1. Иоаслан, Уззиялан да Иосиялан могай проста огыл заданий пуымо лийын?

 ЙОЧА лийме годым тендам Юмын калыкшым вуйлаташ шогалтат ыле гын, могай шижмашда лиеш ыле? Кузе вуйлатеда ыле? Библийыште палемдыме южо иудейысе кугыжа-влак пеш самырык лиймышт годым вуйлаташ тӱҥалыныт. Мутлан, Иоаслан 7 ий лийын, Уззиялан — 16, а Иосиялан — 8. Тиде заданийым шукташ нунылан чот неле лийын. Тиде куштылго лийын огыл гынат, Иегова да весе-влак нунылан тӱрлӧ нелылыкым сеҥаш да шуко сай пашам ышташ полшеныт.

2. Молан мыланна Иоас, Уззия да Иосия нерген шукырак пален налаш кӱлеш?

² Ме кугыжа огынал, но Иоас, Уззия да Иосия деч ме шукылан тунемын кертына. Нуно тӱрлӧ решенийым луктыныт — сайжымат, удажымат. Нине кугыжа-влак нерген шукырак пален налын, ме ужына, молан мыланна сай йолташ-влакым ойырен налаш, ӱҥышӧ кодаш да Иегован шонымыжым эре шотыш налаш кӱлеш.

3. Иодайын полшымыжлан кӧра Иоас мом ышташ кумылаҥдыме лийын?

³ Мо шотышто Иоас сай примерым ончыктен. Изи лийме годым Иоас чын ыштен. Ачаж деч посна кодмеке, тудо первосвященник Иодайын туныктымыжым колыштын. Тиде священник тудым шке эргыж гайым ончен куштен. Тудлан кӧра Иоас Иеговалан служитлаш да тидым ышташ калыкшыланат полшаш решенийым луктын. Эсогыл тудо Иегован храмжым ачалымаш пашам организоватлен (2 Лет. 24:1, 2, 4, 13, 14).

4. Иегован кӱштымыжым колыштына гын, тиде мыланна могай пайдам конда? (Притчи 2:1, 10—12).

⁴ Ача-авада Иеговам йӧраташ да тудын нормыжо почеш илаш  тендам туныктат гын, тидым шергакан пӧлек семын ончыза. (Притчи 2:1, 10—12 лудын лекса.) Ача-ава-влак тӱрлӧ семын туныктен кертыт. Теве кузе Катян ачаже тудлан сай решенийым лукташ полшен. Кажне эрдене тудым школыш ужатымыж годым тудын дене кечылан почеламутым лончылен. Катя ойла: «Кунам школышто тӱрлӧ нелылык лектын, мый нине мутланымаш-влакым шарналтенам. Тиде мыланем чын ышташ полшен». Но ача-авадан Библиеш негызлыме правилышт пеш торжала чучыт гын, кузе лияш? Нунын правилышт почеш ышташ тыланда мо полшен кертеш? Настя лӱман ака шарналта, кузе ача-аваже жапыштым чаманен огытыл да тудлан умылтареныт, молан ешыштышт нуно правилым шынденыт. Тудо манеш: «Тиде мыланем ужаш полшен, молан ача-авам мыланем иктаж-мом ышташ чарат. Мыйын кажне ошкылым тергашлан огыл, а мыйым аралашлан правилым шынденыт, вет нуно мыйым йӧратат».

5. Ача-авада ден Иеговам куандарашлан мом ыштыман? (Притчи 22:6; 23:15, 24, 25).

⁵ Ача-авада тендам Библий почеш туныктат. Нунын каҥашыштым колыштыда гын, нуно пиалан лийыт. А эн тӱҥжӧ, те Иеговам куандареда да тудын дене эше лишылрак йолташ лийыда. (Притчи 22:6; 23:15, 24, 25 лудын лекса.) Теве молан самырык Иоасын примерже почеш ышташ кӱлеш.

6. Иодайын колымыж деч вара Иоас кӧн каҥашыжым колышташ тӱҥалын, да тиде кушко конден? (2 Летопись 24:17, 18).

