БИОГРАФИЙ
Весе-влаклан полшымаш илыш мучко суапландарымашым конда
«ЧЫНЫМ кычалза, вет Англикан черке чынлан огеш туныкто», — Англикан черкыш коштшо ковам каласен. Тудын мутшо деч вара авам чын религийым кычалаш тӱҥалын. Но Иегован Таныкше-влак дене мутланымыже шуын огыл. Кажне гана мемнан деке толмышт годым авам мылам шылаш ойлен. Тугодым ме Торо́нтышто иленна. Но кунам 1950 ийыште авамын шӱжарже Танык-влак дене Библийым шымлаш тӱҥалын, авамат тудын дек ушнен. Нуно тудын мӧҥгыштыжӧ шымленыт да вара тынеш пуреныт.
Ачам Канадын ушымо черкыште служитлен. Кажне рушарнян эрдене тудо мемнам шӱжарем дене черке школыш колтен. Вара 11 шагатлан ме тудын дене пырля черкышке службыш коштынна. А тидын деч вара кечывалым авам дене Вашлиймаш залыш миенна. Тиде кок религий коклаште ойыртемым ме сайын ужынна.
Авам Боб ден Мэ́рион Ха́тчесон йолташыж-влаклан Библий гыч пален налме нерген ойлен. Нунат Библийым шымлаш тӱҥалыныт да тынеш пуреныт. 1958 ийыште Нью-Йоркышто «Юмын эрыкше» манме кандаш кечан тӱрлӧ калыкан конгресс лийын. Боб ден Мэрион кум эргыж дене пырля тушко каеныт да мыйымат пеленышт налыныт. Кызыт, ту жапым шарналтен, мый умылем, тунам ныл эрге дене нунылан мыняр чот куштылго лийын огыл. Но ту конгресс мыланем чот келшен. Мый тудым але мартеат шарнем.
ИЗА-АКА-ВЛАК ИЕГОВАЛАН СЛУЖИТЛЫМАШТЕ ШУКЫРАК ЫШТАШ МЫЛАНЕМ ПОЛШЕНЫТ
Самырык годсо жапыште ме шке пӧртыштӧ иленна да вольыкым ашненна. Вольыкым ончаш мыланем чот келшен, сандене ветеринарлан тунемаш шоненам. Тидын нерген авам погынымаш гыч кугурак изалан каласен. Тудо мыланем «пытартыш кечылаште» илымына нерген порын шарныктен да йодын, кузе университетыште тунемме жап Иегова дене кыл кучымашемлан влиятлен кертеш (2 Тим. 3:1). Мый решенийым луктынам: университетыш тунемаш ом кай.
Но школым пытарымеке, мом ыштем вара? Кажне каныме кечын служитлымашыш коштынам гынат, таныклаш мыланем келшен огыл. Пионер семынат ынем служитле ыле. Ачам ден шольыжо (нуно коктынат Танык огытыл) Торонтышто кугу страховой компанийыш пашаш пураш мыйым таратеныт. Мый келшенам, вет ачамын шольыжо тушто кугу верым налын.
Торонтышто мый чот шуко пашам ыштенам да Танык огыл еҥ-влак дене жапым эртаренам. Тидын верч мый вашлиймаш-влакым кодаш тӱҥалынам да шагал таныкленам. Мый Танык огыл кочам дене иленам, но вара тудо колен, да мыланем у илыме верым кычалаш кӱлын.
Боб ден Мэрион Хатчесон, кудышт мыйым 1958 ийыште шкешт дене пырля конгрессыш налыныт, мыланем ача-ава семын лийыныт. Нуно мыйым шкешт дек илаш ӱжыныт да Иегова дене лишыл йолташ лияш полшеныт. 1960 ийыште мый Джон эргышт дене пырля тынеш пуренам. Джон пионер семын служитлаш тӱҥалын. Мыят тудын примерже почеш шукырак таныклаш тӱҥалынам. Погынымаште иза-влак духовный кушмемым ужыныт да, жап эртымеке, мыйым Теократический служымаш школын служитлышыжлан шогалтеныт a.
