Ulbi sakanka nani ra tâwaia

Ulbi sakanka lalka nani ra tâwaia

Ulbanka tâka nani

Ulbanka tâka nani
  1.  ¿Babilon Tara ba rait pali dîa sa?

  2.  ¿Misaia ba ahkia balaia kan?

  3.  Aparit sâtka nani tala yus muni ba

  4.  Dakwi takaia lâka

  5.  Liliaka yua nani

  6.  Siknis sâtka nani upla ra lui ba

  7.  Lalah bisniska tâwan blahwanka nani bara trabil nani lâ kat wapni mangkaia nit ba

 1. ¿Babilon Tara ba rait pali dîa sa?

¿Dîa muni yawan nu sa rilidian kuninkira nani sut ra “Babilon Tara” nina mâkisa? (Param Marikan 17:5). Kaisa tânka yumhpa kaikaia.

  • Tasba aiska ra ai karnika brisa. Baibil wisa “kwâra nani” bara “nisan sâtka nani” purara iwisa bara “naha tasba kingka nani purara karnika alki taibi bri” sa (Param Marikan 17:15, 18).

  • Pulitik lâka ra bara lalah bisniska lâka ra sin asla takanka kum apia sa. Baibil wisa, “tasba kingka nani” bara “âiatkra Znani” ba kau raya kabia witin ra sauhki tikbia taim (Param Marikan 18:9, 15).

  • Gâd nina dahra saura aisisa. Witin ra “mairin rugkira” nina mâkisa, kan lalah bara yamnika nani briaia wisi gabamint nani wal asla takisa (Param Marikan 17:1, 2). Tasba aiska ra upla nani ra kunin munisa bara upla manis ai rayaka tikan ba witin tâka mita (Param Marikan 18:23, 24).

Smalkanka 13 numba 6 ra kli taws

 2. ¿Misaia ba ahkia balaia kan??

Baibil ba prapit dahra aisan Misaia kau balras kainara wik 69 luaia kan (Daniel 9:25 aisi kaikma).

  • ¿Wik 69 ba ahkia tâ krikan? 455 yawan piua nina manka ra. Baha manka ra, wihta Nihimaya ba Jerusalem ra wan, tawan ba “kli paskaia” dukiara (Daniel 9:25; Nihimaya 2:1, 5-8).

  • ¿Wik 69 ba mani an kan? Prapit nani dahra aisanka kum kum bila, de kum wisa taim, mani kum tânka sa (Kulki Kaikanka 14:34; Isikiel 4:6). Baku, wik kum wisa taim, mani 7 tânka sa. Naha prapit dahra aisanka ra wik 69 ba mani 483 takisa (69 aima 7 kulki kaikan).

  • ¿Wik 69 ba ahkia danh takan? 455 yawan piua nina manka wina, mani 483 kulki kaikisa kaka, 29 yawan piua manka ba kat kauhisa. a Baha manka pali ra sika Jisas ra tahbi dauki, witin Misaia takan (Luk 3:1, 2, 21, 22).

Smalkanka 15 numba 5 ra kli taws

 3. Aparit sâtka nani tala yus muni ba

Aparit sâtka nani bâra sa, uplika tâlia pali ba yus munisa. Kuna kristian kum mapara aihkika ba yamni apia sa. Wiaia sip sa, wan tâlia ba upla wala ra yabras, baku sin swiras sa aparit kum kau daukras kainara wan tâlia ba saki sunaia (Kli Smalkanka 15:23).

Sakuna sip sa aparit sâtka wala nani ba briaia. Tala angki kaikaia, hemodiálisis (wan tâlia klin daukaia), hemodilución (wan wîna wina tala tâka kum sait ra mawahki, watlika ra swiru kum wîna ra mangkaia), máquina de recuperación de sangre apia kaka circulación extracorpórea (upla aparit muni taim, naha masinka nani wal insauhkan untika ra tala plapi ba brisi, klin muni, mahka wakia ra kli dingkisa), apia kaka bomba de derivación cardiopulmonar (lata wina tala pump muni masinka) baku. Kristian nani ba silp wahbi sakaia sa aparit kum apia kaka iksamin kum dauki piua nani ra ai tâlia wal dîa daukai ba. Daktar bani bahmuna dukia ba wira sât wala daukaia sip sa. Baha mita aparit kum apia kaka iksamin kum kau daukras kainara, kristian nani ba nit sa nu kaia ai tâlia wal dîa pali daukai ba. Naha makabi walanka nani ra luks:

  • ¿Wîni wina tâilia mawahkan, bara piu kunhku ra yaban plapras kabia kaka, kupi dara walra Baibil lan takan ba kat, tâlia na ban yang tâka kum sa tâwan “lî baku tasba ra laik[aia]” nit apia sa lukaia aikbia ki? (Kli Smalkanka 12:16).

  • ¿Aparit kum ra tâilia tâka kum saki, sîka wal miks muni, kli wîni ra dingkbia kaka, Baibil smalkanka mita lan daukan kupi dara walra ba ambuk ai munbia ki? apia kaka ¿baha saika brimna ki?

Smalkanka 39 numba 3 ra kli taws

 4. Dakwi takaia lâka

Baibil ba wisa Gâd ba dakwi takaia lâka yamni kaikras, baku sin ya nani dakwi taki ba pri apia sa kli marit takaia (1 Korint 7:10, 11). Ban sakuna, trabil kum kum tâwan, kristian kum kum ba dakwi takaia lukan sa.

  • Pamali nitka nani yabaia want apia: Plun bara kwala baku, marit waitnika ba ai pamali dîa nit ba yabaia want apia sa taim (1 Timoti 5:8).

  • Maritka ba wîna tara ra saura pali munisa: Maritka mita wîna tara bara rayaka ba sin pât ra dingkisa taim (Galesha 5:19-21).

  • Spirit lâka ra uba saura munisa: Kristian waitna apia kaka mairin kum Gâd warkka daukbia swiras sa taim (Apastil Nani Sturka 5:29).

Smalkanka 42 numba 3 ra kli taws

 5. Liliaka yua nani

Kristian nani ba Jehova yamni kaikras liliaka yua nani ba kulkras sa. Sakuna kristian kumi bani ba Baibil wina dîa lan takan ba ra luki, wahbi sâkbia liliaka kumi bani ra dîa daukaia. Naha nani ra luks.

  • Upla kum liliaka kum yamni luma mai wibia kaka. Ban kra “tingki” wiaia baman aitani kabia. Uplika ba kau nu takaia want sa kaka, sip sma tânka marikaia dîa muni baha liliaka yua kulkras sma ba.

  • Liliaka yua kum ra, Jehova witniska apia pamalika nani wal plun piaia maritkam waitna apia kaka mairin ba mamkabisa kaka. Waia pain sa lukma kaka, maritkam ra kainara tânka marikaia sip kama baha liliaka ra Jehova dîa saura kaiki ba daukbia kaka, witin nani aikuki daukaia sip apia sma.

  • Baskam ba liliaka yua ra lalah kau maikisa kaka. ¿Alkaia apia sma? Baku pali lika apia sa. ¿Baskam ba liliaka yua ba mita baha lalahka ba maikisa? ¿Apia kaka dis tingkika lâka mamrikaia want sa wark pain daukisma ba mita?

  • Liliaka kum piua ra upla kum prisant maikisa kaka. Ban kra mai wibia: “Yang nu sna naha liliaka yua kulkras sma, kuna naha prisant maikaia want sna”. Witin dis pâna lâka mamrikaia want sa. Kuna sim piua ra lukaia sip sma, ban kra kasakkam lukan lâka ra traika kaikisa, apia kaka liliaka yua kulkma want sa. Aman kaikma taim, man wahbi sâkma, prisantka ba briaia apia kaka briras. Dîa sât wahbi sakanka daukbia kra sin, yawan want sa wan kupia ba âuyapah kaia bara Jehova ra kasak kaia (Apastil Nani Sturka 23:1).

