1, 2. (1) Ke Moses ear 40 an iiõ, ta pepe eo ear kõm̦m̦ane? (Lale pija eo itulõñ.) (2) Etke Moses ear kããlõt ñan eñtaan ippãn Ri Israel ro me rar rũkõm̦akoko?

 MOSES ear jel̦ã bwe aelõñ in Ijipt emaroñ kar lel̦o̦k juon an ilju im jekl̦aj em̦m̦an. Ear loe joñan an l̦ap im aiboojoj m̦õko im̦õn rũm̦weiie ro. Bareinwõt, baam̦le eo an kiiñ in Ijipt rar kaajjiririiki. Ejjab men in wõt ak ear jikuul̦ im “bõk aolepen jel̦ãl̦o̦kjen̦ an Ri Ijipt,” me emaroñ kar kitibuj an katak kilen mããt, jeje, kõnono bar juon kajin, im ekkatak kõn bwebwenato ko kõn aelõñ im kien ko an lal̦. Emaroñ kar bar ekkatak kõn iju im bũl̦ãnet ko, im men ko jet jaintiij ro rej ekkatak kaki. (Jerbal 7:22, UBS) Emaroñ kar lukkuun pidodo an Moses lõñ an jããn, an utiej im kajoor, im an bõk jeraam̦m̦an ko jet me Ri Ijipt ro rettã reban kar bũki.

² Bõtab, ke Moses ear 40 an iiõ, ear kõm̦m̦ane juon pepe me emaroñ kar pen an Pero im baam̦le eo an mel̦el̦e kake. Moses ear pepe in ilo̦k jãn aolep jeraam̦m̦an ko an ilo Ijipt. Ear ke kõm̦m̦ane men in kõnke ekõn̦aan mour ãinwõt Ri Ijipt ro rettã? Eokwe, ear jab! Ear kõjekdo̦o̦n jeraam̦m̦an ko an ilo Ijipt kõnke ear kããlõt ñan eñtaan ippãn Ri Israel ro me rar rũkõm̦akoko. Etke? Ej kõn tõmak eo an. (Riit Hibru 11:24-26, UBS.) Joñan an kajoor tõmak eo an, ear ãinwõt ñe Moses ear loe Jeova. Ear tõmak ilo “eo jeban loe” im bwe enaaj jejjet kitien kallim̦ur ko an Anij.​—Hibru 11:27, UBS.

3. Ta kajjitõk ko jilu jenaaj uwaaki ilo naaj katak in?

³ Ãinwõt Moses, ej aikuj lukkuun kajoor tõmak eo ad kõnke men in enaaj bar jipañ kõj ñan jab kalimjek jeraam̦m̦an ko an lal̦ in ak bwe jen l̦õmn̦ak wõt kõn Jeova. Jen kaalikkar bwe jej juon armej me ‘ewõr an  tõmak.’ (Hibru 10:38, 39, UBS) Innem, ñan jipañ kakajoorl̦o̦k tõmak eo ad, em̦m̦an jen etale men ko kar jei kõn Moses ilo Hibru 11: 24-26, (UBS). Ilo ad naaj etale eoon kein, jen kajjioñ pukot uwaak ko ñan kajjitõk kein jilu: Ewi wãween an kar tõmak eo an Moses jipañe bwe en jab po ilo ‘m̦õn̦õn̦õ ko an jerawiwi’? Ke ear iioon jum̦ae, ewi wãween an kar tõmak eo an jipañe ñan kaorõk an karejar ñan Jeova? Im etke Moses ear “kalimjekl̦o̦k wõt jinõkjeej eo enaaj itok”?

4. Ta eo Moses ear kile kõn ‘m̦õn̦õn̦õ ko an jerawiwi’?

⁴ Tõmak eo an Moses ear kõm̦m̦an an kile bwe ‘m̦õn̦õn̦õ ko an jerawiwi’ rej an jidik wõt iien. Bõtab, emaroñ kar oktak l̦õmn̦ak ko an ro jet kõn men in. Etke? Eokwe, ej kõnke meñe rar loe an Ijipt juon jikin me el̦ap aer anijnij im kabuñ ñan ekjab ko, bõtab ear juon aelõñ ekajoor wõt. Im armej ro an Jeova rar eñtaan im rũkõm̦akoko. Ak Moses ear jel̦ã bwe Anij emaroñ ukote wãween kein rar wal̦o̦k. Meñe ilo kar tõre in, armej rein me rar kõm̦m̦ani kõn̦aan ko aer renana rar jeraam̦m̦an ilo mour ko aer, ak Moses ear tõmak bwe Anij enaaj ko̦kkure rinana ro. Eñin unin ear jab po ilo ‘m̦õn̦õn̦õ ko an jerawiwi’ me rej an jidik wõt iien.

