pãd ilo jikuul̦ ak wãween ko jet, kwõj aikuj jel̦ã kõn aolep men ko enaaj kõm̦m̦ani ilo tõre kein. Juon taktõ me 33 iiõ in an ekkatak kõn jorrããn ko rej wal̦o̦k ñan ajri ro, ej ba bwe elõñ iaan men kein renana reban kar wal̦o̦k el̦aññe jemãn im jinen ajri ro rar jel̦ã kõn men ko ro nejier rej kõm̦m̦ani. Taktõ in ej kwal̦o̦k naan ko an juon eo me ekõn ko̦kkure ajri ro. Rinana eo ej ba bwe epidodo an rinana ro ko̦kkure ajri ro kõnke jineer im jemãer rej kajju lel̦o̦k ajri ro ñan er ak rejaje ta ko rej wal̦o̦k ñan er. Keememej bwe enañin aolep rinana ro rej kappok wõt ajri ro me enaaj pidodo aer ko̦kkure er. El̦aññe rũtto ro rej kõm̦m̦an aer iien ippãn ajri ro nejier im rejel̦ã kõn aolep men ko rej wal̦o̦k ilo mour ko aer, enaaj penl̦o̦k an rinana ro ko̦kkure er.

Bar juon wãween kwõmaroñ kõjparok ajri eo nejũm̦ ej ilo am̦ roñjake ñe ej kõnnaan. Ñe rej ko̦kkure ajri ro, ekkã an ajri rein n̦ooje men ko renana rar wal̦o̦k ñan er. Reban kajju kwal̦o̦k ta eo ear wal̦o̦k kõnke rejook im rekkõl ñe ro jet renaaj illu ippãer. Kõn men in, kwõn kate eok bwe kwõn roñjake ta ko ro nejũm̦ rej ba aolep iien. * (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) El̦aññe ajri eo nejũm̦ ej ba ñan kwe juon men me ej kainepataik eok, kwõn kwal̦o̦k kajjitõk ko ñane ilo jouj. Ñan waanjoñak, el̦aññe ej ba bwe  ejjab kõn̦aan bwe juon armej en itok im bar lale ñe kom̦ij jako, kwõn kajjitõk ippãn ta unin an ba men in. El̦aññe ej ba bwe juon rũtto ear iukkure ippãn kõn juon kain iukkure me eoktak jãn iukkure ko jet, kwõn kajjitõk ippãn: “Kain iukkure rot eo komiro ar iukkure kake? Armej eo ej ta ilo iukkure eo?” El̦aññe ajri eo ej ba bwe juon armej ear kũrkũri im edike, kajjitõk ippãn, “Ia eo ear kũrkũri ippam̦?” Kwõn jab m̦õkaj im ba bwe ejjel̦o̦k men enana ear wal̦o̦k. Ekkã an rinana ro ba ñan ajri ro bwe ñe renaaj kinaak er, ejjel̦o̦k juon armej enaaj tõmak er. Ekabũrom̦õjm̦õj bwe enañin aolep armej rejjab tõmak ajri ro ñe rej kwal̦o̦k ta ko rar wal̦o̦k ñan er. El̦aññe em̦õj kar ko̦kkure juon ajri im kõm̦m̦ani m̦anit ko rejekkar ñane, jemãn im jinen rej aikuj tõmake ta ko ajri in ej ba ñan er im rej aikuj kwal̦o̦k aer yokwe. Men in enaaj lukkuun jipañ ajri in bwe en em̦m̦anl̦o̦k an mour.