⁶ Мо шотышто Иоас уда примерым ончыктен. Иодайын колымыж деч вара Иоас уда еҥ-влак дене йолташ лийын, да нуно тудым удам ышташ таратеныт. (2 Летопись 24:17, 18 лудын лекса.) Тудо Иеговам йӧратыдыме иудейысе князь-влакым колышташ тӱҥалын. Келшеда докан, тудлан нунын деч кораҥаш кӱлын, вет нуно удам ыштеныт (Прит. 1:10). Но тудо уда каҥашыштым колыштын. Кунам Захария, Иоасын родыжо, кугыжам тӧрлаташ тӧчен, Иоас тудым пушташ кӱштен (2 Лет. 24:20, 21; Матф. 23:35). Ыштымыже могай шучко да ушдымо лийын! Иоасын илышыже сайын тӱҥалын, но чаманаш логалеш, вара тудо Иегова деч кораҥын да пуштшо еҥыш савырнен. Илышыжат удан пытен. Тудым тарзыже-влак пуштыныт (2 Лет. 24:22—25). Иоас Иеговам да Юмым йӧратыше-влакым умбакыжат колыштеш ыле гын, илышыже йӧршынак весе лийын кертеш ыле. Тудын примерже гыч те шкаланда могай урокым ужыда?

7. Могай еҥ-влак дене йолташ лийман? (Тыгак сӱретым ончыза.)

⁷ Иоас гаяк йоҥылышым ышташ огыл манын, мом ыштыман? Мыланна тыгай йолташ-влакым ойырен налаш кӱлеш, кудышт Иеговам йӧратат да тудым куандарынешт. Нуно  мемнам сайым ышташ таратат. Йолташна-влак мемнан деч кугурак але изирак лийын кертыт. Шарныза, Иоас Иодай йолташыж деч шуко ийлан изирак лийын. Йолташда-влак сай улыт але уке умылашлан шке деч йодса: «Нине йолташ-влак Иеговалан ӱшанымашемым пеҥгыдемдаш полшат мо? Нуно Иеговам колышташ тыршат мо да тидлан мыйым таратат мо? Иегова нерген да Библий гыч пален налме нерген ойлаш нунылан келша мо? Нуно Юмын законжо-влакым пагалат мо? Мом колмем шуэш, тидым гына мыланем ойлат мо? Але кӱлмӧ годым каҥашымат пуэн кертыт?» (Прит. 27:5, 6, 17). Тура каласена: йолташда-влак Иеговам огыт йӧрате гын, нуно тыланда огыт кӱл. Но йолташда-влак Иеговам йӧратат гын, нуным аклыза, вет тыгай йолташ-влак тыланда полшаш тӱҥалыт! (Прит. 13:20).

8. Соцсетьым кучылтыда гын, могай йодыш-влакым шкаланда пуыман?

⁸ Социальный сеть-влак мыланна родо ден йолташна-влак дене кылым кучаш полшат. Но шукышт весе-влакым ӧрыктарашлан нуным кучылтыт. Тушко лукмо фотографий ден видеоролик-влак гоч нуно ончыктат, мом налыт але мом ыштат. Соцсеть-влакым кучылтыда гын, шкаланда тыгай йодыш-влакым пуыза: «Молан мый фотографий ден видеоролик-влакым луктам? Йолташем-влаклан иктаж-мом сайым ончыктынем але моктанаш шонем веле? Мом соцсетьыште ончем, тиде мыйын шонымашемым, ойлымемым да ыштымемым уда могырыш вашталта мо?» Нейтан Норр, кудыжо Вуйлатыше советыште служитлен, икана каласен: «Еҥ-влаклан келшаш ида тырше, вет кажне еҥлан келшен ода керт. Иеговалан келшаш тыршыза. Тунам тудым йӧратыше-влаклан чылаштланат келшеда».

9. Иегова Уззиялан мом ышташ полшен? (2 Летопись 26:1—5).

⁹ Мо шотышто Уззия сай примерым ончыктен. Самырык лийме годым Уззия ӱҥышӧ лийын да «чын Юмо деч лӱдаш» тунемын. Тудо 68 ий илен. Тудын илышыштыже Иегова деч шуко суапландарымаш лийын. (2 Летопись 26:1—5 лудын лекса.) Уззия шуко гана Иудейын тушманже-влакым сеҥен налын да Иерусалимым аралыме верч шукым ыштен (2 Лет. 26:6—15). Мутат уке, Уззия пиалан лийын, вет тудо ужын, кузе Юмо тудлан полшен шоген (Эккл. 3:12, 13).

10. Уззия дене мо лийын?