5. Ta eo enaaj jipañ kõj ñan jab po ilo ‘m̦õn̦õn̦õ ko an jerawiwi me rej an jidik wõt iien’?

⁵ Ta eo emaroñ jipañ eok ñan jab po ilo ‘m̦õn̦õn̦õ ko an jerawiwi me rej an jidik wõt iien’? Eokwe, keememej bwe ‘m̦õn̦õn̦õ ko an jerawiwi’ eban to aer pãd. Tõmak enaaj jipañ eok ñan lo bwe “lal̦ in im m̦õm̦ ko an renaaj jem̦l̦o̦k.” (1 Jon 2:15-17, UBS) Innem, kwõn kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn ta eo enaaj wal̦o̦k ñan rinana ro me rejjab ukel̦o̦k. Ej ãinwõt ñe rein rej jutak ilo jikin ko rejjir im ilo jem̦l̦o̦kin renaaj jorrããn im jako! (Sam 73:18, 19) Kõn men in, ñe kwõj iioon juon menin kapo, kwõn kajjitõk ippam̦ make, ‘Ta eo ikõn̦aan bwe en wal̦o̦k ñan ña ilju im jekl̦aj?’

6. (1) Etke Moses ear m̦akoko “bwe ren n̦aetan nejin kõrã eo nejin kiiñ in Ijipt eo”? (2) Etke jemaroñ ba bwe Moses ear kõm̦m̦ane juon kããlõt ejim̦we?

⁶ Tõmak eo an Moses ear bar jipañe ñan kããlõt ta eo ekõn̦aan kõm̦m̦ane kõn mour eo an. “Ke Moses ear rũtto, tõmak eo an ear kõm̦m̦an bwe en m̦akoko bwe ren n̦aetan nejin kõrã eo nejin kiiñ in Ijipt eo.” (Hibru 11:24, UBS) Moses ear jab l̦õmn̦ak im ba ippãn make bwe emaroñ bõk juon jerbal eutiej ilo m̦weo im̦õn kiiñ, innem karejar ñan Anij ilo an kõjerbal jããn im kajoor eo an ñan jipañ Ri Israel ro. Moses ear peek ilo bũruon ñan yokwe Jeova kõn aolepen bũruon, aolepen an, im an kajoor. (Duteronomi 6:5) Kããlõt eo an Moses ear kõjparoke jãn an iioon inepata im jorrããn. Etke? Kõnke tokãlik Ri Israel ro rar bũki m̦weiuk ko im menin jeraam̦m̦an ko an Ri Ijipt ro. (Exodus 12:35, 36) Im kar kõttãiki Pero, im ear mal̦oñ im mej. (Sam 136:15) Ak ta kõn Moses? Eokwe, Anij ear kõjerbale ñan tõl aelõñ in Israel im lo̦mo̦o̦ren er jãn Ri Ijipt ro. Em̦ool an kar lukkuun lo jeraam̦m̦an ilo mour eo an.

7. (1) Ekkar ñan Matu 6:19-21, etke jej aikuj kõm̦m̦ani men ko me renaaj jipañ kõj ñan bõk juon ilju im jekl̦aj ej ñan indeeo? (2) Elemen an bwebwenato eo kwal̦o̦k kõn oktak eo ikõtaan bũl̦ããn ñan juon ilju im jekl̦aj an jidik wõt iien im juon ilju im jekl̦aj ej ñan indeeo?

