1, 2. Naiwa pyua ra ani Gâd prisantka ba nit pali sa ki, bara dia muni?

WAN AISA painkira ba, prisantka pranakira kum —sinska bri rayaka kum witin dauki ba tnata lukaia sip ba satka— wankan sa (Blasi sturka 1:27). Baku wan paskan ba tingki, Baibil bapanka nani ra luki kaikaia sip sa. Bara alki brih daukisa kaka, spirit laka ra pawi, Jehova ra latwan kaikbia, bara upla “ai dara walaia lan, bara pat kaikisa wiaia: Naha na pain, bara naha na saura sa” (Hibru nani 5:14).

² Naiwa pyua ra, Baibil bapanka smalki ba tanka pain kaikaia nit pali sa. Kan tasba na ra diara ailal wan lal blakaia sip ba bara sa. Bara wan rayaka ra dia dia takaia sip ba mapara lâ kum sakaia sip apia pali sa. Tanka kum baku, sîka plikaia laka ra luki kais. Sakuna kau pali, tala ba sîka baku yus muni ba ra luki kais. Jehova bila wali nani ba, bahamuna tanka ba pain briaia sa. Sîka baku tala yus muni ba dukyara, wan kupia dara walra klin bri kaia, bara ban Gâd latwanka laka ra kaia dukyara sin, yawan dia nit sa ki? Baibil ra bahamuna aisi ba yawan tanka pain briaia nit sa (Sins laka 2:6-11). Kaisa Baibil bapanka kum kum laki kaikaia.

3, 4. Tala ba huli sa dahra Baibil ra ahkia aima pas aisan ki, bara ani lâka nani ra marikan sa?

³ Kên Ebel ra ikan taim, Jehova bui pas trip marikan rayaka ba tala ba wal sut hulikira sa. Aîkra ra naku win: “Man dia daukram? Tasba wina man muihkam talya bila baikra ba,  yang ra ai winisa!” (Blasi sturka 4:10). Jehova mapara Ebel “talya” ba sika, ai rayaka aihka saura yaba laka ra tikan ba tanka kan. Wibia sa kaka, Gâd bui aîkra ra pana munbia dukyara, Ebel talya ba kisbi makabi kan pitka ra sa (Hibru nani 12:24).

⁴ Noa Lisamrika ba ningkara, daiwan wîna piaia sip sa Gâd mita adar yaban taim, lâ sin kum mangkan. Gâd naku win: “Sakuna wîna tala bri nani ba, man nani pima apia, kan tala ba sika upla rayaka sa bamna. Au, kasak pali man nani wina talyam, rayakam ba mana yang makabamni” (Blasi sturka 9:4, 5). Noa kyamka baku, naiwa pyua ra yawan sut adarka na alki briaia sa. Gâd bui Kên ra laui win tanka ba, tikska na mita kau param takisa. Kan raya nani rayaka ba, talya ra marikan sa. Baku sin wan marikisa rayaka ba, tala ba sin yawan kulkras kaka, Jehova —raya kaia Karma ba sika— wan lâka daukbia (Lawana 36:9).

5, 6. Tala ba uba huli tara sa tanka ba, Moses Lâka ra nahki marikan sa? ( Wahya 78 ra ulban ba kais.)

⁵ Bapanka tara wal sut na, Moses Lâka ra sin param marikan sa. Libait laka 17:10, 11 naku wisa: “Israel luhpia nani, tringsar nani sim sut, tala pisma kaka [...,] yang mita baha uplika ba, upla nani tila ba wina sakamna. Ai rayaka bri nani ba sut, tala bri ba mita raya sa. Baha mita yang man nani ra mai wiri, tala ba ni baman altarki purara laiki upla saurka nani dauki ba pura mana aibapaia [sip sa], kan tala ba sika upla rayaka mana aibapi ba”. (“ Tala ba Saurka Mana Aibapisa” ulban ba kais.) *

⁶ Tala ba altarka purara yus munras kan kaka, tasba ra laikaia kan. Baku dauki muni, talya ba ai Dawanka pali ra kli laki yaban tanka kan (Kli smalkan 12:16; Isikiel 18:4). Sakuna, diara kum lika param takisa: Tala piras kaia wisi, Israel uplika ba uba ai kupia ra luki tala tahwi lupia sut ba sakaia wari takras  kan. Sakuna, daiwra nana taih dakbi talya laikbia yaban kaka, ai kupia dara walra pain ni piaia sip kan. Kan Rayaka-Yayabra ra kulki kan ba mariki kan.