¹⁰ Мо шотышто Уззия уда примерым ончыктен. Кӱштымашым пуэдаш Уззия кугыжан привычкышкыже пурен. Очыни, тидлан кӧра тудо шонаш тӱҥалын, пуйто тудлан чылажымат ышташ лиеш. Икана Уззия шке семын ышташ шонен пыштен. Тудо фимиамым йӱлаташлан Иегован храмышкыже пурен, кеч кугыжа-влакын фимиамым йӱлаташ правашт лийын огыл (2 Лет. 26:16—18). Первосвященник Азария тудым чараш тыршен, но Уззия тидлан чот шыдешкен. Чаманаш логалеш, тыге ыштымыж дене Уззия Юмылан ӱшанле улмым чарнен, да тидын верч Иегова тудлан проказым колтен (2 Лет. 26:19—21). Уззия ӱҥышӧ кодеш ыле гын, илышыже пӱтынек весе лиеш ыле.

11. Ӱҥышӧ кодаш мыланна мо полша? (Тыгак сӱретым ончыза.)

¹¹ Кугу кӱкшытыш шумеке, Уззия Иегова нерген монден, а вет лач Иегова тудлан чылажымат пуэн. Могай мыланна урок? Ме шарнышаш улына: илышыштына да служымаштына мемнан мо сай уло, чылажат Иегова деч. Ыштымына дене моктаныме олмеш уло чапым Иеговалан пуышаш улына (1 Кор. 4:7) b. Мыланна ӱҥышӧ лийман да теве мом умылыман: языкан улмылан кӧра ме йоҥылышым ыштена да мемнам тӧрлаташ кӱлеш. 60 утла ияш ик иза ойла: «Южгунам мый йоҥылышым ыштем. Кунам  весе-влак мыйым тӧрлатат, мый нунылан ом сыре да кидым ом волто. Тидын олмеш мый нунын каҥашыштым кучылташ тыршем, вет тиде мыланем саемаш полша». Иеговам колыштына да ӱҥышӧ кодына гын, мемнам чынжымак пиалан илыш вуча (Прит. 22:4).

12. Самырык Иосия Иеговалан служитлаш кумылжым кузе ончыктен? (2 Летопись 34:1—3).

¹² Мо шотышто Иосия сай примерым ончыктен. 16 ияш годым Иосиян Иеговам сайрак пален налаш да тудын эрыкшым шукташ кумылжо лектын. Но тиде самырык кугыжан илышыже куштылго лийын огыл. Калыкше гыч шукышт шоя юмо-влаклан кумалыныт. Сандене тидлан мучашым пышташлан тудлан лӱддымӧ лияш кӱлын. 20 ияш наре лиймыж годым Иосия элыштыже шоя юмылан кумалмым пытараш тӱҥалын. (2 Летопись 34:1—3 лудын лекса.)

13. Иеговалан служитлаш решенийым луктыда гын, илышда кузе вашталтеш?

¹³ Самырык-влак, Иегова нерген да тудын чапле койышыжо-влак нерген шукырак пален налын, те Иосия деч примерым налын кертыда. Кунам те тидым ыштеда, Юмылан служитлаш кумылда лектеш. Илышдам тиде кузе вашталта? Лу́ка лӱман иза 14 ияш годым тынеш пурен. Тудо теве мом каласен: «Ындыжым Иеговалан служитлымаш илышыштем эн тӱҥ лиеш. Мый Иеговам эре куандарынем» (Мар. 12:30). Шкаланда тыгаяк цельым шындеда гын, кугу суапым налыда!

14. Примерым кондыза, кузе самырыкна-влак Иосия кугыжа деч примерым налыт.

¹⁴ Могай нелылык дене самырыкна-влак тӱкнат? 12 ияш годым тынеш пурышо Йо́хан ойла, могай темдымаш дене тудо школышто тӱкна. Пырля тунемшыже-влак электронный сигарет-влакым (вейпым) шупшыт, тудымат тидым ышташ темдат. Нунын темдымышт почеш ышташ огыл манын, Йохан шкаланже шарныкта: электронный сигаретым шупшмаш тазалыкшылан эҥгекым конден кертеш да Иегова деч кораҥда. Ре́йчел, кудыжо 14 ияш годым тынеш пурен, умылтара, мо тудлан школышто нелылыкым сеҥаш полша: «Мый чылажымат Библий гыч пален налме дене кылдаш тыршем. Мутлан, историй урокышто южо теме-влак мыланем иктаж-могай библийысе случайым але ончылгоч каласымашым шарныктен кертыт. А иктаж-кӧ дене мутланыме  годым мый чӱчкыдын шонем, могай библийысе почеламутым тиде айдемылан ончыктен кертам». Шергакан самырык-влак, тендан нелылыкда Иосия кугыжан нелылыкше деч ойыртемалтын кертеш. Но те тудын гаяк уш-акылан да Юмылан ӱшанле лийын кертыда. Нелылыкым сеҥаш кызыт тунемыда гын, ончыкыжым вес тӱрлӧ нелылыкым сеҥаш тыланда куштылгырак лиеш.