Katakin Ajri eo Nejũm̦ kõn Men ko Ej Aikuj Jel̦ã

Ilo kar juon etale kõn armej ro me rej ko̦kkure ajri ro, kar likũti naan ko an juon eo me ekõn ko̦kkure ajri ro. Rinana in ej ba: “Ñe juon ajri ejjel̦o̦k an jel̦ã ñan jidik kõn m̦õttan ko ilo ãnbwinnin im kõn an ruo armej pãd ippãn doon, eokwe elukkuun naaj pidodo aõ ko̦kkure ajri in.” Naan kein an armej in rej juon kein kakeememej ñan ro ewõr nejier. El̦aññe ejjel̦o̦k an ajri ro jel̦ã ñan jidik kõn m̦õttan ko ilo ãnbwinnier im kõn an ruo armej pãd ippãn doon, elukkuun naaj pidodo an rinana ro m̦on̦e er im ko̦kkure er. Baibõl̦ ej ba bwe jel̦ãl̦o̦kjen̦ emaroñ kõjparok kõj jãn ‘armej ro me rej kõnono men ko rettoon.’ (Jabõn Kõnnaan 2:10-12) Kokõn̦aan ke kõjparok ajri eo nejũm̦ jãn armej rot in? El̦aññe aet, eokwe kwõn jab kõtl̦o̦k bwe jabdewõt men en bõbraik eok jãn am̦ katakin ajri in nejũm̦ kõn men in eaorõk. Eñin ej men eo kein karuo kwõj aikuj kõm̦m̦ane ñan kõjparok ajri eo nejũm̦.

Ewi wãween kwõmaroñ jino katakin ajri ro nejũm̦? Elõñ rũtto ro elukkuun pen aer katakin ajri ro nejier kõn m̦õttan ko ilo ãnbwinnier im kõn an ruo armej pãd ippãn doon. Meñe emaroñ pen ñan kwe, ak keememej bwe epenl̦o̦k men in ñan ajri eo nejũm̦, im emaroñ jook in bwebwenato kake men kein ippam̦. Eñin unin kwe eo m̦oktata im kwõj aikuj bõkm̦aantak men in. Melissa ej ba: “Kõmro kar jino katakin l̦addik ro nejũm̦ro jãn ke rar niñniñ wõt, im jino katakin er kõn etan m̦õttan ko ilo ãnbwinnier. Kõmro kar kwal̦o̦k etan men kein im jab kõjerbal kajin ajri bwe ren jel̦ã bwe ejjel̦o̦k juon ej aikuj kõm̦m̦an  kõjak ak jook kõn m̦õttan kein ilo ãnbwinnier.” Ãlikin am̦ katakin ajri ro nejũm̦ kõn men kein, enaaj pidodol̦o̦k am̦ bwebwenato ippãer kõn m̦anit ko rejekkar me rejjab aikuj kõtl̦o̦k bwe jabdewõt armej ren kõm̦m̦ani ñan er. Elõñ rũtto ro rej ba ñan ajri ro nejier bwe ejjel̦o̦k juon armej ej aikuj jibwe im iukkure kake m̦õttan ko ilo ãnbwinnier me rettino.

Heather, kõrã eo ilo kar katak eo l̦o̦k im̦aan, ej ba: “Kõmro Scott ej katakin l̦addik eo nejũm̦ro bwe jikin raut eo an ej an wõt, im ejjab kein iukkure. Ejjel̦o̦k juon ej aikuj iukkure kake, jekdo̦o̦n ñe ña, ak jemãn, ak taktõ ro. Ñe kõmij bõkl̦o̦k bwe en taktõ, ij kõmel̦el̦eiki bwe taktõ eo enaaj aikuj jããke aolep jikin ippãn ñan lale el̦aññe ewõr jabdewõt nañinmej, eñin unin ejjel̦o̦k jorrããn ñe taktõ eo enaaj jibwe jikin raut eo an.” Jinen im jemãn ajri ro rej aikuj bwebwenato ippãn ajri ro nejier kõn men kein jãn iien ñan iien. Rej aikuj ba ñan ajri ro nejier bwe el̦aññe juon armej ej jibwe jabdewõt jikin ilo ãnbwinnier ilo wãween ko rejekkar im kõm̦m̦an bwe en nana aer mour, remaroñ kinaake armej eo ñan er jabdewõt iien. Ro me rej ekkatak kõn wãween lale im kõjparok ajri ro jãn jorrããn rej ba bwe aolep ro ewõr nejier rej aikuj bwebwenato kõn men kein ippãn ro nejier.

