ആഫ്രിക്ക

ആഗോള തലത്തിൽ, “നിത്യ​ജീ​വ​നാ​യി ശരിയായ മനോ​നില” ഉള്ളവരെ കൂട്ടി​ച്ചേർക്കുന്ന വേല ത്വരി​ത​ഗ​തി​യിൽ മുന്നേ​റു​ക​യാണ്‌. (പ്രവൃ. 13:48, NW) ആഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ മിക്ക ഭാഗങ്ങ​ളി​ലും, യഹോ​വ​യു​ടെ മാർഗ​ത്തി​ലുള്ള ജീവിതം നയിക്കാൻ ആഗ്രഹി​ക്കുന്ന ആളുക​ളു​ടെ പ്രവാഹം വിശേ​ഷാൽ വലുതാണ്‌. അതിൽ അവരെ സഹായി​ക്കു​ന്ന​തി​നു വേണ്ടി കഴിഞ്ഞ സേവന​വർഷ​ത്തിൽ വിശുദ്ധ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ പുതി​യ​ലോക ഭാഷാ​ന്തരം യോരുബ ഭാഷയി​ലും (23 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സംസാ​രി​ക്കു​ന്നു) ക്രിസ്‌തീയ ഗ്രീക്കു തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കൾ റ്റ്‌സോം​ഗ ഭാഷയി​ലും (4 ദശലക്ഷം ആളുകൾ സംസാ​രി​ക്കു​ന്നു) പ്രകാ​ശനം ചെയ്‌തു.

കഴിഞ്ഞ അഞ്ചു വർഷക്കാ​ലത്ത്‌ അംഗോ​ള​യും ഉഗാണ്ട​യും യഹോ​വ​യു​ടെ പരസ്യ സ്‌തു​തി​പാ​ഠ​ക​രു​ടെ എണ്ണത്തിൽ 70 ശതമാ​ന​ത്തി​ല​ധി​കം വർധനവ്‌ റിപ്പോർട്ടു ചെയ്‌തു. ഇക്വ​റ്റോ​റി​യൽ ഗിനി, ഗാംബിയ, മൊസാ​മ്പിക്ക്‌, റുവാണ്ട എന്നീ രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽ ഓരോ​ന്നി​ലെ​യും വർധനവ്‌ 100 ശതമാ​ന​ത്തി​ല​ധി​കം ആയിരു​ന്നു. ഗിനി-ബിസോ​യി​ലെ പുരോ​ഗതി 300 ശതമാനം ആണ്‌. നൈജീ​രി​യ​യിൽ ശരാശരി 2,00,000-ത്തിലധി​കം പ്രസാ​ധകർ ക്രമമാ​യി റിപ്പോർട്ടു ചെയ്യു​ന്നുണ്ട്‌. കോം​ഗോ ജനാധി​പത്യ റിപ്പബ്ലി​ക്കി​ലും സാംബി​യ​യി​ലും 1,00,000-ത്തിലധി​കം രാജ്യ​ഘോ​ഷകർ നല്ല സാക്ഷ്യം നൽകുന്നു. മിക്ക​പ്പോ​ഴും കടുത്ത പ്രശ്‌ന​ങ്ങൾക്കു മധ്യേ ആണ്‌ അവർ പ്രവർത്തി​ക്കു​ന്നത്‌.