⁷ El̦aññe kwõj juon jo̦dikdik, elemen an tõmak eo am̦ maroñ jipañ eok ñan kããlõt men eo kokõn̦aan kõm̦m̦ane kõn mour eo am̦? Eokwe, kwõn bũl̦ããn ñan ilju im jekl̦aj. Tõmak ilo kallim̦ur ko an Anij im “koorl̦o̦k” ñan eok men ko me renaaj jipañ eok ñan bõk juon ilju im jekl̦aj ej ñan indeeo im jab ñan jidik wõt iien. (Riit Matu 6:19-21.) Eñin men eo Sophie ear kõm̦m̦ane. Joñan an jel̦ã iukkure ak eb en̦ me rej ba pããl̦e, elõñ kom̦bani ko ilo Amedka rar kõn̦aan lel̦o̦k m̦ani in jipañ ñane bwe en etal ñan kaal̦õj im katak pããl̦e im tokãlik jerbal ippãer. Sophie ej ba bwe el̦ak loe an buñbuñ im utiej ippãn ro jet, ekar em̦m̦an men in ippãn. Ej bar ba bwe ekõn kar l̦õmn̦ak bwe em̦m̦anl̦o̦k jãn rũkkure ro jet. Bõtab, meñe ãindein ak ear jab m̦õn̦õn̦õ. Ta eo ear jipañe? Ear alwõje pija eo an jo̦dikdik etan Young People Ask—What Will I Do With My Life? Im ej ba: “Men in ear jipañ eõ ñan kile bwe jeraam̦m̦an ko me lal̦ in ear litok im aõ buñbuñ im utiej ippãn armej ro, rar bõk jikin aõ karejar ñan Jeova kõn aolepen bũruõ.” Innem, Sophie ear jar im akwel̦ap ñan Jeova bwe en jipañe, im ear kam̦õje jãn iukkure in ebuñbuñ. Ta eñjake eo an kõn pepe in ear kõm̦m̦ane? Ej ba: “Ijjab bũrom̦õj kõn aõ kar ilo̦k jãn mour eo aõ m̦okta. Rainin, ij 100 bõjjããn m̦õn̦õn̦õ. Kiiõ, kõmro l̦eo ippa ej bainier ippãn doon. Im meñe kõmro ejjab buñbuñ im lukkuun lõñ am̦ro jããn im m̦weiuk, ak Jeova ej pãd ippemro. Bareinwõt,  elõñ am̦ro rũkkatak Baibõl̦ im mejãnkajjik ko ilo am̦ro karejar ñan Jeova. Ijjab ajl̦o̦k kõn pepe in aõ ñan jidik.”

8. Ta naan in kakapilõk eo jãn Baibõl̦ me emaroñ jipañ juon jo̦dikdik ñe ej kããlõt ta eo en kõm̦m̦ane ilo mour eo an?

⁸ Jeova ejel̦ã ta men eo em̦m̦antata ñan kom̦ jo̦dikdik ro. Moses ear ba: “Kom̦win roñjake men ko Irooj ami Anij ekõn̦aan bwe kom̦win kõm̦m̦ani: Kom̦win kautiej Irooj im kõm̦m̦ani men ko otemjej ej jiroñ kom̦. Kom̦win yokwe e kõn aolepen bũruomi im jerbal ñane kõn aolepen ami kajoor. Kom̦win pokake kien ko an otemjej, ko ij liwaj rainin bwe ren menin kajeraam̦m̦an kom̦.” (Duteronomi 10:12, 13, UBS) Innem, kiiõ ke ejja em̦m̦an dettam̦, kwõn kããlõt juon kõttõpar me enaaj kamaroñ eok ñan yokwe Jeova kõn ‘aolepen bũruom̦ im jerbal ñane kõn aolepen am̦ kajoor.’ Kwõmaroñ lõke bwe kwõnaaj ‘jeraam̦m̦an’ ilo mour eo am̦ el̦aññe kwõj kããlõt ñan kõm̦m̦ane men in.