Elõñ ro me ewõr nejier rej kõjerbale bok eo etan Learn From the Great Teacher * ñan bwebwenato ippãn ajri ro nejier. (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) Ilo jebta 32 ilo bok in, ewõr juon ennaan em̦m̦an ilowaan ñan ajri ro kõn men ko rekauwõtata remaroñ wal̦o̦k ñan er. Ej bar kwal̦o̦k kõn unin an lukkuun aorõk bwe rũtto ro ren kõjparok ro nejier. Melissa ej ba, “Mel̦el̦e ko ilo bok in rej lukkuun rejetake aolep mel̦el̦e ko me kõmro kar kõnnaan kaki ippãn ajri ro nejũm̦ro.”

Rũtto ro rej aikuj kakkõl ajri ro nejier bwe elõñ armej rainin rekõn̦aan jibjibwe ãnbwinnin ajri ro ilo jekkar, im rebar kõn̦aan bwe ajri ro ren jibwe er ilo jekkar. Naan in kakkõl kein rejjab ñan kõm̦m̦an bwe ajri ro ren mijak im jab lõke aolep rũtto ro. Heather ej ba: “Jej kõnnaan ippãer kõn men kein bwe ren jel̦ã kõjparok er make. Jej kõnnaan ippãer kõn bar men ko jet, im enañin aolep men kein rejjab kõn an armej ro ko̦kkure ajri ro. L̦addik eo nejũ ejel̦ã kõn men kein, bõtab ejjab mijak.”

Ilo am̦ katakin ajri ro nejũm̦, kwõj aikuj bar katakin er bwe ren jel̦ã pokake. Elukkuun aorõk ñan katakin ajri ro bwe ren jel̦ã pokake, im men in ejjab juon jerbal epidodo. (Kolosse 3:20, UBS) Bõtab, el̦aññe jejjab kõjparok wãween ad katakin ajri ro nejid kõn wõn ro rej aikuj pokake er, eokwe emaroñ wal̦o̦k jorrããn. Ñan waanjoñak, el̦aññe jej katakin ajri ro bwe ren pokake aolep rũtto ro, jekdo̦o̦n ta ko rũtto ro rej ba, eokwe enaaj pidodo an rinana ro ko̦kkure er. Ñan ro me rej mour ekkar ñan Baibõl̦ im ewõr nejier, ejjab lukkuun pen men in ñan er. Remaroñ ba ñan eo nejier: “El̦aññe jabdewõt ej ba bwe kwõn kõm̦m̦ane juon men me Jeova Anij ej ba enana, kwõn jab kõm̦m̦ane. Jekdo̦o̦n ñe M̦am̦a ak Baba rej ba kwõn kõm̦m̦ane juon men me Jeova Anij ej ba enana, kwõn jab kõm̦m̦ane. Im aolep iien kwõmaroñ ba ñan M̦am̦a ak Baba el̦aññe jabdewõt armej ej kajjioñ ba bwe kwõn kõm̦m̦ani men ko renana.”

Ãliktata, kwõn ba ñan ajri eo nejũm̦ bwe ejjel̦o̦k juon ej aikuj kajjitõk ippãn bwe en n̦ooje jabdewõt men jãn kwe. Ba ñane bwe el̦aññe jabdewõt armej ej kajjitõk bwe en jab ba juon men ñan kwe, en kajju iwõj ñan ippam̦ im kwal̦o̦ke men eo. Jekdo̦o̦n ñe armej eo ej kaamijake ajri eo ak ajri eo ej make l̦õmn̦ak bwe ear kõm̦m̦ane juon bõd, kwõj aikuj ba ñan ajri eo bwe aolep iien ej aikuj kõnnaanek juon  iaamiro (m̦am̦a ak baba) kõn jabdewõt men me rar wal̦o̦k. Wãween am̦ bwebwenato ippãn ajri eo nejũm̦ en jab kõm̦m̦an an mijak. Kwõmaroñ ba ñan ajri eo nejũm̦ bwe enañin aolep armej reban kõm̦m̦ani men ko renana ñane. Reban jibwe jikin ko me ejekkar jibwi, ak kajjitõk ippãn bwe en kõm̦m̦ani men ko Anij ediki. Reban kajjitõk bwe en jab kõnnaan kõn men ko rar kõm̦m̦ani. Meñe emaroñ jab wal̦o̦k jorrããn ko ñan ajri eo, ak men kein kwõj katakini rej ñan kõpooje.