МЫЙ ШКАЛАНЕМ САЙ ЙОЛТАШЫМ МУЫНАМ ДА ПИОНЕР ЛИЙЫНАМ
1966 ийыште мый Па́лмер Бе́ргым марлан налынам. Тудо тыршыше пионер лийын. Тудын тыгай верыште служитлымыже шуын, кушто Танык-влак шагал лийыныт. Районым эскерыше иза мыланна шуко вниманийым ойырен. Тудо мемнам Ори́ллийысе погынымашыш, Онта́рио провинцийыш, куснаш таратен. Сандене ме чемоданым погенна да корныш тарваненна.
Ориллийыш куснымеке, мый Палмерын примерже почеш пионер семын служитлаш тӱҥалынам. Тудын тыршен служитлымыже мыйым чот кумылаҥден. Мый уло чонем дене служитленам. Мыланем чот келшен еҥ-влаклан библийысе почеламут-влакым умылтараш. Кунам мый ужынам, кузе Библий гыч шинчымаш еҥ-влакын шӱмыштым тарватен, мый чот йывыртенам. Шарнем, кузе ме ик пеш сай еш мужыр дене Библийым шымленна. Ме нунылан илышыштым вашталташ да Иегован служитлышыже лияш полшенна. Тиде мыланна кугу пиалым конден.
У ЙЫЛМЫМ ТУНЕМЫНА ДА ШОНЫМАШНАМ ВАШТАЛТЕНА
Икана Торонтышто ме А́рнолд Макнама́ра дене палыме лийынна. Тудо Вефильыште виктарымаш
пашам шуктышо-влак гыч иктыже лийын. Тудо мемнан деч йодын: «Тендан специальный пионер семын служитлымыда шуэш мо?» Мый вигак вашештенам: «Конешне! Кеч-кушто! Но Квебе́кыш гына кайымем ок шу». Тушто теве молан служитлымем шуын огыл: ту жапыште Квебекыште ик политический группо тиде провинцийым Канада деч ойырлымо верч шоген. А Канадыште англичанла мутланыше еҥ-влак тиде шонымашлан тореш лийыныт. Нунын ойлымышт мыланемат влиятлен.Арнолд каласен: «Кызыт филиал специальный пионер-влакым Квебекыш гына колта». Тунам тушко каяш мый вигак келшенам. Мый паленам: Палмер тушто служитлынеже ыле. Варарак мый умыленам: тиде илышыштына эн сай решений-влак гыч иктыже лийын!
Вич арня мемнан француз йылме дене курс лийын, а вара ме Палмер дене да эше ик еш мужыр Риму́ски олаш илаш кусненна. Тиде ола Монреа́ль деч йӱдвел-эрвел могырышто 540 километр наре тораште верланен. Тугодым ме французла эше пешыжак ойлен моштен огынал. Тиде поснак ик вашлиймаште раш лийын. Тунам мыланем ик уверым лудаш кӱлын. Конгрессышкына шуко «австрийысе делегат-влак» толыт манме олмеш мый французла «страус делегат-влак» толыт манын каласенам.
Римуски олаш мемнан деке ныл мужыраҥдыме ака служитлаш толын, тыгак кок ӱдыржӧ дене пырля Юбердо́ еш толын. Тиде еш мыланна, пионер-влаклан, кугу пӧртым арендоватлен. Ме тудым «Ош пӧрт» манынна, молан манаш гын, колонно ден пырдыжше-влак ош тӱсан лийыныт. Тыглай годым тушто 12—14 еҥ илен. Ме вет Палмер дене специальный пионер семын служитленна, садлан ме эрдене, кечывалым да кастене таныкленна. Мемнан дене эре иктаж-кӧ гынат да служитлен, эсогыл йӱштӧ телымсе кастене. Ме тидым чот акленна.
Нине пионер-влак мыланна еш семын лийыныт. Южгунам ме костёр воктене шинченна але, пырля погынен, тӱрлӧ подкогыльым ыштен кӱктенна. Ик иза музыканче лийын, сандене чӱчкыдын шуматкечын ме мурен-куштен касым эртаренна.
Римуски пеш сай территорий лийын. Ме ужынна, кузе вич ий коклаште икмыняр шымлыше тынеш пурен, а погынымаш 35 наре уверзыш шуын.
Квебекыште таныклымаш мыланна эше сайрак уверзе лияш полшен. Ме ужынна, кузе Иегова служымаште мыланна полшен да материальный шотышто чыла кӱлешаным пуэн. Тыгак ме французла ойлышо еҥ-влакым, йылмыштым да культурыштым йӧратен налынна. А тиде мыланна вес культур-влакымат йӧраташ полшен (2 Кор. 6:13).
