വിവരങ്ങള്‍ കാണിക്കുക

ഉള്ളടക്കം കാണിക്കുക

ഡബ്ല്യു​ബി​ബി​ആർ റേഡിയോ നിലയം, 1924

ചരിത്രസ്‌മൃതികൾ

സന്തോ​ഷ​വാർത്ത പ്രക്ഷേ​പണം ചെയ്യുന്നു

സന്തോ​ഷ​വാർത്ത പ്രക്ഷേ​പണം ചെയ്യുന്നു

 1924 ഫെബ്രു​വരി 24 ഞായറാഴ്‌ച വൈകു​ന്നേരം, ബൈബിൾവിദ്യാർഥികളുടെ a പുതിയ റേഡി​യോ നിലയ​മായ ഡബ്ല്യു​ബി​ബി​ആർ ആദ്യമാ​യി പ്രക്ഷേ​പണം ആരംഭി​ച്ചു. ആദ്യത്തെ പ്രക്ഷേ​പണം എങ്ങനെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു? ആരൊക്കെ അത്‌ കേട്ടു? ‘ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ സന്തോ​ഷ​വാർത്ത ഭൂലോ​ക​ത്തെ​ങ്ങും പ്രസം​ഗി​ക്കാൻ’ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ എങ്ങനെ​യാണ്‌ ഇപ്പോ​ഴും ഏറ്റവും പുതിയ സങ്കേതി​ക​വി​ദ്യ ഉപയോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നത്‌?—മത്തായി 24:14.

ഡബ്ല്യു​ബി​ബി​ആർ കൈകാ​ര്യം ചെയ്യുന്ന ഒരു ടെക്‌നീ​ഷ്യൻ

“അങ്ങനെ പരിപാ​ടി തുടങ്ങി”

 ആദ്യത്തെ പ്രക്ഷേ​പണം രാത്രി 8:30-ന്‌ ആരംഭി​ച്ചു. അതു രണ്ടു മണിക്കൂർ നീണ്ടു​നി​ന്നു. ന്യൂ​യോർക്കിൽ സ്റ്റേറ്റൺ ദ്വീപി​ലെ പുതു​താ​യി പണിത ഒരു സ്റ്റുഡി​യോ​യിൽവെ​ച്ചാണ്‌ ഇതു നടന്നത്‌. പ്രക്ഷേ​പണം വ്യക്തമാ​യി കേൾക്കാ​മെന്ന്‌ ഉറപ്പു​വ​രു​ത്താൻ ഉത്തരവാ​ദി​ത്വ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നത്‌, റാൾഫ്‌ ലെഫ്‌ലർ സഹോ​ദ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു. സഹോ​ദരൻ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു: “അന്ന്‌ സ്റ്റുഡി​യോ​യിൽ ഉണ്ടായി​രു​ന്ന​വർക്കെ​ല്ലാം വലിയ ആവേശ​വും ടെൻഷ​നും ആയിരു​ന്നു.” ആളുകൾക്ക്‌ നമ്മുടെ പ്രക്ഷേ​പണം കേൾക്കാൻ പറ്റുന്നു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​മോ എന്ന്‌ ഓർത്ത്‌ അദ്ദേഹം ഉത്‌ക​ണ്‌ഠ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. സഹോ​ദരൻ പറയുന്നു: “എന്തായാ​ലും എല്ലാം ശരിയാ​കും എന്ന പ്രതീ​ക്ഷ​യിൽ ഞാൻ അത്‌ ഓണാക്കി. അങ്ങനെ പരിപാ​ടി തുടങ്ങി.”

