SAPTA 10
Marit laka ba Gâd Latwankira Prisantka kum Sa
“Trit awa yuhmpa ba, ban pali dakbia apia.”—SMASMALKRA 4:12.
1, 2. a) Marit laka liliaka kum ra taim, yawan diaura ban kra lukisa, bara dia muni? b) Saptika na ra ani tanka nani laki kaikbia ki?
MARIT LAKA liliaka nani ra waia laik sma ki? Upla ailal laik kaikisa, kan rait wan kupia kangbi liliaka nani sa. Baha yua ra, marit taki kumi bani ba ai kwalka kau pain ba dimi, uba lilia ai dara wali ai rayaka kainara nahki lilia iwai ba lukisa.
2 Ban sakuna, diara kum param wiaia sa: Naiwa pyua ra marit taki aihkika ba trabil ailal tilak luisa. Baha mita, marit laka liliaka kum ra wisa taim marit takai nani ba lilia kabia yawan want sa. Sakuna baku sin lukisa: Ai maritka laka ba lilia, pyu wihka ra wabia ki? Wel, Gâd smalki ba brih wapaia trai munbia kaka lika, sip sa lilia takaia (Sins laka 3:5, 6). Ai rayaka ra yamni man taki Gâd latwanka laka ra ban kabia dukyara baha trai munanka ba nit pali kabia. Sakuna man marit, maîas kama sin tanka kum kum bara ba laki kaikma aitani sa: Dia dukyara lika marit takaia pain sa? Nahki muni maîa pain kum sakaia sip sa ki? Marit laka ba mapara nahki ridi takisa, bara marit laka ra ban lilia kaia wisi dia daukaia sa ki?
DIA DUKYARA MARIT TAKAIA PAIN SA
3. Dia muni diara bahki tawan marit takaia ba sinskas laka ra sa ki?
3 Upla ailal lukisa marit takras kaka, sip lilia takras. Matyu 19:11, 12). Apastil Pâl ba sin, maîas kaia ba yamni wan munaia sip sa win (1 Korint 7:32-38). Sakuna, Jisas, bara Pâl sin aisan ba, lâ kum baku taiban laka ra mangkras kan. Kau ni Baibil bila marit takaia apia lâka smalkanka ba “spirit kuninkira wina smalkanka” sa wisa (1 Timoti 4:1-3). Sakuna upla wan maisakapi ba mita, apia kaka diara bahki wala mita marit takaia ba aitani apia sa. Kau ni, maîas kaia laka ba Jehova warkka kau pain daukaia dukyara yus munaia sip sa.
Bara ai maîa kum sakras sa kaka, ai auyapah kat sip takras kabia lukisa. Kuna baku lika apia sa! Jisas ra luki kais: Witin marit takras kan. Witin sin win, maîas kaia ba diara kum pain, bara ya ya maîas takaskaia sip ba, ban baku kabia ta baikan (4. Dia muni luhpa pakaia wisi marit laka ba plis kum pain kahbisa wiaia sip sa ki?
4 Ban sakuna, diara kum kum bara sa ki, baha tawan lika marit takaia aitani sa? Au sika! Kan marit laka ba sin Gâd prisantka kum, yamni ailal muni lilia wan sakaia sip sa (Blasi sturka 2:18). Pas baku, luhpa pakaia wisi plis kum kahbisa. Kan luhpa nani ba nit sa aisa-yapti bui witin nani ra latwan kaiki smalki wapni ra mangkbia (Lawana 127:3; Epesus 6:1-4). Sakuna, diara wala nani sin bara sa baha tawan marit takaia ba aitani sa.
5, 6. a) Smasmalkra 4:9-12 wi ba kat, panika kum briaia ba dia yamni munisa ki? b) Nahki muni maritka laka ba awa yuhmpa bri kiwka kum baku takaia sip sa?