Икана филиал мемнам Нью-Бра́нсуик провинцийын эрвелыштыже верланыше Тра́кади олаш куснаш йодын. Тидым ышташ мыланна куштылго лийын огыл. Ме теве гына пачерым арендоватлаш договорым возенна, да эше мый школыш туныктышылан пашаш пуренам ыле. Тушто мый арняш икмыняр шагат пашам ыштенам. А эше Библийым шымлышына-влак гыч южышт уверзе лияш тӱҥалыныт ыле гына. Тыгак ту жапыште Римуски олаште Вашлиймаш залым чоҥымаш паша каен.
Шуматкечын да рушарнян ме куснымашна нерген кумалынна да Тракади олаш миен толынна. Тиде ола Римуски ола деч чот ойыртемалтын. Но ме шонен пыштышна: Иегова мемнам тушто ужнеже гын, ме куснена. Ме Иеговалан чылажымат ӱшанен пуэнна да ужынна, кузе тудо куснаш мешайыше чыла нелылыкым кораҥден (Мал. 3:10). Молгунамсе семынак Палмерлан кӧра вес верыш куснаш куштылгырак лийын, молан манаш гын, тудо Иеговам чот йӧрата, шкем чаманыде служитла да шутитлен мошта.
Ту погынымаште Ро́берт Росс гына кугурак иза лийын. Тудо да Линда ватыже Тракади олаште пионер семын служитленыт. Вара нунын эргышт шочын, но нуно туштак илаш кодыныт. Йочашт верч шуко тыршаш логалын гынат, нуно эре уло кумылын унам пуртеныт да тыршен служитленыт. Нуно мыланна Палмер дене сай пример лийыныт.
ПОЛЫШ КӰЛМӦ ВЕРЫШТЕ КУАНЕН СЛУЖИТЛЕНА
Тракади олаште кок ий служитлымеке, мемнам пӧлек вучен. Мыйым районым эскерыше иза семын служитлаш йодыныт. Шым ий ме англичан районышто служитленна, вара мемнам Квебекыште француз районыш колтеныт. Лео́нс Крепо́ b, Квебекыште областьым эскерыше иза, мыйым ойлымашем-влаклан эре моктен. А вара тудо чӱчкыдын мый дечем йодын: «Кузе тый ойлымашет-влакым пайдалыракым ыштен кертат ыле?» Тудо мыланем туныктымо годым раш да простан ойлаш полшен.
Мый нигунамат ом мондо заданийым, кудыжым мыланем 1978 ийысе «Сеҥымашым кондышо ӱшанымаш» манме тӱрлӧ калыкан конгрессыште ӱшанен пуэныт. Тиде конгресс Монреальыште эртаралтын. Мый делегат-влакым пукшымым организоватлышаш ыльым. Тушко 80 000 еҥ толшаш ыле. Иза-влак каласеныт: «Кочкышым ямдылымаш ты гана вес семын эртарыме лиеш». Чылажат у лийын: оборудований, меню да кочкышым ямдылымаш. Мемнан 20 наре кугу прицеп-холодильник лийын, кудышт южгунам пудыргеныт. Конгресс деч ончыч мыланна оборудованийым шындаш кӱлын. Но ту кечын тушто спортивный таҥасымаш эртаралтын, сандене ме стадионыш йӱдым, 12 шагат деч вара гына, логалынна. А вет завтракым жапыштыже ямдылашлан мыланна кече лекме деч ончычак чылажымат ыштен шукташ кӱлын. Ме чот ноенна, но весе-влакын пашам тыршен ыштымышт, нунын духовный улмышт да шутитлен моштымышт мыйым чот кумылаҥден. Мый нунын деч шукылан тунемынам. Тидлан кӧра ме йолташ лийынна да але марте лишыл кылым кучена. Квебекыште тиде ойыртемалтше конгрессыште лияш могай кугу куан лийын! А вет тиде провинцийыште 40-ше да 50-ше ийлаште Иегован Таныкше-влакым чот поктылыныт.
Монреальыште эртаралтше кугу конгресс-влак годым ответственный иза-влак деч мый шукылан тунемынам. Ик ийын Дейвид Сплэйн, кудыжо кызыт Вуйлатыше советыште служитла, конгресс бюром эскерен. Вес конгрессыште, кунам мыланем тиде заданийым ӱшанен пуэныт, Дейвид мыланем чот полшен.