7. Debit mita tala ba huli kulki kan ba nahki marikan ki?

⁷ Waitna kum tala ba dukyara Gâd lâka ba pain ai tanka brin ba sika, Debit kan. Baibil bila Gâd mita Debit ra ‘pain kaiki  kan’ wisa (Wark nani 13:22). Yu kum, Debit uba li din dauki kan. Bara waitna kau tahplu yuhmpa mita, baha walisi mahka waihla nani kyampka kat wih diman, liwahntika wina li pangki Debit ra bri sal yaban. Debit dia win luki? “Naha waitna yuhmpa na talya disna baku sa, ai rayaka ba prura mihta ra mangki ba wina [li] bribalan bamna!” Debit mapara, laya na, waitnika nani talya ba, wibia sa kaka rayaka ba prais takan. Baha mita, li uba din dauki kan sakuna, witin “laya ba diras [...] tasba ra laiki sakripais baku dauki Dawan ra yab[an]” (2 Samyuil 23:15-17).

8, 9. Kristian kangrigisanka ba bapan taim, rayaka ba dukyara, bara tala ba dukyara sin Gâd lukanka ba sat wala ra lakan ki? Tanka mariks.

⁸ Tala ba dukyara Noa ra lâka yaban ba wina mani 2.400 luan kan, bara Israel wal Lâka bapan ba mani 1.500 luan ningkara sin, Jehova mita ai spiritka ni yaban patitara kristian kangrigisanka Ta Bri kan Almukka nani Daknika ba naku ulban: “Spirit Hulikira [ba] yamni kaikan, yang nani sin baku, man nani puramra diara wihra nani mangkaia apia, sakuna naha diara aitani nani yakan man mika: Man nani diara nani aidul ra sakripais dauki yan ba wal prawaia apia, tala wal sin apia, diara nani katwi ikan ba sin apia, rug laka wal sin prawma apia: Man nani baha nani alkras ban swima kaka, man nani aitani daukma” (Wark nani 15:28, 29 Lâ Raya Wauhkataya [LRW], 1986).

⁹ Bika! Patitara Ta Bri kan Almukka nani Daknika ba, tala ba huli kulkan, bara saura yus munisa kaka, aidul laka, apia kaka rug laka daukaia prais taki kan. Naiwa yawan sin baha bapanka alki brisa. Bara tala lâka ba dahra wapni kaia dukyara, diara daukai bara, Baibil ra dia wi ba aman laki kaikisa.

10, 11. a) Jehova Witniska nani mita tala ba, bara tala ba bilara diara walhwal kau bri ba sin, ai wîna ra dingkaia ba nahki kaikisa ki? b) Tala ba dahra, dia lika kumi bani dia daukbia selp luki kaikaia sa?

¹⁰ Tala ba ‘alkras ban swiaia sa’ lâka ba kulkisa tawan, Jehova Witniska nani ba ai wîna ra tala dingkras, ai talya ba suni  swiras, bara upla wala ra sin yabras. Gâd lâka ba kulki ba mita, tala ba bilara diara walhwal kau bri ba —tala pauni ba, tala pihni ba, plakitas ba, bara plasma ba sin— wan wîna ra dingkras.

¹¹ Sakuna naiwa pyua ra baha walhwalka nani ba pis pis ra wahbi muni yula kau sirpi lupia wala nani sin saki, sîka sat sat paskisa. Baha yula sirpi nani ba sin “tala” sa ki? Bahamuna lika, wan wîna ra dingkaia sip sa ki? Upla bani dia daukbia ba, selp luki kaikbia. Baku sin, masin kum ra wan talya klin dauki ba (Hemodiálisis wi ba), wan wîna wina tala taka kum saitra mawahki, watlika ra swiru kum wan wîna ra mangki, ningkara tala taka ba kli wan wîna ra dingki ba (Hemodilución wi ba), bara masin kum ni wan talya laiwi ba wan wîna ra kli dingkaia ba sin, —yawan wan talya kaka, bara suni swiras kan kaka lika— upla bani dia daukbia ba selp luki kaikbia. (Ulbanka Taka wahya 215-218 ra laki kais.)