Kõpooje Ajri eo Nejũm̦ bwe En Jel̦ã Kilen Kõjparok E Make

Ta wãween eo kein kajilu kwõmaroñ kõm̦m̦ane ñan kõjparok ajri eo nejũm̦? Ej ilo am̦ kõpooje bwe en jel̦ã ta ko en kõm̦m̦ani ñe juon armej ej kajjioñ kõm̦m̦ani men ko rejekkar ñane ilo iien ko me ejako jãn turum̦. Kwõmaroñ kõm̦m̦ane men in ilo am̦ kwal̦o̦k kajjitõk ko im ej uwaaki ãinwõt ñe komiro ej iukkure. Kwõmaroñ kajjitõk ippãn, “El̦aññe kõjro ar pãd ilo juon im̦õn wia ak juon jikin im kwõjebwãbwe jãn ña, kwõnaaj ta?” Emaroñ oktak jidik uwaak eo an ajri eo jãn men eo kwõj l̦õmn̦ake. Bõtab, kwõmaroñ bar kwal̦o̦k kajjitõk ko jet ñane bwe en pidodol̦o̦k an kwal̦o̦ke uwaak eo ejim̦we. Kwõmaroñ kajjitõk ippãn im ba, “Ta ko kwõmaroñ kõm̦m̦ani bwe kwõn jab jorrããn?”

Kwõmaroñ bar kwal̦o̦k kajjitõk ko jet bwe ajri eo nejũm̦ en kwal̦o̦k l̦õmn̦ak eo an kõn ta eo em̦m̦antata emaroñ kõm̦m̦ane ñe juon armej ej itõn jibwe ijoko ejekkar ñan an jibwi ippãn. El̦aññe ajri eo ejjab kõn̦aan bwe kwõn waanjoñak kõn e, eokwe kwõmaroñ waanjoñak kõn bar juon ajri. Kwõmaroñ ba: “Juon leddik jidikdik ej make iaan ippãn juon em̦m̦aan ilo baam̦le eo an. Ñe l̦eo ej kajjioñ in jibwe ijoko me ejekkar ñan an jibwe ippãn leddik in, ta eo leddik in ej aikuj kõm̦m̦ane?”

Ta ko kwõj aikuj katakin ajri eo nejũm̦ bwe en kõm̦m̦ani ñe juon ej itõn jibwe ijoko ejekkar ñan aer jibwi ippãn? Juon eo me ej ekkatak kõn an armej ro ko̦kkure ajri ro ej ba bwe ajri ro remaroñ kajju ba, “Nana!” “Jab jibwe eõ!” “Jab kain n̦e!” Ñe ajri eo ej kajju ba naan kein, men in emaroñ kailbõk rinana eo im kõm̦m̦an bwe en bõjrak jãn men eo ej kajjioñ kõm̦m̦ane. Komiro ajri eo nejũm̦ en kõm̦m̦an waanjoñak kõn kilen an kabõjrak juon eo me ej kajjioñ in kõm̦m̦ani men ko rejekkar ñane. Ilo wãween in, eban mijak in bũroñe rinana eo, etal jãne, im kwal̦o̦k ñan kwe jabdewõt men ko rar wal̦o̦k. Meñe juon ajri emaroñ lukkuun mel̦el̦e ta ko ej aikuj kõm̦m̦ani ñe juon ej itõn kõm̦m̦ani men ko renana ñane, bõtab emaroñ mel̦o̦kl̦o̦k men kein ãlikin jejjo wiik ak allõñ. Kõn men in, kwõn ekkeini am̦ katakini ajri eo nejũm̦ kõn men kein.

