SAPTA 14
Diara Sut Mapara Wapni Kap
“Diara nani sut ra sin pain taukaia plikisni.”—HIBRU NANI 13:18, Lâ Raya Wauhkataya, [LRW], 1986.
1, 2. Yawan wapni kaia trai muni ba, dia muni Jehova kupia lilia sakisa? Tanka kum mangks.
TUKTAN KUM ai yaptika wal ai lama uplika kum watla wina takisa. Ban wina, tuktika ba ip takaski sirang iwan baku ai mawanra kaikisa. Dia takan ki? Ai dara walras watla ba wina pulaika kum brih auya kan. Pulaika ba witin dukya apia sa pain nu si, sari taki, mahka inisa. Yaptika mita maisanihki, ai lama uplika watla ra kli taui wih, pulaika ba dawanka ra yabi, brihwan tawan padin makabisa. Ai luhpia baku daukan kaikisi, yaptika ba uba lilia takisa!
2 Luhpa kum wapni kat daukisa kaikaia ba, aisika-yaptika nani ra uba lilia sakisa. Bara kau pali wan Aisa heven ra —“kasak tanka Gâdka” kupia ra— lilia daukisa (Lawana 31:5, Miskitu Salmo Lawana nani, 1960). Yawan spirit laka ra pawi wapni kat taukaia trai muni bara, Jehova lilia pali takisa. Yawan witin ra lilia dauki ai latwanka laka ra ban kaia want ba mita Pâl win baku “diara nani sut ra sin pain taukaia plikisni” (Hibru nani 13:18, [LRW], 1986). Sakuna isi apia sa bamna, tanka walhwal mapara yawan trai munaia nit sa. Bahamna, kaisa baha kumi bani ba kaikaia, bara trai muni dia yamnika sakbia sapa sin laki kaikbia.
SELP WÎNAM RA KUNIN MUNPARA
3-5. a) Selp wan wîna ra kunin munaia ba dukyara, Baibil ba dia wisa? b) Yawan dia sat sa sapa selp kaikaia dukyara, dia mita help wan munisa?
3 Pas pali yawan selp wan kupia wal wapni kaia lan takaia Param marikan [Reveleshan] 3:17). Nahki sari kan! Kuna ai wîna ra kunin muni selp ai nakra praki bri kan bamna, kau sin trabil dimaia sip kan.
sa. Kan wan kupia ra saurka bri ba mita, selp wan wîna ra kunin munaia isi sa. Leodisia wina kristianka nani ra baku takan. Witin nani ba lalahkira bangwi kan lukan, sakuna Jisas bui witin nani ra param win, spirit laka ra “umpira pali”, “diara apu, blain, bara kwala sin apu” kan (4 Baku sin, disaipel Jems ba nan maisapahkan: “Upla kum wisa, witin kristian, sakuna ai twisa ba sip alki takaskras kaka, ai wîna ra kunin munisa, bara ai kristianka laka ba bahki sa” (Jems 1:26). Wan twisa ba saura yus munisa, kuna Jehova wan warkka ban yamni kaikbia lukisa kaka, selp wan wîna ra kunin munisa. Wan mayunra ba bahki yus apu takbia apia dukyara, dia daukaia sip sa ki?