5 Naha saptika lalka ba ani tikska wina sakan ba kaisa laki kaikaia: “Kau yamni sa wal ba wihki kumi ba wal, kan ai warkka ba mana kau yamnika sakbia bamna. Witin nani kumika ba kauhwisa kaka [...] wala mita bukisa; sakuna alai kabia yakan ba kauhwisa kaka, upla wala apu ya witin ra bukaia! Baha purkara, upla wal krikri ra prawbia kaka, pana pana ai [taya] laptika bribia, Smasmalkra 4:9-12).
sakuna yakan kaka nahki lapta takbia? Upla kumira sip sa pura luaia, sakuna upla wal ra sip mapara buras. Baku sin trit awa yuhmpa ba ban pali dakbia apia” (6 Tikska na ra pana laka ba tara sa tanka ba dukyara kau pali aisisa. Sakuna marit laka bilara alki brih daukaia sip sa ki? Sip sa sika! Kan wan panika kau latwankira ba wan maîa sa bamna, help laka, maisanihkan laka, bara kan kahban laka tikska ra aisi ba, maritka laka ra sakaia sip sa. Sakuna waitna kum mairin kum wal asla laka ba kau karna kabia dukyara, diara wala kum bara ba nit sa. Baku lika, tikska na wi ba baku trit awa yuhmpa bri ba kau karna kabia. Baha awka yuhmpa ba ya sa ki? Jehova sika! Marit laka ba tilara Jehova rait bara sa taim, bara maîa wal sut ba witin wi ba kat daukaia trai munisa kaka, kau karna asla takisa.
7, 8. a) Kristian maîas ai kupia brinka alki takaskaia karna muni nani ra, Pâl dia win? b) Marit laka ba dukyara Baibil ra dia ba param smalkisa ki?
7 Bara marit laka ra baman, waitna mairin kum wal briaia, lâ kat ai brinka nani auyapah daukaia sip sa (Sins laka 5:18). Maîas kum ba uba ‘wahma-tyara pyua ba’, wibia sa kaka, baha pyua ai kupia brinka kau lapta ba pat luan sa kaka, dia daukaia sip sa? Ai wîna brinka ba dan sip alki takaskras sa kaka, bara taski laka ra kauhwaia sia bara sa kaka sin, spirit hulikira ni Pâl naku win: “Wînam brinka ba sip alki takaskras sma kaka, marit taks; kan aitani sa marit takaia ba, wan wîna brinka karna ni amaia ba wal” (1 Korint 7:9, 36; Jems 1:15).
8 Nahki kabia sin, marit takaia want nani ba diara kum pain nu takaia sa: “Marit taki uplika nani ba [...] trabil nani bribia” (1 Korint 7:28). Maîas taim trabil kum kum apu ba, marit takuya taim lika takisa. Bahamna, upla kum marit takaia lukisa kaka, nahki muni trabil uya apu, kau yamni bribia ki? Bapanka kau tara kum ba sika, maîa pain kum bak sakaia ba.
MAÎA PAIN KUM BAK SAKAIA WISI
9, 10. a) Lalukra apia kum wal marit takaia ba panis bukisa dukyara Pâl dia win? b) Gâd lâka bila walras, lalukra apia kum wal marit taki aihkika nani ra dia takisa ki?
9 Spirit hulikira mita Pâl ra munan ai maîa pliki nani ba dukyara bapanka kum ulbia. Ma mangkaia warkka ba wina tanka kum saki naku win: “Upla [kasak] lukras bangwi ba wal, twilkaika kumira yarka mai prakbiara” (2 Korint 6:14, [LRW], 1986). Tasba tukbaia wisi daiwan wal sim dusa twilkbia mangkma sa kaka, dia takbia luki? Kum ba wala ba wal kau karna, apia kaka kau yahpa sa kaka, wal sut ba aihka ai dara wali panis wauhwisa. Sim baku, lalukra kum lalukra apia kum wal marit laka twilkanka ra sa taim, panis sin uba wauhwisa. Kan maîa bani ba diara sat wala kum plikisa: Kum ba Gâd latwanka laka ra ban kaia plikisa, sakuna wala ba lika uya lukras, apia kaka lukras pali sa. Bara baha sut taka, maîa wal sut ba aihka ai dara walisa. Kasak sika! Pâl smalkan ba kat kau pain sa wan maîa ba “lalukra kaia” (1 Korint 7:39).
10 Sakuna kum kum ba, uba yakan ai dara walisa, bara lukisa lalukra apia kum wal marit takbia kra sin kau pain kabia. Bara mahka ai kyama praki Gâd lâka bila walraskira Jehova uplika apia kum wal marit takisa. Sakuna ban ai sarka paskisa! Kan kaikisa ai maîa plikan ba wal diara kau tara ba asla sip daukras. Bara las kat, ban kra kau yakan ai dara wali alai inisa! Sakuna lilia lukisa kan kristian tausin tausin ai kyama lihni Gâd lâka bila wali, Jehova ra kasak luki, baha sat mistikka daukras (Lawana 32:8). Maîas bangwi si, yu kum Gâd uplika tila wina maîa kum sakbia bila kaikisa.
