പാഠം 13

ശബ്ദമെ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്ത​ലും മൈക്കി​ന്റെ ഉപയോ​ഗ​വും

1-3. ശബ്ദഗു​ണ​ത്തി​ലെ ചില വൈക​ല്യ​ങ്ങൾ എന്തെല്ലാം, എന്തിന്‌ ഒരുവന്റെ വ്യക്തി​പ​ര​മായ പ്രശ്‌നത്തെ വിശക​ല​നം​ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നു സഹായി​ക്കാൻ കഴിയും?

¹ “മനുഷ്യ​ന്നു വായി കൊടു​ത്തതു ആർ?” എന്നതു സ്രഷ്ടാ​വായ യഹോ​വ​യാം ദൈവം മോശ​യോ​ടു ചോദിച്ച ഒരു ചോദ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു. (പുറ. 4:10, 11) മനുഷ്യ​സം​സാ​ര​ത്തി​ന്റെ ഉത്‌പാ​ദ​ന​ത്തി​നു​വേണ്ടി അത്യത്ഭു​ത​ക​ര​മായ സകല സജ്ജീക​ര​ണ​വും ചെയ്‌തത്‌ ആർ എന്നു നമുക്കു സമുചി​ത​മാ​യി കൂട്ടി​ച്ചേർക്കാ​വു​ന്ന​താണ്‌. “വിക്കനും തടിച്ച നാവു​ള​ള​വ​നും” ആയിരു​ന്നെ​ങ്കി​ലും തന്റെ സംസാ​ര​ശബ്ദം മെച്ച​പ്പെ​ടു​ത്താൻ സഹായി​ക്കു​ന്ന​തി​നു ദൈവ​ത്തി​നു കഴിയു​മെ​ന്നും സഹായി​ച്ചെ​ന്നും മോശക്കു കാല​ക്ര​മ​ത്തിൽ മനസ്സി​ലാ​യി. ഇസ്രയേൽ ജനത​യോ​ടു ഫലകര​മാ​യി സംസാ​രി​ക്കാൻ ആ പ്രവാ​ചകൻ പ്രാപ്‌ത​നാ​ക്ക​പ്പെട്ടു.

² ഇന്നു തങ്ങളുടെ സംസാര വൈക​ല്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചു നല്ല ബോധ​മു​ളള അനേകം ദൈവ​ദാ​സ​രുണ്ട്‌. ചിലർക്കു ദുർബ​ല​മായ ഒരു ശബ്ദമാ​ണു​ള​ളത്‌, മററു ചിലർക്കു  തുളച്ചു​ക​യ​റുന്ന ശബ്ദവും വേറെ ചിലർക്കു കിറു​കി​റെ​യു​ളള അല്ലെങ്കിൽ പരുഷ​മായ ശബ്ദവും ഉണ്ട്‌. ചിണു​ങ്ങുന്ന ശബ്ദമോ അനുനാ​സിക ശബ്ദമോ കഠോ​ര​രൂ​പ​ത്തി​ലു​ളള ശബ്ദമോ പ്രിയ​ത്തോ​ടെ ശ്രദ്ധി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നില്ല. പതിഞ്ഞ, നിർജീ​വ​മായ ശബ്ദം ആരെയും പ്രചോ​ദി​പ്പി​ക്കു​ന്നില്ല. നിങ്ങളു​ടെ ശബ്ദത്തിന്‌ ഈ വൈക​ല്യ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നു പ്രകട​മാ​ക്കാ​നു​ളള ചായ്‌വു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ ധൈര്യ​പ്പെ​ടുക. തിരു​ത്ത​ലോ അഭിവൃ​ദ്ധി​യോ സാധ്യ​മ​ല്ലെ​ന്നു​ളള മട്ടിൽ പിൻവാ​ങ്ങേണ്ട ആവശ്യ​മില്ല.

³ തീർച്ച​യാ​യും, അഭിവൃ​ദ്ധി​പ്പെ​ടു​ന്ന​തിന്‌, താൻ മെച്ച​പ്പെ​ടാൻ ശ്രമി​ക്കേണ്ട പ്രത്യേക വൈക​ല്യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചു വ്യക്തി​യു​ടെ ഭാഗത്ത്‌ ഒരു അവബോ​ധ​മു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കണം. ഇവി​ടെ​യാ​ണു ശുശ്രൂ​ഷാ​സ്‌കൂൾ മേൽവി​ചാ​ര​കന്റെ സഹായ​ക​മായ ബുദ്ധ്യു​പ​ദേ​ശ​ത്തോ​ടെ ദിവ്യാ​ധി​പത്യ ശുശ്രൂ​ഷാ​സ്‌കൂ​ളിന്‌ ഏതു ശബ്ദ വൈക​ല്യ​ത്തെ​യും വിശക​ലനം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നു നിങ്ങളെ സഹായി​ക്കാൻ കഴിയു​ന്നത്‌. കൂടാതെ നിങ്ങളു​ടെ സ്വന്തം ശബ്ദത്തിന്റെ ഒരു റിക്കോ​ഡിംഗ്‌ ശ്രദ്ധി​ക്കു​ന്ന​തും സഹായ​ക​മാണ്‌. നിങ്ങൾ ഇതുവ​രെ​യും ഇതു ചെയ്‌തി​ട്ടി​ല്ലെ​ങ്കിൽ, നിങ്ങൾ അതിശ​യി​ച്ചു​പോ​യേ​ക്കാം. എന്തെന്നാൽ സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ നിങ്ങളു​ടെ തലയിലെ അസ്ഥിക​ളു​ടെ കമ്പനങ്ങൾ നിങ്ങൾക്ക്‌ അനുഭ​വ​പ്പെ​ടു​ന്നു, ഈ കമ്പനങ്ങൾ താണ ശബ്ദങ്ങൾക്ക്‌ ഗുണക​ര​മാണ്‌; അതേസ​മയം, ഒരു ടേപ്‌ റെക്കോ​ഡർ നിങ്ങളു​ടെ ശബ്ദം മററു​ള​ള​വർക്ക്‌ എങ്ങനെ ധ്വനി​ക്കു​ന്നു​വെന്നു വെളി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു. ശബ്ദമെ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്ത​ലിന്‌ അടിത്തറ പാകാൻ നിങ്ങളു​ടെ സ്വനത​ന്ത്ര​ത്തി​നു കുറെ ചിന്ത കൊടു​ക്കു​ന്നതു നന്നായി​രി​ക്കും, ചിന്ത കൂടാ​തെ​യാണ്‌ നിങ്ങൾ ഈ സംവി​ധാ​നം സാധാരണ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നത്‌.

