SAPTA 2
Nahki Kupiam Dara Walra ban Yamni Bri Kama ki?
“Kupiam dara walra sin yamni bri bas.” —1 PITA 3:16, Lâ Raya Wauhkataya [LRW], 1986.
1, 2. a) Yul kum ba dia tnatka ra upla kaina kahbisa ki? b) Yul kum ba wan kupia dara walra ba wal dia talika brisa?
TIHMIA RA waitna kum ai krikrika ra pain yapisa. Ban wina, ai yula ba bin kum wali mahka wakuya. Waitnika ba ai krikrika wina tit bui, dia takisa sapa aman pliki kaikisa, kuna aîmplikra kata ba pat wan. Waitnika ba kli ai auyapah takisa. Sakuna, yula ba yapi, aihwakras kan kaka? Upla saura ba waitnika ra impliki, ikaia sin sip kan.
2 Upla ailal ai watla main kaikbia wisi yul kum brisa. Yula ba pain aihwakisa kaka, upla rayaka kaina sunaia sip sa. Bara Jehova mita prisant painkira kum wankan ba, tanka kum ra yula ba wal talia sa. Baha ba sika: Wan kupia dara walra ba (Jems 1:17). Wan kupia dara walra luha kan kata, yawan pât ra dimaia isi kaia kan. Sakuna prisantka na pain wark takisa taim, wan kaina kahbisa. Baha mita kaisa wan kupia dara walra ba dia sa sapa, bara nahki wark taki ba sin wan tanka briaia. Ningkara lika naha yuhmpa laki kaikbia: 1) Wan kupia dara walra ra nahki lan daukaia sa ki?, 2) Dia muni upla wala kupia dara walra ra lukaia sa?, bara 3) Kupia dara walra pain kum ba nahki yamni wan munisa ki?
WAN KUPIA DARA WALRA BA DIA SA KI, BARA NAHKI WARK TAKISA?
3. Grîk bila wina “kupia dara walra” laki ba dia tanka sa ki, bara dia dukya upla ba baman daukaia sip ba dahra aisisa?
3 Grîk bila wina “kupia dara walra” Baibil ra lakan ba
sika, “sim lukanka briaia”, apia kaka, “yawan selp wan satka tanka briaia” laka ra aisisa. Tasba ra paskanka wala kumi sin, ai satka tanka selp sip kaikras. Yawan baman, sat kum ra, dia sat uplika bangwisa sapa selp luki kaikisa. Bara dauki bangwisna ba pain, saura sapa selp kaikaia sip sa. Wan kupia dara walra ba, wan daukanka bara lukanka aihwakisa, wan dahra sakisa, bara wan lâka sin daukisa. Yawan dia daukaia luki ba dukyara, bara brih wapuya ba dukyara sin pain, saura sapa wan wisa. Pain kaka, wan auyapah munisa. Saura kaka, wan kupia ra turban yabisa.4, 5. a) Adam Iv wal ai kupia dara walra kum bri kan ba yawan nahki nu sa ki, bara Gâd Bila lulkan taim diaura taki bangwan? b) Hibru Ulbanka ra upla wapni kum ai kupia dara walra ra aman luki kaikan aisi ba dukyara tanka mariks.
4 Blasi wina Adam bara Iv ra kupia dara walra kum ni paskan kan ba latan sa. Baha taka Gâd Bila lulkan taim ai swira brin (Blasi sturka 3:7, 8). Uba sari, sakuna ai swira brin ba dan yus apu kan. Kan witin nani ba pain nu si selp Gâd Bila lulkisi ai waihlka takan. Bara mistik luha paskan kan ba taka ai saurka wina sip ninara tauras kan.
5 Ban sakuna tasba uplika ailal ba lika, Adam Iv wal baku apia sa, kan ai kupia dara walra ra aman luki kaikisa. Naha tanka ra Job ba ai wapnika laka ra naku win: “Upla yamni sna bamna, [...] maipara saura ai wiaia ba apu sa” (Job 27:6). * Job ba sika, diara kum daukaia lukan taim ai kupia dara walra ra aman luki kaiki kan. Bahamna, auyapahkira ai dara walan, swira brabrira, apia kaka pâtkira lika apia. Sakuna Debit ba Job wal sat wala kan. Kan Debit mita Jehova bak sakan kingka Sâl ra rispik munras kan ba mita Debit “lukanka ra latwan yan” (1 Samyuil 24:5). Sakuna ai kupia ra baku walan ba uba yamni munan, kan Debit ba rispik marikaia lan takan kaia sa.