 ഈ ചരി​ത്ര​പ്ര​ധാ​ന​മായ പ്രക്ഷേ​പ​ണ​ത്തി​ന്റെ അവതാ​രകൻ വിക്ടർ ഷ്‌മിറ്റ്‌ സഹോ​ദ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു. ആ റേഡി​യോ നിലയ​ത്തി​ന്റെ മേൽനോ​ട്ട​വും അദ്ദേഹ​ത്തി​നു​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. പ്രക്ഷേ​പ​ണ​പ​രി​പാ​ടി​യു​ടെ തുടക്ക​ത്തിൽ അദ്ദേഹം കഴിവുള്ള പല പാട്ടു​കാ​രെ​യും സംഗീ​ത​ജ്ഞ​രെ​യും ക്ഷണിച്ചു. അവരെ​ല്ലാ​വ​രും ബൈബിൾവി​ദ്യാർഥി​കൾത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ആദ്യം ഒരു സഹോ​ദരൻ പിയാ​നോ വായിച്ചു. പിന്നീട്‌, കാണാതെ പോയ ആടി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള യേശു​വി​ന്റെ ദൃഷ്ടാ​ന്തത്തെ അടിസ്ഥാ​ന​മാ​ക്കി​യുള്ള “ദ നയന്റി ആന്റ്‌ നയൻ” എന്ന പാട്ട്‌ കോറ വെൽമാൻ പാടി. (ലൂക്കോസ്‌ 15:4-7) അതെത്തു​ടർന്ന്‌ മറ്റു പല പരിപാ​ടി​ക​ളും നടന്നു. അതി​ലൊ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ഫ്രഡെ​റിക്‌ ഡബ്ല്യു ഫ്രാൻസ്‌ പാടിയ “ദ പെനി​റ്റന്റ്‌ ” എന്ന പാട്ട്‌. കാണാ​തെ​പോയ മകന്റെ അഥവാ മുടി​യ​നായ പുത്രന്റെ കഥയെ അടിസ്ഥാ​ന​മാ​ക്കി​യുള്ള പാട്ടാ​യി​രു​ന്നു അത്‌.—ലൂക്കോസ്‌ 15:11-25.

ഡബ്ല്യു​ബി​ബി​ആർ പ്രക്ഷേ​പ​ണ​ത്തി​ന്റെ ആദ്യ ദിവസത്തെ കാര്യ​പ​രി​പാ​ടി

 അക്കാലത്ത്‌ ബൈബിൾവി​ദ്യാർഥി​കൾക്കു നേതൃ​ത്വ​മെ​ടുത്ത ജോസഫ്‌ എഫ്‌. റഥർഫോർഡ്‌ “മിശി​ഹൈക രാജ്യ​താ​ത്‌പ​ര്യ​ങ്ങൾക്കു​വേണ്ടി” ഈ റേഡി​യോ നിലയം സമർപ്പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ഒരു പ്രസംഗം നടത്തി. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞത്‌ ഇങ്ങനെ​യാണ്‌: “യഹോവ മനുഷ്യ​രെ റേഡി​യോ കണ്ടുപി​ടി​ക്കാൻ അനുവ​ദി​ച്ച​തി​ലൂ​ടെ ആളുകളെ തന്റെ പ്രധാ​ന​പ്ര​വ​ച​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ നിവൃ​ത്തി​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പഠിപ്പി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ ഈ ഉപകരണം ഉപയോ​ഗി​ക്കാൻ ദൈവം ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്നെന്നു മനസ്സി​ലാ​ക്കാം.”

“ഒരു അക്ഷരം​പോ​ലും കേൾക്കാ​തെ പോയില്ല”

 വടക്കു​കി​ഴക്കൻ ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലെ പല ആളുക​ളും ഈ ആദ്യ പ്രക്ഷേ​പണം കേട്ടു. 320-ലധികം കിലോ​മീ​റ്റർ അകലെ വെർമാ​ന്റി​ലെ മോറി​സ്‌വി​ല്ലെ​യിൽ താമസി​ക്കുന്ന ഒരാൾ പറഞ്ഞത്‌ ഇങ്ങനെ​യാണ്‌: “എനിക്കു പ്രക്ഷേ​പണം വളരെ വ്യക്തമാ​യി കേൾക്കാൻ പറ്റി. . . . പ്രത്യേ​കി​ച്ചും റഥർഫോർഡ്‌ സഹോ​ദ​രന്റെ ശബ്ദം. . . . ഒരു അക്ഷരം​പോ​ലും കേൾക്കാ​തെ പോയില്ല.” ഫ്‌ളോ​റി​ഡ​യി​ലെ മോണ്ടി​സെ​ല്ലൊ​യിൽ താമസി​ക്കുന്ന ആൾക്കു​പോ​ലും ഈ പരിപാ​ടി കേൾക്കാൻ പറ്റി! അങ്ങനെ ഈ പുതിയ റേഡി​യോ നിലയം ഒരു വൻവി​ജ​യ​മാ​യി. നന്ദിവാ​ക്കു​കൾ നിറഞ്ഞ കത്തുക​ളു​ടെ ഒരു പ്രവാ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു പിന്നെ അങ്ങോട്ട്‌.