ബൈബിൾ വിഷയങ്ങൾ പഠിക്കാൻ ആളുകൾ നല്ല ഉത്സാഹം കാണി​ക്കുന്ന  ഒരു വയലാണ്‌ ബുർക്കി​നാ ഫാസോ. കഴിഞ്ഞ സേവന​വർഷ​ത്തിൽ, നാലു പ്രത്യേക പയനി​യർമാർ തലസ്ഥാന നഗരി​യായ വാഗദൂ​ഗൂ​വി​ന്റെ 140 കിലോ​മീ​റ്റർ ചുറ്റള​വി​ലുള്ള 169 ഗ്രാമ​ങ്ങ​ളിൽ മൂന്നു മാസം സുവാർത്താ പ്രസം​ഗ​ത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടു. ചില പ്രദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ റോഡു​കൾ ഇല്ലെന്നു​തന്നെ പറയാം. ഗ്രാമങ്ങൾ തോറും സഞ്ചരി​ക്കവേ തീക്ഷ്‌ണ​ത​യുള്ള ഈ പയനി​യർമാർക്ക്‌ തണലിൽ 45 ഡിഗ്രി ചൂടുള്ള സമയത്ത്‌ ദിവസം 15-ഓ അതില​ധി​ക​മോ കിലോ​മീ​റ്റർ നടക്കണ​മാ​യി​രു​ന്നു. യഹോ​വ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഒരിക്ക​ലും കേട്ടി​ട്ടി​ല്ലാത്ത, അവന്റെ സാക്ഷി​കളെ ഒരിക്ക​ലും കണ്ടിട്ടി​ല്ലാത്ത ആളുക​ളോട്‌ അവർ സംസാ​രി​ച്ചു. തദ്ദേശ​വാ​സി​കളെ മാതൃ​ഭാ​ഷ​യായ മോ​റേ​യിൽ എഴുതാ​നും വായി​ക്കാ​നും പഠിപ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​നു സമീപ വർഷങ്ങ​ളിൽ അധികാ​രി​കൾ ശ്രമം നടത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. എന്നാൽ വായി​ക്കു​ന്ന​തി​നു ലഭ്യമായ വിവരങ്ങൾ വളരെ കുറവാണ്‌. പ്രസ്‌തുത ആവശ്യം നിവർത്തി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌, സൊ​സൈറ്റി അവരുടെ ഭാഷയിൽ നിരവധി പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണങ്ങൾ പുറത്തി​റ​ക്കി​യി​ട്ടുണ്ട്‌. ആ പയനി​യർമാർ റിപ്പോർട്ടു ചെയ്യുന്നു: “ആളുക​ളു​ടെ പ്രതി​ക​രണം വളരെ ഹൃദയ​സ്‌പൃ​ക്കാണ്‌, അതു ഞങ്ങൾക്കു പ്രോ​ത്സാ​ഹ​ന​മേ​കു​ന്നു. . . . ഒടുവിൽ സ്വന്തം ഭാഷയിൽ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണങ്ങൾ, പ്രത്യേ​കി​ച്ചും ദൈവ​ത്തി​ന്റെ സുവാർത്തയെ കുറി​ച്ചുള്ള പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണങ്ങൾ, ലഭിച്ച​തിൽ അവർക്കുള്ള സന്തോഷം ഞങ്ങൾ കാണുന്നു.” ഈ പ്രദേ​ശത്തു ചെലവ​ഴിച്ച മൂന്നു മാസക്കാ​ലത്ത്‌ പയനി​യർമാർ 3,615 പുസ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളും 22,228 ലഘുപ​ത്രി​ക​ക​ളും 368 മാസി​ക​ക​ളും സമർപ്പി​ച്ചു.