36 ий районым эскерыше иза семын служитлымеке, 2011 ийыште мыйым Погынымашын кугурак иза-влаклан школышто туныкташ ӱжыныт. Кок ий мучко ме 75 тӱрлӧ вере иленна, но тыршымашна арам лийын огыл. Арня мучко школышто тунемын, кугурак иза-влак ужыныт, мыняр чот Вуйлатыше совет нунын духовный кушмышт верч тыршен. Нунын шӱмышт тауштымаш дене темын.
Вара мый Кугыжанышын увертарышыж-влаклан школышто туныктенам. Тунемше-влаклан тушто куштылго лийын огыл — иза-ака-влак кажне кечын шым шагат наре урокышто шинченыт, вара кастене кум шагат мӧҥгысӧ пашаштым ыштеныт, а эше кажне арнян нунылан ныл-вич тунемме заданийым ямдылаш кӱлын. Тунемше-влак шоненыт, пуйто чыла тидым шуктен огыт керт, но ме кокымшо туныктышо дене нуным ӱшандаренна: Иегован полшымыж дене нуно чылажымат ыштен кертыт. Тунемше-влак чот ӧрыныт, кунам ужыныт, кузе Иегова нунылан полшен.
ВЕСЕ-ВЛАК ВЕРЧ ТЫРШЫМАШ ШУКО СУАПЫМ КОНДА
Авамлан весе-влакын илышышт садиктак лийын огыл. Тыгай вниманийже шымлышыже-влаклан духовно кушкаш полшен. Ачамынат библийысе чын нерген шонымыжо вашталтын. Авамын колымыж деч вара кум кече эртымеке, тудо Вашлиймаш залыш публичный ойлымашым колышташ толын. Тиде мемнам чот ӧрыктарен. Тудо умбакыжат 26 ий мучко вашлиймашыш коштын. Ачам тынеш пурен огыл гынат, кузе кугурак иза-влак каласеныт, тудо кажне вашлиймашыш эн первый толеш ыле.
Авам мыламат, кум шӱжаремланат сай пример лийын. Нуно чылаштат марийышт дене пырля Иеговалан ӱшанлын служитлат. Кок шӱжарем филиалыште служитла: иктыже — Португалийыште, а весыже Гаитиште.
Кызыт ме Палмер дене Га́мильтонышто Онтарио провинцийыште специальный пионер семын служитлена. Районым эскерыме служитлымаште мыланна келшен, кунам иза-ака-влак мемнам еҥ-влак дек угыч мияш але нунын дене Библийым шымлаш ӱжыныт. А ындыжым ме еҥ-влак дене шке шымлена да нунын духовный кушмыштлан куанена. У погынымаште ме иза-ака-влак дене йолташ улына. Мемнам чот кумылаҥда, кунам ужына, кузе Иегова нунылан сай годымат, йӧсӧ годымат полша.
Ме чӱчкыдын шарналтена, кузе иза-ака-влак эре мемнан верч тыршеныт, мемнам йӧратеныт, а ме шке могырна гыч Иеговалан эн сайжым пуаш нунылан полшенна (2 Кор. 7:6, 7). Мутлан, ик ешыште ава, эргыже да ӱдыржӧ пионер семын служитленыт. Мый еш вуйышт деч йодынам: «Иктаж-кунам пионер семын служитлаш шоненат мо?» «Мый кум пионер верч тыршем», — тудо каласен. Тунам мый йодым: «Шонет, тый Иегова деч сайрак нунын верч тыршен кертат мо? Пионер семын служитлаш тӱҥалат гын, тыят нунын гай куаныше лият». Пел ий гыч тудо пионер семын служитлаш тӱҥалын.
Мемнан умбакыжат иза-ака-влаклан Иегован «ӧрыктарыше пашаже» нерген каласкалымына шуэш (Пс. 70:17, 18). Ӱшанен кодына, нуно мемнан семынак служитлымашым чот йӧраташ тӱҥалыт.
a Тыге ончыч «Илыш ден служымаш» вашлиймашым эскерыше изам маныныт.
b Леонс Крепо изан биографийжым 2020 ийысе «Орол башне» февральысе выпускын 26—30 страницыште ончыза.