ഡബ്ല്യു​ബി​ബി​ആർ സ്റ്റുഡി​യോ​യിൽ മൈക്കിന്‌ അടുത്ത്‌ ജോസഫ്‌ എഫ്‌. റഥർഫോർഡ്‌ നിൽക്കു​ന്നു. വിക്ടർ ഷ്‌മി​റ്റാണ്‌ അവതാ​രകൻ

 ഈ റേഡി​യോ നിലയം 33 വർഷത്തോളം b രാജ്യ​സ​ന്ദേശം പ്രക്ഷേ​പണം ചെയ്യു​ന്ന​തിൽ തുടർന്നു, പ്രധാ​ന​മാ​യും വടക്കു​കി​ഴക്കൻ ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലെ സ്ഥലങ്ങളി​ലേക്ക്‌. എന്നാൽ ചില സമയ​ത്തൊ​ക്കെ ഈ റേഡി​യോ നിലയം മറ്റു റേഡി​യോ നിലയ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി ചേർന്നു​പ്ര​വർത്തി​ച്ച​തു​കൊണ്ട്‌ ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലും കാനഡ​യി​ലും അതിലും ദൂരെ​യുള്ള സ്ഥലങ്ങളി​ലും ഉള്ള ലക്ഷക്കണ​ക്കിന്‌ ആളുക​ളി​ലേക്ക്‌ ഈ സന്ദേശം എത്തിക്കാ​നാ​യി. 1975-ലെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ വാർഷി​ക​പു​സ്‌തകം പറയു​ന്നത്‌ ഇങ്ങനെ​യാണ്‌: “1933-ലാണ്‌ ഏറ്റവും അധികം ആളുകൾ ഈ പ്രക്ഷേ​പണം കേട്ടത്‌. ആ വർഷമാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും 408 റേഡി​യോ നിലയ​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ നമ്മുടെ സന്ദേശം ആറ്‌ ഭൂഖണ്ഡ​ങ്ങ​ളി​ലേക്ക്‌ എത്തിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. അതു​പോ​ലെ 23,783 വ്യത്യസ്‌ത ബൈബിൾപ്ര​സം​ഗ​ങ്ങ​ളും പ്രക്ഷേ​പണം ചെയ്യാ​നാ​യി. . . . അക്കാല​ത്തൊ​ക്കെ വാച്ച്‌ടവർ പ്രക്ഷേ​പ​ണങ്ങൾ ഒരേസ​മയം വ്യത്യസ്‌ത റേഡി​യോ നിലയ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ കേൾപ്പി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. ദൈവത്തെ മഹത്ത്വ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ടുള്ള സത്യത്തി​ന്റെ വാക്കുകൾ അന്തരീ​ക്ഷ​ത്തിൽ അങ്ങനെ അലയടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു.”

റേഡി​യോ​യെ പിന്നി​ലാ​ക്കി​ക്കൊണ്ട്‌ വീടു​തോ​റു​മുള്ള സാക്ഷീ​ക​ര​ണം

 ബൈബിൾവി​ദ്യാർഥി​കൾ ഡബ്ല്യു​ബി​ബി​ആർ ഉപയോ​ഗി​ക്കാൻ തുടങ്ങിയ സമയത്ത്‌ ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലെ രാജ്യ​പ്ര​ഘോ​ഷ​ക​രു​ടെ എണ്ണം ശരാശരി 1,064 ആയിരു​ന്നു. ആ ചെറിയ കൂട്ടത്തി​നു കൂടുതൽ ആളുക​ളി​ലേക്കു സന്തോ​ഷ​വാർത്ത എത്തിക്കാൻ ആ പ്രക്ഷേ​പ​ണങ്ങൾ ഒരു സഹായ​മാ​യി. 1957 ആയപ്പോ​ഴേ​ക്കും രാജ്യ​പ്ര​ഘോ​ഷ​ക​രു​ടെ എണ്ണം ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളിൽ ശരാശരി 1,87,762-ഉം ലോക​മെ​ങ്ങും 6,53,273-ഉം ആയി. അതു​പോ​ലെ സഭാ മീറ്റി​ങ്ങു​ക​ളി​ലൂ​ടെ അവർക്കു നല്ല പരിശീ​ലനം ലഭിച്ചു. അതിന്റെ ഫലമായി വീടു​തോ​റു​മുള്ള പ്രവർത്ത​ന​ത്തി​ലും ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ മറ്റു മേഖല​ക​ളി​ലും അവർ കൂടുതൽ ഫലപ്ര​ദ​രാ​യി.

