Ешартыш статья-влак
1. Мо тыгай «Кугу Вавилон»
«Кугу Вавилон» — тиде чыла шоя религий манын, кушеч ме палена? (Почмаш 17:5). Теве молан тыге каласаш лиеш:
-
Тудо уло тӱнялан влиятла. Библийыште возымо дене келшышын, Кугу Вавилон «калык» ден «еҥ тӱшка» ӱмбалан шинча. Тиде «мландӱмбалсе кугыжа-влак дене кугыжаланыше кугу ола» (Почмаш 17:15, 18).
-
Тиде политике ден коммерций огыл. «Мландӱмбалнысе кугыжа-влак» да «сатузо-влак» тудын дене пырля пытарыме огыт лий (Почмаш 18:9, 15).
-
Тудо Юмо нерген шоякым шаркала. Кугу Вавилоным яжарланыше ӱдырамаш манме, вет тудо, шкаланже пайдам кычалын, вуйлатыше-влак дене кылым куча (Почмаш 17:1, 2). Тудо чыла калыкым ондалкала. Тудлан кӧра шуко еҥ колен (Почмаш 18:23, 24).
2. Мессий кунам толшаш ыле?
Библийыште возымо дене келшышын, Мессийын толмыж деч ончыч 69 арня эрта. (Даниил 9:25 лудын лекса.)
-
69 арня кунам тӱҥалын? Мемнан эра деч ончыч 455-ше ийыште. Ту ийын Неемия вуйлатыше Иерусалимым «тӧрлаташ да угыч чоҥаш» толын (Даниил 9:25; Неемия 2:1, 5—8).
-
69 арня мыняр жап шуйнен? Южо библийысе ончылгоч каласымаште «кече» манме мут ийым ончыкта (Числа 14:34; Иезекииль 4:6). Сандене кажне арня — тиде шым ий. Тыгеракын, 69 арня — тиде 483 ий (69 арня x 7 кече).
-
69 арня кунам пытен? Мемнан эра деч ончыч 455-ше ий деч 483 ийым шотлен налаш гын, мемнан эран 29-ше ийыш толына a. Лач тиде ийын Иисус тынеш пурен да Мессий лийын! (Лукан 3:1, 2, 21, 22).
3. Вӱрым кучылтмо дене кылдалтше медицинысе процедур-влак
Христиан-влак донор семын весе-влаклан вӱрыштым огыт пу. Но улыт тыгай медицинысе процедур-влак, кунам пациентынак вӱржым кучылтыт. Мутлан, операций годым пациентын вӱржым кучылташлан тудын вӱржым ончылгочак налын аралат. Тыгай медицинысе процедур дене христиан-влак огыт келше (Второзаконие 15:23).
Но южо процедур дене христиан келшен кертеш. Тиде тыгай процедур-влак лийын кертыт: вӱр анализ, гемодиализ, гемодилюций, вӱрлан кошташ полшышо аппаратым да селл-сейверым кучылтмаш. Кажне христиан шке решатла, кузе тудын вӱржым операций, анализым налмаш але эмлымаш годым кучылташ тӱҥалыт. Нине процедур-влакым тӱрлӧ врач тӱрлӧ семын эртарен кертеш. Сандене операций, анализ-влакым налмаш але иктаж-могай эмлымаш дене келшыме деч ончыч христиан чын информацийым пален налшаш, кузе тудын вӱржӧ кучылтмо лиеш. Шкаланда нине йодыш-влакым пуыза:
-
Вӱрын ик ужашыжым капем гыч налыт да коштмыжым жаплан чарат гын, тудо алят капемын ужашыже кодеш манын шотлен кертам мо? Совестем почеш тудым «мландышке» кышкалаш ок кӱл манын каласен кертам мо? (Второзаконие 12:23, 24).
-
Медицинысе процедур годым вӱремын ужашыжым налын изиш вашталтат да угыч капыш колтат гын, совестем ару кодеш мо?
4. Посна илымаш
Библий мужыраҥше-влакым посна илаш огеш кумылаҥде. Тушто возымо дене келшышын, посна илымаш айдемылан угыч мужыраҥаш правам огеш пу (1 Коринфян-влаклан 7:10, 11). Но улыт тыгай ситуаций-влак, кудышт христианым тидым ышташ таратен кертыт.
-
Еш верч тыршыме деч лӱмын кораҥмаш. Марийын еш верч тыршымыже ок шу. Тидлан кӧра ватыже да икшывыже-влак окса ден кочкыш деч посна кодын кертыт (1 Тимофейлан 5:8).
- Пеш торжа лиймаш. Пелашын шкем торжан кучымыжлан кӧра христианын тазалыкшылан але илышыжлан лӱдыкшӧ уло (
-
Иегова дене кыл кучымашлан кугу чаракым ыштымаш. Христианлан пелашыже Иеговалан служитлаш йӧным огеш пу (Апост. пашашт 5:29).
5. Пайрем-влак
Христиан-влак Иеговалан йӧрдымӧ пайрем-влакым огыт пайремле. Но тыгай пайрем-влак ден кылдалтше ситуаций-влакыште шкем кузе кучаш кажне христиан шке решатла. Решенийым лукташ тудлан Библий почеш туныктымо совесть полша. Икмыняр примерым ончалына.