9. Jouj im kwal̦o̦k etke emaroñ kar pen an Moses kajejjet jerbal eo Jeova ear kããlõte bwe en kõm̦m̦ane.

⁹ Moses ear “watõk an eñtaan im jook kõn etan Messaia eo el̦apl̦o̦k an aorõk jãn m̦weiuk ko otemjej ilo Ijipt.” (Hibru 11:26, UBS) Ilo eoon in, ej jitõñl̦o̦k Moses ñan “Messaia eo,” ak “Eo Em̦õj Kapiti.” Mel̦el̦ein men in bwe Jeova ear kããlõte Moses bwe en tõl Ri Israel ro jãn aelõñ in Ijipt. Moses ear jel̦ã bwe eban pidodo ñan kõm̦m̦ane men in. Ear bar jel̦ã bwe ilo an kõm̦m̦ane jerbal in, ro jet renaaj kajooke im jum̦aiki. Ñan waanjoñak, juon iien ilo kar Ijipt, juon iaan Ri Israel ro ear kajooke Moses ilo an ba: “Wõn ear likũt eok irooj im riekajet ioom?” (Exodus 2:13, 14) Tokãlik, Moses ear kajjitõk ippãn Jeova im ba: “Lo, ro nejin Israel rar jab eo̦roñ eõ, innem ekõjkan Pero en eo̦roñ eõ?” (Exodus 6:12) Moses ear jar ñan Jeova im kwal̦o̦k an inepata im mijak. Im men in ear kõpooje im jipañe ñan jel̦ã ta eo en kõm̦m̦ane ñe enaaj iioon jum̦ae tokãlik. Elemen an kar Jeova jipañ Moses ñan kajejjet jerbal eo an me ear jab pidodo?

10. Elemen an kar Jeova jipañ Moses ñan kajejjet jerbal eo an?

¹⁰ Kein kajuon, Jeova ear kallim̦uri Moses im ba: “Inaaj pãd ippam̦.” (Exodus 3:12) Kein karuo, Jeova ear kaperane Moses ilo an kar kwal̦o̦k jidikin mel̦el̦ein Ãt eo etan ñane. Ear ba: “ÑA EO, ÑA E.” * (Lale kõmel̦el̦e eo itulal̦.) (Exodus 3:14) Naan ko ilo kajin Hibru me kar ukote ñan naan kein “ÑA EO, ÑA E,” rej mel̦el̦ein bwe Jeova epojak in erom jabdewõt men ej aikuj in erom bwe en kajejjet karõk eo an. Kein kajilu, ear lel̦o̦k an Moses kajoor ñan kõm̦m̦ani menin bwilõñ ko. Im men in ear kam̦ool ñan armej ro bwe Anij ear jilkinl̦o̦k Moses. (Exodus 4:2-5) Kein kãmen, Jeova ear kããlõt Aron bwe en rũkkõnono ñan Moses im jipañe kajejjete jerbal eo an. (Exodus 4:14-16) Kõn men in, ke Moses ear l̦al̦l̦ap ear lukkuun lõke Anij bwe enaaj jipañ rũkarejar ro An ñan kajejjet jabdewõt jerbal Ej lel̦o̦k ñan er. Joñan an kar Moses lukkuun lõke Jeova, ear maroñ ba ñan Joshua: “Jeova ej ilo̦k im̦aam̦l̦o̦k. Enaaj pãd ippam̦, Ejãmin likjab jãn eok, ak ilo̦k jãn kwe. Kwõn jab mijak im jab lõl̦ño̦ñ.”​—Duteronomi 31:8.

11. Etke Moses ear lukkuun kaorõke jerbal eo an?

¹¹ Kõnke Jeova ear pãd ippãn Moses im rejetake, men in ear kõm̦m̦an bwe Moses en lukkuun kaorõke jerbal eo an meñe ear pen. Ear l̦apl̦o̦k an kaorõke jerbal in jãn “m̦weiuk ko otemjej ilo Ijipt.” Ejjel̦o̦k bar juon men em̦m̦anl̦o̦k jãn ad jerbal ñan Anij eo ekajoor otem kajoor. Innem, baj keidi m̦õk ewi wõt iaan men kein eaorõkl̦o̦k? An Moses bõk jerbal in irooj ilo Ijipt ke, ak an Jeova kããlõte bwe en tõl Ri Israel ro? Eokwe, Moses ear likũt juon joñak em̦m̦an kõn an kar kaorõke jerbal eo an jãn Jeova, im kõn men in kar kajeraam̦m̦ane. Ear lukkuun epaak kõtaan eo an ippãn Jeova, eo im ear kõmaroñe ñan kõm̦m̦ani men ko rekabwilõñlõñ im tõl Ri Israel ro ñan Ãnin Kallim̦ur eo.​—Duteronomi 34:10-12, UBS.