5 Kanra tikska nani ra, Jems bui Gâd lâka kasak ba lukin glas kum wal prakisa. Gâd lâka kasak ba kaiki muni, wan rayaka ra dia dia rangkara bri ba wapni mangkaia sip sa wisa (Jems 1:23-25). Kasak pali sa! Baibil bak yawan dia sat sa sapa param selp kaiki, diaura kau pain takaia sip ba sin sakisa (Inanka nani 3:40; Hagai 1:5). Baha purkara bik taki makabaia sa, Jehova wan kupia laki kaiki, dia saurka bara ba wan marikbia, bara wapnika mangkaia karnika sin wankbia (Lawana 139:23, 24). Kan sip sa takaia wan dara walraskira, tawa tawa wahra laka ra kauhwaia. Bara bahamuna laka ba wan Aisa heven ra ba nahki kaiki ba dukyara wan auya tiwbiara! Sins laka 3:32 bila: “Dawan [ba], watauikira nani ra waihla kaikisa, kuna pain nani ra ai kupia aiska [ni] kulkisa”. Jehova nahki wan kaiki ba kat selp wan kaikaia, bara witin dia want ba kat yawan daukaia want kaia dukyara sin, witin bui help wan munbia. Pâl aisan ba kupiam krauks: “Diara nani sut ra sin pain taukaia plikisni”. Naiwa pyua ra, mistik apukira kat yawan sip taukras, sakuna wan kupia aiska ni baku daukaia trai munaia sa.
PAMALI BILARA WAPNI KAIA SA
6. Marit nani ba dia muni pana pana latan aisaia sa, bara dia sat dukya wina saitra kaia sa?
6 Wan pamalika ba wapni kaia sa. Marit kumi bani dia luki ba kat pana pana latan aisaia sa. Upla wala ra triswaia, wan maîa ra tnatka sat sat ra kunin munaia, apia kaka rug taki marikanka kaikaia saurka nani ra sin kauhwaia apia sa. Sari sa, kuna maîa kristian kum kum ai maritka wina yukuwi baku daukan sa. Dupali nahki prais kunin takan sa! Maîam mapara aima kumi sin mawan wal bripara. Kau ni, king Debit naku win ba nina bliks: “Kuninkira aikuki wataukras kapri; ai mawan wal bri nani ba aikuki sin prawras kapri” (Lawana 26:4).
7, 8. Luhpa nani ra wapni kabia smalkaia dukyara, ani Baibil sturka nani yus munaia sip sa ki?
7 Aisa-yapti nani ba ai luhpia nani ra wapni kaia laka ba smalkaia sa. Baha dukyara yawan dia daukaia apia tanka mapara Baibil aisi ba yus munaia sa: Tanka kum ba, Ekan diara nani implikan, bara yukukaia trai kaikan ba, apia kaka Gehasai ba upla wala lalahka briaia wisi kunin aisan ba, bara Judas ba lalah implikan, sakuna kau saura Jasua 6:17-19; 7:11-25; 2 King nani 5:14-16, 20-27; Matyu 26:14, 15; Jan 12:6).
pali sin Jisas ra saura munaia wisi kunin aisan ba baha tilara sa (8 Sakuna tanka pain nani sin bara sa: Jekob luhpia nani ai bikka ra lalah sakan kan ba, mistik taki mangkan luki, kli brisi yabaia dukyara ai luhpia nani ra blikan. Apia kaka, Jipta ai luhpia mairin wal tanka ba, kan Jipta pramis daukan ba kat ai luhpia ba sakripais daukan kabia sin tnata mangkan. Bara Jisas pali tanka ba bara sa, witin ba upla praut daknika kum mawanra bui, ai kupia karna brih, witin Jisas kan ba yukukras aisan. Baku dauki Baibil dahra aisanka ba aimakbia, bara ai panika nani yamnika ra luki kan ba marikan (Blasi sturka 43:12; Wihta nani 11:30-40; Jan 18:3-11). Wan luhpia nani mita, wapni laka ba latwan kaiki tara kulkan kabia dukyara, naha nani na Baibil sturka tila wina tanka kum kum baman sa.