4-6. സംസാരം ഉളവാ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തെ​ങ്ങനെ?

⁴ സംസാരം ഉളവാ​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന വിധം. സകല ശബ്‌ദോ​ച്ചാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും അടിസ്ഥാ​നം നിങ്ങൾ ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നു മേൽപ്പോട്ട്‌ അയയ്‌ക്കുന്ന വായു​സ്‌തം​ഭ​മാണ്‌, അത്‌ ഉലകളാ​യി സേവി​ക്കു​ന്നു. ശ്വാസ​നാ​ളി​യി​ലൂ​ടെ വായു സ്വന​പേ​ടകം എന്നു മിക്ക​പ്പോ​ഴും വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന കണ്‌ഠ​ത്തിൽ പ്രവേ​ശി​ക്കു​ന്നു, അതു നിങ്ങളു​ടെ തൊണ്ട​യു​ടെ മധ്യത്തി​ലാ​ണു സ്ഥിതി​ചെ​യ്യു​ന്നത്‌. നിങ്ങളു​ടെ സ്വന​പേ​ട​ക​ത്തി​നു​ള​ളിൽ സ്വനത​ന്തു​ക്കൾ എന്നു വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന മാംസ​പേ​ശി​ക​ളു​ടെ രണ്ടു ചെറിയ മടക്കുകൾ ഉണ്ട്‌. ഇവയാണു നമ്മുടെ മുഖ്യ ശബ്ദ ഉത്‌പാ​ദകർ. ഈ തന്തുക്കൾ അഥവാ “സ്വന മടക്കുകൾ”—അവ അങ്ങനെ​യും വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു—നിങ്ങളു​ടെ സ്വന​പേ​ട​ക​ത്തി​ന്റെ പാർശ്വ​ഭി​ത്തി​യിൽ നീക്കാ​വുന്ന ഷെൽഫു​കൾ പോ​ലെ​യാണ്‌. അവയുടെ മുഖ്യ ഉദ്ദേശ്യം വായു ഉളളിൽ കടത്തു​ന്ന​തി​നും വെളി​യിൽ കളയു​ന്ന​തി​നു​മാ​യി തുറന്നു വരുക​യും അടയു​ക​യും, ആവശ്യ​മി​ല്ലാത്ത വസ്‌തു​ക്കളെ ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങൾക്കു വെളി​യിൽ നിർത്തു​ക​യു​മാണ്‌. നിങ്ങളു​ടെ ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നു​ളള ശ്വാസം ഈ തന്തുക്കളെ ചലിപ്പി​ക്കു​ന്നു. വായു ശക്തമായി അവയെ കടന്നു​പോ​കവേ അവ അങ്ങനെ കമ്പനം ചെയ്യു​മ്പോൾ ശബ്ദമു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു. ദൃഷ്ടാ​ന്തീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌, നിങ്ങൾ ഒരു ബലൂൺ വീർപ്പി​ക്കു​ക​യും അതിന്റെ കഴുത്തിൽ ഞെക്കി​പ്പി​ടിച്ച ശേഷം കഴുത്തി​ലൂ​ടെ വായു പുറത്തു​പോ​കാൻ അനുവ​ദി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌താൽ റബ്ബർ ശബ്ദമു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു കമ്പനം​ചെ​യ്യു​ന്നു. അതു​പോ​ലെ, നിങ്ങൾ സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ നിങ്ങളു​ടെ കണ്‌ഠ​ത്തി​ലെ മടക്കുകൾ അഥവാ തന്തുക്കൾ ദൃഢമാ​യി അടുക്കു​ന്നു. അവയ്‌ക്കി​ട​യിൽ V-ആകൃതിയിലുണ്ടായിരുന്ന വിടവ്‌ അടയുന്നു. ഈ തന്തുക്കൾ എത്രയ​ധി​കം വലിഞ്ഞു​മു​റു​കു​ന്നു​വോ അത്ര വേഗത്തിൽ അവ കമ്പനം​ചെ​യ്യു​ക​യും അത്ര ഉച്ചത്തിൽ അവ ശബ്ദസ്വ​രങ്ങൾ  ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. മറിച്ച്‌ അവ എത്രയ​ധി​കം അയയു​ന്നു​വോ അത്രയ​ധി​കം താണതാണ്‌ ഉളവാ​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന സ്വരങ്ങൾ.