Smalkanka 44 numba 1 ra kli taws

 6. Siknis sâtka nani upla ra lui ba

Upla ra latwan kaiki ba mita, yawan siknis kumi sin upla ra laki yabaia want apia sa. Siknis kum brisa apia kaka brisa sapa kau pain nu takras kabia kra sin, baku daukaia want sa. Bara naha nani daukisa Baibil dîa wi ba alki daukaia dukiara: “Upla wala ba man wînam baku latwan kaikma” (Roman 13:8-10).

¿Naha bîla walaia dukiara dîa daukaia sa? Upla ra lui sikniska kum brisa kaka, upla ra kîa walaia, kiaubi alkaia bara mihta sihbaia apia sa. Kupiam ra saura damra walpara, siknis sma ba mita upla kum ai watla ra mai paiwras kaka. Tahbi mai daukuya taim, kangrigisan almukka nani pura kakaira ra kainara nu muns upla ra lui sikniska brisma. Baku tnatka ra, sim piua ra tahbi daukan lâka briai nani ra kaina kahbaia sip sa. Baku sin, upla ra lui sikniska kum brisma sapa namhpa namhpa lukisma bara marit takaia want sma kaka, kau upla kum wal kut munras kainara tâliam angki kaiki iksaminka kum daukaia sma. Baha nani daukisa taim yawan marikisa upla wala nani ra lukisa, baku sin naha Baibil tikska dîa wi ba alki daukisa: “Kumi bani ai painka yamnika baman plikaia apia sa, sakuna wala nani yamnika dukiara sin plikbia” (Pilipai 2:4).

Smalkanka 56 numba 2 ra kli taws

 7. Lalah bisniska tâwan blahwanka nani bara trabil nani lâ kat wapni mangkaia nit ba

Trabil sât sât wan lubia apia dukiara, kristian nani tilara kabia kra sin, lalah bisniska ra dîa daukai ba sain muni ulbi mangki bri kaia aitani sa (Jirimaya 32:9-12). Baku daukbia kra sin, sam taim kristian nani tilara lalah bisniska apia kaka diara wala tâwan trabil sirpi nani takaia sip sa. Aima aihkika ra, ya ya trabil brin nani tilara baman kupia kumi lâka wal sip sa wapni ra mangkaia.

Sakuna kunin muni implikan lâka apia kaka nina sauhkanka baku, trabil tara nani takan sa kaka, ¿nahki tnatka ra wapni ra mangkaia sa? (Matiu 18:15-17 aisi kaikma). Jisas win diara yumhpa daukaia sa.

  1. Saitra ya ya trabil brin nani tilara kupia kumi takaia (Borska 15 kaikma).

  2. Diara takras sa kaka, witnis aisabia dukiara upla kumi apia kaka wâl bakahnu kli asla aidrubi banhwaia (Borska 16 kaikma).

  3. Ba’kat sin diara takras sa kaka, kangrigisan almukka nani ra wiaia (Borska 17 kaikma).

Trabil nani aihkika ra, wan muihni lakri nani ra lâ dingkaia wisi, lâ watla ra waia apia sa, kan baku Jehova bara kangrigisan nina sauhkaia sip sa (1 Korint 6:1-8). Sakuna trabil kum kum ba lâ ra dingki wapni ra mangkaia nit kabia. Dibors takaia, luhpa pakaia raitka briaia, plun mana yabaia adarka sakaia, aksident mana makabaia, kampani kum ra lâ paskaia baku. Baha sât trabilka nani wapni mangkaia dukiara, unsaban bukaia lukraskira lâ watla ra waia ba Baibil smalkanka mapara apia sa.

Kristian kum kristian wala mapara diara saura pali kum—taibi rug munan, tuktan ra alki saura munan, wîna ra prukan, lalah tara implikan apia kaka upla ikan sât—munbia sa kaka, uplika ra lâ mihta ra mangkaia ba Baibil smalkanka mapara apia sa.

Smalkanka 56 numba 3 ra kli taws

a 455 y.p.n. manka ba wina, y.p.n. manka 1 ba kat, mani 454 takisa. Bara y.p.n. manka 1 ba wina, y.p manka 1 ba kat, mani 1 takisa. Kan mani cero âpu. Bara y.p. manka 1 ba wina, 29 y.p. manka ba kat, mani 28 takisa. Naha nani sut kulki kaikisa kaka, mani 483 takisa.