9. Dia muni wan luhpia nani ra wapni kaia tanka pain kum mangkaia nit sa, bara dia sat lika daukaia apia sa?
9 Luhpa smalki pakaia ba, dis aisi smalkaia dukya baman apia sa. Wan daukanka nani ni sin smalkaia sa. Baha mita, apastil Pâl naku ulban: “Bamna man mita upla wala [ra] smalkaia want sma ba, diakan man yakan wînam ra smalkras sma ki? Man mita upla ra diara implikaia apia wisi smalkisma ba, dia muni man implikisma ki?” (Rom 2:21). Aisa-yapti kum kum ba, ai luhpia nani lal blakisa. Kan ai luhpia ra wapni kabia smalkisa, kuna witin nani pali wapni taukras. Ban kra, dia aisi ba sut rait apia sa, apia kaka diara kum witin dukya apia ba alkisa. Bara ningkara, ai luhpia nani ra naku wisa: “Baha lika kunin sirpi lupia kum sa, upla ra saura munras kabia”, apia kaka “Dawanka ba pain nu sa upla wala naha sat dukya nani alki ba”. Diara sirpi implikan kaka sin, implikaia tanka sa. Bara dia dahra aisi kabia, apia kaka kunin sirpi kum aisabia sin, kunin aisaia tanka sa (Luk 16:10). * Baha purkara, tuktan nani ra kunin munisa taim witin nani nu takisa, bara yaban saura ai dara walisa (Epesus 6:4). Sakuna, aisika-yaptika ba tanka pain kum mangkisa kaka, ai luhpia nani almuk takbia taim, ban Jehova ra mayuni kabia kaia sa (Sins laka 22:6).
KANGRIGISAN BILARA WAPNI KAIA SA
10. Wan muihni-lakri nani wal ban wapni aisi kaia dukyara, dia ba aman kaiki kaia sa?
10 Wan muihni-lakri nani wal wapni kaia tnatka ailal bara sa. Saptika 12 ra kaikan baku, wan muihni-lakri nani aikuki taim, kau pali yawan dia aisi ba aman kaikaia sa. Kan isi pali sa wala nani dahra aisaia, apia kaka —kau saura sin— upla nina sauhkaia. Diara kum walan ba dahra nu apu si yawan upla wala ra aisisa kaka, wan dara walras pat kunin aisi kaia sip sa. Au sika! Yawan aman kaiki aisaia sa (Sins laka 10:19). Bara dia aisai ba rait sa yawan pain nu sa kra sin, ban aman kaiki kaia sa. Dia muni? Kan upla rayaka bisniska ra dimi kaia, apia kaka latwan laka luha aisi kaia pâtka ra kauhwaia sip sa (1 Tesalonaika 4:11). Upla kum kum lukisa latan aisaia dukyara praut karna sin aisaia nit sa, sakuna yawan aisi ba ban latan bara sin pyua ra yamni kaia sip sa (Kolosi 4:6).
11, 12. a) Kristian kum kum saurka tara kum daukisa taim, trabilka ba nahki kau saura daukisa? b) Saurka tara nani ba tawan, Setan ba dia kuninka nani paskisa ki, bara nahki muni baha mapara buaia sip sa? c) Jehova asla takanka bilara, nahki muni yawan wapni kaia sip sa ki?
11 Kangrigisan ta bri nani ba wal, kau pali param aisaia nit sa. Upla kum saurka tara kum yukukisa —ban kra, diara kum dahra makabi walan kuna kunin aisisa kaka— trabilka ba kau saura daukisa. Bara ai rayaka ra mawan wal bri kaia saurka ra sin kauhwaia sip sa: Jehova kupia laka daukisa wisi, bara sim pyua ra saurka ba dauki kaia (Lawana 12:2). Saurka wala ba sika, almuk nani wal aisi taim raitka ba pis pis ra baman aisi, dia tara nani ba pura praki kaia (Wark nani 5:1-11). Ya naha tnatka nani daukisa kaka, Setan traika kaikanka kuninkira nani ra kauhwisa (“ Saurka Tara nani ba dukyara Setan Kunin Dingki ba”, ulban ba kais).
12 Baku sin, Jehova asla takanka ba ra yawan wauhkataya kum ulbi bangkisa taim, kunin luha kaia sa. Naha laka ra, yawan smalki warkka daukan ulbi maisapahkuya taim, kunin numbika mangkras. Bara Gâd warkka kau takaia dukyara makabi wahya nani ulbi bangkisa taim sin, wan wîna tara mapara nahki ba, wan rayaka dukyara sin kunin aisaras (Sins laka 6:16-19).