12. Wan kupia dara walra kat selp daukai ba dukyara, nahki luki daukaia sa?

 ¹² Yawan kumi bani daukaia luki ba Gâd ai kupia lukras sa ki? Lukisa sika! Kan kaikisa diakan yawan diara luki dauki ba (Sins laka 17:3; 21:2; 24:12). Bahamna, sîka kum briras kainara, bara daktar kum mita diara kum wan munbia yawan au takras kainara sin, dia daukaia sa ki? Pas pali, wan pura suni tanka sut ba laki kaikbia. Bara ningkara lika, wan kupia dara walra lan ba mita dia wan wi ba daukbia (Rom 14:2, 22, 23). Yarka upla wala ai kupia ra nahki wali ba, kupiam ra dingkbiara. Bara upla wala ra sin “Man ba yang kaka, dia daukma ki?” wali taukbiara. Kan naha bisniska nani ra, kristian kumi bani “yakan ai karbanka ba twilkaia sa” (Galesha 6:5; Rom 14:12; “ Tala ba Huli Kulkisna ki?” ulban ba kais). *

13. Jehova lâka nani ba witin dukyara dia marikisa ki? Tanka kum mangks.

¹³ Smalkanka lâka nani Baibil ra ba marikisa Jehova ba Lâ Babapra sinskira, ai luhpia nani ra lukisa Aisa latwankira kum sa (Lawana 19:7-11). ‘Tala wal prawaia apia’ adarka ba, yawan sîka kakaira takbia wisi wankras sa. Ban sakuna sip sa wan wîna ra tala dingkaia pâtka wina wan kaina kahbaia (Wark nani 15:20, [LRW], 1986). Kasak sika! Sîka pura kakaira ailal mita lukisa tala dingkraskira aparit munaia ba “gûl tnatka sa”. Bara kristian rait aihwa nani baku, yawan baha ra kaikisa Jehova ba sika, Aisa kum latwankira, bara pura luan sinskira pali sa (Aiseya 55:9; Jan 14:21, 23).

14, 15. a) Jehova ai uplika ra uba luki ba, ani lâka nani ra marikisa? b) Baha lâka bapanka nani nahki brih wapma ki?

¹⁴ Jehova bui ai uplika pât dimras kabia ban luki ba dukyara, Israel luhpia nani ra lâ ailal yaban ba ra marikan sa. Naha tanka ra, witin nani ra adar munan plurka pura kir ra  baranda kum kutbi mangkaia. Dia tawan? Kan plurka pura bak upla uba luisa bamna, aksidint kum takbia apia wisi lâka ba yaban (Kli smalkan 22:8; 1 Samyuil 9:25, 26; Nihimaya 8:16; Wark nani 10:9). Baku sin, bip wainhka uba prautkira nani ba, pain ai watla ra kutbi briaia adar munan (Impakan sturka 21:28, 29). Bara ya ya lâka nani na bila walras kan kaka, upla talya laikan pâtka ra kauhwaia sip kan.

¹⁵ Bara man, lâka bapanka nani na nahki brih wapma ki? Wel, duarkam, baikkam, bara wamtla sin pain paski briaia sma. Wakisma taim, krisi baku wakaia apia sma. Daiwram nani wal, warkkam ra, apia kaka lilia takaia wisi aksidint apu kabia sin luki kaia sma. Au sika! Kan plis kum kum ra wahma-tyara nani ba krisi puli ba mita aksidint kum taki selp prui tiwbia daukisa. Baha mita, wahma-tyara kum ai rayaka ba kulki Gâd latwanka laka ra ban kaia want sa kaka, lilia takaia wisi ai rayaka pât ra dingkras. Kan latwan briaia sip ba pain nu sa! Bara ai rayaka pât ra dingkras taka misar kau lilia sa (Smasmalkra 11:9, 10).

16. Ani Baibil lâka ba luhpa iki sakaia mapara aisisa ki? (Wahya mina ba kais.)

¹⁶ Gâd mapara upla rayaka ba —bibi swap lupia ai yapti byara ra rayaka ba kat sin— manakira sa. Patitara Israelka ra, kwihra tiwan mairka kum ra upla mita latwan yaban, bara mairka ba apia kaka bibika ba pruan kaka, latwan yaban uplika ba aîkra takan, bara “pana sin witin ba ikaia” kan (Impakan sturka 21:22, 23). * Bara naiwa pyua ra mani bani, rug laka pri dauki taukaia wisi bibi swap lupia milian milian upla iki saki ba dukyara, Jehova nahki ai dara walisa lukisma?

17. Baibil tanka lan takras kainara, luhpa iki sakan mairka kum ra nahki maisanihkaia sip sa?

¹⁷ Sakuna mairin kum Baibil tanka lan takras kainara luhpa  iki sakan kaka, nahki kabia ki? Jehova bui sip padin munras? Sip sa sika! Kan ya ya ai kupia rait lakisa kaka, bara Jisas ai talya laiki yaban ba tingki, upla saurka swih tikisa (Lawana 103:8-14; Epesus 1:7). Kraist bui win: “Yang balras upla kasakkira  nani ba paiwaia, sakuna upla saurakira nani lika, [...] ai saurka nani wina ai kupia lakbia dukyara” (Luk 5:32).