11. Maîa pain kum bak sakaia wisi, dia helpka bara sa? ( Wahya 114 ra ulban ba sin kais.)
11 Wel au, maîa pain kum bak sakaia wisi, dis Jehova uplika tila wina kabia baman lukras. Sakuna wal sut sim satka kaia sa, bara spirit laka ra sim sat luki daukanka bri kaia sa. Bara Gâd ra sin latwan kaiki kaia sa. Alba kasak ba, naha dahra aihwa ulbi sakan sa. Bara aitani kabia wan pura suni, ulban ba aman laki kaiki si alki brih wapaia (12. Kuntri ailal ra nahki maîa bak sakisa ki, bara baha laka ra ani Baibil tanka ba pain sa?
12 Kuntri ailal ra, aisa-yapti bui ai luhpia maîa kum bak sakisa. Baku daukisa kan lukisa aisika-yaptika ba rayaka tanka kau nu ba mita, ai luhpia maîa kum sakaia wisi kau lan sa. Bara kaikbia sa kaka, Baibil pyua ra baku, naiwa sin baha sat maritka laka nani ba pain takisa. Naha laka ra, naiwa pyua ra aisa-yapti baha sat maritka laka dauki ba dukyara, Ebraham nahki daukan ba tanka pain kum sa. Ebraham ba ai luhpia Aisak ra maîa mairin kum plikan taim, tyarka pamalika ba upla lalahkira tara kabia lukras kan, kau ni —ai suliarka helpka bak— mairka ba Jehova dukya dadaukra kabia aihwa plikan (Blasi sturka 24:3, 67). *
MARIT TAKAIA WISI NAHKI RIDI TAKAIA?
13-15. a) Waitna kum ai maîa pliki ba ra, Sins laka 24:27 wina nahki help briaia sip sa? b) Marit takaia wisi mairin kum ba nahki ridi takaia sip sa ki?
13 Man marit takaia want sma kaka, selp luki kais: Marit takaia dukyara ridi sna ki? Ansika ba sika, latwan
laka, upla wal briaia laka, yakan kaia laka, apia kaka luhpa sahwaia dukyara dia lukisma wina lika apia sa. Sakuna, taura lika kaina manas diara kum kum luki kaia sa.14 Baha laka ra waitna kum ai maîa pliki ba, Baibil ra naku wi ba aman luki kaia sa: “Bisniskam nani ba yabal ra dauks bara namsla ra sin ridi dauki bris warkkam nani ba; bara baha ningkara wamtla ba makma” (Sins laka 24:27). Dia wiaia want sa ki? Baha yua nani ra, waitna kum ai ‘watla ba makaia’, —wibia sa kaka, ai pamalika briaia— want kan kaka, pas taura selp lukaia kan: “Mairin kum main kaikaia, bara luhpa sin pakaia ridi sna?”. Marit takras kainara, ai nasla ra wark daukaia kan. Bara naiwa pyua ra sim baku takisa. Ani waitnika marit takaia want ba, ai wihrika twilkanka alki briaia ridi kaia sa. Kan ai wîna tara pain kaka, wark taki kaia sa. Baibil bila waitna kum ba spirit laka ra, wîna tara laka ra, bara ai pamalika nahki ai kupia dara wali ba mapara nitka nani main kaikras sa kaka, kasak lukras uplika kum wal kau saura takisa! (1 Timoti 5:8.)
15 Marit takaia wisi mairin ba sin ridi kaia sa. Ai maîa waitna ta baikaia, bara utla ba main kaikaia daukanka kum kum nit pali ba dukyara sin Baibil ba aisisa (Sins laka 31:10-31). Ya ya —mairin-waitna kabia sin— ridi apia si, marit takisa kaka, ai wîna ra baman luki uplika takisa. Dia muni? Kan ai maîa takai uplika ra lukras. Nahki kabia kra sin, marit takaia luki nani ba spirit laka ra kau pali ridi kaia sa. Dia wiaia want sa ki?
16, 17. Marit takaia luki nani ba, ani Baibil lâka bapanka nani ra aman luki kaikaia sa ki?