12. Ta jerbal ko Jeova ear litok ñan kõj?

¹² Kõj bareinwõt ewõr juon ad jerbal. Em̦õj an Jeova letok juon “jerbal” eaorõk ñan kõj. Eñin kar ejja jerbal eo wõt ear lel̦o̦k ñan rijjilõk Paul im rũkal̦oor ro jet. (Riit 1 Timote 1:12-14, UBS.) Kõj aolep  jejeraam̦m̦an bwe jej maroñ kõm̦m̦ane jerbal eo eaorõk, ej jerbal in kwal̦o̦k kõn nuuj eo em̦m̦an. (Matu 24:14; 28:19, 20) Jet iaad jaar kal̦apl̦o̦k ijo kun̦aad ilo jerbal eo an Jeova ãinwõt bainier ro, mijinede ro, im ro rej jerbal ilo Betel̦. Bareinwõt, ewõr em̦m̦aan ro rej bõk jerbal in lale eklejia im ebar wõr rej rijjippañ ilo eklejia ko. Bõtab, baam̦le ko am̦ me rejjab kabuñ ñan Jeova remaroñ ba bwe ejjel̦o̦k tokjãn jerbal kein kwõj kõm̦m̦ani. Remaroñ bar illu ippam̦ kõn am̦ kaarmejjeteiki eok ñan kõm̦m̦ani jerbal kein. (Matu 10:34-37) El̦aññe rej kabbeer eok, kwõmaroñ jino l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãn am̦ kate eok im bwe kwõjjab maroñ kajejjet jerbal eo am̦ jãn Jeova. Ñe ewal̦o̦k men in ñan eok, ewi wãween an nãj tõmak eo am̦ jipañ eok ñan kijenmej wõt?

13. Ewi wãween an Jeova jipañ kõj ñan kajejjet jerbal ko ear litok ñan kõj?

¹³ Kwõn jar im akwel̦ap ñan Jeova bwe en jipañ eok. Im kwõn lukkuun lõke bwe enaaj kõm̦m̦ane men in. Kwal̦o̦k ñane men ko kwõj inepata kaki im etke kwõj mijak. Keememej bwe Jeova eo ear lewaj jerbal in ñan eok, innem kwõn lõke bwe enaaj jipañ eok ñan kajejjete. Ewi wãween? Eokwe, enaaj jipañ eok ilo ejja wãween kein wõt me ear kõm̦m̦ani ñan jipañ Moses. Kein kajuon, Jeova ej kallim̦ur im ba: “Inaaj kakajoor eok, aet, Inaaj jipañ eok; aet Inaaj bo̦ur eok kõn pein anmoon̦in wãnõk eo Aõ.” (Aiseia 41:10) Kein karuo, ej kakeememej eok bwe kwõmaroñ lõke kallim̦ur ko an ilo an ba: “Inaaj bareinwõt kam̦oole; em̦õj Aõ pepe kake, Inaaj bareinwõt kõm̦m̦ane.” (Aiseia 46:11) Kein kajilu, Jeova ej lewaj “maroñ eo ekanooj l̦ap” ñan am̦ kajejjet jerbal eo am̦. (2 Korint 4:7) Im kein kãmen, Jemãd ilañ ej jipañ eok kijenmej ilo jerbal eo am̦ ilo an lewaj rũttõmak ro m̦õttam̦ ipel̦aakin lal̦ in me rej “kaperan doon, im jipañ doon.” (1 Tessalonika 5:11, UBS) Ñe Jeova ej lewaj men ko kwõj aikuji ñan kajejjet jerbal eo ear lewaj ñan eok, enaaj l̦apl̦o̦k am̦ tõmak im lõke e. Innem, enaaj l̦apl̦o̦k am̦ kaorõke jerbal ko Jeova ej liwaj ñan eok jãn jabdewõt jerbal ak jeraam̦m̦an me lal̦ in emaroñ lewaj ñan eok.