18. Upla wala ra saura munaia brinka ba ani wina bal taki ba dukyara Baibil dia wisa ki?

¹⁸ Jehova bila wan walkara saura munaia apia sa wisa. Sakuna baku sin, bahamuna upla ikaia brinka wakia pali ba —wibia sa kaka, misbara laka ba— wan kupia wina sakaia adar wan munisa. Apastil Jan ba naku ulban: “Ai muihni ra latwan kaikras ba lika upla aîkra sa” (1 Jan 3:15). Yawan upla kum ra laik apia tanka lika aisaras sa, sakuna uplika ba pruan kabia kaikan wan daukaia tanka lika aisisa. Baku wan dauki ba mita uplika nina aisaia, apia kaka uplika ba diara kum saura Jehova lâ daukbia nit ba daukan dukyara latubaia wan brihwaia sip sa (Libait laka 19:16; Kli smalkan 19:18-21; Matyu 5:22). Au sika! Wan kupia wina misbara kaikan laka ba sakaia nit pali sa (Jems 1:14, 15; 4:1-3).

19. Gâd lâka nani alki dauki uplika ba Lawana 11:5 bara Pilipai 4:8, 9 ba wina dia lan takisa ki?

¹⁹ Rayaka ba Gâd kulki ba kat yawan sin kulkisa kaka, bara ai latwanka laka ra ban kaia lukisa kaka sin, praut laka sat sat bara ba wina saitra kabia. Lawana 11:5 bila: “Rau sauhkan lâka lihki uplika ra [Jehova bui] saura pali kaikisa” (Miskitu Salmo Lawana nani, 1960). Kuna tikska na ra Gâd dia luki ba wan wi ba purkara, wan rayaka nahki brih wapaia sin wan wisa. Kan marikisa yawan Gâd ra latwan kaikisa kaka, lilia takaia wisi rau sauhkan laka ra wan platukbi dukya nani ba plikbia apia. Sim baku, Pilipai 4:8, 9 ra sin yawan lan takisa Jehova ba “kupia kumi Gâdka [sa]” mita, yawan diara yamni, sunu, kulkanka bri, bara kupia kumi laka buki sat nani ni wan sinska wan kupia sin bangkaia sa.

20-22. Kristian nani ba tasba bisniska ba nahki kaikisa, bara dia muni?

²⁰ Gâd mawanra Setan tasbaia ba upla talya laikan pâtkira  pali sa. Bara ai gabamintka nani Baibil ra daiwan kraskira baku mariki ba, upla milian milian iki tikan sa. Baha tilara Jehova uplika ailal pruan sa (Danyal 8:3, 4, 20-22; Param marikan [Reveleshan] 13:1, 2, 7, 8). Bara lalah bisniska wihki tasba sinska asla takanka nani ba, naha daiwan kraskira nani ra ta baikan sa bakahnu mihta sakbi raks kau aihka saura lukaia sip ba paski saki atki lalah ailal apahkisa. Latan sa! “Tasba aiska na lika Setan karnika munuhtara sa.” (1 Jan 5:19.)

²¹ Ban sakuna, Jisas nina blablikra nani kumi bani ba, bara sut asla takanka kum baku sin “tasba wina uplika apia [sa]”. Baha mita, pulitik bara war bisniska dimraskira, upla talya laikan pâtkas bangwisa (Jan 15:19; 17:16). * Bara witin nani ra rau sauhkaia wisi nina bliki taim, Kraist daukan ba baku blahwras sa. Sakuna latwan laka ni ai waihla nani tawan kau ni ai pura sunisa (Matyu 5:44; Rom 12:17-21).

 ²² Sakuna kau pali, rait aihwa kristian nani ba “Babilun tara ba” wal, wibia sa kaka, tasba aiskara bakahnu ra rilidian kuninkira nani sut ba wal asla takras. Kan baha ba upla talya laikan ba mita kau pâtkira sa. Baibil bila Babilun Tara mihta ra sika “Gâd dahra aisasara nani talya, Gâd uplika nani talya sin baha ra kaikan [...], naha tasba ra ikan nani talya ba sin sut”. Baha taka mita wan wisa: “Baha [...] wina bal taks” (Param marikan 17:6; 18:2, 4, 24).

