Ulbi sakanka nani ra tâwaia

Ulbi sakanka lalka nani ra tâwaia

ULBANKA TAKA

El saludo a la bandera, las votaciones y el servicio civil

El saludo a la bandera, las votaciones y el servicio civil

Plakin ra lakula daukaia. Jehova Witniska nani ba lukisa plakin mawanra wan wîna sat kum mangki lakula dauki, bara kuntri lawanka aiwanaia ba sut sin, yawan aisuban kuntrika ra, bara ai ta uplika nani —Gâd ra lika apia— swaki wan sakisa wisi mayunanka kum sa (Aiseya 43:11; 1 Korint 10:14; 1 Jan 5:21). Ta uplika kum naha sat mayunanka brin ba sika, king Nibyukadnisar Babilun wina kan ba. Witin ai prana tara, bara ai rilidianka laka sut kwalhwaia wisi, lilka tara kum paski, kuntrika lawanka tiunka upla walisi, sut lilkika mawanra ai lula kriki bangwbia adarka yaban. Sakuna, Hibru wahma yuhmpa —Sadrak, Misak, bara Abid-Negu ba— ai rayaka tikbia kra sin, lilkika ra mayunaia apia win (Danyal saptika 3).

Bara naiwa pyua ra, dia wiaia sip sa ki? Wan Kuntrika Tawan Tara Pulaia ba Rilidian Satka kum Sa bukka ba ra, sturi aîulbra Carlton Hayes ba mita “naiwa pyua ra upla ba ai kuntrika tawan kwalhwi ba” dahra aisi naku wisa: “Kuntri plakinka ba sika, mayunaia tukinka kau tara pali takan sa. [...] Waitna nani ba ai mawanra lui auya taim, ai lal ra kyaput dimi ba daikisa; aîulbra nani ba plakin dahra diara prana nani ulbisa; bara tuktan nani ba kuntri lawanka kum aiwanisa”. Baha purkara sin, kuntri tawan tara pulaia wisi “yua huli nani” —Wis [septiembre] katka yua 14, 15 ra Nikarawa Pri Takan Yua Kulki ba baku— brisa, baku sin “ai uplika huli, bara ai pri sasakra nani”, apia kaka mayuni pliska nani sin brisa wisa. Sim tanka ra, Brasil kuntrika ra ta uplika kum bui, upla asla aidrubi bangwata mawanra param naku win: “Plakin ra kulki mayunaia ba, kuntri ra kulki mayunaia baku sa”. Bara buk wala sin wisata “plakin ba, dus prihni ba baku upla ba huli kulkisa” (The Encyclopedia Americana).

Naha las sim bukka bila, kuntri lawanka nani bak “kuntrika ra ta bribia, bara ai ta uplika ra kaina kahbia Gâd ra makabi ba marikanka kum sa” wisa. Baha mita kuntri liliaka nani ra plakin ra lakula dauki, apia kaka kuntri lawanka nani aiwani ba dukyara, yawan Jehova Witniska nani bui rilidian tnatka kum sa wi ba, uba pura praki aisi dukya lika apia sa. Buk wala kum ai nina Miriki Daukanka Satka ba ra, Jehova Witnis tuktika nani miriki plakinka ra lakula daukaia apia win, bara ai kuntrika ra kasak kaia pramiska aisaia apia win nani ba mapara lâ mihta ra mangkan ba dahra naku aisan: “Las kat, Miriki Wihtka Lalka Daknika ba mita [kli kli lâ bapi] au takan upla ba ai kuntrika mayuni yu bani dauki nani na rilidian tnatka kum sa”.

Yawan Jehova Witniska nani ba, daukanka nani na Baibil lâka mapara sa kaiki ba mita baha tilara dimras, sakuna upla wala baha tilara dimaia ai raitka brisa. Baku sin, plakin nani ra rispik munisa kan kuntri sainka kum sa, bara lâ kat gabamint nani mina munuhtara iwi bangwisna, kan “tasba wihtka nani” sa, bara bakahnu ra “Gâd warkka daukisa” (Rom 13:1-4). Bara “ta bri nani, bara wihta nani” tawan sin wan pura sunaia Baibil wi ba bila walisa. Ban sakuna, “wan rayaka na sapkira, bara kupia kumi laka bri kabia; bara baha ba aiska pali Gâd ra yabi, bara sins laka kat brih iwi kaia” wan swibia dukyara baku daukisa (1 Timoti 2:2).