⁵ കണ്‌ഠം വിട്ട​ശേഷം വായു​ത​രം​ഗം നിങ്ങളു​ടെ തൊണ്ട​യു​ടെ മേൽഭാ​ഗത്ത്‌, ഗളം എന്നു വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നി​ടത്ത്‌, വരുന്നു. പിന്നീട്‌ അതു നിങ്ങളു​ടെ വായി​ലേ​ക്കും നിങ്ങളു​ടെ നാസാ​ര​ന്ധ്ര​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കും പോകു​ന്നു. ഇവിടെ അടിസ്ഥാ​ന​ശ​ബ്ദ​ത്തോട്‌ അധിസ്വ​രങ്ങൾ കൂട്ട​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഈ അധിസ്വ​രങ്ങൾ സ്വരത്തെ രൂപാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും വർധി​പ്പി​ക്കു​ക​യും പ്രബലി​ത​മാ​ക്കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. മനസ്സി​ലാ​ക്കാ​വുന്ന സംസാ​ര​ത്തി​ന്റെ രൂപത്തിൽ ശബ്ദം പുറത്തു​വ​ര​ത്ത​ക്ക​വണ്ണം കമ്പനം ചെയ്യുന്ന ശബ്ദ തരംഗ​ങ്ങളെ വിഘടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​നും അവയെ സ്വരങ്ങ​ളും വ്യഞ്‌ജ​ന​ങ്ങ​ളു​മാ​യി വാർത്തെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നും അണ്ണാക്കും നാവും പല്ലുക​ളും മോണ​ക​ളും താടി​യെ​ല്ലും ചുണ്ടു​ക​ളും ഒത്തു​ചേ​രു​ന്നു.

⁶ തീർച്ച​യാ​യും മനുഷ്യ​ശബ്ദം ബഹുമുഖ ഉപയോ​ഗ​ത്തി​ന്റെ കാര്യ​ത്തിൽ ഏതു മനുഷ്യ​നിർമിത ഉപകര​ണ​ത്തി​നും കിടനിൽക്കാ​നാ​വാത്ത ഒരു അത്ഭുത​മാണ്‌. അതിനു മൃദു​ല​വും സൗമ്യ​വു​മായ സ്‌നേഹം മുതൽ പരുഷ​വും ഉഗ്രവു​മായ വിദ്വേ​ഷം വരെയു​ളള വിചാ​ര​ങ്ങ​ളും വികാ​ര​ങ്ങ​ളും പ്രകട​മാ​ക്കാ​നു​ളള പ്രാപ്‌തി​യുണ്ട്‌. അപൂർണ​ത​യിൽപോ​ലും ശരിയാ​യി വികസി​പ്പി​ക്കു​ക​യും പരിശീ​ലി​പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യു​മ്പോൾ മനുഷ്യ​ശ​ബ്ദ​ത്തി​നു മൂന്ന്‌ ഉച്ചസ്വ​ര​ങ്ങൾവരെ ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്കാ​നും മനോ​ഹ​ര​മായ സംഗീ​ത​ധ്വ​നി​കൾ മാത്രമല്ല, ഹൃദ​യോ​ദ്ദീ​പ​ക​മായ പ്രസം​ഗ​ങ്ങൾകൂ​ടെ അവതരി​പ്പി​ക്കാ​നും കഴിയും. നാം കാണാൻ പോകു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ശബ്ദമെ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്ത​ലി​നു രണ്ടു മുഖ്യ അവശ്യ​ഘ​ട​ക​ങ്ങ​ളുണ്ട്‌.

7-10. ഒരുവന്റെ വായു​ല​ഭ്യ​തയെ എങ്ങനെ നിയ​ന്ത്രി​ക്കണം, എന്തു​കൊണ്ട്‌?

⁷ വായു​ല​ഭ്യ​തയെ നിയ​ന്ത്രി​ക്കൽ. ഏററവും നല്ല ഫലങ്ങൾക്കു നല്ല, സ്ഥിരമായ, വായു​ല​ഭ്യ​ത​യും അതോ​ടൊ​പ്പം ശരിയായ ശ്വാസ​നി​യ​ന്ത്ര​ണ​വും ഒരു പ്രസം​ഗ​കന്‌ ആവശ്യ​മാണ്‌. അനേകർക്കും സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ ശരിയാ​യി ഉച്ഛ്വസി​ക്കാ​നും നിശ്വ​സി​ക്കാ​നും അറിയാൻപാ​ടില്ല. തത്‌ഫ​ല​മാ​യി അവർ ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ മേൽഭാ​ഗം മാത്രമേ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നു​ളളു, തന്നിമി​ത്തം അവർ വേഗം സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ വായു​വി​നു​വേണ്ടി കിതയ്‌ക്കേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്നു. പൊതു​ധാ​ര​ണ​യ്‌ക്കു വിരു​ദ്ധ​മാ​യി, ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഏററവും വലിയ ഭാഗം നെഞ്ചിന്റെ മുകളി​ലല്ല; ഈ ഭാഗം നമ്മുടെ തോ​ളെ​ല്ലു​കൾ നിമിത്തം വലിപ്പ​ക്കൂ​ടു​ത​ലു​ള​ള​താ​യി കാണ​പ്പെ​ടു​ന്നു​വെ​ന്നേ​യു​ളളു. എന്നാൽ പ്രാചീ​ര​ത്തി​നു തൊട്ടു​മു​ക​ളി​ലാ​ണു ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങൾക്ക്‌ ഏററവും കൂടുതൽ വിസ്‌തൃ​തി​യു​ള​ളത്‌. പുതു​വാ​യു അകത്തേക്കു വലിച്ചു​ക​യ​റ​റു​ന്ന​തി​നും ഉപയോ​ഗിച്ച വായു പുറ​ത്തേക്കു തളളു​ന്ന​തി​നും നിങ്ങളു​ടെ ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങളെ സഹായി​ക്കാൻ ഒരു പമ്പു​പോ​ലെ പ്രവർത്തി​ക്കുന്ന ശക്തമായ ഒരു വളഞ്ഞ മാംസ​പേ​ശി​യാ​ണു പ്രാചീ​രം. അടിയി​ലത്തെ വാരി​യെ​ല്ലു​ക​ളോ​ടു ബന്ധിപ്പി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന പ്രാചീ​രം നെഞ്ചിനെ ഉദരത്തിൽനി​ന്നു വേർപെ​ടു​ത്തു​ന്നു. അർധ​ഗോ​ളാ​കൃ​തി​യി​ലു​ളള ഈ മാംസ​പേ​ശി​യാ​ണു ശ്വാ​സോ​ച്ഛ്വാ​സ​ത്തിന്‌ ഉപയോ​ഗി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന മുഖ്യ​പേശി. പ്രാചീ​ര​ത്തി​ന്റെ ഗോളകം മുകളി​ലേക്കു ചലിക്കു​മ്പോൾ അതു നിങ്ങളു​ടെ ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നു വായു പുറ​ത്തേക്കു തളളുന്നു. അതു കീഴോ​ട്ടു ചലിക്കു​മ്പോൾ വായു നിങ്ങളു​ടെ ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലേക്ക്‌ പ്രവഹി​ക്കു​ന്നു.