Aolep ro me renaaj jipañ lale ajri eo nejũm̦ rej aikuj pãd ilo iien ko kwõj kõnnaan ippãn ajri eo kõn men kein. Rein ej kitibuj aolep em̦m̦aan ro, ekoba jemãn, stepfather eo an, ak em̦m̦aan im likao ro jet ilo baam̦le eo im renaaj lale ajri in. Etke eaorõk bwe armej rein ren pãd ilo iien ko kwõj kõnnaan ippãn ajri eo? Kõnke el̦aññe rej pãd ilo iien kein, ej ãinwõt ñe rej bar kallim̦ur ñan ajri eo bwe reban kõm̦m̦ane jabdewõt men enana im ejekkar ñane. Ekabũrom̦õjm̦õj bwe enañin aolep iien ñe rej ko̦kkure juon ajri, rinana eo ej juon iaan ro nukũn ak juon iaan ro jãn baam̦le eo an. Katak in tok juon enaaj kwal̦o̦k ta ko kwõj aikuj kõm̦m̦ani bwe kõtaan eo am̦ ippãn ro nejũm̦ en ãinwõt juon kein kõjparok ñan er.

[Kõmel̦el̦e ko itulal̦]

[Naan ko ilo peij 5]

Kwe eo m̦oktata kwõj aikuj kõjparoke ajri eo nejũm̦

[Naan ko ilo peij 7]

Katakin ajri eo nejũm̦ kõn men ko ej aikuj jel̦ã

[Naan ko ilo peij 8]

Kõpooje ajri eo nejũm̦ bwe en jel̦ã kilen kõjparok e make

[Pija eo ilo peij 5]

Kwõj aikuj jel̦ã kõn aolep men ko ajri eo nejũm̦ ej kõm̦m̦ani

[Pija eo ilo peij 7]

Kwõn katakin ajri eo nejũm̦ kõn an ruo armej pãd ippãn doon

[Pija eo ilo peij 8]

Katakin ajri eo nejũm̦ bwe en jel̦ã kilen kajju kabõjrake armej ro me rej kajjioñ kõm̦m̦ani men ko rejekkar ñane

[Bo̦o̦k eo ilo peij 4]

JUON APAÑ ME EJ WAL̦O̦K IPEL̦AAKIN LAL̦ IN

Ilo kar 2006 eo, ri tõl eo an United Nations ear kwal̦o̦k juon ripoot ñan aolep ro rej uwaan doulul in an United Nations. Juon ri mãlõtlõt ear kõm̦m̦ane ripoot in kõn apañ eo ej wal̦o̦k ipel̦aakin lal̦ in kõn an nana im lãj wãween an armej ro kõm̦m̦an ñan ajri ro. Ripoot eo ear kwal̦o̦k bwe ilowaan wõt kar juon iiõ, ear wõr tarrin 150 milien leddik im 73 milien l̦addik me kar rape ak ko̦kkure er. Leddik im l̦addik rein ejjañin kar 18 aer iiõ ak em̦õj aer iioone wãween in. El̦ap ad bwilõñ kõn joñan oran ajri rein me kar ko̦kkure er, ak ekkar ñan ripoot eo, rej tõmak bwe emaroñ lõñl̦o̦k jãn joñan in. Kar kõm̦m̦ane juon etale ilo 21 aelõñ ko im kar loe bwe ilo jet jikin ko, 36 bõjjããn in kõrã ro im 29 bõjjããn in em̦m̦aan ro rar kwal̦o̦k bwe kar rape ak ko̦kkure er ke rar dik. Enañin aolep ro me rar ko̦kkure rein rej nukwier ak jãn lowaan wõt baam̦le ko aer!