15. Иеговалан ӱшанлын служитлаш Иосиялан мо полшен? (2 Летопись 34:14, 18—21).

¹⁵ 26 ияш годым Иосия храмым ачалаш тӱҥалын. Тиде паша годым Моисей гоч пуымо Иегован закон книгаже мумо лийын. Законын мутшым колмеке, кугыжа тушто возымым вигак шукташ тӱҥалын. (2 Летопись 34:14, 18—21 лудын лекса.) Библийым кажне кечын лудмыда шуэш мо? Тидым уже ыштеда гын, лудмаш тыланда куаным конда мо? Улыт мо тендан тыгай почеламут-влак, кудышт тыланда полшат? Лука, кудыжо нерген ончычрак ойлалтын, мумо оҥай шонымаш-влакым блокнотыш воза. Теат тыге ыштен кертыда ыле мо? Тиде тыланда келшыше почеламут ден шонымаш-влакым шарнаш полшен кертеш. Библийым сайрак палаш да тудым эше чотрак йӧраташ тыршеда гын, тунам Иеговалан служитлаш кумылда эше чотрак лиеш. Кузе Иосиян случайыштыже лийын, Юмын Мутшо тыландат чын ышташ полша.

16. Молан Иосия кугу йоҥылышым ыштен, да ме могай урокым налын кертына?

¹⁶ Мо шотышто Иосия уда примерым ончыктен. 39 ияш наре годым Иосия тыгай йоҥылышым ыштен, кудыж верч тудо илышыжым йомдарен. Тудо Иегован шонымыжым пален налме олмеш шке семын ыштен (2 Лет. 35:20—25). Ме тудын деч урокым налын кертына. Кеч-мыняр ияш улына да кеч-мыняр шуко жап Библийым шымлена, мыланна эре Иегован шонымыжым палаш тыршыман. Тидлан мыланна Юмо деч полышым йодаш, тудын Мутшым шымлаш да опытан христиан-влак дене каҥашаш кӱлеш. Тунам, очыни, ме кугу йоҥылышым она ыште да пиалан лийына (Иак. 1:25).

17. Тиде кум иудейысе кугыжа деч ме мо́лан тунемына?

¹⁷ Самырык годым шуко сайым ышташ лиеш. Кузе Иоасын, Уззиян да Иосиян историйышт ончыктат, самырык-влак уш-акылан решенийым луктын кертыт да илышышт дене Иеговам куандарен кертыт. Чын, тиде кум кугыжа южгунам йоҥылышым ыштен, да тиде нунылан ойгым конден. Но ме нунын йоҥылышыштым она ыште да нунын сай примерышт почеш ыштена гын, пиалан лийына.

18. Те пиалан лийын кертыда манын, могай библийысе пример-влак ончыктат? (Тыгак сӱретым ончыза.)

¹⁸ Библийыште ме эше вес Юмын самырык служитлышыже-влак нерген пален налын кертына. Юмо нуным шке йолташыжлан шотлен, да нуно пиалан лийыныт. Нунын гыч иктыже — Давид. Эше самырык лиймыж годым тудо Иегован йолташыже лийын, а вара — ӱшанле кугыжа. Конешне, южгунам тудо йоҥылышымат ыштен, но Юмо тудым ӱшанле служитлышыжлан шотлен (1 Цар. 3:6; 9:4, 5; 14:8). Давидын илыш ден служымашыжым келгынрак шымлен налыда гын, тиде Иеговалан служитлаш кумылдам вияҥден кертеш. А эше Марк але Тимофей нерген шымлымашым эртараш лиеш. Те ужыда: нуно самырык лиймышт годым Иеговалан служитлаш тӱҥалыныт да ӱмыр мучкышт тудлан ӱшанле лийыныт. Нуно эн сай илыш корным ойырен налыныт.

19. Илышда могай лийын кертеш?

¹⁹ Самырык-влак, могай решенийым те кызыт луктыда, тидын деч ончыкылык илышда шога. Те шкаланда огыл, а Иегован полшымыжлан ӱшанеда гын, тудо тыланда уш-акылан решений-влакым лукташ полша (Прит. 20:24). Те чынжымак пиалан лийыда. Шарныза: мом те Иеговалан ыштеда, тудо чылажымат акла. Сандене илышдам кучылташ эн сай йӧн — тиде Иеговалан, йӧратыше кавасе Ачаналан, служитлаш!