⁸ നിങ്ങളു​ടെ വായു​ല​ഭ്യ​തയെ നിയ​ന്ത്രി​ക്കാൻ പഠിക്കു​ക​യാ​ണു നിങ്ങളു​ടെ ശബ്ദത്തെ മെച്ച​പ്പെ​ടു​ത്താൻ ചെയ്യേണ്ട ആദ്യസം​ഗതി. സംസാ​രി​ക്കാൻ നിങ്ങൾ അകത്തേക്കു ശ്വാസം വലിക്കു​മ്പോൾ നിങ്ങളു​ടെ നെഞ്ചിന്റെ ആഴം കുറഞ്ഞ  മേൽഭാ​ഗം വികസി​ക്കു​ന്ന​തൊ​ഴി​വാ​ക്കാൻ ഒരു ബോധ​പൂർവ​മായ ശ്രമം നടത്തുക. നിങ്ങളു​ടെ ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ കീഴ്‌ഭാ​ഗം വികസി​പ്പി​ക്കുക. പിന്നീടു വായു​വി​ന്റെ പുറ​ത്തേ​ക്കു​ളള പ്രവാഹം നിയ​ന്ത്രി​ക്കുക, ഉദരമാം​സ​പേ​ശി​ക​ളു​ടെ പിൻബ​ല​ത്തോ​ടെ സാവധാ​ന​ത്തി​ലു​ളള പ്രാചീ​ര​സ​മ്മർദം മുഖേന വായു ക്രമേണ പുറ​ത്തേക്കു വിട്ടു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ. ഇതു വായു പെട്ടെന്നു പുറ​ത്തേക്കു പോകാ​തെ തടയുന്നു. അതു നിയ​ന്ത്രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കിൽ പ്രസം​ഗ​കനു പെട്ടെന്നു ശ്വാസം തീർന്നു​പോ​കു​ക​യും അയാളു​ടെ സ്വരം ശ്വാ​സോ​ച്ഛ്വാ​സ​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തും അവ്യക്ത​വു​മാ​യി​ത്തീ​രു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.

⁹ അനേക​രു​ടെ പ്രവണത തൊണ്ടയെ ഇറുക്കി​ക്കൊ​ണ്ടു വായു​ല​ഭ്യ​തയെ നിയ​ന്ത്രി​ക്കാൻ ശ്രമി​ക്കു​ക​യാണ്‌. എന്നാൽ ഇത്‌ പാരു​ഷ്യം ഉളവാ​ക്കു​ക​യും ശബ്ദത്തെ തളർത്തു​ക​യും മാത്രം ചെയ്യുന്നു. അത്‌ ഒഴിവാ​ക്കു​ന്ന​തിന്‌, നിങ്ങളു​ടെ തൊണ്ട​യി​ലെ മാംസ​പേ​ശി​കളെ അയച്ചി​ടുക.

¹⁰ ഒരു ഓട്ടക്കാ​രൻ ഒരു മത്സര​യോ​ട്ട​ത്തി​നു പരിശീ​ലി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, ഒരു പ്രസം​ഗകൻ വ്യായാ​മ​ത്തി​ലൂ​ടെ പ്രാചീ​ര​നി​യ​ന്ത്രണം വളർത്തി​യെ​ടു​ക്കണം. അയാൾക്ക്‌, നേരെ നിന്ന്‌ ഒരു ദീർഘ​ശ്വാ​സം എടുത്ത​ശേഷം ഒററ ശ്വാസ​ത്തിൽ സാവധാ​ന​ത്തി​ലും തടസ്സം​കൂ​ടാ​തെ​യും അക്ഷരമാ​ല​യി​ലെ അക്ഷരങ്ങൾ കഴിയു​ന്ന​ട​ത്തോ​ളം ഉരുവി​ടു​ക​യോ എണ്ണിക്കൂ​ട്ടു​ക​യോ ചെയ്‌തു​കൊ​ണ്ടു ക്രമേണ നിശ്വ​സി​ക്കാൻ കഴിയും. ഉച്ചത്തിൽ വായി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടും അയാൾക്കു പരിശീ​ലി​ക്കാൻ കഴിയും.

11-15. മാംസ​പേ​ശി​യു​ടെ മുറുക്കം തുളച്ചു​ക​യ​റുന്ന സ്വര​ത്തോ​ടും അനുനാ​സി​ക​സ്വ​ര​ത്തോ​ടും സംസാ​ര​ത്തി​ന്റെ അവ്യക്ത​ത​യോ​ടും ഏതു വിധത്തിൽ ബന്ധപ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു?