നൈജീ​രി​യ​യി​ലെ ഒരു നഗരം. അവിടെ വംശീയ കലാപ​ത്തി​ന്റെ ഒരു കാലഘ​ട്ട​ത്തിൽ സംഘർഷം മുറ്റി​നിന്ന ഒരു പ്രദേ​ശത്ത്‌ പ്രസാ​ധകർ സാക്ഷീ​ക​ര​ണ​ത്തി​നു പോകാൻ തുടങ്ങു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. തങ്ങൾക്കു ലഭിച്ച മാർഗ​നിർദേശം അനുസ​രിച്ച്‌ അവർ വീട്ടി​ലേക്കു മടങ്ങാൻ തുടങ്ങി. എന്നാൽ കോപാ​കു​ല​രായ ഒരു സംഘം യുവാക്കൾ പ്രസാ​ധ​ക​രു​ടെ കാർ തടഞ്ഞു​നിർത്തി, വീടുകൾ കത്തിക്കാൻ തങ്ങൾക്ക്‌ ഇന്ധനം വേണ​മെന്ന്‌ ആവശ്യ​പ്പെട്ടു. സഹോ​ദ​ര​ന്മാർ തങ്ങളുടെ നിഷ്‌പക്ഷ നിലപാ​ടു വിശദീ​ക​രി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും, ആ യുവാക്കൾ അതു ശ്രദ്ധി​ക്കാൻ കൂട്ടാ​ക്കി​യില്ല. (യോഹ. 17:16, NW; റോമ. 12:18) അപ്പോൾ പ്രസാ​ധകർ രാജ്യ​വാർത്ത നമ്പർ 35-ന്റെ കോപ്പി ആ യുവാ​ക്ക​ളിൽ ഓരോ​രു​ത്തർക്കും കൊടു​ത്തു. അതിൽ എല്ലാവ​രും അന്യോ​ന്യം സ്‌നേ​ഹി​ക്കുന്ന ഒരു കാലം വരുമോ? എന്ന ചോദ്യം ഉന്നയി​ച്ചി​രു​ന്നു. ലഘുലേഖ വിലമ​തി​ക്കു​ക​യും സഹോ​ദ​ര​ങ്ങളെ പ്രശം​സി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌ത ആ യുവാക്കൾ സമാധാ​ന​ത്തോ​ടെ പോകാൻ അവരെ അനുവ​ദി​ച്ചു.

റുവാ​ണ്ട​യി​ലെ ഒറ്റപ്പെട്ട പ്രദേ​ശത്തു പ്രവർത്തി​ക്കവേ ഒരു സാക്ഷി ഒരു മനുഷ്യ​നെ കണ്ടുമു​ട്ടി. വളരെ സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ പരിജ്ഞാ​നം പുസ്‌തകം സ്വീക​രിച്ച അദ്ദേഹം സാക്ഷി​ക​ളു​മൊ​ത്തു ബൈബിൾ പഠിക്കാൻ തുടങ്ങി. തുടക്കം മുതലേ ഈ മനുഷ്യൻ സഭാ​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളോ​ടു വിലമ​തി​പ്പു പ്രകട​മാ​ക്കി. (എബ്രാ. 10:24, 25) അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ഒരു കാലിന്‌ മുട്ടിനു താഴേ​ക്കുള്ള ഭാഗം ഇല്ലായി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും,  ഒറ്റത്തടി​യിൽ നിർമിച്ച ഒരു കൊച്ചു വള്ളത്തിൽ ഒരു തടാകം കുറുകെ കടന്ന്‌, നാലു മണിക്കൂർ നടന്നു യോഗ​ങ്ങൾക്കു വരുമാ​യി​രു​ന്നു. അദ്ദേഹം യോഗ​ങ്ങ​ളിൽ പതിവാ​യി സംബന്ധി​ച്ചു, ദിവ്യാ​ധി​പത്യ ശുശ്രൂ​ഷാ​സ്‌കൂ​ളിൽ ചേർന്നു, സ്രഷ്ടാ​വി​നെ കുറിച്ചു പഠിക്കാൻ തന്റെ മക്കളെ സഹായി​ച്ചു. ഭാവി​യിൽ തനിക്കു രണ്ടു കാലും ഉപയോ​ഗി​ച്ചു നടക്കാൻ കഴിയു​മെന്ന പ്രത്യാ​ശ​യിൽ അദ്ദേഹം എത്രയ​ധി​കം സന്തോ​ഷി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്നോ!—യെശ. 35:6.

