He aha a Hatana me ana temoni i kaha ai ki te whakapohehe i te tangata? No te mea ko to ratou hiahia, kia hono atu tatou i ta ratou whakakeke. Ko to ratou hiahia kia koropiko atu tatou ki a ratou. Kia whakapono atu ki a ratou teka, kia mahi tatou i nga mea kahore a Ihowa e pai ana. Tokomaha enei mea e mahia ana e pa ana ki nga tikanga mate.

He mea mamae ngakau ki te mate tetahi i arohaina, oti ra he mea tika kia whakapuaki i te aroha. I te matenga o tona hoa a Raharuhi “tangi ana” a Ihu.—Hoani 11:35.

He tokomaha nga tikanga e pa ana ki te mate, enei mea rere ke i tena whenua i tena whenua. He tokomaha kahore i rau patu i ta te Paipera. Oti ra etahi tikanga, e mahia ana i runga i te whakaaro, e, ko te hunga kua mate e ora ana, e kite ana i nga tangata kei te ora. Nga ara roa po ao, nga aue, nga mate tupapaku kua whakanuia, i timata mai i te wehi kei kino nga wairua o te hunga kua mate. I te mea kahore te hunga kua mate e “mohio ki tetahi mea” ko te tangata e mahi ana i era mahi e awhina ana i ta Hatana teka.—Te Kaikauwhau 9:5.

E tahi atu tikanga i puta mai  i runga i to ratou whakapono, e, te hunga kua mate, to ratou hiahia kia awhinatia ratou e te hunga ora, ki te kore ratou e whakamarietia, ka pa he kino ki te hunga ora. I etahi whenua, nga tahu whaka­here, e mahia ana, e 40 nga ra, ko­tahi ranei tau i muri mai i te matenga. E mahia ana enei tikanga i te whakaaro e, e awhina ana i te hunga kua mate, kia ­‘whiti atu’ ki te ao wairua. E tahi atu tikanga e mahia ana, ko te hoatu kai, wai inu ki te hunga kua mate.

Enei mea e he ana, e awhina ana i nga teka a Hatana mo nga mea kua mate. E whakaae ranei a Ihowa kia huihui atu tatou ki enei tikanga he akoranga nei na nga temoni? Kahore rawa!—2 Koriniti 6:14-18.

Nga pononga a te Atua pono, kahore ratou e uru atu ki nga tikanga e awhina ana i nga teka a Hatana. Engari, na te aroha ka huri mai ratou ki te awhina, ki te whakamarie, i te hunga e ora nei. Kei te mohio ratou, ki te mate te peretana, ko Ihowa anake hei awhina ia ratou.—Hopa 14:14, 15.

Etahi tangata, kua whakapapa ki nga temoni ake, ki nga tangata takawaenga wairua ranei. Kua karanga tia tenei he mahi makutu. Te makutu, nga mahi tohunga, mahi merekara, mata kite, te kai ui i te tupapaku, enei mea he mahi makutu katoa.

Kei te whakahe te Paipera ki enei mea, whakapuaki mai: “Kei kitea i roto i a koe, . . . tetahi tohunga whakaaro ki nga tohu, tetahi e whakaari ana i nga mea kei mua, tetahi tohunga maori, tetahi tohunga makutu ranei, Tetahi tohunga whaiwhaia ranei, tetahi kaiui i te atua maori, tetahi mata maori ranei, tetahi kaiui i te tupapaku. No te mea e whakarihariha ana a Ihowa ki nga tangata katoa e mea ana i ena mea.”—Tiuteronomi 18:10-12.

He aha a Ihowa i kaha ai ki te whakatupato ia tatou i enei tikanga?

 Hei ora ano mo tatou, whakatupato mai a Ihowa ia tatou i enei ahuaranga mahi makutu. Na tona aroha, me te whakaaro nui kia tatou te tangata, me tona mohio, nga tangata e piri atu ki nga temoni ka mate ratou i te mamae.

Ko tetahi wahine i pa ki tera mate mamae, ko Nilda, he waka wairua no Parahiri. Tukinotia tona oranga e nga temoni. Ka taki mai aia: “Riro atu ahau i nga wairua . . . hei tonotono ma ratou. Ka whaka whitiwhiti ahau, i te waenganui o te maharatanga, me te kuaretanga, a ka noho ahau i roto i te poro­raru whakapohehetanga. I te nui o te tukino o nga temoni i ahau, pangia ahau i te mate uaua. Timata ahau ki te tango rongoa, ki te inu, ki te kai paipa. A nei te huarahi mo etahi tau.”

Ka tae te wa, i runga i te awhina nui a Ihowa me ana Kaiwhakaatu o te whenua nei, ka whakawatea mai a Nilda i aia i raro o te mana, o nga temoni, i naia nei, ka noho ia i te ao rangatira. Taki mai a ia: “Ka whakahau au ki te katoa, kaua rawa e uru atu ki nga wairua [kikino].”