6. Dia wan marikisa upla sut ba ai kupia dara walra kum brisa?
6 Sakuna, Jehova uplika ba baman ai kupia dara walra kum brisa ki? Gâd bui apastil Pâl ra naku ulbia yaban ba ra luki kais: “Ju apia uplika nani lâ ba briras, sakuna witin nani lâ dia wi ba kat daukisa, au baha lâka pali ba bri bangwras, kuna witin nani ai wîna ra sika lâ bri ba; kan ai tanka nani ba ni marikisa witin nani ai kupia ra lâ ba brisa. Naha kaiki bangwisa ai dara walanka ba ni, bara ai kupia lukanka nani ba mita ai dahra kwahkbia sa, apia kaka, ai helpka aisabia” (Rom 2:14, 15). Yawan kaiki ba baku, ai kupia dara walra ba tingki, Jehova lâka kaikras uplika ba kat sin, sam taim Gâd kupia laka kat daukisa.
7. Sam taim dia muni wan kupia dara walra ba pain wark takras?
7 Sakuna sam taim wan kupia dara walra ba yapan baku takisa. Nahki baku? Luki kais: Watla main kaiki yula ba yapi, aihwakras sa kaka, dia takbia luki? Apia kaka, yula ba waki waki upla ba ai kupia lukras sa kaka, rait apia yus apu sin takisa? Wel, wan kupia dara walra ba wal sim baku takisa. Wan kupia ra brinka saura nani diman sa kaka, wan kupia dara walra ba saurakku wan brihwabia. Bara Dawan Bila wi ba walras sa kaka, wan rayaka ra dia pain, dia saura ba tanka sip kaikras kabia. Baha purkara sin, spirit hulikira helpka ba nit sa. Kan Pâl bila: “Kupi sin spirit hulikira bri, klir baku yang wal aikuki witnis aisisa” (Rom 9:1, [LRW], 1986). Sakuna, wan kupia dara walra ba spirit hulikira wal asla pain wark takbia dukyara yawan dia daukaia sip sa ki? Wan kupia dara walra ra pain lan daukan kaia sa.
WAN KUPIA DARA WALRA RA NAHKI LAN DAUKAIA?
8. a) Wan brinka nani ba mita wan kupia dara walra ra dia munaia sip sa ki? b) Yawan diara kum daukaia lukisa taim diaura kau pali lukaia sa ki? c) Dia muni kupia dara walra pain kum briaia baman aitani apia sa ki? (Wahya mina ba kais.)
8 Yawan diara kum daukaia lukisa taim, wan kupia dara walra ba nahki yus munbia ki? Kum kum bila ai kupia luki ba kat daukbia sa kaka, trabil apu wisa. Naku sin wibia kra: “Kupi ra lika yang saura daira walras”. Sakuna kaiki bas! Kan wan brinka nani mita wan kupia dara walra saurka ra mawahkaia sip sa. Baibil ra latan wan wisa: “Upla kupia lukra kuninkira pali wahra ba baku [...] diara wala apu sa. Ya sip sa [kupia] tanka ba briaia?” (Jirimaia 17:9). Baha mita, Jehova kupia laka ra kau pali lukaia sa. Wan kupia brinka nani ra lika apia. *
9. Gâd sibrinka ba dia sa ki, bara wan kupia dara walra ra dia munisa?
9 Upla kum ai kupia dara walra pain lan dauki brisa kaka, ai yamnika ra baman luki diara daukras. Gâd ra sibrin luki diara daukisa, wibia sa kaka, Gâd saura lukbia apia dukyara wari takisa. Tanka na luki kais: Nihimaya ba Jerusalem uplika wihtka kan, bara lal Nihimaya 5:15). Nihimaya want apia pali kan uplika ra taibi bri ba mita Gâd saura lukbia. Bara baha sat sibrinka briaia ba nit pali sa. Baha tawan yawan diara kum daukaia luki taim Baibil tanka ba plikisa.
mana mihta dakbaia raitka bri kan. Sakuna dakbras kan. Dia muni luki? Witin bui naku win: “Yang lika baku daukras, Gâd ra sibrin lukisna bamna” (10, 11. Rum diaia tanka pain luki kaikaia dukyara, ani Baibil lâka bui help wan munisa, bara Gâd help wan munbia dukyara dia daukaia sa ki?