ലൈബീ​രി​യ​യി​ലെ മൊൺറോ​വി​യ​യി​ലുള്ള ജാക്‌സൺ എന്ന വ്യക്തി സാക്ഷി​ക​ളോ​ടൊ​ത്തു ബൈബിൾ പഠിച്ചു. എന്നാൽ യുദ്ധം ഉണ്ടായ​പ്പോൾ സ്വന്തം നാടായ ബൊ​പ്പൊ​ലൂ​വി​ലെ ഒരു ഗ്രാമ​ത്തി​ലേക്കു പലായനം ചെയ്യാൻ അദ്ദേഹം നിർബ​ന്ധി​ത​നാ​യി. ഒരു രാജ്യ​ഹാൾ നിർമി​ക്കു​ന്ന​തി​ലും താത്‌പ​ര്യ​ക്കാ​രെ സംഘടി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​ലും അടിയ​ന്തി​ര​മാ​യി സഹായം ആവശ്യ​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടുള്ള അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ ഒരു കത്ത്‌ കുറെ കാലത്തി​നു ശേഷം ബ്രാഞ്ചിൽ കിട്ടി. കാരണം? അദ്ദേഹം വിശദീ​ക​രി​ച്ചു: “എല്ലാ ഞായറാ​ഴ്‌ച​യും വെളു​പ്പിന്‌ ആറര മുതൽ വൈകു​ന്നേരം ഒമ്പതു വരെ എനിക്കു ബൈബിൾ അധ്യയ​നങ്ങൾ നടത്തു​ന്ന​തി​ന്റെ തിരക്കാണ്‌ . . . ബൈബിൾ പഠിക്കാൻ ആഗ്രഹി​ക്കുന്ന എല്ലാവ​രോ​ടു​മൊ​പ്പം അധ്യയനം നടത്താൻ എനിക്കു കഴിയു​ന്നില്ല. അതിനാൽ കുറെ ബൈബിൾ അധ്യയ​നങ്ങൾ നടത്തു​ന്ന​തി​ന്റെ ഉത്തരവാ​ദി​ത്വം ഞാൻ എന്റെ നാലു ബൈബിൾ വിദ്യാർഥി​കളെ ഏൽപ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌. . . . ആളുക​ളു​ടെ എണ്ണം കൂടി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കുന്ന ഈ സഭയുടെ ചുമതല എങ്ങനെ നിർവ​ഹി​ക്കാ​മെ​ന്ന​താണ്‌ ഇപ്പോൾ ഞാൻ അഭിമു​ഖീ​ക​രി​ക്കുന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രശ്‌നം. ഞാൻതന്നെ ആത്മീയ പാൽ ആവശ്യ​മുള്ള ഒരു ശിശു​വാണ്‌; അപ്പോൾ എനിക്ക്‌ എങ്ങനെ മറ്റുള്ള​വരെ പോഷി​പ്പി​ക്കാ​നാ​കും?” ജാക്‌സൺ 37 പേർക്കു ബൈബിൾ അധ്യയ​നങ്ങൾ നടത്തു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നും പഠിക്കാൻ താത്‌പ​ര്യ​മു​ള്ളവർ അതി​നെ​ക്കാൾ കൂടുതൽ ആണെന്നും ബൊ​പ്പൊ​ലൂ സന്ദർശിച്ച ഒരു സർക്കിട്ട്‌ മേൽവി​ചാ​രകൻ റിപ്പോർട്ടു ചെയ്‌തു. ബൊ​പ്പൊ​ലൂ​വിൽ അടിയ​ന്തി​ര​മാ​യി ഒരു പ്രത്യേക പയനി​യറെ നിയമി​ക്കാൻ ആ സർക്കിട്ട്‌ മേൽവി​ചാ​രകൻ ശുപാർശ ചെയ്‌തു. ഒടുവിൽ, ജാക്‌സൺ സ്‌നാ​പനം ഏറ്റിട്ടി​ല്ലാത്ത പ്രസാ​ധകൻ ആയി സേവി​ക്കാൻ യോഗ്യത നേടി.

