1. Авраамын ӱшанымашыже нерген шонымо годым мемнан могай йодыш лектын кертеш?

 ЕҤ-ВЛАК Авраам нерген колыныт гынат, нунын гыч шукышт тиде айдеме нерген шагал палат. Но те тудым сайын паледа. Мутлан, те паледа: Авраамым чыла ӱшаныше-влаклан ача манме (Рим. 4:11). Но, очыни, те шонеда: «Мыйын Авраамын гаяк ӱшанымаш лийын кертеш мо?» Кертеш.

2. Молан Авраамын примержым шымлаш кӱлеш? (Иаковын 2:22, 23).

² Ме Авраамын примержым шымлена гын, мемнанат тудын гай ӱшанымаш лийын кертеш. Юмын кӱштымыжӧ почеш Авраам тора элыш илаш куснен, шуко ий шатёрышто илен да йӧратыме Исаак эргыжым надыреш кондаш ямде лийын. Чыла тидым ыштен, тудо пеҥгыде ӱшанымашыжым ончыктен. Авраам ӱшанымаш ден пашажлан кӧра Юмылан йӧрышӧ лийын да Юмо тудым эсогыл шке йолташыже манын. (Иаковын 2:22, 23 лудын лекса.) Иегова мемнан денат йолташ лийнеже да мемнам йӧрышылан шотлынеже. Сандене тудо Павел ден Иаковым Авраам нерген возаш таратен. Айста ончалына, мом тудын нерген Римлян-влаклан 4-ше ужаште да Иаковын 2-шо ужаште возымо. Нине ужаш-влаклан кӧра ме Авраамын примерже гыч кӱлешан урок-влакым пален налына.

3. Могай библийысе почеламут гыч Павел ден Иаков цитатым конденыт?

³ Павел ден Иаков Тӱҥалтыш 15:6 гыч цитатым конденыт.  Тушто возымо: «Аврам Господьлан ӱшанен‚ сандене Господь тудым чын ыштышылан шотлен». Кӧ тыгай чын ыштыше? Тиде тыгай айдеме, кудыжо Иеговалан келша да кудыжым тудо титакдымылан шотла. Шоналтыза гына, сулыкан еҥ-влак Юмын ончылно титакдыме лийын кертыт. Юмо тендамат тыгай айдемылан шотлыжо манын, кумылда уло докан. Кумылда шукталтын кертеш. Кызыт ме пален налына, молан Иегова Авраамым чын ыштышылан шотлен да мыланна чын ыштыше айдеме шотлалташлан мом ышташ кӱлеш.

4. Чын ыштыше лияш еҥ-влаклан мо мешая?

⁴ Павелын Римлян-влаклан серышыште возымым шотыш налаш гын, еҥ-влак чыланат сулыкан улыт (Рим. 3:23). Тугеже, кузе ме Юмылан йӧрышӧ лийын кертына да молан Юмо мемнам чын ыштышылан шотлен кертеш? Христиан-влаклан тиде йодышлан вашмутым муаш полшашлан Павел Авраамын примержым палемден.

5. Молан Иегова Авраамым чын ыштышылан шотлен? (Римлян-влаклан 4:2—4).

⁵ Кунам Авраам Ханааныште илен, Иегова тудым чын ыштышылан шотлаш тӱҥалын. Молан Иегова Авраамым чын ыштышылан шотлен кертын? Моисейын законым тӱрыснек шуктымылан кӧра мо? Конешне уке! (Рим. 4:13). Вет тиде закон 400 ий утла эртымеке веле лектын. Тугеже молан Юмо тудым чын ыштышылан шотлен? Иегова Авраамлан моткоч кугу порылыкым ончыктен да ӱшанымашыжлан кӧра тудым чын ыштышылан шотлен. (Римлян-влаклан 4:2—4 лудын лекса.)

6. Молан Иегова сулыкан айдемым чын ыштышылан шотлен кертеш?

⁶ Павелын каласымыже почеш, айдеме Юмылан ӱшана гын, Юмо тудым чын ыштышылан шотла (Рим. 4:5). Вара апостол возен: «Кӧм Юмо‚ пашажым ончыде‚ чын ыштышылан шотла‚ тыгайым Давидат поро пиалан манеш: „Кӧн закондымылыкшым Юмо кудалтен да кӧн языкшым петырен‚ тудо поро пиалан. Кӧлан Юмо языкым ок шотло‚ тудо еҥ поро пиалан“» (Рим. 4:6—8; Пс. 31:1, 2). Айдеме Юмылан ӱшана гын, Юмо тудын языкшым тӱрыснек проститла, але петыра, да сулыкшо нерген тетла ок шарналте. Юмо тыгай айдемым ӱшанымашыжлан кӧра титакдымылан да чын ыштышылан шотла.

7. Акрет жапыште илыше Юмын ӱшанле служитлышыже-влак чын ыштыше лийыныт манын, молан каласаш лиеш?