Pulitik laka ra but munaia. Kristian rait aihwa ba, upla wala but munaia ai raitka bri ba rispik munisa. Bara iliksan nani mapara wihki iliksan ra bak sakan uplika mapara sin buras. Ban sakuna, pulitik bisniska nani tilara dimras sa (Matyu 22:21; 1 Pita 3:16). Sakuna, kuntrika ba ra but munaia adar kum sa kaka, apia kaka but munaia waras uplika mapara saura misbara kaiki bangwisa kaka, kristian kum ba dia daukbia ki? Ai kupia ra saura ai dara walras sa kaka, iliksan dauki ba watla ra waia sip sa. Kan Sadrak, Misak, bara Abid-Negu —witinka nani ra sim sat taki kan ba— Dura tasbaia langnika ra wan ba baku daukisa. Sakuna, pulitik tila dimras kaia dukyara aman kaiki bapanka 6 na ai kupia ra bri kaia sa:

  1. Yawan Jisas disaipelka nani ba “naha tasba wina uplika apia” sa (Jan 15:19).

  2. Yawan kristian nani ba, Kraist, bara ai Kingka laka tawan aisisa (Jan 18:36; 2 Korint 5:20).

  3. Yawan kangrigisan sut uplika ba, sim lukanka, bara sim latwanka laka mita asla sa (1 Korint 1:10; Kolosi 3:14).

  4. Ta uplika kum dia dia daukbia ba, witin ra ai butka yaban uplika ba sin pâtka twilkisa (1 Samyuil 8:5, 10-18 bara 1 Timoti 5:22 ra, naha laka ra aisi ba kais).

  5. Israel uplika ba tasba wihta kum makaban taim, Jehova bui kaikan Witin King aimaki kan ba want apia i kan prais takan (1 Samyuil 8:7).

  6. Yawan kristian nani ba trabil apu kaikisa, pulitik lukanka sat sat bri uplika wal, Gâd Kingka laka ba dukyara aisaia (Matyu 24:14; 28:19, 20; Hibru nani 10:35).

Kuntri tawan warkka takaia. Kuntri kum kum ra lâ bapan sa war aiklabaia dimras nani ba kuntrika tawan wark wala kum takaia. Yawan ra baku takisa kaka, dia daukaia sa ki? Jehova ra wan pura sunaia, bara spirit laka ra aitani pawan kristianka kum ra, naha tanka dukyara walaia. Baku lika, nahamuna tanka pain brisi wan kupia nahki ai dara wali ba kat daukbia (Sins laka 2:1-5; Pilipai 4:5).

Baibil ba wan wisa “ta bri nani bara, wihta nani ra sin [...] bila wali daukbia, bara diara pain sat sat daukaia wilin nani kabia. [Bara] asla uplika nani kabia” (Taitus 3:1, 2). Naha nu si, selp aman luki kaia sa: “Kuntrika tawan warkka na brimna kaka, pulitik tilara, apia kaka rilidian kuninkira tilara dimamna ki?” (Maika 4:3, 5; 2 Korint 6:16, 17). “Warkka na brimna kaka, kristian warkka daukaia ba uba karna, apia kaka sip apia pali ai munbia ki?” (Matyu 28:19, 20; Epesus 6:4; Hibru nani 10:24, 25.) “Apia kaka, Gâd warkka daukaia kau taim bri, ban kra taura smasmalkra sut takamna ki?” (Hibru nani 6:11, 12.)

Kristian kum ai kupia ra pain ai dara wali, silak ra dingkbia watlika ra, kuntri tawan wark kum daukaia au takisa kaka, kristian wala nani ba ai lukanka rispik munaia sa (Rom 14:10). Bara apia takisa kaka sin, rispik muni bangwaia sa (1 Korint 10:29; 2 Korint 1:24).