¹¹ മുറു​കിയ മാംസ​പേ​ശി​കൾ അയയ്‌ക്കൽ. മിക്ക ശബ്ദപ്ര​ശ്‌ന​ങ്ങ​ളെ​യും തരണം​ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നു​ളള മറെറാ​രു അവശ്യ​ഘ​ടകം ലളിത​മായ ഒരു കുറി​പ്പ​ടി​യാണ്‌—മാംസ​പേ​ശി​കൾ അയയ്‌ക്കുക! ഇത്‌ എങ്ങനെ ചെയ്യാ​മെന്നു പഠിക്കാ​ത്ത​പക്ഷം ശബ്ദം മെച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തിന്‌ ഏതൊ​രാ​ളെ​യും സഹായി​ക്കാൻ വളരെ കുറച്ചേ ചെയ്യാൻ കഴിയൂ. സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ മാംസ​പേ​ശി​കൾ അയയ്‌ക്കാൻ പഠിക്കു​ന്ന​തി​നാൽ നിങ്ങൾക്കു വരുത്താ​വുന്ന അഭിവൃ​ദ്ധി യഥാർഥ​ത്തിൽ വിസ്‌മ​യാ​വ​ഹ​മാണ്‌. ശരീര​ത്തി​നെ​ന്ന​പോ​ലെ മനസ്സി​നും അയവു​വ​രു​ത്തേ​ണ്ട​താണ്‌, എന്തെന്നാൽ മാനസി​ക​മായ മുറുക്കം മാംസ​പേ​ശി​യു​ടെ മുറു​ക്ക​ത്തി​നി​ട​യാ​ക്കു​ന്നു. നിങ്ങളു​ടെ സദസ്സി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ളള ശരിയായ വീക്ഷണം സ്വീക​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു മാനസി​ക​മു​റു​ക്കം കുറയ്‌ക്കുക, യഹോ​വ​യു​ടെ ജനമാ​യി​രി​ക്കും മിക്ക​പ്പോ​ഴും നിങ്ങളു​ടെ സദസ്സ്‌. നിങ്ങളു​ടെ സുഹൃ​ത്തു​ക്കൾ നിരനി​ര​യാ​യി ഇരിക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു​മാ​ത്രം പെട്ടെന്നു നിങ്ങളു​ടെ ശത്രു​ക്ക​ളാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു​വോ? തീർച്ച​യാ​യു​മില്ല. നാം ക്രമമാ​യി ചെയ്യു​ന്ന​തു​പോ​ലെ അത്ര സൗഹാർദ​ത​യും സ്‌നേ​ഹ​വു​മു​ളള ഒരു സദസ്സിനെ ഭൂമി​യി​ലെ ഒരു ജനവും അഭിമു​ഖീ​ക​രി​ക്കു​ന്നില്ല.

¹² ആദ്യം നിങ്ങൾ ബോധ​പൂർവം പേശികൾ അയയ്‌ക്കേ​ണ്ട​തു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാം. പ്രസം​ഗ​ത്തി​നു തൊട്ടു​മു​മ്പു ശ്വാ​സോ​ച്ഛ്വാ​സം സഭാകമ്പം നിമിത്തം ആഴം കുറഞ്ഞ​തും പേശീ​സ​ങ്കോ​ച​ത്തോ​ടു​കൂ​ടി​യ​തു​മാ​ണെന്നു നിങ്ങൾ കണ്ടെത്തി​യേ​ക്കാം. ഇത്‌ എല്ലായ്‌പോ​ഴും നിങ്ങളു​ടെ തൊണ്ട​യി​ലെ മാംസ​പേ​ശി​കൾ അയച്ചി​ടാൻ ശ്രമി​ക്കവേ, കരുതി​ക്കൂ​ട്ടി സാവധാ​ന​ത്തിൽ താളാ​ത്മ​ക​മാ​യി ശ്വാ​സോ​ച്ഛ്വാ​സം നടത്തു​ന്ന​തി​നാൽ തിരു​ത്താൻ കഴിയും.

¹³ നാം മനസ്സി​ലാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ, സ്വനത​ന്തു​ക്ക​ളു​ടെ​മേ​ലു​ളള വർധി​ച്ചു​വ​രുന്ന മുറുക്കം സ്ഥായി ഉയർത്തു​ന്നു, തന്നിമി​ത്തം നിങ്ങൾ എത്രയ​ധി​കം അവ വലിച്ചു​മു​റു​ക്കു​ന്നു​വോ അത്ര ഉയർന്ന​താ​യി​രി​ക്കും നിങ്ങൾ ഉത്‌പാ​ദി​പ്പി​ക്കുന്ന  ശബ്ദങ്ങൾ. ഇതു മുറു​കി​യ​താ​യി തോന്നു​ന്ന​തും കേൾവി​ക്കാർക്കു പിരി​മു​റു​ക്കം​വ​രു​ത്തു​ന്ന​തു​മായ തുളച്ചു​ക​യ​റുന്ന ശബ്ദത്തിൽ കലാശി​ച്ചേ​ക്കാം. ഇതു തരണം​ചെ​യ്യു​ന്ന​തിന്‌ എന്തു ചെയ്യാൻ കഴിയും? ശരി, നിങ്ങളു​ടെ സ്വനത​ന്തു​ക്ക​ളി​ലൂ​ടെ കടന്നു​പോ​കുന്ന വായു അവയെ കമ്പനം ചെയ്യി​ക്കു​ന്നു​വെന്ന്‌ ഓർക്കുക. മാംസ​പേ​ശി​കൾ അവയെ മുറു​ക്കു​ക​യോ അയയ്‌ക്കു​ക​യോ ചെയ്യു​മ്പോൾ അവയുടെ സ്വരത്തി​നു മാററ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്നു, ഒരു വയലിൻകമ്പി മുറു​ക്കു​ക​യോ അയയ്‌ക്കു​ക​യോ ചെയ്യു​മ്പോൾ അതിന്റെ ശബ്ദത്തിനു മാററ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​തന്നെ. നിങ്ങൾ സ്വനത​ന്തു​ക്കളെ അയയ്‌ക്കു​മ്പോൾ സ്വരം താഴുന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു തൊണ്ട​യി​ലെ മാംസ​പേ​ശി​കളെ അയയ്‌ക്കുക എന്നതാണു ചെയ്യേണ്ട സംഗതി. മുറുക്കം വിഴു​ങ്ങു​ന്ന​തി​നു​പ​ക​രി​ക്കുന്ന മാംസ​പേ​ശി​കൾ സ്വനത​ന്തു​ക്കളെ നിയ​ന്ത്രി​ക്കുന്ന മാംസ​പേ​ശി​കൾക്കെ​തി​രാ​യി പ്രവർത്തി​ക്കു​ന്ന​തി​നും അങ്ങനെ പരുഷ​മായ ശബ്ദമു​ള​വാ​ക്കു​ന്ന​തി​നും ഇടയാ​ക്കി​യേ​ക്കാം. നിങ്ങൾ ബോധ​പൂർവം മാംസ​പേ​ശി​കൾ അയയ്‌ക്കു​മ്പോൾ അഭിവൃ​ദ്ധി ഉണ്ടാകു​ന്നു.