മൊസാ​മ്പി​ക്കിൽ ഉള്ള 637 സഭകളിൽ 372-ലും സാക്ഷരതാ ക്ലാസ്സുകൾ നടത്ത​പ്പെ​ടു​ന്നുണ്ട്‌. നിലവിൽ 5,800 വിദ്യാർഥി​കൾ ഈ ക്ലാസ്സു​ക​ളിൽ സംബന്ധി​ക്കു​ന്നു. കഴിഞ്ഞ വർഷം​തന്നെ വായി​ക്കാൻ പഠിച്ച​വ​രു​ടെ എണ്ണം 1,525 ആണ്‌. മൊസാ​മ്പി​ക്കിൽ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളു​ടെ ഇടയിലെ സാക്ഷരതാ നിരക്ക്‌ 72 ശതമാനം ആണെന്നത്‌ എടുത്തു പറയേ​ണ്ട​താണ്‌. ബൈബിൾ സത്യത്തി​ന്റെ സൂക്ഷ്‌മ പരിജ്ഞാ​നം നേടാൻ ഈ സാക്ഷരതാ ക്ലാസ്സുകൾ ആളുകളെ കുറ​ച്ചൊ​ന്നു​മല്ല സഹായി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ളത്‌.—1 തിമൊ. 2:3, 4.

ഒരു പ്രഭാ​ത​ത്തിൽ, രണ്ടു കുടും​ബ​ങ്ങ​ളിൽനി​ന്നു നാലും അഞ്ചും വീതം പ്രായ​മുള്ള രണ്ട്‌ ആൺകു​ട്ടി​കളെ നമീബി​യ​യി​ലെ വിന്റ്‌ഹു​ക്കി​ലുള്ള  ഒരു സ്‌കൂ​ളിൽ കൊണ്ടു​വി​ട്ട​പ്പോൾ അന്നു ക്ലാസ്സിൽ ഒരു ജന്മദിന ആഘോഷം നടത്താൻ പോകു​ക​യാ​ണെന്നു പ്രധാന അധ്യാ​പിക അറിയി​ച്ചു. ആ അധ്യാ​പിക സ്‌കൂൾ ലഘുപ​ത്രിക വായി​ച്ചി​രു​ന്ന​തി​നാൽ ആ കുട്ടി​ക​ളു​ടെ കാര്യ​ത്തിൽ എന്താണു ചെയ്യേ​ണ്ട​തെന്ന്‌ അവർ കുട്ടി​ക​ളിൽ ഒരാളു​ടെ അമ്മയോ​ടു ചോദി​ച്ചു. അപ്പോൾ ആ സഹോ​ദരി നമ്മുടെ നിലപാ​ടു വ്യക്തമാ​ക്കി. മാത്രമല്ല, കുട്ടികൾ സ്വന്തമാ​യി തീരു​മാ​നം എടുക്കാൻ പ്രാപ്‌ത​രാ​ണെ​ന്നും പറഞ്ഞു.

സഹോ​ദ​രി​മാ​രിൽ ഒരാൾ തന്റെ കുട്ടിയെ തിരികെ കൊണ്ടു​വ​രാൻ വൈകു​ന്നേരം സ്‌കൂ​ളിൽ ചെന്ന​പ്പോൾ പ്രധാന അധ്യാ​പിക അവരോട്‌ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: “നിങ്ങളു​ടെ ഈ രണ്ട്‌ ആൺകു​ട്ടി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും നിങ്ങൾക്ക്‌ അഭിമാ​നി​ക്കാം. ‘ഹാപ്പി ബെർത്ത്‌ഡേ’ ഗീതം പാടി​യ​പ്പോൾ ഞാൻ അവർ രണ്ടു പേരെ​യും ക്ലാസ്സിനു പുറത്തു വിട്ടു. കേക്കു കൊടു​ത്ത​പ്പോൾ അത്‌ ‘ഹാപ്പി ബെർത്ത്‌ഡേ’ കേക്ക്‌ ആണോ എന്ന്‌ അതിൽ ഇളയ കുട്ടി ചോദി​ച്ചു. അതേ എന്നു ഞാൻ മറുപടി പറഞ്ഞ​പ്പോൾ അവൻ അതു വിനയ​പൂർവം നിരസി​ച്ചു. മറ്റേ കുട്ടി​യും അതുതന്നെ ചെയ്‌തു.” പിന്നീട്‌, അവരിൽ ഒരു കുട്ടി ദൈവ​ത്തി​ന്റെ പേര്‌ അറിയാ​മോ എന്ന്‌ അധ്യാ​പി​ക​യോ​ടു