 ഈ പുരോ​ഗ​തി​യൊ​ക്കെ കണ്ടപ്പോൾ വീടു​തോ​റു​മുള്ള ശുശ്രൂ​ഷ​യാ​ണോ റേഡി​യോ നിലയ​ത്തെ​ക്കാൾ കൂടുതൽ ഫലപ്ര​ദ​മെന്ന്‌ ഉത്തരവാ​ദി​ത്വ​പ്പെട്ട സഹോ​ദ​രങ്ങൾ ചിന്തി​ക്കാൻ തുടങ്ങി. അതിന്റെ ഫലം എന്തായി​രു​ന്നു? വാച്ച്‌ടവർ സൊ​സൈ​റ്റിക്ക്‌ സ്വന്തമാ​യി ഉണ്ടായി​രുന്ന ഡബ്ല്യു​ബി​ബി​ആർ വിൽക്കാൻ തീരു​മാ​നി​ച്ചു. അങ്ങനെ 1957 ഏപ്രിൽ 15-ാം തീയതി ആ റേഡി​യോ നിലയം വിറ്റു. വിൽക്കു​ന്ന​തി​നു തലേദി​വസം നടന്ന അവസാ​നത്തെ പ്രക്ഷേ​പ​ണ​ത്തിൽ എന്തിനാണ്‌ ഈ റേഡി​യോ നിലയം വിൽക്കു​ന്ന​തെന്ന ചോദ്യ​ത്തിന്‌ നേഥൻ എച്ച്‌. നോർ ഉത്തരം നൽകി. വീടു​തോ​റു​മുള്ള ശുശ്രൂ​ഷ​യു​ടെ ഫലമാ​യി​ട്ടാ​ണു കൂടുതൽ ആളുക​ളും യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളാ​കു​ന്ന​തെന്ന്‌ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. “ധാരാളം ആളുകൾക്ക്‌ ഡബ്ല്യു​ബി​ബി​ആർ പ്രക്ഷേ​പ​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ പ്രയോ​ജനം ലഭിച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌” എന്ന്‌ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. അദ്ദേഹം ഇങ്ങനെ കൂട്ടി​ച്ചേർത്തു: “എന്നാൽ ഡബ്ല്യു​ബി​ബി​ആർ പ്രക്ഷേ​പ​ണങ്ങൾ കേട്ട സ്ഥലങ്ങളി​ലും കേൾക്കാത്ത സ്ഥലങ്ങളി​ലും ഉള്ള യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ വർധന നോക്കി​യാൽ വലിയ വ്യത്യാ​സ​മില്ല.” അതു​കൊണ്ട്‌ വീടു​തോ​റു​മുള്ള സാക്ഷീ​ക​ര​ണ​മാ​ണു റേഡി​യോ നിലയ​ത്തെ​ക്കാൾ കൂടുതൽ ഫലപ്ര​ദ​മെന്ന നിഗമ​ന​ത്തിൽ സഹോ​ദ​രങ്ങൾ എത്തി. അതോടെ ഡബ്ല്യു​ബി​ബി​ആർ പ്രക്ഷേ​പണം നിലച്ചു. എന്നാൽ, നൂറ്റാ​ണ്ടു​കൾക്കു ശേഷം പ്രക്ഷേ​പണം വീണ്ടും തുടങ്ങി, പുതി​യൊ​രു രൂപത്തിൽ.

ഇക്കാലത്ത്‌ നടക്കുന്ന പ്രക്ഷേ​പ​ണം

 2014 ഒക്ടോബർ 6 യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കൾക്ക്‌ ആവേശം നിറഞ്ഞ ഒരു ദിവസ​മാ​യി​രു​ന്നു. അന്ന്‌ ഇന്റർനെറ്റ്‌ ടെലി​വി​ഷൻ ചാനലായ JW പ്രക്ഷേ​പണം ആരംഭി​ച്ചു. മാസം​തോ​റു​മുള്ള ഈ പ്രക്ഷേ​പണം യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളും മറ്റുള്ള​വ​രും ഒരു വെബ്‌ ബ്രൗസ​റി​ലൂ​ടെ​യോ JW ലൈ​ബ്രറി ആപ്ലി​ക്കേ​ഷ​നി​ലൂ​ടെ​യോ സ്‌ട്രീ​മി​ങ്ങി​നുള്ള ഡി​വൈ​സു​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യോ സാറ്റ്‌​ലൈറ്റ്‌ റിസീ​വ​റി​ലൂ​ടെ​യോ കേൾക്കു​ന്നു. c എന്നാൽ ലോക​മെ​ങ്ങു​മുള്ള ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ ഇപ്പോ​ഴും രാജ്യ​സ​ന്ദേശം അറിയി​ക്കാൻ റേഡി​യോ​യും ടെലി​വി​ഷ​നും ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നു. അത്‌ എങ്ങനെ​യാണ്‌?