23. Babilun Tara ba wina bal takaia ba dia tanka sa ki?

²³ Babilun Tara ba wina bal takaia ba sika, dis wan nina ulbi bri ba dikbia makabaia baman tanka apia sa. Sakuna, rilidian kuninkira watauanka nani —rug laka, pulitik dimaia, bara gridi laka baku— dauki, apia kaka ai uplika daukbia swi ba mapara sin yawan uba saura kaikaia lika tanka sa (Lawana 97:10; Param marikan 18:7, 9, 11-17). Kan Babilun watauanka ba taka, upla talya uba laikan sa!

24, 25. Upla talya laikan pâtka tawan ai kupia lakan uplika ra umpira kaikaia dukyara Jehova dia pali kaikisa ki, bara Israel pyua ra bahamuna tanka ba nahki mariki kan?

²⁴ Mayunra rait aihwa ra dimras kainara, sat kum ra yawan sut Setan tasbaia ba ta baiki kan, bara ai pâtka sin sat kum ra twilki kan. Sakuna nanara yabal raya kum bak brih wapisa. Kan Kraist sakripaiska ra kasak luki wan rayaka Gâd ra yaban sa. Bara Gâd bui umpira wan kaiki spirit laka ra wan kaina kahbisa (Wark nani 3:19). Baha kaina kahbanka ba sika, patitara yukuwaia taunka nani ba mita marikan sa (Kulki kaikan 35:11-15; Kli smalkan 21:1-9).

²⁵ Yukuwaia taunka nani na dia dukyara kan? Israel uplika kum ai dara walras upla wala ra ikan kaka, yukuwaia taunka kum ra plapaia sip kan. Taunka ba ra wihta nani mita uplika lâka dauki, uplika ba prîst kau tara pruan ba kat taunka ra iwi takaskaia kan. Pruan wal baku ani anira waia pri kan. Naha sut wan marikisa Gâd ba uba kupia painkira, upla rayaka ba tara kulkisa! Yukuwaia taunka nani ba naiwa dia tanka sa ki? Yawan wan dara walras rayaka hulika  lâka ba, bara tala ba dukyara lâka ba sin krikan sa bamna pruaia sa. Sakuna Kraist sakripaiska bak Jehova mita wan kaina kahbi ba tanka sa. Baha sut ridi daukan taka, nahki tingkikam yama ki? Upla wala sin “yukuwaia taunka” ra dimbia paiwaia ba tnatka kum sa. Bara isti muni daukaia sa, kan “pât wauhwanka nani manis” pyua ba, pat baila sa (Matyu 24:21; 2 Korint 6:1, 2).

26-28. Naiwa pyua Gâd uplika warkka ba dia tnatka ra prapit Isikiel pyua wal talia sa ki, bara yawan kumi bani nahki muni Gâd latwanka ra ban kaia sip sa?

²⁶ Naiwa pyua Gâd uplika warkka ba, patitara prapit Isikiel pyua wal talia sa. Jehova mita Isikiel ra yaban spirit laka ra Israel uplika aihwawakra kaia. Ai warkka ba naku kan win: “Sturi mai wisna ba walaia sma, bara maisapahkaia kupia kraukanka ba”. Gâd bui Jerusalem lâka daukan kabia taim, Isikiel ai warkka pain daukras kan kaka, upla talya mana ba twilkaia kan (Isikiel 33:7-9). Sakuna yawan nu sa Isikiel ba ai warkka pain dauki pâtkas takan.

²⁷ Tisku pali Setan tasbaia ba tnata aimakbia. Baha mita, Jehova Witnis baku yawan Gâd Kingka laka ba tara kulkisa, bara “waihla nani ra [...] pana saura munbia yua ba” maisapahkisa (Aiseya 61:2, Miskitu Testament Almuk, 1990; Matyu 24:14). Kupiam aiskakira ni warkka tara na daukisma ki? Apastil Pâl baku daukan ba mita naku win: “Upla nani sut talya mapara yang kli[n] sni. [Kan] Gâd ai kupia ra win yaba sut man nani ra mai wi[ri]” (Wark nani 20:26, 27, [LRW], 1986). Dupali yawan sut sim sat daukaia sa!

²⁸ Ban sakuna, Gâd latwanka laka ra ban kaia dukyara, rayaka ba bara tala ba sin witin kulki ba kat yawan sin kulkaia sa. Baha purkara diara wala sin daukaia sa. Saptika aula ba ra aisi ba baku yawan nit sa witin mawanra ban huli, bara sunukira kaia.