¹⁴ ചില​പ്പോൾ തൊണ്ട​യി​ലെ​യും വായി​ലെ​യും മാംസ​പേ​ശി​കളെ വലിച്ചു​മു​റു​ക്കു​മ്പോൾ ഒരു വ്യക്തി നാസാ​ര​ന്ധ്രത്തെ അടയ്‌ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടു വായു​വി​നു സ്വത​ന്ത്ര​മാ​യി കടന്നു​പോ​കാൻ കഴിയു​ന്നില്ല. ഇത്‌ ഒരു അനുനാ​സി​ക​സ്വ​ര​ത്തിൽ കലാശി​ക്കു​ന്നു. ഇത്‌ ഒഴിവാ​ക്കു​ന്ന​തിന്‌, വീണ്ടും പേശികൾ അയയ്‌ക്കേ​ണ്ട​തുണ്ട്‌. എന്നിരു​ന്നാ​ലും ചില​പ്പോൾ മൂക്കിലെ തടസ്സം നിമി​ത്ത​മാ​യി​രി​ക്കാം പ്രശ്‌ന​മു​ണ്ടാ​കു​ന്നത്‌.

¹⁵ താടി​യെ​ല്ലും അയച്ചി​ടേ​ണ്ട​തുണ്ട്‌. അതു മുറു​കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ വായ്‌ വേണ്ട​പോ​ലെ തുറക്കു​ന്നില്ല, പല്ലിനി​ട​യി​ലൂ​ടെ​യാ​യി​രി​ക്കും ശബ്ദം വരുന്നത്‌. ഇതു പാരു​ഷ്യ​ത്തി​ലും അമർത്ത​പ്പെട്ട, അവ്യക്ത​മായ ശബ്ദത്തി​ലും കലാശി​ക്കു​ന്നു. എന്നിരു​ന്നാ​ലും, താടി​യെ​ല്ലി​ന്റെ അയയ്‌ക്കൽ സംസാ​ര​ശീ​ല​ങ്ങ​ളിൽ അലസരാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന​തി​നെ അർഥമാ​ക്കു​ന്നില്ല. അതു നല്ല ഉച്ചാര​ണ​മു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്ക​ത്ത​ക്ക​വണ്ണം ശബ്ദങ്ങൾ രൂപ​പ്പെ​ടു​ത്തുന്ന ശീലവു​മാ​യി സമനി​ല​യിൽ നിർത്തണം.

16, 17. ഒരുവന്റെ അനുനാ​ദം മെച്ച​പ്പെ​ടു​ത്താൻ എന്തു സഹായി​ക്കും, അതു വളരെ പ്രധാ​ന​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌?

¹⁶ പൊതു​വായ പേശീ​മു​റു​ക്കം അയയ്‌ക്കു​ന്നത്‌ അനുനാ​ദത്തെ വളരെ​യ​ധി​കം സഹായി​ക്കു​ന്നു. അയവുളള തൊണ്ട വ്യക്തമായ സ്വരങ്ങൾ ഉളവാ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​മ്പോൾ ശബ്ദത്തിനു വ്യാപ​ന​പ്രാ​പ്‌തി കൊടു​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ അനുനാദ അധിസ്വ​രങ്ങൾ അവയെ പ്രബലി​ത​മാ​ക്കണം. മുഴു​ശ​രീ​ര​ത്തെ​യും ഒരു ധ്വനി​ഫ​ല​ക​മാ​യി ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​ലാണ്‌ അനുനാ​ദ​മു​ള​വാ​കു​ന്നത്‌, എന്നാൽ മുറുക്കം ഇതിനു തടസ്സമു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു. തൊണ്ട​യിൽ ഉളവാ​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന സ്വരം നാസാ​ദ്വാ​ര​ങ്ങ​ളിൽ മാത്രമല്ല, നെഞ്ചിലെ അസ്ഥികൂ​ട​ത്തി​നും പല്ലുകൾക്കും അണ്ണാക്കി​നും സൈന​സു​കൾക്കും എതി​രെ​യും അനുര​ണനം ചെയ്യുന്നു. ഇവയ്‌ക്കെ​ല്ലാം അനുനാ​ദ​ത്തി​ന്റെ ഗുണ​മേൻമക്കു സംഭാവന ചെയ്യാൻ കഴിയും. ഒരുവൻ ഒരു വയലി​നി​ന്റെ ശബ്ദഫല​ക​ത്തിൻമേൽ ഒരു ഭാരം വെക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കിൽ ശബ്ദത്തിനു മൂർച്ച​യി​ല്ലാ​താ​കു​ന്നു; കമ്പനം​ചെ​യ്യാൻ അതു സ്വത​ന്ത്ര​മാ​യി​രി​ക്കണം. നമ്മുടെ ശരീര​ത്തി​ലെ പേശി​ക​ളാൽ ഉറപ്പി​ച്ചു​നിർത്ത​പ്പെ​ടുന്ന അസ്ഥിഘ​ട​ന​ക​ളു​ടെ കാര്യ​ത്തി​ലും അങ്ങനെ​ത​ന്നെ​യാണ്‌. അനുനാ​ദ​മു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ വലിയ ശ്രമം കൂടാതെ, നിങ്ങളു​ടെ ശബ്ദത്തെ വലിച്ചു​നീ​ട്ടാ​തെ, ഒരു വലിയ സദസ്സിനെ അനായാ​സം കേൾപ്പി​ക്കാൻ കഴിയും. അനുനാ​ദ​മി​ല്ലാ​തെ ശബ്ദത്തെ വ്യാപി​പ്പി​ക്കാ​നും അതിന്‌ ഉചിത​മാ​യി ഉയർച്ച​താ​ഴ്‌ചകൾ വരുത്താ​നും അല്ലെങ്കിൽ വികാ​ര​ഭേ​ദങ്ങൾ പ്രകട​മാ​ക്കാ​നും കഴിക​യില്ല.