10 Naha laka ra rum diaia dukyara wira luki kais. Yawan liliaka kum ra wi taim, ban kra wan kupia ra lukisa: “Rum dimna, apia kaka dimna apia?”. Pain luki daukaia dukyara, pas pali Baibil tanka wi ba kat wan kupia dara walra ra pain lan daukan kaia sa. Naha tanka ra Baibil ba dia wisa ki? Wel, aitani pitka kat rum diaia ba Baibil ra saura wiras. Kau ni, wain laya paskan ba dukyara, Gâd ba mayunan kabia wisa (Lawana 104:14, 15). Ban sakuna, uba diaia ba, bara bin tara dauki bla kat takaia ba saura pali kaikisa (Luk 21:34; Rom 13:13). Baha purkara sin Baibil bila, bla takaia ba sika, rug takaia bara marit laka sauhkaia saurka nani satka tilara dimisa wisa (1 Korint 6:9, 10). *
11 Baha sat lâka nani ba, wan kupia dara walra ra lan dauki yamni sin sakisa. Baku lika, liliaka kum ra wan paiwan, rum diaia bara kaka, selp nan luki kaia sa: “Dia sat liliaka kabia ki? Liliaka krisi baku takaia sip sa? Bara yangka? Rum uba din ai daukisa ki? Diras sna kaka sip lilia kapras? Selp brinki ba alki takaskaia sip sna ki?”. Jehova ra wan pura suni, ai lâka nahki alki daukbia ba ra luki kaikaia ba aitani kabia Lawana 139:23, 24). Baku tnatka ra yawan swibia Jehova ai spiritka ni wan ta pahkbia. Bara wan kupia dara walra ra, Baibil lâka ba wal kumi kaia lan daukisa. Nanara kuna, diara wala yawan aman luki kaikaia ba sin bara sa.
(DIA MUNI UPLA WALA KUPIA DARA WALRA RA LUKAIA SA?
12, 13. Dia muni kristian kumi bani ai kupia dara walra sat sat sa ki, bara baha nu si yawan nahki takaia sa?
12 Kupia dara walra sat sat bara sa. Bara baha sturka walisi man aihka lukma kaia sa. Sakuna diara kum mapara ban kra kristian kum saura lukisa, bara kristian wala lika trabil apu lukisa. Kli rum diaia dahra aisabia kaka luki kais: Kum kum ai panika aikuki wira dih lilia kaia laik sa. Sakuna wala nani saura pali kaikisa. Dia muni lukanka sat sat bara sa ki, bara baha kaikisi yawan nahki luki daukaia sa?
13 Diara sat sat tawan yawan sat sat bangwisa. Kumi bani ai rayaka sat sat sin bri kan. Kanra, upla kum kum ai swapnika nani mita kli kli ai mina pruki kauhwi kan (1 King nani 8:38, 39). Kum kum kau kristian takras kainara rum diaia trabilka bri kan ba tawan bahamuna mapara swapni sa. Baha sat kristianka kum wamtla ra paiwi rum drap lupia dibia wisi yaram, kuna saura ai dara wali ba mita apia mai wibia kaka, saura lukma ki? Dibia dukyara taibi munma ki? Apia pali! Diakan diras mai wibia sapa, mai wiras kabia sin, witin ra latwan kaikisma ba mita, apia win ba rispik munma.
14, 15. Kupia dara walra sat sat bara kan ba tawan patitara kangrigisanka ra dia takan, bara Pâl mita dia win?