[Bo̦o̦k eo ilo peij 6]

MEN KO EKKÃ AN RINANA RO KÕM̦M̦ANI

Juon eo me ej ko̦kkure ajri ro ejel̦ã bwe en jab kajju booje ajri ro. Ekkã an kaabn̦õn̦õik ajri ro ak kõm̦m̦ani men ko rejekkar ñan er ilo juon wãween ettino im ejjel̦o̦k en̦ ejel̦ã kake. Rinana in ej jinoe ilo an kããlõt ajri eo me ekõn̦aan ko̦kkure ak kõm̦m̦ani men ko rejekkar ñane. Ekkã an kããlõt kain ajri rot en̦ me em̦õkaj an lõke ro jet im epidodo m̦on̦e. Ãlikin an kããlõt juon ajri, enaaj kajjioñ m̦õttaiki. Enaaj kajjioñ bar kõm̦m̦an bwe jinen im jemãn ajri eo ren lõke. Ro me rej ko̦kkure ajri ro ekkã aer jouj etao im ãinwõt ñe rej lukkuun itoklimo kõn ajri ro im baam̦le ko aer.

Ãlikin men in, armej eo enaaj jino kõm̦m̦an bwe ajri eo en epaake im lõke. Jidik kõn jidik ej jino atbo̦kwõje ajri eo, ikien ippãn, im kũrkũri. Emaroñ bar lel̦o̦k menin lel̦o̦k ko ñane im jino kõjenolo̦k ajri eo jãn ro m̦õttan, ajri ro jein ak jatin, im jãn jemãn im jinen bwe erro en make iaaerro. Ãlikin jidik iien, armej in enaaj jino ba ak kõm̦m̦ani jet men rem̦m̦an ñan ajri eo im ba bwe ajri eo en jab ba ñan jemãn im jinen. Ñan waanjoñak, emaroñ kõm̦m̦an karõk bwe erro en makel̦o̦k iaaerro ak lel̦o̦k jet menin lel̦o̦k ñan ajri eo im ba bwe ajri eo en jab kõnnaan kõn men kein ñan jemãn im jinen. Ilo wãween in ej kammineneiki ajri eo bwe en jel̦ã n̦ooje men ko rej wal̦o̦k ñane jãn jemãn im jinen. El̦aññe armej in ej kile bwe ajri eo im jemãn im jinen rej lõke, enaaj kiiõ jino kõm̦m̦ani men ko renana im jekkar ñan ajri in.

Armej in ejel̦ã bwe en jab booje ajri eo ak lãj ñane. Enaaj kõjerbali wãween ko retao ñan ko̦kkure ajri eo. Innem, kõnke ekkã an ajri ro kõn̦aan jel̦ã kõn aolep men, armej in enaaj m̦on̦e ajri eo im jino katakini kõn men ko renana. Emaroñ bar m̦on̦e ajri eo im ba bwe erro en iukkure kõn juon iukkure me aerro wõt im erro ban kõnnaan kake ñan ro jet. Bareinwõt, emaroñ kajjioñ in kaalwõje ajri eo pija nana bwe ajri eo en l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k jorrããn ilo m̦anit kein rejekkar.

El̦aññe em̦õj an armej in ko̦kkure ajri eo, enaaj kiiõ kate bwe ajri eo en jab ba ñan jabdewõt. Enaaj kõjerbal elõñ wãween ko ñan kõm̦m̦an bwe ajri eo en jab kinaake. Ñan waanjoñak, emaroñ kaamijak e, kwal̦o̦k men ko rekajjookok kõn ajri eo, ak n̦aruon ajri in bwe en jab kinaake. Emaroñ ba ñan ajri eo: “Am̦ bõd eo. Kwaar jab kabõjrak eõ.” Ak emaroñ bar ba: “Ñe kwõnaaj ba ñan jem̦am̦ im jinem̦, renaaj call bwilijmããn̦ ran̦ im renaaj kalbuuji ña ñan mej.” Ak bõlen enaaj ba: “Arro wõt men in. Ñe kwõnaaj ba ñan jabdewõt, ejjel̦o̦k en̦ enaaj tõmake eok. Im ñe jem̦am̦ im jinem̦ rejel̦ã, inaaj m̦an er.” Elukkuun bar lõñ wãween ko jet armej rej kõjerbali ñan m̦on̦e im kaal ajri ro bwe ren ko̦kkure er im kõm̦m̦ani men ko rejekkar ñan er.