⁷ Авраам, Давид да Юмын вес ӱшанле служитлышыже-влак чын ыштышылан шотлалтыныт гынат, нуно садак сулыкан кодыныт. Но ӱшанымашыштлан кӧра Юмо нуным титакдымылан шотлен. Поснак тиде раш коеш, кунам нуным таҥастарет тыгай еҥ-влак дене, кӧ Юмылан ӱшанен огыл (Еф. 2:12). Павелын мутшо раш палдара: Юмын йолташыже лияшлан ӱшанымаш кӱлеш. Тудо Авраам ден Давидлан кӱлын, мыланнат тудо кӱлеш.

8, 9. Южо еҥ-влак Павел ден Иаковын возымышт гыч могай йоҥылыш иктешлымашым ыштеныт да молан?

⁸ Шуко курым мучко религиозный вуйлатыше-влак ӱчашат: мо кӱлешанрак — ӱшанымаш але паша? Нунын гыч южышт тыге туныктат: утаралташлан Господь Иисуслан ӱшанаш гына сита. Нуно маныт: «Иисуслан ӱшане да утаралтат». Южышт ойлат, пуйто Павел тыгакак шонен, вет тудо каласен: «Юмо‚ пашажым ончыде‚ чын ыштышылан шотла» (Рим. 4:6). Но весе-влак тидын дене  огыт келше. Нуно ойлат: «Святой верыш от кошт да черке йӱлам от шукто гын, утаралтын от керт». Тидым пеҥгыдемдашлан нуно, очыни, Иаковын 2:24 гыч шомакым кондат: «Айдеме ӱшанымаш дене веле огыл, пашаж дене чыныш лукталтеш».

⁹ Тидлан кӧра южо религиозный автор-влак тыгай иктешлымашым ыштеныт: «Павел ден Иаков ӱшанымаш да паша шотышто ик семын шонен огытыл». Южо священник-влакын ойлымышт почеш Павел тыге шонен: «Айдеме пашажлан огыл, а ӱшанымашыжлан кӧра Юмылан йӧрышӧ лиеш». А Иаков поро паша деч посна Юмылан йӧрышӧ от лий манын ойлен. Ик богословий профессор тидын нерген теве мом каласен: «Павелын ойлымыжо почеш айдемылан чын ыштыше лияшлан паша огеш кӱл. Тидлан ӱшанымаш гына кӱлеш. Молан Павел тыге шонен, Иаков умылен огыл». Но Павелымат, Иаковымат шке серышыштым возаш Иегова таратен (2 Тим. 3:16). Тугеже, умылтарымаш лийшаш, молан Павел ден Иаков тӱрлӧ семын ойленыт. Нунын ойлымыштым сайрак умылашлан мыланна шымлен лекташ кӱлеш, мом эше нуно шке серышыште возеныт.

10. Павел шукыж годым могай паша нерген возен? (Римлян-влаклан 3:21, 28). (Тыгак сӱретым ончыза.)

¹⁰ Римлян-влаклан 3-шо да 4-ше ужаш-влакыште Павел могай паша нерген возен? Шукыж годым тудо Синай курыкышто пуымо Моисейын «законым шуктымо» нерген ойлен. (Римлян-влаклан 3:21, 28 лудын лекса.) Очыни, южо еврей христиан-влак шоненыт, пуйто Моисейын законым алят шукташ кӱлеш. Сандене Павел Авраамын примержым конден да нунылан умылаш полшен: Юмо айдемым законым шуктымылан кӧра огыл, а ӱшанымыжлан кӧра чын  ыштышылан шотла. Тиде шонымаш мемнам чот лыпландара да ӱшандара: Юмылан да Христослан ӱшанена гын, Юмылан йӧрышӧ лийына.

11. Могай паша нерген Иаков возен?

¹¹ Иаковын 2-шо ужаште палемдыме паша-влак — тиде тыгай паша-влак огыл, кудыштым Моисейын закон почеш шукташ кӱлын. Иаков поро паша-влак нерген ойлен, кудыштым христиан-влак ыштат. Тиде паша-влак ончыктат, айдеме Юмылан чынже денак ӱшана але уке. Айста Иаковын кучылтмо кок примержым ончалына.

12. Ӱшанымаш паша-влак дене кылдалтеш манын, Иаков кузе умылтарен? (Тыгак сӱретым ончыза.)

¹² Икымше примерыште Иаков ойла: христиан-влак икте-весе дене справедливый лийшаш улыт. Тудо примерыштыже каласкала тыгай айдеме нерген, кудыжо поянлан йӧраш тырша, а йорлым кӱшычын онча. Тыгай айдеме шкеж нерген ӱшанымашем уло манын ойла гынат, пашаже-влак весым ончыктат (Иак. 2:1—5, 9). А кокымшо примерыште Иаков тыгай айдеме нерген палдара, кудыжо иза-шольын але ака-шӱжарын вургемышт ок сите да кечылан ситыше кочкыш уке манын ужеш, но нунылан ок полшо. Тиде айдеме шкеж нерген ӱшанымашем уло манын ойла гынат, пашаж дене тидым огеш пеҥгыдемде. Сандене ӱшанымашыже пуста. Иаковын каласымыж дене келшышын, ӱшанымаш «поро паша деч посна... колышо» (Иак. 2:14—17).