14 Pas kristianka nani pyua ra sin, apastil Pâl mita kaikan kangrigisan bilara upla kupia dara walra sat sat 1 Korint 10:25). Sakuna markit wina atki kan taka, Pâl lika trabil apu luki kan. Witin mapara aidul nani ba diara bahki kan; bara pata ba Jehova mita paskan, aidul nani mita lika apia. Ban sakuna, Pâl nu kan upla sut ba sim lukanka apu kan. Kum kum kau kristian takras kainara aidul ra mayuni kan, baha mita aidul laka wina bal takan dukya sut ba misbara kaiki kan. Baku bara, Pâl ba dia daukaia kan ki?
bara kan. Naha tanka ra, patitara kristian kum kum ba, aidul nani ra plun sakripais dauki yan ba atki piaia ba saura kaiki kan (15 Pâl mita win: “Yawan kasak lukan laka ra karna bangwi ba mita swapnikira nani swapnika ba wan karbanka pali baku brih twilki kaia sa, bara yawan wan kupia laka baman lika luki kaia apia sa. Kan Kraist pali sin ai kupia laka baman plikras kan” (Rom 15:1, 3). Tanka ba sika, wan yamnika ra baman lukaia watlika ra, Jisas daukan baku wan muihni-lakri nani yamnika ra pas lukaia sa. Tiks wala bila, Pâl bui kau pain kaikan Kraist syîpka kum ai mina pruki kauhbia apia dukyara, wîna piras kaia (1 Korint 8:13; 10:23, 24, 31-33).
16. Wan kupia dara walra kat saura kaiki dukya kum, kristian wala lika trabil apu luki daukisa kaka, dia muni ai mapara lâka daukbia apia?
16 Sakuna wan kupia dara walra kat saura kaiki dukya kum, kristian wala lika trabil apu luki daukisa kaka, yawan mahka brukwi mapara aisabia ki? Apia! Kan yawan luki ba kat upla sut lukbia wisi taibi munaia ba, pain apia sa (Rom 14:10). Diara kum latan wiaia sa: Wan kupia dara walra ba sika, selp wan wîna lâka daukbia dukyara sa. Upla wala wîna lâka daukbia dukyara lika apia. Amya tikpara Jisas wisata: “Uplikam lâka aisi daukpara, baku mika Gâd [...] lâmka aisi daukbia apia” (Matyu 7:1). Kumi bani ai kupia dara walra kat dia luki daukaia sip sa sapa, apia kaka sip daukras sapa dukyara, kangrigisan bilara blahwanka bukbiara. Bara pana pana wan bataki kaia sin apia. Kau ni, pana pana kupia kumi laka buki yaba daukbia (Rom 14:19).
KUPIA DARA WALRA PAIN KUM BA NAHKI YAMNI WAN MUNISA?
17. Upla ailal ai kupia dara walra ra dia takan sa ki?
17 Apastil Pita bila: “Kupiam dara walra [ba] yamni bri bas” (1 Pita 3:16). Jehova wan kupia dara walra klin kaikbia ba sika blisin tara kum sa. Sakuna naiwa upla aihkika ba baha sat klinka laka apu. Pâl win ba baku “baha nani kupia dara lukra ba sin ayan angkan lapta ba baku sa” (1 Timoti 4:2). Bip kum ra ayan lapta ni taya ra angkisa taim, wîna angkan ba ra dara kumi sin sip walras. Sim baku, upla ailal saurka kum dauki taim, ai kupia sap dara kumi sin walras: Pâtkira sakras, ai swira daukras, bara sari sin lukras. Pruan baku sa. Bara upla ailal ai kupia baku takan ba dukyara, “pruan ba kau bitar sa” lukisa.
18, 19. a) Wan kupia ra pâtkira wan dara walaia ba nahki help wan munisa? b) Wan kupia lakan, sakuna wan kupia dara walra ban kriwan pâtkira wan sakisa kaka, dia daukaia sa ki?
18 Yawan saurka kum daukuya taim, wan kupia bui wan maisapahkaia wisi pâtkira wan sakisa. Wan maisapahki ba wali wan kupia lakisa kaka, ani saurka kabia Lawana 51:1-19; 86:5). Sakuna wan kupia laki padin wan munan ningkara, wan kupia ban kriwan pâtkira wan sakisa kaka, dia daukbia ki?