14. Etke Moses ear lõke bwe Jeova enaaj kajeraam̦m̦ane?

¹⁴ Moses “ear kalimjekl̦o̦k wõt jinõkjeej eo enaaj itok.” (Hibru 11:26, UBS) Meñe jidik wõt an kar Moses jel̦ã kõn ta ko renaaj wal̦o̦k ilju im jekl̦aj, bõtab ear kõtl̦o̦k bwe men kein me ear jel̦ã kaki ren tõl pepe ko an. Ãinwõt Ebream, eo jim̦m̦aan, Moses ear lõke bwe Jeova emaroñ kõmour ro remej. (Luk 20:37, 38; Hibru 11:17-19) Kõn an kar lõke kallim̦ur ko an Anij, ear jab l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãn iiõ ko 40 me ear ko jãn Ijipt im jokwe ilo juon jikin ettol̦o̦k. Im ear jab bar l̦õmn̦ak bwe ejettokjãn iiõ ko 40 me ear pãd ilo ãne jem̦aden. Meñe Moses ear jab jel̦ã elemen an naaj kar Jeova kajejjet  aolep kallim̦ur ko An, ak ear lukkuun tõmak ilo Jeova. Im tõmak eo an Moses ear kõm̦m̦an bwe en ãinwõt ñe ear lo “jinõkjeej eo enaaj itok.”

15, 16. (1) Etke jej aikuj kalimjek wõt jinõkjeej eo ad? (2) Ta jeraam̦m̦an ko kwõj reim̦aanl̦o̦k ñani ñe Aelõñ eo an Anij enaaj tõl kõj?

¹⁵ Kwõj ke kalimjek wõt “jinõkjeej eo enaaj itok”? Eokwe, ãinwõt Moses, jejjab bar jel̦ã ewi wãween an naaj Anij kajejjet kallim̦ur ko an. Ñan waanjoñak, ‘jejaje ñããt iien eo’ me enaaj itok eñtaan eo el̦ap. (Mark 13:32, 33) Meñe jejjab lukkuun jel̦ã kõn men in, ak el̦apl̦o̦k ad jel̦ã kõn naaj Pedetaij eo ijin ioon lal̦ jãn kar Moses. Em̦õj an Jeova letok elõñ kallim̦ur ko ñan kõj kõn wãween ad naaj mour ium̦win kien ak Aelõñ eo an. Mel̦el̦ein bwe jemaroñ pijaiki pedetaij eo ilo l̦õmn̦ak ko ad. Im eñin jinõkjeej eo jej ‘kalimjeke wõt.’ El̦aññe jej kõm̦m̦ane men in, jenaaj lukkuun kõn̦aan pukot m̦okta Aelõñ eo an Anij. Etke jejaam̦ ba men in? Eokwe, baj l̦õmn̦ak m̦õk: Kwõn kar ke m̦õn̦õn̦õ in wiaik juon em̦ el̦aññe kwõjjab lukkuun jel̦ã ñe em̦m̦an? Alikkar bwe kwõban kar! Eokwe ejjel̦o̦k oktak, jeban kõn̦aan kõjerbal mour ko ad ñan kõttõpar juon kõjatdikdik me jejjab lukkuun tõmak bwe em̦ool. Bõtab, tõmak eo ad enaaj jipañ kõj ñan pijaik wãween naaj mour eo ad ñe Aelõñ eo an Anij enaaj tõl kõj.

¹⁶ Ta eo emaroñ jipañ eok ñan pijaikl̦o̦k wãween naaj mour ium̦win kien ak Aelõñ eo an Anij? Ej ilo am̦ ‘kalimjek wõt’ jinõkjeej eo enaaj itok, ak pijaiki am̦ mour ilo Pedetaij. Ñan waanjoñak, ñe kwõj katak kõn armej ro ilo Baibõl̦ me rar mour m̦okta jãn Jijej, kwõn l̦õmn̦ak kõn ta kajjitõk ko kwõnaaj kajjitõk ippãer kaki ñe renaaj bar mour. Im bar l̦õmn̦ak kõn ta kajjitõk ko renaaj kajjitõk ippam̦ kaki kõn wãween kar mour ilo raan ko ãliktata. Pijaikl̦o̦k m̦õk am̦ naaj m̦õn̦õn̦õ ñe kwõnaaj iioon ro nukum̦ jãn jem̦aan im am̦ katakin er kõn aolep men ko Anij ear kõm̦m̦ani ñan kõj armej. Pijaik am̦ m̦õn̦õn̦õ kõn am̦ kiiõ jel̦ã kõn bwijin kain menin mour ko rawiia ilo juon jikin eaenõm̦m̦an. Kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn joñan am̦ naaj lukkuun epaake Jeova ke jidik kõn jidik kwõj jino am̦ weeppãn.