13. Muihni-lakri kum wal wark, apia kaka lalah bisniska kum daukisa taim, nahki muni wapni kaia sip sa ki?
13 Wark, apia kaka lalah bisniska ra sin, wapni kaia aitani sa. Ban kra, muihni-lakri nani aikuki wark, apia kaka lalah bisniska nani daukisa. Baku taim, bisniska 1 Timoti 5:18; Jems 5:1-4). Yawan muihni-lakri kum warkka daukisa kaka, wan warkka sut ba pain daukaia sa (2 Tesalonaika 3:10). Spirit laka ra muihni-lakri bangwi ba mita, kau tara wan kulkbia, apia kaka bakisan kau wankbia sin bila kaikras (Epesus 6:5-8).
nani ba Asla Aidrubanka Watla bilara, apia kaka smalki warkka ra sa taim sin daukras. Muihni-lakri kum ra wark yabuya kaka, ai pyua kat, wal aisan ba praiska aibapaia sa. Baku sin, lâ wi ba kat yamnika sut yabaia sa (14. Kristian kum muihni-lakri kum wal bisnis kum daukuya pyua ra, diaura aman lukaia sa, bara dia muni?
14 Bara upla wala aikuki lalah dingki bisnis kum kwakisa kaka? Baibil ba lâ tara kum wankisa: Diara sut ba ulbi mangki briaia sa! Tanka kum baku, Jirimaia ba tasba piska kum atkan pyua ra, witnis nani mawanra lâ daukan ba sut, wauhtaya ra dubil ulbi sakan. Ningkara sin, tiwbia bara aisawbia apia pliska kum ra suni swin (Jirimaia 32:9-12; baku sin Blasi sturka 23:16-20 ba aisi kais). Ani lalah bisniska dauki ba, upla sain muni, ulbi mangki bri kabia ba, uplika wala ra kasak lukras tanka lika apia sa. Ban sakuna, lal blakanka nani, lukanka saura nani, bara blahwanka nani sin takbia apia help munisa. Muihni-lakri kum bisnis kum daukaia want sa kaka, yarka kangrigisan ra kupia kumi asla laka ba ra turbanka dingkbiara (1 Korint 6:1-8). *
LALUKRA APIA NANI WAL WAPNI KAIA SA
15. Lalah bisniska ra kunin muni sat sat ba dukyara Jehova nahki lukisa, bara kristian nani ba nahki kaikisa ki?
15 Lalukra apia nani wal sin, yawan wapni kaia sa. Pâl ba naku win: “Diara nani sut ra sin pain taukaia plikisni” (Hibru nani 13:18, [LRW], 1986). Ya wal daukbia sin, bisnis sut ba wapni kat daukbia ba wan Papaskra ba tara pali kulkisa. Sins laka bukka ra baman, paun kunin mangki ba dukyara aima walhwal aisisa (Sins laka 11:1; 16:11; 20:10, 23). Pyu luan ra, diara nani atkaia, bara ai lalahka paun munaia dukyara, paun mangkaika, bara kulkaika ba sin yus muni bangwi kan. Aîatkra aîmplikra nani ba, kasak apia paun mangkaika, bara kulkaika nani sin yus muni bangwi kan. * Sakuna Jehova bui nahamuna misbara kaikisa! Yawan witin latwanka laka ra ban kaia dukyara, implikan laka dukya kumi sin daukras.
16, 17. Tasba na ra ani kuninka sat sat takisa ki, bara kristian rait aihwa nani ba dia daukaia lukisa?