16 Marit takaia ridi kaia lika, maîa mairin ra, bara maîa waitna ra sin Gâd dia warkka daukaia wi ba ra aman luki kaikaia tanka sa. Naha laka ra waitna ba, pamali kum lalka kaia tanka ba pain ai tanka briaia sa. Kan lalka kaia Epesus 5:23). Baku sin kristian mairin ba, maîa mairin kaia ba kulkanka tara bri warkka kum sa ai tanka briaia sa. Baha mita, selp luki kaia sa: “Wilin sna ‘maîa waitna kum lâka’ munuhtara kaia?” (Rom 7:2). Mairin maîas ba, Jehova bara Kraist lâka munuhtara sa (Galesha 6:2). Sakuna marit takbia sa kaka, kau lâka kum —ai maîa waitna lâka ba— mina munuhtara kabia. Kli selp luki kaia sa: “Sip kamna ki, mistik taki waitnika kum lâka munuhtara si, kupi aiska ni witin ra ta baiki kaia?”. Baha walisi, aihka lukisa kaka, kau pain sa marit takbia apia.
ba sika, taibi mamunra kaia tanka apia sa, sakuna Jisas daukan ba kat lalka pain kum kaia lika (17 Baha purkara sin, maîa nani ba pana pana ai nitka nani sat sat bri ba auyapah daukaia ridi kaia sa (Pilipai 2:4). Pâl ulbi win: “Kumi bani maîam mairin nani ra latwan kaikaia sma sin wînam pali ra baku, bara maîa mairin ba ai maîa waitna ra kulkaia sa”. Spirit hulikira bak ulban ba kat, Pâl tanka brin waitna ba nit sa witin ra kulkisa kaikaia, bara mairin ba lika witin ra latwan kaikisa ai dara walaia (Epesus 5:21-33).
Sins laka bri kut taki ailal ba upla kum ra ai yula kahbia makabisa
18. Kut taki taim, dia muni kau pali wan kupia alki takaskaia sa ki?
18 Kut taki pyua ba sika, lilia kirbi taukaia pyua kum baman lika apia sa. Kau ni, wal sut ba pana pana nahki kulkan laka marikbia sapa, bara maritka pain kum takaia sip sa sapa laki kaikaia pyua kum sa. Baku sin brinka nani alki takaskaia pyua kum sa! Dia muni? Kan uplika wala ba kupiam awa takuya taim, uba lamara kaia laik bamna, saurka kum ra kauhwaia isi sa. Ban sakuna, rait aihwa latwan kaikisa kaka, spirit laka ra dia dia wala ra saura munaia sip dukya nani ba wina laiura kabia (1 Tesalonaika 4:6). Bahamna, kut taki nani ba sika, ai kupia alki takaskan laka pakaia nit sa. Kan marit takbia kaka, marit takras kaka sin, bahamuna misar yus munbia.
NAHKI MUNI MARITKAM LAKA BA WIHKA RA WABIA DAUKMA KI?
19, 20. Upla ailal ba marit laka mapara nahki lukisa ki, bara kristian nani ba nahki lukaia sa? Tanka mariks.
19 Marit laka kum wihka ra wabia want sa kaka, pramis daukan ba kasak kulkaia sa. Tilivisan ra, marit liliaka yua ba dis lilia soka prakanka kum sa. Sakuna rait upla rayaka ra lika, marit liliaka ba sika ta krikanka kum baman sa. Jehova mita upla wal ra wihka asla kabia daukan dukya kum sa (Blasi sturka 2:24). Uba sari, kan naiwa pyua tasba uplika ba aihka lukisa. Bara plis ailal ra upla bila marit takan nani ba “wilkan sa wisa”, kan lukisa diara sut pain kaka trabil apu, sakuna trabil takbia kaka, lanhkaia isi sa.