13. Ӱшанымашат, паша-влакат кӱлешан улыт манын ончыкташлан Иаков кӧн примержым конда? (Иаковын 2:25, 26).

¹³ Ӱшанымашым паша дене пеҥгыдемдаш кӱлеш манын ончыкташлан Иаков Раавын примержым конда. (Иаковын 2:25, 26 лудын лекса.) Раав Иегова нерген колын да Иегова израильтян-влаклан полша манын  умылен налын (Иис. Н. 2:9—11). Тиде ӱдырамаш ӱшанымашыжым паша дене ончыктен. Кунам кок израильысе разведчикын илышыже лӱдыкшыштӧ лийын, тудо нуным утарен коден. Тидлан Юмо тудым суапландарен. Тиде израильтян огыл сулыкан ӱдырамаш Авраам гаяк чын ыштышылан увертарыме лийын. Раавын ыштымыже мемнам туныкта: ӱшанымаш паша дене пеҥгыдемдыме лийшаш.

14. Павел ден Иаковын ойлымышт икте-весылан тореш огытыл манын, молан каласаш лиеш?

¹⁴ Кузе ме ужынна, Павел ден Иаков ӱшанымаш да паша шотышто йодышым тӱрлӧ могыр гыч онченыт. Павел еврей христиан-влаклан теве мом каласынеже ыле: Моисейын закон почеш гына илен, нуно Иеговам куандарен огыт керт. А Иаков палемден: чыла христианлан ӱшанымашыштым поро паша дене пеҥгыдемдаш кӱлын.

15. Кузе ӱшанымашнам паша дене ончыкташ лиеш? (Тыгак сӱрет-влакым ончыза.)

¹⁵ Авраам, кудыжым Иегова чын ыштышылан шотлен, шочмо элжым коден каен, шатёрышто илен да йӧратыме эргыжым надыреш кондаш ямде лийын. Но Иегова мемнан деч тыгайымак вуча манын тиде огеш ончыкто. Чынжымак ӱшанымашнам паша дене ончыкташ чот шуко йӧн уло. Мутлан, ме погынымаште у еҥ-влакым шокшын саламлен кертына, але иза-ака-влаклан полшаш да еш верч тыршаш лиеш. Чыла тиде пашам Юмо йӧрышылан шотла да суапландара (Рим. 15:7; 1 Тим. 5:4, 8; 1 Иоан. 3:18). Ӱшанымашнам ончыктышо эше ик кугу паша — тиде тыршен таныклымаш (1 Тим. 4:16). Ме чыланат пашана дене теве мо́лан ӱшанымынам ончыктен кертына: Иегован сӧрымашыже чынжымак шукталтеш да тудын ыштымыже эре чын да эн сай. Тунам  Юмо мемнам чын ыштышылан да шке йолташыжлан шотлаш тӱҥалеш.

16. Авраам мом вучен да мо́лан ӱшанен?

¹⁶ Римлян-влаклан 4-ше ужаште эше ик кӱлешан урок уло, кудыжым ме Авраамын илышыж гыч налына. Тиде ужаш мыланна палдара, мыняр чот ӱшанен вучымаш кӱлешан. Иегова Авраамлан сӧрен: тудын гоч шуко калык суапландарыме лиеш. Шоналтыза гына, могай чапле сӧрымашым Юмо Авраамлан пуэн (Тӱҥ. 12:3; 15:5; 17:4; Рим. 4:17). Но кунам Авраам 100 ияш лийын, а Сарра ватыже 90 ияш, сӧрымӧ эргышт тунамат эше шочын огыл. Еҥ-влакын шонымаште, Авраам ден Сарран тыгай ийготышто йочашт шочын кертын огыл. Тиде Авраамын ӱшанымашыжлан кугу тергымаш лийын. Но тудо тыгакак шуко калыкын ачаже лиеш манын ӱшанен вучен (Рим. 4:18, 19). Кузе ме палена, тудын вучымыжо шукталтын. Тудын шуко жап вучымо Исаак эргыже шочын (Рим. 4:20—22).

17. Юмо мемнам чын ыштышылан да шке йолташыжлан шотлен кертеш манын, кушеч ме палена?

¹⁷ Авраамын историйже ончыкта: ме Юмылан йӧрышӧ, чын ыштыше да тудын йолташыже лийын кертына. Лач тидын нерген Павел возен: «„Чын ыштышылан шотлен“ манме шомак тудын шотышто веле огыл‚ а мемнан шотыштат серыме. Меат, Господьна Иисус [Христосым] колымаш гыч Ылыжтышылан ӱшаныше-влак, чын ыштышылан шотлалташ тӱҥалына» (Рим. 4:23, 24). Авраамлан гаяк мыланнат Иеговалан ӱшанаш, поро пашам ышташ да, Иегова сӧрымыжым шукта манын, пеҥгыдын ӱшанен вучаш кӱлеш. Павел ӱшанен вучымаш нерген возымыжым Римлян-влаклан 5-ше ужаште шуя. Тидын нерген вес статьяште мутланен налына.