16 Setan ba naha tasba wihtka sa mita, kristian nani ba mapara traika kaikanka nani ban takisa. Luki kais: Pain takaia wisi, upla nani ba ai kulka diman ba, bara ai warkka nahki pain dauki ba dukyara —ai swira apukira— kunin tara nani aisi bangwisa. Gabamint ra lal mana aibapaia, ai rayaka ba dahra, bara kuntri wala ra waia wauhkataya nani sat dauki nani ba ra sin kunin aisi bangwisa. Apia kaka kul watla iksaminka ra, bara kul warkka nani daukaia sa taim, kul panika wala wina brih, witin nani selp ai warkka daukan wih aisisa. Bara dia want ba briaia wisi, karnika bri nani ra lalah yabisa. “Diara pain nani waihla”, bara “lalah ra latwan kaik[i]” uplika ba wina, dia wala sin takbia ki? (2 Timoti 3:1-5.)
17 Kristian rait aihwa nani ba trai munisa naha sat daukanka saura nani ra kauhwaia apia. Ban kra upla kuninkira nani ba diara sut ra pain takisa, kuna Gâd uplika “diara nani sut ra” wapni kaia pliki nani ba lika lalah Lawana 73:1-8). Sakuna, baku wauhwaia ba ai yamnika brisa. Kaisa kaikaia Gâd lâka kat wapi ba taka dia sat blisinka sakisa.
trabilka wauhwisa talia sa (WAPNI KAIA BLISINKA NANI BA
18. Dia muni wapni kaia nina kulkanka ba tara sa ki?
18 Kasak mai lukaia sip, wapni sma baku mai kulkbia ba, diara kum uba tara pali sa (“ Nahki Prais Wapni Sna ki?” ulban ba kais). Bara baku kaia ba, upla sut mihta ra sa. Kan lalahkira sma sapa, mamwan painkira sma sapa, apia kaka lal swapni sma sapa wina sin bal takras sa. Nahki kabia kra sin, wapni kaia nina kulkanka kum bri uplika nani uya apu sa (Maika 7:2). Ban kra, man wapni sma taka upla kum kum lamwaska kikbia, sakuna wala nani mita mai kulki, kasak mai lukbia. Bara ban kra, lalah lainka ra sin kau win takaia sip sma. Nahki muni? Aima ailal ra, wark tatakra wapni apia nani ra kangbi sakuya taim, Jehova Witniska nani ra lika kangbras, apia kaka kasak lukaia sip uplika warkka nani ba dukyara bak sakan sa.
19. Yawan wapni kaia ba, wan kupia dara walra ba, bara Jehova wal wan asla laka ba, nahki yamni munisa ki?
19 Baku mai takbia, mai takras kabia sin, wapni kaia ba blisin wala kau tara nani maikaia sip sa. Kum ba sika, wan kupia dara walra klin kaia blisinka ba. Pâl naku ulban: “Yang nani kupi dara walra na wapni pali brisni” (Hibru nani 13:18). Bara wala ba sika, wan Aisa painkira bui daukankam wapni ba ai auya tikras. Kan witin upla wapni ra latwan kaikisa (Lawana 15:1, 2; Sins laka 22:1). Kasak! Yawan wapni kaia ba Gâd latwanka laka ra ban kaia help wan munisa, bara baha wal praki mana kau pain briaia wala kum apu sa. Sakuna nanara, naha laka ra wala kum —wark takaia ba Jehova nahki kaikisa sapa— kaisa laki kaikaia.
^ baiki.s 9 Kangrigisan bilara, upla kum mita —upla wala ra saura munaia wisi— ai swira apu kunin aisaia laik sa kaka, almuk nani ba Lâ Bapaia Daknika kum daukaia sip sa.
^ baiki.s 14 Ulbanka Taka wahya 222, 223 ra, lalah bisniska kum taka trabil takan ba nahki wapni ra mangkaia ba dukyara aisi kais.
^ baiki.s 15 Paun kulkaika kum ni upla wina atki bri kan, bara wala ni upla ra atki kan. Baku sin, paun mangkaika mihta kau yari kum, apia kaka kau wihra kum yus muni bangwi kan. Baku bara ban win taki kan.