 ¹⁷ മൂളൽ വ്യായാ​മ​ങ്ങ​ളും ഒപ്പം ശരീര​ത്തി​ന്റെ ബോധ​പൂർവ​ക​മായ അയയ്‌ക്ക​ലും​കൊണ്ട്‌ അനുനാ​ദം മെച്ച​പ്പെ​ടു​ത്താൻ കഴിയും. ചുണ്ടുകൾ അല്‌പം മാത്രമേ മുട്ടാവൂ, അടുപ്പി​ച്ചു ഞെക്കരുത്‌. ആ രീതി​യിൽ, സ്വര കമ്പനങ്ങളെ മുറു​കിയ മാംസ​പേ​ശി​കൾ തടസ്സ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യില്ല, അല്ലെങ്കിൽ മൂക്കി​ലൂ​ടെ കടത്തി​വി​ടു​ക​യില്ല. ചില വാക്കുകൾ ആവർത്തി​ക്കു​ന്ന​തും ങ്‌, മ്‌, ൻ, ൽ, എന്നിവ​യാൽ പ്രതി​നി​ധാ​നം ചെയ്യ​പ്പെ​ടുന്ന ശബ്ദങ്ങളു​ടെ അനുനാ​ദങ്ങൾ ദീർഘ​സ​മയം പുറ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ന്ന​തും സഹായ​ക​മെന്നു കണ്ടെത്തും. ശബ്ദഗുണം മെച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തി​നു​ളള മറെറാ​രു വ്യായാ​മം സ്വരാ​ക്ഷ​രങ്ങൾ ഉച്ചത്തിൽ പറയു​ക​യാണ്‌, തൊണ്ട തുറന്നും താടി​യെല്ല്‌ അയച്ചും ശബ്ദവ്യാ​പ്‌തം കുറച്ചും അവ നീട്ടി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ.

18-22. മൈക്കി​ന്റെ ഫലകര​മായ ഉപയോ​ഗം​സം​ബ​ന്ധിച്ച്‌ ഏതു ബുദ്ധ്യു​പ​ദേശം നാം ഓർത്തി​രി​ക്കണം?

¹⁸ മൈക്ക്‌ ഉചിത​മാ​യി ഉപയോ​ഗി​ക്കൽ. വലിയ യോഗ​സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളിൽ പ്രസം​ഗ​കന്റെ ഭാരം കുറയ്‌ക്കു​ന്ന​തി​നും സദസ്സിനു സുഖ​പ്ര​ദ​മാ​ക്കു​ന്ന​തി​നും മനുഷ്യ​ശ​ബ്ദത്തെ വൈദ്യു​ത​സം​വി​ധാ​ന​ത്താൽ വർധി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ടത്‌ ആവശ്യ​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നു. അങ്ങനെ ശബ്ദവ്യാ​പ്‌ത​ത്തി​നു പ്രസം​ഗകൻ വളരെ​യ​ധി​കം ശ്രമം ചെലു​ത്തേ​ണ്ട​തില്ല, പറയു​ന്നതു പിടി​ച്ചെ​ടു​ക്കാൻ കേൾവി​ക്കാർ ചെവി കൂർപ്പി​ക്കേണ്ട ആവശ്യ​വു​മില്ല. അനേകം സഭകളിൽ മൈക്കു​കൾ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌, പ്ലാററ്‌ഫാ​റ​ത്തിൽ മാത്രമല്ല, അഭി​പ്രാ​യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം നന്നായി കേൾക്കാൻ കഴിയ​ത്ത​ക്ക​വണ്ണം സഭയിൽനിന്ന്‌ അഭി​പ്രാ​യങ്ങൾ പറയു​ന്ന​വ​രും. ഒരു പ്രാ​ദേ​ശി​ക​രാ​ജ്യ​ഹാ​ളിൽ മൈക്കു​കൾ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കിൽപോ​ലും അവ സാധാ​ര​ണ​യാ​യി സമ്മേള​ന​ങ്ങ​ളി​ലെ പരിപാ​ടി​യിൽ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ അവ ഉചിത​മാ​യി ഉപയോ​ഗി​ക്കാൻ നാം അറി​യേ​ണ്ട​തുണ്ട്‌.

¹⁹ നിങ്ങളു​ടെ വായ്‌ മൈക്കി​നോട്‌ എത്ര അടുത്താ​യി​രി​ക്കണം? സാധാ​ര​ണ​യാ​യി നാലു​മു​തൽ ആറുവരെ ഇഞ്ച്‌. മൈക്കി​ന്റെ ഉപയോ​ഗ​ത്തി​ലെ ഏററവും കൂടെ​ക്കൂ​ടെ​യു​ളള പ്രശ്‌നം പ്രസം​ഗകൻ അതിൽനി​ന്നു വളരെ അകലെ​യാ​ണെ​ന്നു​ള​ള​താണ്‌. അതു​കൊ​ണ്ടു ദൂരം സൂക്ഷി​ക്കുക. കൂടാതെ നിങ്ങളു​ടെ ശബ്ദം മൈക്കി​ന്റെ ദിശയിൽ അതിനു പിടി​ച്ചെ​ടു​ക്കാ​വുന്ന രൂപത്തിൽ തിരി​ച്ചു​വി​ടുക. ഇതു ചെയ്യാ​ത്ത​പക്ഷം, സദസ്സിനു നല്ലതു​പോ​ലെ​യും വ്യക്തമാ​യും കേൾക്കാൻ കഴിയ​ത്ത​ക്ക​വണ്ണം ക്രമീ​ക​രി​ക്കു​ന്നതു സൗണ്ട്‌ ഓപ്പ​റേ​റ​റർക്കു പ്രയാ​സ​മാണ്‌. തീർച്ച​യാ​യും മൈക്കി​ന​ടു​ത്തു​നി​ന്നു ചുമയ്‌ക്കു​ന്ന​തോ തുമ്മു​ന്ന​തോ തൊണ്ട ശുദ്ധീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തോ ഒക്കെ ഒഴിവാ​ക്കണം.