ആദ്യത്തെ JW പ്രക്ഷേ​പണം, 2014 ഒക്ടോബർ

 ഇന്റർനെറ്റ്‌ സൗകര്യം പരിമി​ത​മായ സ്ഥലങ്ങളിൽ കൺ​വെൻ​ഷ​നു​ക​ളും ആഴ്‌ച​തോ​റു​മുള്ള സഭാ മീറ്റി​ങ്ങു​ക​ളും പ്രക്ഷേ​പണം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നു​വേണ്ടി ഇയ്യടുത്ത വർഷങ്ങ​ളി​ലാ​യി യഹോ​വ​യു​ടെ സംഘടന മറ്റു കമ്പനി​ക​ളു​ടെ റേഡി​യോ നിലയ​ങ്ങ​ളും ടിവി ചാനലു​ക​ളും പ്രയോ​ജ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. ഈ പ്രക്ഷേ​പണം താത്‌പ​ര്യ​ക്കാ​ര​ടക്കം സാക്ഷി​ക​ള​ല്ലാത്ത ധാരാളം ആളുക​ളി​ലേക്ക്‌ എത്തി. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌ 2021-നും 2022-നും ഇടയിൽ, സാക്ഷി​ക​ള​ല്ലാത്ത പലരും നമ്മുടെ മീറ്റി​ങ്ങു​കൾ വളരെ​യ​ധി​കം വിലമ​തി​ച്ച​താ​യി റേഡി​യോ സ്റ്റേഷൻ മാനേ​ജർമാർ കിഴക്കൻ ആഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ബ്രാ​ഞ്ചോ​ഫീ​സി​നെ അറിയി​ച്ചു. കെനി​യ​യി​ലെ​യും സൗത്ത്‌ സുഡാ​നി​ലെ​യും ടാൻസ​നി​യ​യി​ലെ​യും ധാരാളം പേർ ബൈബിൾപ​ഠ​ന​ത്തി​നു​പോ​ലും ആവശ്യ​പ്പെട്ടു.

 എങ്കിലും രാജ്യ​സ​ന്ദേശം ലോക​മെ​ങ്ങും എത്തിക്കു​ന്ന​തിന്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ വീടു​തോ​റു​മുള്ള ശുശ്രൂഷ, സാഹിത്യ കൈവണ്ടികൾ, jw.org-വെബ്‌സൈറ്റ്‌ എന്നീ മാർഗ​ങ്ങ​ളാണ്‌ പ്രധാ​ന​മാ​യും ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നത്‌. നമ്മുടെ വെബ്‌​സൈ​റ്റിൽ 1,080-ലധികം ഭാഷക​ളിൽ ബൈബി​ളും ബൈബി​ള​ധി​ഷ്‌ഠിത പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളും സൗജന്യ​മാ​യി ലഭിക്കും. താത്‌പ​ര്യ​മു​ള്ള​വർക്ക്‌ അതു പ്രയോ​ജ​ന​പ്പെ​ടു​ത്താ​നാ​കും. ഈ വെബ്‌​സൈറ്റ്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ബൈബിൾചോ​ദ്യ​ങ്ങൾക്കുള്ള ഉത്തരങ്ങ​ളും നമ്മുടെ മീറ്റി​ങ്ങു​കൾ നടക്കുന്ന സ്ഥലങ്ങളും ആളുകൾക്കു കണ്ടെത്താ​നാ​കും. ഇതി​ന്റെ​യെ​ല്ലാം ഫലമായി യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കൾക്ക്‌ ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള സന്തോ​ഷ​വാർത്ത മുമ്പെ​ന്ന​ത്തെ​ക്കാ​ളും വ്യാപ​ക​മാ​യി ആളുകളെ അറിയി​ക്കാൻ കഴിയു​ന്നു. അങ്ങനെ ബൈബിൾ മുൻകൂ​ട്ടി പറഞ്ഞതു​പോ​ലെ ‘സന്തോ​ഷ​വാർത്ത ഭൂലോ​ക​ത്തെ​ങ്ങും പ്രസം​ഗി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യാണ്‌.’—മത്തായി 24:14.

a ബൈബിൾവിദ്യാർഥികൾ 1931-ൽ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ എന്ന പേര്‌ സ്വീക​രി​ച്ചു.

b കുറച്ച്‌ നാള​ത്തേക്ക്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​കൾക്ക്‌ ഓസ്‌​ട്രേ​ലി​യ​യി​ലും കാനഡ​യി​ലും മറ്റു രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലും റേഡി​യോ നിലയ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.