17. Ñe jej pijaikl̦o̦k ad lukkuun mour ilo pedetaij, men in enaaj jipañ kõj ñan ta?

¹⁷ Ñe jej pijaikl̦o̦k ad lukkuun mour ilo pedetaij, men in enaaj jipañ kõj ñan kijenmej im lañlõñ wõt. Enaaj bar jipañ kõj ñan kõm̦m̦ani pepe ko rejim̦we. Paul ear jeje ñan rũkkapit ro im ba: “El̦aññe jej kõjatdikdik kõj kõn men eo jejjab loe, innem jej kijenmej im kõttare.” (Rom 8:25) Bõtab, men in ejjab jitõñl̦o̦k ñan rũkkapit ro wõt. Ej jitõñl̦o̦k ñan aolep Kũrjin ro me kõjatdikdik eo aer ej ñan mour indeeo. Meñe ilo tõre in jejjañin bõk jeraam̦m̦an in, ak joñan an kajoor tõmak eo ad jej kijenmej im kõttare wõt “jinõkjeej eo enaaj itok.” Ãinwõt Moses, jejjab l̦õmn̦ak bwe ejjel̦o̦k tokjãn aolep iiõ ko me jaar kõjerbal mour ko ad ñan jerbal ñan Jeova. Ak jej lukkuun tõmak bwe “men ko jemaroñ loi edik iien aer pãd; ak men ko jeban loi rej pãd ñan indeeo.”​—Riit 2 Korint 4:16-18, UBS.

18, 19. (1) Etke jej aikuj buul̦ kate kõj bwe en kajoor wõt tõmak eo ad? (2) Ta eo jenaaj katak kake ilo naaj katak eo tok juon?

¹⁸ Tõmak ej kõm̦m̦an bwe en “reel bũruod kõn men ko jejjab loi” kõn mejãd. (Hibru 11:1) Juon armej me ej tõmak wõt m̦ae iien ej loi men ko kõn mejãn, ejjab maroñ kile aorõkin ad karejar ñan Jeova. Innem, ej watõk bwe karejar ñan juon eo jejjab loe ej “menin bwebwe.” (1 Korint 2:14) Jej tõmak im kõjatdikdik bwe juon iien jenaaj mour ñan indeeo im bar lo ro jej yokwe er me rar mej. Ak armej in lal̦ in epen aer tõmak bwe men kein renaaj wal̦o̦k. Ãinwõt kar jet armej ilo raan ko an Paul me rar ba e rũkwal̦o̦k naan waan, enañin aolep armej ilo raan kein rejjab tõmak naan ko ad ñe jej kwal̦o̦k naan kõn kõjatdikdik eo kõn ilju im jekl̦aj.​—Jerbal 17:18, NW.

¹⁹ Kõnke jej mour ibwiljin armej ro me ejjel̦o̦k aer tõmak ilo Anij, jej aikuj buul̦ kate kõj bwe en kajoor wõt tõmak eo ad. Kwõn jar im akwel̦ap ñan Jeova bwe “am̦ tõmak en jab jako.” (Luk 22:32, UBS) Ãinwõt Moses, kwõn lukkuun tõmak bwe ro rej kõm̦m̦ani men ko renana renaaj jako, im kwõn watõk bwe ej juon jeraam̦m̦an ñan jerbal ñan Jeova. Bareinwõt, kwõn reim̦aanl̦o̦k ñan kõjatdikdik eo kõn mour indeeo. Bõtab, ede kein ke men jemaroñ katak jãn tõmak eo an Moses? Ejjab. Ilo naaj katak eo tok juon, jenaaj katak kõn ewi wãween an kar tõmak eo an Moses kõm̦m̦an bwe en ãinwõt ñe ear lo “eo jeban loe.”​—Hibru 11:27, UBS.