ചോദി​ക്കു​ക​യും യഹോ​വയെ കുറിച്ച്‌ അവർക്കു സാക്ഷ്യം നൽകു​ക​യും ചെയ്‌തു. മറ്റേ കുട്ടി ആരോ​ടും ചോദി​ക്കാ​തെ​തന്നെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷികൾ—ആ പേരിനു പിന്നിലെ സംഘടന എന്ന വീഡി​യോ അധ്യാ​പി​ക​യ്‌ക്കു കൊണ്ടു​പോ​യി കൊടു​ത്തു. ആ കുട്ടി​ക​ളു​ടെ നല്ല മാതൃ​ക​യു​ടെ​യും ധീരമായ സാക്ഷീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ​യും ഫലമായി, സ്‌മാ​ര​ക​ത്തിൽ സംബന്ധി​ക്കാൻ ക്ഷണിക്ക​പ്പെ​ട്ട​പ്പോൾ ആ അധ്യാ​പിക വന്നു. ഇപ്പോൾ ആ കുട്ടി​ക​ളിൽ ഒരാളു​ടെ അമ്മ അവർക്കു ബൈബിൾ അധ്യയനം തുടങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌. ആ അധ്യാ​പിക ഇങ്ങനെ പറയു​ക​യു​ണ്ടാ​യി: “ദൈവ​മാർഗ​ത്തിൽ കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാൻ ഞാൻ തീരു​മാ​നി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. അതിനു വിലങ്ങു​തടി ആയിരി​ക്കാൻ യാതൊ​ന്നി​നെ​യും അനുവ​ദി​ക്കി​ല്ലെന്നു ഞാൻ ദൃഢനി​ശ്ചയം ചെയ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നു.”

ഫലപ്ര​ദ​മാ​യി തെരുവു സാക്ഷീ​ക​രണം നടത്തു​ന്ന​തിന്‌ സാംബി​യ​യി​ലെ തീക്ഷ്‌ണ​ത​യുള്ള ഒരു മൂപ്പൻ സൊ​സൈ​റ്റി​യു​ടെ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഓഡി​യോ കാസെ​റ്റു​കൾ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്നു. എങ്ങനെ? റോഡ​രി​കിൽ തന്റെ കാർ നിർത്തി​യി​ട്ട​ശേഷം കുടും​ബ​സ​ന്തു​ഷ്ടി​യു​ടെ രഹസ്യം എന്ന പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ന്റെ ഓഡി​യോ കാസെറ്റ്‌ അദ്ദേഹം പ്ലേ ചെയ്യും. എന്നിട്ട്‌ അതിലെ കാര്യങ്ങൾ കേൾക്കാൻ അദ്ദേഹം വഴി​പോ​ക്കരെ ക്ഷണിക്കും. അത്‌ എന്തിനെ കുറി​ച്ചു​ള്ള​താ​ണെന്ന്‌ അവർ ചോദി​ക്കും. കുടും​ബ​സ​ന്തു​ഷ്ടി പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ന്റെ ഒരു ഭാഗമാണ്‌ അവർ കേട്ട​തെന്ന്‌ അപ്പോൾ നമ്മുടെ സഹോ​ദരൻ വിശദീ​ക​രി​ക്കും. തത്‌ഫ​ല​മാ​യി, ഒരു മാസം​കൊണ്ട്‌ അദ്ദേഹ​ത്തിന്‌ 29 പുസ്‌ത​കങ്ങൾ സമർപ്പി​ക്കാ​നും രണ്ടു ബൈബിൾ അധ്യയ​നങ്ങൾ തുടങ്ങാ​നും സാധിച്ചു.