²⁰ ഒരു മൈക്ക്‌ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​മ്പോൾ, ഉച്ചഭാ​ഷി​ണി​യി​ലൂ​ടെ നിങ്ങളു​ടെ ശബ്ദം പുറത്തു​വ​രു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ ധ്വനി​ക്കു​ന്നു​വെന്നു ശ്രദ്ധി​ക്കുക. അപ്പോൾ നിങ്ങൾക്കു ശബ്ദവ്യാ​പ്‌തം അളക്കു​ന്ന​തി​നും ആവശ്യ​മെ​ങ്കിൽ നിങ്ങളു​ടെ നിലക്കു മാററം​വ​രു​ത്തു​ന്ന​തി​നും സാധി​ക്കും. മൈക്കി​ന​ടു​ത്തേക്കു കുറേ​ക്കൂ​ടെ നീങ്ങു​ന്ന​തി​നാ​ലോ അതിൽനിന്ന്‌ ഒന്നോ രണ്ടോ ഇഞ്ച്‌ അകലു​ന്ന​തി​നാ​ലോ നില ശരിയാ​ക്കാ​വു​ന്ന​താണ്‌. ചില പ്രസം​ഗകർ അമിത​ശ​ബ്ദ​വ്യാ​പ്‌തം ഒഴിവാ​ക്കേ​ണ്ട​തുണ്ട്‌, കാരണം അത്‌ അവരുടെ ശബ്ദത്തെ വികല​മാ​ക്കു​ക​യും സദസ്സിനു ശല്യവും അസുഖ​ക​ര​വും ആക്കുക​യു​മേ ചെയ്യു​ക​യു​ളളൂ. പ്രസം​ഗ​ത്തി​ലു​ട​നീ​ളം നല്ല ഫലത്തി​നു​വേണ്ടി അങ്ങുമി​ങ്ങും നിങ്ങളു​ടെ ശബ്ദം താഴ്‌ത്താൻ നിങ്ങളാ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്നു​വെ​ങ്കിൽ, ആധുനിക ശബ്ദപ്ര​വർധ​ന​ത്തി​ന്റെ ഈ അത്ഭുത​ത്താൽ ഒരു മന്ത്രി​ക്കൽപോ​ലും നിങ്ങളു​ടെ സദസ്സിനു കേൾക്കാൻ കഴിയു​മെന്ന്‌ മനസ്സിൽപി​ടി​ക്കുക.

²¹ മൈക്കി​ന്റെ ഉപയോ​ഗം സംബന്ധി​ച്ചു ശ്രദ്ധ ആവശ്യ​മു​ളള മററു മുന്നറി​യി​പ്പു​ക​ളു​മുണ്ട്‌. ചില​പ്പോൾ “ഭ” ഒരു സ്‌ഫോ​ടന ശബ്ദം കേൾപ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി നിങ്ങൾ  ശ്രദ്ധി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടോ? ഇത്‌ ഒരു വ്യക്തി വളരെ അടുത്തു​നി​ന്നു മൈക്കി​ലേക്കു സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണു സംഭവി​ക്കു​ന്നത്‌. തുളഞ്ഞു​ക​യ​റുന്ന “സ്സ്‌” ശബ്ദങ്ങൾക്കും പ്രശ്‌നങ്ങൾ ഉളവാ​ക്കാൻ കഴിയും. അവ ശബ്ദം താഴ്‌ത്തി ഉച്ചരി​ക്കണം, കാരണം അവ പ്രവർധ​ന​ത്താൽ വിപു​ലീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യും സീൽക്കാ​ര​മാ​യി പുറത്തു​വ​രു​ക​യും ചെയ്യുന്നു. പ്രശ്‌നത്തെ നേരി​ടു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു ബോധ​മു​ള​ള​പ്പോൾ അതു ചെയ്യുക പ്രയാ​സമല്ല.

²² നമ്മുടെ സ്വനത​ന്ത്രം നമ്മുടെ സ്രഷ്ടാ​വിൽനി​ന്നു​ളള അത്ഭുത​ക​ര​മായ ഒരു ദാനമാണ്‌. വൈദ്യു​തി​യും കണ്ടുപി​ടി​ക്കാൻ കഴിവു​ളള മനസ്സും അവിടു​ത്തെ ദാനങ്ങ​ളാണ്‌, അവ ഉച്ചഭാ​ഷി​ണി​യി​ലൂ​ടെ​യു​ളള സംസാരം സാധ്യ​മാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ശബ്ദപ്ര​വർധന ഉപകര​ണ​ത്തോ​ടെ​യോ അല്ലാ​തെ​യോ നാം നമ്മുടെ ശബ്ദം ഉപയോ​ഗി​ക്കു​മ്പോ​ഴൊ​ക്കെ, സംസാ​ര​ത്തി​ന്റെ ഉത്‌പാ​ദ​കനെ ബഹുമാ​നി​ക്കുന്ന ഒരു വിധത്തിൽ നമുക്ക്‌ അങ്ങനെ ചെയ്യാം.

[അധ്യയന ചോദ്യ​ങ്ങൾ]