-
Иктаж-кӧ тендам пайрем ден саламла. Вашешыже «тау» каласен кертыда. Айдеме пален налнеже гын, молан те тиде пайремым ода пайремле, тудлан умылтарен кертыда.
-
Пелашда Иегован Таныкше огыл да тендам тудын ден пырля родо-влак деке пайремыш каяш ӱжеш. Совестьда тыланда тушко каяш пуа гын, пелашдалан ончылгоч умылтарен кертыда: иктаж-могай языческий йӱлам эртарымашке те ода ушно.
-
Пашаште тыланда пайрем вашеш премийым пуынешт. Премийым налаш ок лий мо? Теве мом шотыш налман: паша вуйлатыше тыланда премийым пайрем лӱмеш пуа мо? але тыге тудо тендам пашам сайын ыштымылан тауштынеже?
-
Пайрем пагытыште тыланда пӧлекым пӧлеклат. Пӧлекым пуышо каласен кертеш: «Мый палем: те тиде пайремым ода пайремле, но тыланда пӧлекым пӧлеклыме шуэш». Очыни, тыге тудо порым гына ыштынеже. Но южгунам иктаж-кӧ тыге ӱшанымашдам терген налаш шона але тендам пайремым пайремлаш таратынеже. Сайын шонкален налын, те шке решатлен кертыда, пӧлекым налаш але уке. Но решенийым лукмо годым шарнаш кӱлеш, мо мыланна эн тӱҥ — ару совестьна да Иеговалан ӱшанле улмына (Апост. пашашт 23:1).
6. Инфекционный чер-влак
Ме еҥ-влакым йӧратена. Сандене черле улына, але мыланна кӧра весе-влак черланен кертыт манын шонена гын, нуным чер деч аралашлан уло вийым пыштена. Тыге ышташ мемнам тыгай библийысе кӱштымаш тарата: «Шкендым кузе йӧратет‚ лишыл еҥетымат тугак йӧрате» (Римлян-влаклан 13:8—10).
Тиде кӱштымашым шуктена манын, кузе ончыктен кертына? Инфицированный айдеме весе-влак деке лишке ок мий, мутлан, нунын дене огеш ӧндалалт да огеш шупшалалт. Иктаж-кӧ ешыжым аралашлан тудым мӧҥгышкыжӧ огеш ӱж гын, тудо сырышаш огыл. Тынеш пурымо деч ончыч тудо шке ситуацийже нерген кугурак иза-влакын советыштым виктарыше изалан каласышаш. Тыге иза-влак тыгай айдеме дене пырля тынеш пурышо-влакым арален кертыт. Инфекционный чер дене черланен кертше айдеме, ешым чумыраш шонен, иктаж-кӧ дене лишыл кылым кучынеже гын, вӱр анализым ыштышаш. Тыге тудо «шке пайдаж нерген веле огыл, а молынат пайдаж нерген» тыршымым ончыкта (Филиппысе-влаклан 2:4).
7. Деловой да юридический йодыш-влак
Окса шотышто кутырен келшымашым (христиан-влак коклаштат) договор дене пеҥгыдемдаш гын, тиде шуко проблемым кораҥден кертеш (Иеремия 32:9—12). Туге гынат христиан-влак коклаште окса да моло йодыш шотышто келшыдымаш лийын кертеш. Тыгай годым проблемым нунылан весе-влак деч посна вашке да йӧратымаш дене кораҥдаш тыршыман.
Ме мошенничестве дене тӱкненна але мемнан нерген шоякым ойлат гын, мом ыштыман? (Матфейын 18:15—17 лудын лекса.) Иисус кум ошкылым ышташ таратен:
-
Икте-весе коклаште проблемым вес еҥ-влак деч посна кораҥдаш тыршыман. (15-ше почеламутым ончыза.)
-
Айдеме мемнам огеш колышт гын, тунам ик але кок духовный христианым ӱжаш. (16-шо почеламутым ончыза.)
-
Тидын деч вара проблеме кодын гын, тунам веле кугурак иза-влак деч полышым йодман. (17-ше почеламутым ончыза.)
Шукыж годым ме изам але акам судыш пуышаш огынал, вет тиде Иегован да погынымашын репутацийыштым амырта (1 Коринфян-влаклан 6:1—8). Но улыт тыгай ситуаций-влак, кунам христианлан судыш каяш кӱлеш. Тиде посна илымаш, опекунстве, алимент, страховкым тӱлымаш, банкротстве але завещаний дене кылдалтше ситуаций. Тыгай годым христиан ситуацийым тӧрлаш судыш кая гын, тыге ыштымыж дене тудо библийысе принцип-влакым огеш пудырто.
Иегован Таныкше вуйлатыше-влаклан кугу преступлений нерген ойла гын, мутлан виешлымаш, нападений, кугу шолыштмаш але пуштмаш нерген, тыгай годымат тудо библийысе принцип-влакым огеш пудырто.
a М. э. деч ончыч 455-ше ий гыч м. э. деч ончыч 1-ше ий марте 454 ий эртен. М. э. деч ончыч 1-ше ий гыч м. э. 1-ше ий марте — 1 ий гына (нулевой ий лийын огыл). А м. э. 1-ше ий гыч м. э. 29-ше ий марте 28 ий эртен. Чыла тидым шотыш налаш гын, 69 арня — тиде 483 ий.