sin swih tikan kabia. King Debit ra baku takan. Witin saurka tara nani daukan. Sakuna ai kupia kasak lakan ba mita padin brin. Debit ai saurka misbara kaikan, bara kli Gâd lâka krikbia apia ai kupia ra luki brin. Bara sin kaikan Jehova Gâd ba “yamni [sa, bara] wan pâtka nani swih tiki[sa]” (19 Wan kupia lakan sa kaka, ban sari kaia dan nit apia sa. Uba turbi wan munisa kaka, wan kupia ra “sap daukbia”. Wibia sa kaka, munka kaikbia Jehova ba kau tara sa wan kupia wal. Bara upla wala ra smalki ba baku, yawan sin Gâd latwan wan kaiki padin wan muni ba ra kasak lukaia sa (1 Jan 3:19, 20). Naiwa pyua ra kupia kumi, lilia, auyapah laka briaia ba karna sa. Sakuna wan kupia dara walra yamni kum ba mita sika, baha sat wankbia. Upla ailal yu kum saurka tara nani daukan, kuna naiwa lika baha sat auyapah laka ba kaiki, ai kupia dara walra yamni kum ni Gâd dukya daukisa (1 Korint 6:11).
20, 21. a) Bukka na dia dukyara paskan sa? b) Gâd mita kristian nani ra dia prika laka yaban, bara baha ba nahki yus munaia sa ki?
20 Baha liliaka laka brima help mai munbia wisi, bara Setan tasbaia saura tnata yua nani na ra kupiam dara walra pain kum ban brima dukyara sin bukka na paskan sa. Wel au, Baibil lâka sut tanka dukyara bukka na ra sip aisaras. Bara kupiam dara walra tanka ra, baku-naku dauks sin sip mai wiras. Kau ni, wapankam ra Baibil lâka ba nahki alki brih daukaia tanka laki kaikisi, kupiam dara walra lan, swapni kum brima help mai munisa. Diara kum wan auya tikbiara: Moses Lâka ba ra, ulbi yaban lâka nani kau yus munan. Galesha 6:2). Jehova mita kristian nani ra pri laka tara yabisa. Sakuna Baibil ra wan wisa prika laka na “saura laka pura prakaia” dukyara yus munbiara (1 Pita 2:16). Kasak sika! Prika laka na bui, Jehova ra latwan kaiki ba marikaia sip wan munisa.
Sakuna “Kraist Lâka ba” lika wan nikbisa smalkanka tanka ba kaikisi, wan kupia dara walra yus munaia (21 Jehova tanka stadi takaia ta krikram ba wina, raya ban kaiara mai brihwi yabalka ra dimram. Baha ra ban wapma wisi, puram suni rayakam ra Baibil lâka ba nahki alki daukma ba aman luki kaikisi, mahka alki daukaia sma. Kli kli baha daukma bara, “ai dara walaia lan” uplika kum takma (Hibru nani 5:14). Kupiam dara walra lankira kum alki brima taim, rayakam ra blisin tara kum kabia. Pain aihwaki yula kum baku, kupiam dara walra ba kainam kahbi wan Aisika painkira mawanra yamni man luki daukma. Baku lika, Gâd latwanka laka ra ban kama.
^ baiki.s 5 Hibru Ulbanka ra “kupia dara walra” wi ba kumi sin takras. Ban sakuna param sa, naha sat tikska nani ra wan kupia dara walra dukyara aisisa. Kan kupia wisa taim, upla kupia munuhta kat dia bara ba tanka ra aisisa. Bara tikska nani na ra lika upla insaitra dara kum —wan kupia dara walra ba— dukyara aisisa. Grîk Ulbanka ra lika aima 30 prais “kupia dara walra” wisa.
^ baiki.s 8 Baibil ba marikisa wan kupia ra saura wan dara walras kaka baman lukaia aitani apia sa. Naha tanka ra Pâl win: “Kupi dara walra na klin brisna, sakuna baku [sa] wisi yang na pâtkira apia sna lika wiras sna. Dawan sika lâika aisi dauki ba” (1 Korint 4:4). Apastil Pâl ra takan baku, upla kum kum sin kristian nani nina bliki rau sauhkisa, sakuna Gâd kupia laka daukisa wisi ai kupia ra pain ai dara walisa. Bara mika, yawan selp wan kupia dara walra klin sa lukaia ba bahki sa. Gâd mawanra klin kaia lika yawan plikisa (Wark nani 23:1; 2 Timoti 1:3).
^ baiki.s 10 Daktar ailal bila, rum diaia albika nani ba, rum wiria man dibia wiaia sip apia pali munisa wisa. Bahamna drap pan sin diaia apia sa.