20 Upla ailal lukisa marit laka ba dis pramis kum krikaia sip dukya kum sa. Baha mita lilia marit takisa, kan trabil takbia sa kaka, apia kaka bila kaikan ba kat takras kaka sin, ai maîa ra lulki swiaia sip sa lukisa. Sakuna wan auya tikbiara Baibil ra, upla asla taki ba —maritka laka ra baku— tanka aisi ba dukyara rup kum wal prakisa. Naha laka ra, duri tara nani kabu ra tauki rupka nani ba, skwal tara nani pruki ba mapara sin, dakwras, slingwan sin takras. Rait asla karna dukya sa! Wel maritka laka ba sim baku sa. Maritka laka ba pyu wihka ra wabia dukyara Jehova bui luki daukan. Amya tikpara Jisas wisata: “Gâd mita asla prakan ba, upla mita dakbi sakaia apia sa” (Matyu 19:6). Yawan kristian nani ba sim sat lukaia sa. Baha sut kaikisi muni, maritka laka ba twilkanka uba wihra kum sa wiaia sip sa ki? Apia pali aihwa!
21. Maîra nani ba dia pain lan takan kaia sa ki, bara ani wina baha tanka lan takaia sip sa?
21 Marit kumi bani ba ai maîa ra yamni luki ai painka kaikbia sa kaka lika, maritka laka ba ra auyapah lilia laka Lawana 130:3, Miskitu Salmo Lawana nani, 1960). Sim baku, maîra nani ba nit sa pana pana yamni luki wala mistikka ba swih tikaia (Kolosi 3:13).
aihwa pliki sakaia sip sa. Baku taim, upla mistikka mapara wan nakra prakisa apia? Apia sika! Luki kais: Jehova ba, upla mistikka mapara ai nakra prakras sa, sakuna ban yawan dia yamni dauki ba kaikaia plikisa. Lawana aîulbra ba win ba kat yawan au takisa: “Upla watauanka nani kulki brima kaka, Jehova, Dawan, ya pali [mamwanra] bubia?” (22, 23. Ebraham Sara wal, maîra nani ra dia tanka pain mangkisa?
1 Pita 3:6). Sara ba ai kupia aiskakira ni Ebraham ra kulki kan.
22 Pyu lui auya taim, maritka laka ba mita kau lilia wan sakaia sip sa. Baibil ba Ebraham Sara wal pat almuk ai maritka laka sturka wan marikisa. Sara pat almuk —ban kra 60 mani alkan— kan taka, isi apia kaia kan, ai watla pain Ur taunka ba ra swisisi, tent watla nani ra iwaia. Sakuna ai maîa laka munuhtara kaia wisi, ba kat daukan. Kasak sika! Ebraham daukaia luki kan nani ba yamni takbia dukyara, Sara ba ai maîa ta baikanka tara kum kan. Ban ai maîa helpka tara kum kan. Sakuna upla kaikbia dukyara, pura taya man lika daukras kan, kau ni ai kupia munuhtara sin Ebraham ra dawan maki kan (23 Wel au, wal sut ba, sim sat ban lukras kan. Yu kum Sara mita diara kum makaban ba Ebraham laik apia kaikan. Ban sakuna, Jehova ta brin ba kat, bauan laka ni ai maîa mairin bila walan. Bara baha taka mita pamalika ul ba yamnika brin (Blasi sturka 21:9-13). Naiwa pyua maîra nani sut ba —pat aihwa wina marit takan kaka sin—, Ebraham Sara wal tanka ba wina diara ailal lan takaia sip sa.
24. Dia sat maritka laka nani lika Jehova ra prana yabisa ki, bara dia muni?
24 Kristian kangrigisanka ra marit laka tausin tausin bara ba bilara, maîa waitna ra kulkisa, maîa mairin ra latwan kaiki tara kulkisa, bara Gâd kupia laka daukaia ba pas taura mangkisa. Kasak sika! Marit laka lilia kum briaia ba sip pali sa! Kaikata baku, man sin marit takaia lukisma kaka, maîam ba pain bak saks, bara aitani pitka kat ridi taks. Baku lika maritkam laka ra kupia kumi latwan laka ba bara kabia. Baha sat asla takaia ba lika, Jehova ra prana yabia, bara Gâd latwanka laka ra ban kaia dukyara sin help mai munbia.
^ baiki.s 12 Patitara Gâd uplika ailal ba, ai maîa mairin ailal bri kan. Daukanka na sika, Gâd mita mangkras kan. Jehova mita swin Israel uplika ba nisan kum takras kainara baku daukbia. Ningkara sin swin baku daukan, sakuna lâ kum kum bapi mangkan. Ban sakuna, kristian laka pyua aimakan taim, baku sip daukras pali lâka bapi mangkan (Matyu 19:9; 1 Timoti 3:2).